TRT – Türkiye Radyo Televizyon Kurumu | Devlet Adına Radyo Ve Televizyon Yayınlarını Gerçekleştirmek Amacıyla 01 Mayıs 1964’de Özel Yasayl..

TRT – Türkiye Radyo Televizyon Kurumu

Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT), Türkiye Cumhuriyeti’nin kamu yayıncılığı yapmakla görevli tek kuruluşudur. 1 Mayıs 1964 günü çıkan TRT yasasıyla kuruldu.1990’ların başında ilk özel televizyon kanalı ve özel radyo kanalı yayına başlayana dek Türkiye’de radyo – televizyon yayıncılığı yapan tek kurum olarak hizmet verdi.

Türkiye Cumhuriyeti’nde televizyon ve radyo yayıncılığı konusunda ilk örnekleri oluşturdu. Günümüzde, 24 saat 10 ayrı kanaldan televizyon yayını gerçekleştirmekte, ek olarak GAP TV alanında da Güneydoğu illerine özel yayın yapmaktadır. Radyo yayıncılığı olarak 12 ayrı kanaldan izleyicilerine ulaşmakta, yine 31 ayrı dilde dış ülkelerdeki izleyicilerine yönelmektedir.

Günümüzde, Türkiye Cumhuriyeti’nde yayın kuruluşları arasında en büyük haber oluşumuna sahiptir. TRT, günlük ortalama 11 saatlik haber ve haber program yayını yapmaktadır. Bunun yanı sıra oluşturduğu dizi film, belgesel, drama ve televizyon yapımları ile dünyanın sayılı yayın kuruluşları arasında yer almaktadır. İleri ölçüde yetişmiş yayıncı ve yapımcı kapasitesi ile özel yayın kuruluşlarını da desteklemiştir.

Tarihçe

TRT, 359 sayılı Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Yasası ile 1964 yılında özerk kamu tüzel kişiliğine sahip bir kurum olarak, devlet adına radyo ve televizyon yayınlarını gerçekleştirmek amacıyla kuruldu. İlk genel müdürü Adnan Öztrak oldu.

Radyo Yayınları

İlk programlı radyo yayınına 1965 yılında geçildi ve bütün radyolar haber saatlerinde Ankara Radyosu’na bağlandılar. Aynı yıl bünyesinde “Türk Sanat ve Halk Müziği Danışma Kurulu” ve “Batı Müziği ve Çok Sesli Türk Müziği Danışma Kurulu” toplandılar. Seçim sonuçlarını vermek için ilk sabaha kadar yayın yine bu yıl yapıldı. 1966 yılında TRT kapalı devre televizyon eğitimi yayınları başladı. Spor haberleri ilk kez 1967 yılında haber bülteni ile birlikte verildi. Erzurum ve İzmir radyoları yine bu yıl içerisinde yayın hayatlarına başladılar. Televizyon yayınına yönelik çalışmalara hız verildi.

Televizyon Yayınları

1968‘de deneme mahiyetinde ilk televizyon yayınını Ankara’da yaptı. Televizyon yayınlarında ilerlemeye devam eden TRT, ilk canlı spor yayını, 1971 yılında İzmir’de oynanan Karşıyaka Spor Kulübü ile İstanbulspor arasında oynanan futbol maçını naklen vererek gerçekleştirdi.

1972 yılında televizyonda ilk kez “Bedava Dünya Gezisi” adlı yabancı dizi Türkçe seslendirildi. Reklam yayınlarına başlandı. Münih 1972 Olimpiyat Oyunları‘nı vererek ilk dış naklen yayını gerçekleştirdi.

Özerkliğin Kaldırılması

1971 Muhtırası’nın ardından 1972‘de anayasa değişikliği sırasında TRT’nin özerkliği kaldırıldı ve kurum, “tarafsız” bir kamu iktisadi kuruluşu olarak yeniden düzenlendi.

1970’ler

Televizyon yayınları 1974 yılında 7 güne çıkarıldı. 1974 Dünya Kupası TRT’de naklen yayınlanan ilk Dünya Kupası olarak kayda geçti.

Türkiye Radyoları “TRT 1” radyoları adı altında 24 saat kesintisiz ortak yayına başladı. 1975 yılında TRT’nin ilk kez katıldığı 20’nci Eurovision Şarkı Yarışması, Stokholm’den naklen verildi. İlk renkli televizyon yayını 1976’da gerçekleşti.

1980’ler

1980 yılınının son günü, yılbaşı gecesi oryantal Nesrin Topkapı ilk kez televizyona çıktı. 1984 yılında TRT tümüyle renkli yayına geçti. Yine aynı yıl radyolar da stereo yayına başladı.

Yeni Televizyon Kanalları

1986‘da ikinici televizyon kanalı TRT-2 yayına başladı. 1989 Yılında TRT-3 TRT-GAP yayına geçti. 1990 yılında “Telegün” ismi ile teleteks yayınları devreye girdi. Aynı yıl TRT-4 Yayına geçti. Ve yine aynı yıl Star1’in yayına başlamasıyla kanalların adı TV1, TV2, TV3 ve TV4 olarak değiştirildi. 1992 Yılnda TRT-Int-Avrasya yayına başladı. 1993‘te kanallar yeniden TRT adını aldı. 2001 Yılında TRT bugün kullandıgı logoyu kullanmaya başladı. TRT-INT ve AVRASYA birbirinden ayrılarak yayın alanında TRT-INT ve TRT-TÜRK adıyla yayına başladılar. 2 Şubat 2006 tarihinde ise sayısal yayıncılığın test yayınına geçti.

2008 yılının Kasım ayında TRT Çocuk adlı çocuk televizyon kanalı, aynı yılın son günlerinde Kürtçe yayın yapan TRT 6 yayın hayatına başladı. 2009 yılının Nevruz bayramında ise Türk dillerini konuşan halklara hitap eden ve Azerice, Türkmence, Özbekçe, Kazakça, Kırgızca dillerinde programlar yayımlayan TRT Avaz yayınına başladı. 18 Ekim 2009‘da ise belgesel ve turizm programları yayınlayan TRT Turizm ve Belgesel adlı kanal yayına başladı.

Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT), devlet adına radyo ve televizyon yayınlarını gerçekleştirmek amacıyla, 01 Mayıs 1964’de, özel yasayla özerk tüzel bir kişiliğine sahip olarak kuruldu. 1972’deki anayasa değişiklikleri ile kurum “tarafsız” bir kamu iktisadi kuruluş olarak tanımlandı.

1982 Anayasası hükümleri doğrultusunda 1984 yılında Türkiye Radyo ve Televizyon Kanunu yeniden düzenlendi. Uydu yayınlarının 1986’dan sonra, Türkiye’ye yönelik yayın yapan özel televizyonların ortaya çıkması, TRT’nin 1990 yılına kadar süren televizyon yayınları üzerindeki tekelini ortadan kaldırıldı.

Anayasanın 133. maddesinin 1993’te değiştirilmesiyle özel radyo ve televizyon yayınları serbest bırakılırken, TRT’nin özerkliği yeniden tesis edildi. TRT bugün, özerkliği ve tarafsızlığı anayasada hükme bağlanan, radyo ve televizyon ile tüm medya araçlarından yayın yapan kamu hizmeti yayıncısı olarak hizmet vermektedir.

Türkiye Radyo Televizyon Kurumu’nun kuruluşundan daha önce, ilk kez Türk Telsiz Telefon A.Ş.’ye bağlı olarak gerçekleştirilen radyo yayınları 1964’de TRT çatısı altında toplandı. 06 Mayıs 1927’de yayına başlayan İstanbul Radyosu’nun ardından 1928 yılında Ankara Radyosu ilk yayınlarını yaptı. Ankara ve İstanbul Radyoları 08 Eylül 1936 tarihinde PTT’ye devredildi. PTT’ye devredildikten sonra vericisi güçlendirilen Ankara Radyosu 28 Ekim 1938’de resmen işletmeye açıldı. Ekim 1938 yayınlarına ara veren İstanbul Radyosu, 19 Kasım 1949’da yayın hayatına geri döndü. II. Dünya Savaşı ile birlikte radyolar yeni kurulan Matbuat Umum Müdürlüğü’ne (Basın Yayın ve Turizm/Enformasyon Genel Müdürlüğü) bağlandı. 1950’de yayın hayatına İzmir Belediyesi’ne bağlı olarak başlayan İzmir Radyosu, 1953’ten itibaren Matbuat Umum Müdürlüğü bünyesinde yayınlarını sürdürdü.

1960’dan sonra sekiz ilde İl Radyoları kuruldu. Radyo yayınlarının yönetiminin özerk ve tarafsız bir kamu iktisadi kuruluşu olarak düzenlenmesini öngören 1961 Anayasası uyarınca, 1964 yılında 359 sayılı yasayla TRT bünyesinde devam eden radyo yayınları, vericilerinin güçlendirilmesi ile daha geniş kitlelere ve alana ulaştı. 1974 yılında, TRT’nin merkez ve bölge radyolarının birleştirilmesiyle TRT-1, TRT-2 ve TRT-3 radyo yayınları oluşturuldu.

Televizyon yayınları ise, 31 Ocak 1968’de Türkiye’nin ilk deneme televizyon yayını Ankara’da Mithatpaşa Stüdyosu’nda Mahmut Tali Öngören’in açılış konuşmasıyla başladı. Haftada 3 gün, üçer saat olarak başlayan deneme yayınları 1 yıl sonra haftada 4 güne çıktı. 1970’de İzmir Televizyonu, ardından 1971’de İstanbul Televizyonu faaliyete geçti.

1969’da astronotların Ay’a ayak basmaları ve Zeki Müren’in Ankara’da verdiği konser televizyon ekranından yansıdı. 1973’de ise, Türkiye Cumhuriyeti’nin 2. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün cenaze töreni naklen yayınlandı. 20 Temmuz 1974’de başlayan Kıbrıs Barış Harekâtı’ndan tüm Türkiye ve Avrupa TRT yayınlarıyla haberdar oldu. Eurovision Şarkı ve Beste Yarışması’na Türkiye, ilk kez 1975’de TRT’nin organizasyonuyla girdi. 1978’de ilk kez su altı kameraları kullanılarak “Derinlerdeki Geçmiş” adlı belgesel renkli film çekildi. 1979 yılında, 5 ülkeden 133 çocuk 31 liderin katıldığı ilk 23 Nisan Çocuk Şenliği düzenlendi.

1974 yılında Televizyon yayınları haftanın her günü gerçekleştirilirken, yayınlar ülke nüfusunun %55’i (19 milyon) ve ülke yüzölçümünün %28 i (210.861 km2) tarafından izlenilir oldu.

Televizyonunun Türkiye’ye gelişinin 10. yılında PTT merkezlerine kayıtlı Televizyon alıcı sayısı 2 milyon 250 bine ulaştı. Yurt içinden verilen ve yurtdışında alınan eşgüdüm, yayın, kayıt ve kurgu işlemlerini yapabilecek kapasitede olan Eurovision bağlantı merkezi 1982 yılında hizmete girdi. Giderek artan yayın saatleri ile birlikte ekran, 31 Aralık 1981 yılbaşı gecesinden itibaren renklenmeye başladı ve 1984 yılında tamamen renkli yayına geçildi.

1986 yılında televizyonun 2. kanalı TRT-2 yayın hayatına merhaba dedi. 1987’de “İntelsat” uydusundan kiralanan bir aktarıcıdan TRT-1 ve TRT-2 programları uydu yoluyla bütün Türkiye’ye ulaştı. TRT-3 ve GAP-TV, 1989 yılında hizmete girdi ve TRT’nin kanal sayısı 4’e çıktı. 1990’da ise eğitim ağırlıklı TRT-4 ile Avrupa yaşayan Türk işçilerine yönelik TRT-INT yayınları başladı. 1993’te Kafkasya ve Orta Asya’ya yönelik programların yer aldığı TRT-AVRASYA kanalı, 1995’te ise TBMM TV yayına girdi.

1998 yılında ilk yurt dışı temsilciliğimiz TRT Almanya – Berlin Temsilciliği açıldı. Bunu sırasıyla 1999 yılında Türkmenistan-Aşkabat Temsilciliği, 2000 yılında Azerbaycan-Bakü, Mısır-Kahire ve Belçika-Brüksel takip etti. 2002 yılına gelindiğinde 6’ncı yurt dışı bürosu ABD-Washington’da, 2004 yılında da Özbekistan-Taşkent bürosu açıldı.

1999 yılında TRT_SAYTEK (Sayısal Yayın Teknoloji Merkezi) kurularak internet sitesi TRT. ANASAYFA Haber, Televizyon, Radyo, Video, Podcast, Canlı, Spor, Finans, Hava Dur adresi ile yayına başladı.

2003 yılı hem Kurumumuz hem tüm Türkiye için unutulmaz bir yıl oldu. TRT ülkemiz adına katıldığı 48. Eurosion Şarkı Yarışmasını, Sertap ERENER’in yorumladığı “Every Way That I Can” şarkısıyla kazandı.

Yurt dışında da etkin bir yayıncı olan Kurumumuz 2004 yılında (ABU) Asya-Pasifik Yayın Birliği, Asiavision sözleşmesini imzaladı.

01.11.2008’de Türkiye’nin ilk ve tek yerli çocuk kanalı olma özelliği ile TRT Çocuk yayın hayatına başlarken, 01.01.2009’da farklı dil ve lehçelerde yayın yapan ilk kanal TRT-6 Kürtçe yayına başladı.

20.11.2008’de hayata geçirilen TRT-English, 30 dilde haber yayını ile yeni medya hizmet ortamındaki yayıncılar arasında dünyada 5. sırada yer aldı. Yayın yapılan bölgeyle ve bütün dünyayla ilgili sıcak gelişmeler, uzmanların görüşlerinin de yer aldığı kapsamlı, tarafsız ve doğru bir içerikle 30 dilde dünya kamuoyuna sunulmaktadır.

Balkanlar’dan Orta Asya’ya, Ortadoğu’dan Kafkaslara 27 ülke ve 13 muhtar cumhuriyette yaklaşık 250 milyon nüfuslu bir coğrafyaya hitap edecek olan TRT Avaz, 21.03.2009’da yayın hayatına başlayarak Türkçe, Azerbaycan Türkçesi, Kazakça, Kırgızca, Özbekçe ve Türkmence programları ile yayın coğrafyasındaki bütün ülkelerin yer alacağı ve her ülkeden izleyicinin kendinden bir şeyler bulacağı “ortak kanal” oldu.

01.05.2009’da TRT-6, 06.05.2009’da TRT Nağme ile TRT Kent Radyosu, 01.07.2009’da ise TRT Türkü ile TRT Avrupa FM radyoları yayınlarına başladı.

TRT-Türk ise 08.05.2009 tarihinde uluslararası Türkçe haber ve kültür kanalı kimliğiyle yayınlarına başladı.

01.07.2009 tarihinde yayın hayatına başlayan TRT Türkü ulusal yayın yaparken, yine aynı tarihte yayına başlayan TRT Avrupa FM, TRT’nin ikinci uluslararası radyosu oldu.

TRT bugün yayınlarını 10 televizyon kanalı, 6 ulusal, 6 bölgesel, 1 yerel, 2 uluslararası radyo kanalı, 30 dilde internet haberciliği ve TRT Radyo Televizyon Dergisi “Vizyon” ile sürdürmektedir.

TRT ANA SAYFA

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 25.10.2009 tarihinde Hale tarafından, Yakın Dönem Türkiye Tarihi bölümünde paylaşılmıştır ve 1207 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 8 adet mesaj daha bulunmaktadır.

TRT - Türkiye Radyo Televizyon Kurumu | Devlet Adına Radyo Ve Televizyon Yayınlarını Gerçekleştirmek Amacıyla 01 Mayıs 1964’de Özel Yasayla Özerk Tüzel Bir Kişiliğine Sahip Olarak Kuruldu -Tarihçe orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...