Türkiye’nin Uluslararası İlişkileri – NATO| NATO’nun Genişlemesi – Stratejisi – Standardizasyonu – Krizlere Müdahale Beklentileri

Türkiye’nin Uluslararası İlişkileri – NATO

NATO ALTYAPI PROGRAMI

A. TANIMI :

NATO Alt Yapı Programı; Askeri Kuvvetleri desteklemek için ihtiyaç duyulan ve NATO Alt Yapı Envanterinin bir bölümü olan binalar, kolaylık tesisleri, teçhizat ve sistemler ile istisnai durumlarda sabit tesisler yerine hizmet eden taşınabilir sistemleri temin etmek için tesis edilen bir programdir.

B.TARİHÇESİ :

NATO kuruluş antlaşmasının 5nci maddesi “ NATO üyesi Ülkelerden birine yapılan saldırının NATO’nun tüm üyelerine yapıldığı kabul edilecektir” şeklinde ifade edilmiştir. Bunun sonucu olarak, savunmaya yönelik alt yapı tesislerinin inşası için, ülkelerin katkı payları ile bir fon oluşturulmuştur. Bu çerçevede üye ülkeler ekonomik güçleri oranında katkı yapmaktadırlar.

ÜLKELERİN NATO ALT YAPI FONUNA YILLIK KATKI PAYLARI (%OLARAK)

ÜLKE :
Tüm Üye Ülkelerin Paylaştığı Harcamalar” :
Tüm Üye Ülkelerin Paylaştığı Harcamalar” :

1. ABD 21.7258 24.7094
2. Almanya 17.3186 19.3118
3. Fransa 12.8693 0
4. İngiltere 12.1385 14.2781
5. İtalya 7.6645 9.4170
6. Kanada 4.5000 5.5000
7. Hollanda 3.4427 3.8124
8. İspanya 3.9000 4.5000
9. Belçika 2.8855 3.1603
10. Polonya 2.4449 2.8567
11. Danimarka 2.0111 2.1344
12. Norveç 1.7259 1.8140
13. Türkiye 1.5000 1.8000
14. Çek Cumhuriyeti 0.8870 1.0374
15. Yunanistan 1.0500 1.1000
16. Macaristan 0.6500 0.7629
17. Portekiz 0.5500 0.6500
18. Lüksemburg 0.1500 0.1600
19. İzlanda 0 0
20. Romanya 1.0934 1.2669
21. Slovakya 0.4466 0.5173
22. Bulgaristan 0.3400 0.3938
23. Slovenya 0.2551 0.2954
24. Litvanya 0.1371 0.1587
25. Letonya 0.2068 0.2395
26. Estonya 0.1070 0.1240

* Fransa sadece Komuta Kontrol ve Muhabere Yetenek Paketlerine iştirak etmektedir.

Türkiye’nin NATO Alt Yapı Fonuna katkı payı ”Tüm Üye Ülkelerin Paylaştığı Harcamalar” larda%1,5 ve ”25 Üye Ülkenin Paylaştığı Harcamalar” larda % 1,8′ dir. Bu oranlar 2007 yılının sonuna kadar geçerlidir.

C.TÜRKİYE’NİN KATKISI VE FAYDALANMA ORANI

Türkiye, NATO Altyapı Programına katıldığı 1953 yılından bu güne kadar programa, 284 Milyon Avro katkıda bulunmuştur. Buna karşılık NATO Fonlarından yaklaşık 4.5 Milyar Avro pay almıştır.

D.NATO ALT YAPI FONUNDAN SAĞLANAN TESİSLER

(1) Kara Kuvvetleri Komutanlığı :

-Cephane ve İkmal Malzemeleri Depoları.

-Güneydoğu Avrupa Müşterek Komutanlığı Barış ve Harp Kh.

(2) Deniz Kuvvetleri Komutanlığı :

-Helikopter Tesisleri.

-Cephane Depoları.

-Torpido Depo ve Regüle İstasyonları.

– Akaryakıt Depoları.

– İskele ve Barınma Kolaylıkları.

– Bakım ve Onarım Tesisleri.

(3) Hava Kuvvetleri Komutanlığı :

– Muhtelif Hava Meydanlarının İnşa / Modernizasyonu.

(4) Müşterek Kullanımlı Tesisler :

– Akaryakıt Boru Hatları ve Depoları

– Akaryakıt Tank Çiftlikleri.

– Akaryakıt Pompa İstasyonları.

NATO’NUN GENİŞLEMESİ

Kuzey Atlantik Antlaşması (The North Atlantic Treaty – NATO)’nın imzalandığı tarihten Soğuk Savaş döneminin bitimine kadar, antlaşmayı imzalayan 12 ülkeye 1952 yılında Türkiye ile Yunanistan, 1955 yılında Almanya ve 1982 yılında İspanya katılmış ve böylece NATO müttefiki sayısı 16’ya çıkmıştır. 1994 Ocak ayında Brüksel’de yapılan zirve toplantısında müttefik liderler, ittifak kapılarının, Vaşington Antlaşmasının ilkelerini ileriye taşıyabilecek ve Kuzey Atlantik sahasında güvenliğe katkıda bulunabilecek diğer Avrupa ülkelerinin üyeliğine açık olduğunu tekrar teyit etmişlerdir.

NATO’nun genişlemesi, İttifakın, Avrupa – Atlantik sahasında güvenliğinin güçlendirilmesi ve yayılması konusundaki temel amacı doğrultusunda atılmış bir adımdır. Bu adım üçüncü ülkeleri tehdit etmemektedir. NATO’nun temel hedefi, üyelerinin güvenliğini sağlamak ve Avrupa – Atlantik sahasında barışı korumak olan bir savunma ittifakı olmaya devam etmektir. İttifak dışında hiçbir ülkenin genişleme süreci ve bu süreçle ilgili kararlar üzerinde veto veya söz hakkı yoktur.

1995 yılında, müttefikler, İttifaka gelecekteki katılımlar konusundaki “Niçin” ve “Nasıl” sorularını ele almışlardır. Bunun sonucunda ortaya çıkan “NATO’nun genişlemesi üzerindeki çalışma” 1995 Eylül ayında NATO ülkeleri ile ilgili ortak ülkelere yayımlanmıştır. Çalışmada belirlenen ilkeler, NATO’nun yeni üyeleri davet etme konusundaki yaklaşımının temelini oluşturmaktadır. “Niçin” sorusu üzerindeki çalışma, Soğuk Savaşın sona ermesi ve Varşova Paktının dağılması nedenleriyle Avrupa – Atlantik sahasının bütününde, yeni bölünme çizgileri yaratmadan, güvenliğin iyileştirilmesi için, hem bir gereksinmenin hem de eşsiz bir fırsatın ortaya çıktığı sonucuna varmıştır.

Genişleme ile ilgili “Nasıl” sorusuna yönelik çalışma, geçmişte olduğu gibi gelecekte de ittifak üyeliğinde yapılacak bir genişlemenin Kuzey Atlantik Antlaşmasının 10 ncu maddesi uyarınca gerçekleşeceğini teyit etmektedir. Yeni üyeler, kabul edildikleri andan itibaren her türlü haktan yararlanabilecekler, antlaşmanın getirdiği tüm üyelik sorumluluklarını üstlenecekler, tüm ittifak üyelerince benimsenmiş olan ilkeleri, politikaları ve yöntemleri kabul edecekler ve bunlara uyacaklardır.

Temmuz 1997 Ayında Madrid’de yapılan zirve toplantısında, müttefik devlet ve hükümet başkanları Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Polonya’yı İttifak’a katılım görüşmelerine davet etmişlerdir. Bu davetin ardından başlayan çalışmalar 1999 ilkbaharında sonuçlanmıştır.

23 – 24 Nisan 1999 tarihlerinde yapılan Vaşington Zirvesinde; Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Polonya’nın üyeliğe kabulünün yanı sıra, dokuz ülkenin (Romanya, Slovenya, Estonya, Letonya, Litvanya, Bulgaristan, Slovakya, Makedonya, Arnavutluk) NATO’ya üye olmaya yönelik gayretleri takdirle karşılanmış; ancak, hiç bir ülkeye üyelik takvimi ve önceliği verilmemiştir.

Bunun yerine, NATO’ya üye olmaya istekli ülkelere, konuya ilişkin hazırlıklarını yönlendirmek için “Üyelik Eylem Planı (Membershıp Actıon Plan)” önerilmiştir. Söz konusu plan, üyelik için aşağıda belirtilen beş alanda, belirlenen standartlara ulaşmak için yapılması gereken faaliyetleri içermektedir:

– Siyasi ve ekonomik konular,

– Yasal konular.

İttifak’a katılmaya istekli olan ülkeler (Aspırant Countries), üyelik eylem planına göre, yıllık milli hazırlık programlarını düzenlemektedirler. Üyelik eylem planı ve ülkelerin milli hazırlık planları dikkate alınarak tespit edilen beş faaliyet alanında müşterek faaliyetler icra edilmekte ve 26+1 formatında toplantılar düzenlenmektedir. Üyelik eylem planına halen Makedonya, Hırvatistan ve Arnavutluk katılmaktadır.

2 Nisan 2004 tarihinde NATO Karargahında düzenlenen bir törenle 7 davetli ülkenin (Bulgaristan, Romanya, Letonya, Estonya, Litvanya, Slovenya, Slovakya) NATO’ya katılışını müteakip, üye sayısı 26’ya ulaşmıştır.

28-29 Haziran 2004’te icra edilen NATO İstanbul Zirvesi’nde, Arnavutluk, Hırvatistan ve Makedonya için Üyelik Eylem Planı’na (MAP) devam edilmesine; Ukrayna’nın Üyelik Eylem Planı’na dahil edilmesi için çalışmaların sürdürülmesine karar verilmiştir. Bosna-Hersek, Sırbistan ve Karadağ ise Kasım 2006’da icra edilen Riga Zirvesinde resmen davet edilerek Barış İçin Ortaklık (BİO) üyeleri arasına dahil olmuşlardır. Bu genişleme ile BİO üye ülkelerinin sayısı 23’e ulaşmıştır.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 23.02.2008 tarihinde Hale tarafından, Yakın Dönem Türkiye Tarihi bölümünde paylaşılmıştır ve 3990 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 4 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Türkiye\'nin Uluslararası İlişkileri - NATO| NATO\'nun Genişlemesi - Stratejisi - Standardizasyonu - Krizlere Müdahale Beklentileri orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...