Türk Büyükleri Günü – 29 Mayıs | Ãœnlü Türk Büyükleri – Türk Büyükleri Günü Ä°le Ä°lgili Åžiirler

Türk Büyükleri Günü – 29 Mayıs

Mimar Sinan

Sinan, Türk mimarlık sanatının en büyük ustalarından biridir. Yurdumuz onun ölümsüz yapıtları ile doludur. Sinan’ın eserleri bugün bile görenleri hayran bırakmaktadır. Eserlerinde incelik, saÄŸlamlık ve güzellik göze çarpar.

Bakınız, Mustafa Kemal Atatürk Özel Bölümü

Mimar Sinan

Sinan’ın eserleri güngörmüş, hoÅŸ görülü bilge kiÅŸiler gibidir. Yüzyıllar ötesinden sabırlı, ağırbaÅŸlı, eÅŸsiz güzellikleri ile bize bakarlar. Yeryüzünde bu duyguyu veren az sayıda sanat yapıtı vardır. Dünyanın öbür köşelerinden Sinan’ın eserlerini yakından görmek için her yıl yurdumuza binlerce turist gelir. BeÄŸeni, ÅŸaÅŸkınlık, güzel bir sanat yapıtı karşısında duyulan coÅŸku ile izlenen yapıtları övünç kaynağımızdır.

Sanat anlayışında meydana gelen deÄŸiÅŸikliklere raÄŸmen O’nun eseri, deÄŸerini korumaktadır. Kötü doÄŸa koÅŸulları, yaÄŸmurlar, rüzgârlar, seller, depremler bu eserlerin güzelliÄŸini, saÄŸlamlığını, inceliÄŸini bozamamıştır. Sinan’ın büyüklüğü, yapılarının ölmezliÄŸi, buradan gelmektedir.

Türkler güzel sanatların, mimari, süslemecilik, oymacılık ve yazı (hat) dallarında eşsiz eserler ortaya koymuştur. Bütün dünyanın beğenisini kazanan bu yapıtlar müzelerimizin en değerli hazinesidir.

Mimarlık alanındaki yapıtlarıyla kendini dünyaya kabul ettiren Mimar Sinan bazı kaynaklara göre 29 Mayıs 1490 günü Kayseri’nin Gesi bucağına baÄŸlı Ağırnas köyünde doÄŸmuÅŸ. ÇocukluÄŸunda arkadaÅŸları bilinen oyunları oynarken O; bahçelere, baÄŸlara suyolları, köprüler, topraktan kaleler, evler yapardı.

Ünlü Türk Büyükleri

YaÅŸadığı devirde Anadolu’nun genç ve saÄŸlıklı çocukları köylerinden, yurtlarından devÅŸirilir, saraya getirilirdi. EÄŸitimlerine özen gösterilen bu çocuklar, sonradan yeniçeri olarak veya devletin öteki iÅŸlerinde görevlendirilirdi.

Sinan, Yavuz Sultan Selim zamanında devÅŸirilerek Ä°stanbul’a getirildi. Sarayda acemi oÄŸlanlar okuluna verildi. Bu okulda okuma yazmanın yanı sıra uygulamalı sanatlar da öğretiliyordu. Sinan marangozluÄŸu seçti. Ãœnlü ustaların yanında cami, han, çeÅŸme ve hamamların yapımında çırak olarak çalıştı. Sonra askeri mimar olarak görev yaptı. 1535’te Osmanlı ordusunun Ä°ran seferi sırasında Van’ı almaya giden askerler arasında Sinan’da vardı. Van Gölü kıyısında askerlerin karşıya geçmesi için gemi yapılması gerekti. Bu iÅŸ Sinan tarafından gerçekleÅŸtirildi. Barbaros Hayrettin PaÅŸa ile Ä°talya sahillerini dolaÅŸtı, bu arada BaÄŸdat seferine katıldı. SavaÅŸta köprüler yaparak orduya zafer yollarını açtı.

Sefer dönüşü Sinan tümüyle mimarlık mesleÄŸine girdi. Mimar Hasekisi sanını aldı. 1538’de saraya mimarbaşı oldu.

O yıllarda Osmanlılar; dünyanın büyük bir bölümüne egemendi. Sinan Ä°stanbul’da Bizans mimari eserlerini inceledi. Yavuz Selim’in doÄŸu seferlerine, Kanunî Sultan Süleyman’ın batı seferlerine katıldı. Dünyanın ünlü mimarî yapıtlarını yakından gördü, onları incelemek fırsatını buldu. Hiç bir zaman gördüklerini taklit etmedi.

Sinan’ın bilinen 315 eseri vardır, bunun

• 73’ü cami,
• 49’u mescit,
• 50’si medrese,
• 7’si kitaplık,
• 17’si imaret,
• 6’sı hastane,
• 7’si su kemeri,
• 7’si köprü,
• 18’i kervansaray,
• 5’i buÄŸday deposu,
• 31’i hamam,
• 18’i türbedir.

Ä°lk eseri Kanunî Sultan Süleyman’ın oÄŸlu Åžehzade Mehmet adına 1543 yılında yaptığı Åžehzade Camii‘dir. Cami 1548 yılında bitti.

Sinan’ın yapıtlarında, durmadan kendini aÅŸma, daha iyiye, daha güzele varma çabası görülür. En büyük amacı «iÅŸte bu yaptığım eser en iyisi» diyebilmekti. Fakat arka arkaya yarattığı eserlerden sonra en görkemlisi olan Edirne’deki Selimiye Camii için bile «İşte en iyisi» diyemedi. En iyiye, en güzele ulaÅŸmak için hep çalıştı. Bütün yapıtları birbirini aÅŸan birer sanat anıtıdır. Kendi anlatımına göre, sanat yaÅŸamını üç bölüme ayırır.

Buna göre Sinan; Şehzade Camisini çıraklık, Süleymaniye Camiini kalfalık, Selimiye Camiini de ustalık devrinin eserleri olarak nitelendirir.

O devirde saray baÅŸ mimarinin görevleri oldukça yüklü idi. Ä°stanbul’un imarı, caddeleri, kaldırımları, suyolları, kentin alt yapı iÅŸleri, evlerin yapımında belli kuralların uygulanması, kale yapımlarının denetimi hep baÅŸ mimarın görevleri arasında idi.

Mimar Sinan Ä°stanbul’un suyolları ile uÄŸraşırken 1550 – 1560 yılları arasında Süleymaniye Camiinin yapımını tamamladı. Anlatılanlara göre «Sinan, Süleymaniye Camiini yapmak için iki yıl Ä°stanbul’da yer arar. Caminin ÅŸimdi bulunduÄŸu yere temel kazdırır. Toprağın kayıp kaymadığını, temelin saÄŸlam olup olmadığını denemek için temelin üstüne cam döktürür ve dört yıl bekler. Bu arada Sinan’ı çekemeyenler Kanunî’ye ÅŸikayet ederler, «Dört yıldır yapıya baÅŸlamadı» derler. Sinan temelin saÄŸlam olduÄŸunu anladıktan sonra caminin yapımını hızla sürdürür. Kubbenin yapımı bittikten sonra ses yansımasını ayarlamak için, geceleri yapıya gelir. Kubbenin altında nargile içer. Su sesinin duvarlara yansımasını dinler, caminin iç bölümlerini ona göre yapar.

Süleymaniye Camiinin yapımı tamamlandıktan sonra Sinan caminin anahtarlarını Kanunî Sultan Süleyman’a verdiÄŸi zaman çok mutlu idi.

PadiÅŸah Sinan’a

—Yapımını gerçekleştirdiğin bu Tanrı evini dua ederek açmak sana düşer.

Dedi.

Mimar Sinan‘ın yapıtlarının bir özelliÄŸi de kimin için yapılmışsa o kiÅŸiyi çeÅŸitli yönleri ile yansıtmasıdır. ÖrneÄŸin Kanunî Sultan Süleyman’ın kızı Mihrimah Sultan adına yaptığı Edirnekapıda’ki Mihrimah Sultan Camii ince ve zarif görünümüyle bir kadını, Süleymaniye Kanunî Sultan Süleyman’ın görkemini yansıtmasıyla ün kazanmıştır. Edirne’deki Selimiye de ikinci Selim’in ÅŸair ruhunu anlatan incecik zarif minareler vardır. Her minarede bulunan üç ÅŸerefeye üç ayrı merdivenden çıkılması, dünya mimarisinde o güne kadar uygulanmamış bir iÅŸlemdi.

Mimar Sinan yapıtlarında hiç bir planı ikinci defa kullanmamıştır. Her yeni yapıtına yeni buluşlarını eklerdi.

Mimar Sinan’ın evi Ä°stanbul’un Süleymaniye semtinde idi; adına bir okul ve bir sebili vardı. Öldükten sonra Süleymaniye Camiinin bahçesindeki türbesine gömüldü.

Sinan, paraya önem vermeyen bir kiÅŸiydi. Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu’nun en zengin yıllarında yaÅŸadı. Ãœnü dünyanın her yönüne yayılmış olan bu büyük mimar hiç zengin olmadı. Yanında çalışanların emeklerinin karşılığını tam olarak verdi. Kendisi yüz yıllık yaÅŸantısında hep para sıkıntısı çekti. Dünya mimarlık tarihine adını altın harflerle yazdıran Koca Sinan’ın ruhu gibi, esin kaynağı ve gönlü de zengindi.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 06.05.2011 tarihinde Hale tarafından, Tarihte Bugün | Önemli Günler ve Haftalar bölümünde paylaşılmıştır ve 1276 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 2 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Türk Büyükleri Günü - 29 Mayıs | Ünlü Türk Büyükleri - Türk Büyükleri Günü İle İlgili Şiirler orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...