Tarihi Gizemler | Polinezyalıların Anavatanı – Zaman: 30.000 Yıl Önce- Ä°S, 1200 – Mekân: Pasifik

Tarihi Gizemler

Polinezyalıların Anavatanı

Zaman: 30.000 yıl önce- İS, 1200
Mekân: Pasifik

BilebildiÄŸimiz kadarıyla Proes ya da Pahee’s adını verdikleri bu teknelerle, bu insanlar, bu denizlerde adadan adaya yüzlerce mil dolaÅŸmaktadırlar, GüneÅŸ gündüzün, Ay ve yıldızlar da gecelen pusula iÅŸlevini görmektedir. KAPTAN JAMES COOK, 1769

Kaptan Samuel Wallis, HMS Dolphin gemisiyle 17667da yoÄŸun bir sabah sisi içinde Tahiti adasına yaklaÅŸmaktaydı. Sis dağılınca gemisinin uzun boylu, “saÄŸlam yapılı” savaşçılarla dolu düzinelerce kanoyla çevrili olduÄŸunu gördü. Tahiti çok geçmeden Avrupa’da, uzak bir tropik cennet olarak tanındı.

Burada kadınlar güzeldi, yoksulluk diye bir ÅŸey yoktu, insanlar soylu vahÅŸi türünün en üstün örnekleriydi. Ancak daha aklı başında bir gözlemci olan Kaptan James Cook adayı 17697da ziyaret ettiÄŸinde, o günden beri bilimadamlarım ÅŸaÅŸkına çeviren bir soruyu ortaya attı: Tahitililer bu ıssız yurtlarına nereden gelmiÅŸlerdi? Yalnızca basit kanoları olan ve metali bilmeyen bu insanlar, açık okyanusları nasıl aşıp da Büyük Okyanus’un en uzak adalarına yerleÅŸmiÅŸlerdi?

Cook’un, Polinezyalılar’ın daha batıdan geldiklerinden kuÅŸkusu yoktu. Âdeta bir kâhin gibi şöyle yazıyordu: “Onları ada ada izleyerek, DoÄŸu Hint Adaları’ndan geldiklerini saptayabiliriz.” Büyük Ä°ngiliz denizcisi Tupaia adında bir yerel kanocu ile konuÅŸarak kendisine kaptanların çok uzaktaki ıssız adalara nasıl gittiklerini sordu. Tupaia pusula olarak güneÅŸi ve yıldızları nasıl kullandıklarını anlattı.

Cook, PoImezyalılar’ın yüzlerce mil alize rüzgârları altında gidebilmelerine ÅŸaşınca Tupaia batı rüzgârlarının Kasım’dan Ocak ayına kadar estiklerini ve kanoların o aylar içinde rüzgâr yönünde gayet hızlı yol aldıklarını söyledi.

Tupaia, zihninde Polinezya’nın görüntüsünü taşıyordu. Adaları, her birine kaç günde gidileceÄŸini ve yönlerini sıralayınca Cook bunları kabataslak bir haritaya yerleÅŸtirdi. ÇaÄŸdaÅŸ bilim adamları, Tupaia’nın kuzeydoÄŸuda Markiz Adaları, doÄŸuda Tuamotus, güneyde Austral (Tubai) ve güneybatıda Cook Adalarıyla sınırlı bir alanı tanımlayabildiÄŸine inanmaktadırlar.

Batıdaki Fiji ve Samoa adaları bile adamın aklındaydı ki, bu Avustralya ya da BirleÅŸik Devletler kadar bir bölgenin akılda tutulan haritası demekti. Kaptan James Cook, Yeni Zelanda’ya giderken, Polinezya yöntemlerini izleyebilmek için Tupaia’yı da kendisiyle birlikte gelmeye ikna etti. Ama ne yazık ki, Endeavour GüneydoÄŸu Asya’dayken Tupaia hastalanıp öldü.

Uzun mesafeli yolculukların baÅŸladığı Polinezya’da, Raiatea Adasında Tuputaputia’da restore edilmiÅŸ eski bir marae (tapınak).

VARSAYIMDAN DENEYE

Cook’tan sonraki kâşifler, Tahitili denizcilerle görüşmemiÅŸlerdir. Pek çok masabaşı araÅŸtırmacısı, Pasifik Adalarının rüzgârın etkisiyle kıyıdan çok uzaklara sürüklenmiÅŸ kanolar tarafından iskân edildiÄŸini kabul etmiÅŸtir. Ancak 1965’te Ä°ngiliz David Lewis, Mikronezya’nın Caroline Adaları’nda yaÅŸlı kano kaptanlarıyla karşılaÅŸmıştı.

Lewis onlardan, karadan çok uzaklara gitmek için önemli yıldızları izlemeyi, dalgaların yönünü, uzak kıyılara çarpıp dönen dalgaları tanımayı, deniz ve kara kuşlarının uçuşlarını izleyerek çıkış noktalarından çok uzaktaki adalara nasıl gittiklerini öğrendi. Bu denizciler denizin ve gökyüzünün aynı işaretlerini kullanarak evlerine sağ salim dönebiliyorlardı.

Lewis hızla kaybolmakta olan bir sanatı korumaya kararlı olarak Avrupa yapımı okyanus yatını, yalnızca bir yıldız haritası ve yardımcı olarak Polinezyalı bir denizci ile Cook Adalarından Yeni Zelanda’ya kadar götürdü. Lewis 1970’lerde de Caroline Adaları kılavuzlarının yanına çırak olarak girdi.

Böylece varsayım, yerini deneyime bırakmış oldu. Antropolog Ben Finney 1960;lı yılların sonunda eski çağların Polinezya kanolarının benzerleriyle uzun süreli deneylere başladı. Finney7in ilk teknesi Naleiha, Hawaii kraliyet kanosunun 12 metrelik bir kopyasıydı.

Hawaii7nin rüzgârlı sularında yapılan deneyler teknenin rüzgârla yol alabileceÄŸini gösterince Finney, Büyük Okyanus Adalarında kullanılan kano tasarımlarını birleÅŸtirerek yaptırdığı bir kanoyla Hawaii7den Tahiti’ye gidip gelmeye karar verdi. Hawaii7li Kerb Kawainui Kane tarafından tasarlanan Hokule’a çifte gövdeli, iki yengeç kıskacı biçimli yelkenli 19 metrelik bir tekneydi.

Finney, Mikronezyalı denizci olan Mau Piailug ile çoÄŸunluÄŸu Hawaii’lilerden oluÅŸan bir mürettebatla 1976’da Hawaii’den Tahiti’ye gidip döndü. Bu yolculuÄŸun ardından yalnızca yerli kılavuzlar kullanarak adalar çevresinde iki yıllık bir yolculuÄŸa çıktı. Hokule’a’nın deneyleri sayesinde eski Polinezya seyir becerileri artık sonsuza kadar korunmaya alınmıştır.

Hawaii çifte gövdeli kanosunun modern kopyası olan Hokule’a. Geleneksel seyire duyulan ilgi Hokule’a’yı ve diÄŸer tekneleri eski kano rotalarında yolculuklara sürüklemiÅŸtir.

ESKİ GÖÇLER

Arkeologlar ve dilciler de buralardaki eski göçlerin izlerini araÅŸtırmışlardır. 77 Austronezya dilinin yakınlarda yapılan bir Ä°ncelemesinde, buralardaki adaların sakinlerinin kökenlerinin Taiwan olduÄŸu anlaşılmıştır. Bunlar adadan adaya atlayarak Filipinlerde ve Yeni Gine’ye, oradan Tahiti, Hawaii, Yeni Zelanda’ya ve Paskalya Adası’na geçmiÅŸlerdir.

Bu karmaşık yolculuÄŸun 2000 yılı aÅŸkın bir süre sürdüğü tahmin edilmektedir ki, tarih öncesi terimlerle bu yalnızca bir göz kırpma zamanı demektir, insanlar Solomon Adaları’na en az 28.000 yıl önce yerleÅŸmiÅŸlerdir.

5000 yıl öncesinde çok geniÅŸ bir deÄŸiÅŸ tokuÅŸ ağı deniz kabuklarını, obsidyeni (volkanik cam) ve diÄŸer maddeleri Asya kıtasının içinden ortadaki adalara kadar getirmiÅŸtir. Bu insanları kendilerine özgü “Lapita” çömleklerinden izleyebiliriz ki, bu da Yeni Gine açıklarındaki Bismarck Takımadalarında geliÅŸmiÅŸ olabilir. Ama 10 birinci binyılda Fiji kadar doÄŸuda bulunduÄŸu tespit edilmiÅŸtir.

Okyanusa dayanıklı çifte gövdeli kanolar ve taro gibi kolay depolanan bitki kökleri ufkun ötesindeki birbirlerinden yüzlerce mil uzaklıktaki adalara ziyareti mümkün kılmıştır. Kendisi de denizci olan Yeni Zelandalı arkeolog Geoffrey Irwin, bilgisayar modellerini ve kendi yolculuklarını kullanarak denizaşırı yolculukların sistematik olduğunu, bilerek gerçekleştirildiğini ve okyanus ve gökyüzü bilgisine dayandığını göstermiştir.

Kılavuzluk sisteminin kuÅŸaktan kuÅŸaÄŸa geçmesi nedeniyle denizcilerin baÅŸarıları ÅŸaşırtıcı olabilir ama hiç de esrarengiz deÄŸildir. Mikronezya ve DoÄŸu Polinezya IS l. yılda Fiji’den baÅŸlayarak son 2000 yıl içinde iskân edilmiÅŸtir. Tahiti’ye 800, Hawaii’ye 600, Paskalya Adası’na 300 ile 400 ve Yeni Zelanda’ya 1000 yılında yerleÅŸilmiÅŸtir. Bu yolculuklar, çaÄŸdaÅŸ insanın dünyaya 150.000 yıl süren yayılmasının son bölümü de tamamlanmış oluyordu.

Büyük Okyanus’ta ilk insan yerleÅŸimi açık deniz kanolarının saÄŸlamlığına ve kolay depolanabilir yiyeceÄŸin bulunmasına baÄŸlıydı. Denizciler, Melanezya adalarına 30.000 yıl önce eriÅŸmiÅŸlerse de, uzak adalar ancak son 3000 yılda iskân edilmiÅŸtir.

Büyük Okyanus denizcileri sanatlarını büyüklerinden denizlerde öğrenmişler, yıldızların hareketini ezberlemişler ve adalarla takımyıldızları gösteren basit çıta haritalar kullanmışlardır.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 15.06.2012 tarihinde Hale tarafından, Medeniyetler ve Ãœlkeler Tarihi Ansiklopedisi bölümünde paylaşılmıştır ve 194 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Tarihi Gizemler | Polinezyalıların Anavatanı - Zaman: 30.000 Yıl Önce- İS, 1200 - Mekân: Pasifik orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...