Osmanlı Tarihçileri – Müverrihleri | Osmanlı Tarihçileri Ve Eserleri – Dönemin Ünlü Tarih Kitapları – 15. Yüzyıl – 16. Yüzyıl – 17. Yüzy..

Osmanlı Tarihçileri – Müverrihleri

Beylikler Dönemi (1243 – 1318)

Anadolu’da 13. Ve 14. Yüzyılda Yazılmış Olan Eserlerde Anadolu Selçukluları Ve Anadolu Beyliklerinin Tarihi Anlatılmış, Olaylar Osmanlı Devletinin Kuruluşuna Kadar Getirilmiştir.
Anadolu Selçukluları Ve Beylikler Döneminde (1075-1318) Anadolu’da Daha Çok Arapça Ve Farsça Eserlerin Yazıldığı Görülmektedir. Bu Dönemde Arap Dili “Din Ve Hukuk” Alanında, Fars Dili “Sanat Ve Edebiyat” Konularında Egemen Olmuştur.

Türkçe Olarak Yazılmış “Danişmendname” Ve “Battal-Name” Gibi Eserler, Anadolu’da Türkçe Tarih Yazıcılığını Başlatmıştır. Ayrıca Taberi, İbn Kesir Gibi İslam Tarihçilerinin Eserleri Türkçeye Çevrilmiştir.

Dönemin Ünlü Tarih Kitapları

1. El-Evamirü’l-Alaiyye Di’l-Umüri’l-Alaiyye, İbn Bibi
2. Müsameretü’l-Ahbar Ve Müsayeretü’l-Ahyar (Tezkire-İ Aksarayi), Akasarayi
3. Menakıbü’l-Arifin, Eflaki

Osmanlı Dönemi

13. Yüzyılın Sonunda Kurulmuş Olan Osmanlı Devleti Hakkında Bilgi Veren Tarih Kaynakları ancak 15. Yüzyılın Başlarından İtibaren Yazılmaya Başlanmıştır. Bu Bakımdan 15. Yüzyılın İlk Yarısı, Özellikle II. Murat Devri, Osmanlı Tarih Yazıcılığının Başlangıcı Olarak Kabul Edilmektedir.

15. Yüzyıl Osmanlı Tarihçileri Ve Eserleri

1. Dasitan-İ Tevarih-i Mülük-ü Al-İ Osman (İskendername), Ahmedi (1334-1412,Amasya)
Osmanlı Tarihinden Bahseden En Eski Eser, Ahmedî’nin “İskender-Nâme” Adlı Eserine Müstakil Bir Kısım Olarak İlâve Ettiği “Dâsitân-I Tevârîh-İ Mülûk-İ Âl-İ ‘Osmân” İsimli Manzum Parçadır. 8754 Beyitten Oluşan Ve Uzun Bir Mesnevî Özelliği Taşıyan İskendername Bir “Evrensel Tarih”tir; Âdem İle Başlar, Makedonya Kralı Büyük İskender’in Hayatı Ve Kahramanlıklarını Anlatır. 1390 Yılında Tamamlanmış Ve Germiyanoğlu Süleyman Bey’e Sunulmuştur. Ahmedî, Daha Sonra Bu Eserinin Sonuna Yıldırım Bayezid’e Kadar Gelen Bir Osmanlı Tarihi Eklemiş Ve Bunu 1410 Yılında I.Bayezid’in Oğlu Emir Süleyman’a Takdim Etmiştir. “Dâsitân-I Tevârîh-İ Mülûk-İ Âl-İ ‘Osmân” Adını Taşıyan 340 Beyitlik Bu Bölüm, Ertuğrul Gazi’den Başlayarak Emir Süleyman’a Kadar Gelen İlk 200 Yıllık Osmanlı Tarihi Hakkında Bilgi Verir. Bu Eserin İÜ’de Kayıtlı Olan En Eski Tarihli Nüshasının, 1983 Yılında İ. Erünsal Tarafından Tıpkıbasımı Yapılmıştır.

1. Behçetü’t-Tevarih, Şükrullah

*Gaza-Name-İ Rum, Kaşifi
*Tevarih-İ Al-İ Osman, Oruç B. Âdil El-Edrenevî (Oruç Beg)

1. Tevarihü’s-Selatinü’l-Osmaniyye, Nişancı (Karamani) Mehmet Paşa
2. Tevarih-İ Al-İ Osman, Aşık Paşazade
3. Düsturname-İ Enveri, Enveri
4. Cihan-Nüma, Mehmet Neşri
5. Behiştî Sinan Çelebi
6. Ruhi Çelebi
7. Hasan B. Mahmûd El-Bayâtî, Câm-I Cem-Âyîn,

16. Yüzyıl Osmanlı Tarihçileri

1- İdris-İ Bitlisi
• Heşt Bi-Hişt (Sekiz Cennet)

2- Keşfî Mehmed Çelebi (Ö. 1524)
• “Selîm-Nâme”

3- Şükrî-İ Bitlisî
• Selîm-Nâme

4- Hadîdî
* “Tevârîh-İ Âl-İ ‘Osmân”

5- Kemal Paşa-Zâde (İbn-İ Kemâl) (1468-1534)
• “Tevârîh-İ Âl-İ ‘Osmân”

6- Matrâkçı Nasûh
• “Beyân-I Menâzil-İ Sefer-İ Irâkeyn”

7- Muhyittin Cemali (Ö. 1554)
• Tevarih-İ Ali Osman

8- Rüstem Paşa (1500-1561)
• Tevarih-İ Ali Osman

9- Lütfi Paşa (Ö. 1564)
• Tevarih-İ Ali Osman

10- Ferdi
• Süleyman-Name

11- Ahmet Taşköprüzade (1455-1561)
• Şaka’ikü’n-Nu’maniye Fi-Ulemai’d-Devletü’l-Osmaniye

12- Kâtib Za’îfî Mehmed (Ö. 1592)
• “Câmi’u’t-Tevârîh”

13- Koca Nişancı (Ö. 1567)
• Tabakatü’l-Memalik Fi-Derecatü’l-Mesalik

14- Mehmet Paşa (Küçük Nişancı)
• Tarih-İ Nişancı (Ö. 1571)

15- Feridun Ahmet (Ölm.1583)
• Münşe’atü’s Selatin

16- Mustafa Cenabi (Ölm.1590)
• El-Aylamü’z-Zahir Veya Tarih-İ Cenabi”

17- Hoca Saadettin Efendi (1536-1599)
• Tacü’t-Tevarih

18-Gelibolulu Mustafa Ali(1541-1599)
• Künhü’l-Ahbar

19- Selaniki Mustafa (Ö. 1599)
• Tarih-İ Selanik

17. Yüzyıl Osmanlı Tarihçileri

1- Mehmet Bin Mehmet (Ö. 1640)
• Nuhbetü’t-Tevarih Ve’l-Ahbar. İki Kısımdan Oluşan Eser 1087 Sülaleden Bahseder.

2- Ayni Ali (Müezzinzade)
• Kavanin-İ Ali Osman Ve Hülasa-İ Mezamin-İ Defter-İ Divan

3- Mustafa Koçi Bey
• Risale-İ Koçi Bey

4- İbrahim Peçevi
• Tarih-İ Peçevi Iı.Osman Adına Yazılmış Zafer-Name

5- Katip Çelebi (Hacı Alife Kalfa)
• Fezleke-İ Tarih

6- Kara Çelebizade Abdülaziz Efendi (1591-1658)
• Ravzatü’l-Ebrar

7- Solakzade Mehmet Hemdemi (Ölm.1657)
• Fihrist-İ Şahan Veya Solakzade Tarihi

8- Evliya Çelebi (1611-1682 ?)
• Seyahatname

9- Müneccim Başı (Ahmet B. Lütfullah)
• Sahayifü’l-Ahbar. Arapça Bir Genel Tarih Yazmıştır. Bu Eser 1672’ye Kadar Olan Olaylardan Bahseder.

10- Naima (1655 – 1716)
• Ravzatü’l Hüseyin Fi Hülasat-I Ahbarü’l-Hafikin (Tarih-İ Naima)

11- Fındıklılı Mehmet Ağa
• Silahtar Tarihi

12- Bostân-Zâde Yahyâ Efendi
• “Târîh-İ Sâf (Tuhfetü’l-AhbâB)”

2- Süleyman B.Şemdanizade (Fındıklılı Süleyman)
• Müri’t-Tevarih

3- Ahmet B. İbrahim Resmi (1700-1783)
• Hülasatü’l-İtibar

4- Mehmet Said (Yirmi Sekiz Çelebi)
1720-1721’de Fransa Kralı Xıv. Louis’e Elçi Olarak Gönderilmiş Ve Buna Ait Bir Eser Bırakmıştır.

5- Ahmet Vasıf (Ö. 1806) Mehasinü’l-Asar Ve Haka’ikü’l-Ahbar

6- Ahmet Asım
• Burhan-I Kat’ı (Türkçe’ye Çevirmiştir.)

7- Halim Giray
• Gülbün-İ Hanan
Kırım Hanının Neslindendir. Çatalca’da Oturtulmuş Ve Burada Şiir Ve Edebiyat İle Meşgul Olarak Yaşamıştır.Bundan Başka Bir De Gülbün-İ Hanan Adlı Mufassal (Ayrıntılı) Bir Kırım Tarihi De Yazmıştır.Eser 1466’da Başlar Ve 1801’de Midilli’de Ölen Bahıt Giray’a Kadar Gelir.

8- Kefeli İbrahim B. Ali
• Tevarih-İ Tatar Han Ve Dağıstan Ve Moskov Ve Deşt-İ Kıpçak Ülkeleri
Kırım Hanı Fatih Giray’ın Divan Katipliğini Yaptı. Eserini 1736’da Yazmıştır.

9- Mehmet Said (Faraizci Zade) (Ö. 1835)
• Gülşen-İ Ma’arif

19. Yüzyıl Osmanlı Tarihçileri

1- Hayrullah Efendi
• Tarih-İ Devlet-İ Aliyye-İ Osmaniye

2- Atabey (1810-1880)
• Ata Tarihi

3- Mustafa Nuri Paşa
• Netayicü’l-Vuku’at

4- Ahmet Vefik Paşa (1823-1891)
• Fezleke-İ Tarih-İ Osmani

5- Ahmet Cevdet Paşa (1822-1895)
• Mecelle (Tarih-İ Cevdet)

Bakınız, Ahmed Cevdet Paşa

Mecelle – Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye

Kaynak: İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümü

Bakınız, Osmanlı Vakanüvislerinin Eserleri | Naima Tarihi – Vasıf Tarihi – Asım Tarihi – Tarih-i Cevdet

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 28.01.2010 tarihinde Hale tarafından, Büyük Osmanlı İmparatorluğu bölümünde paylaşılmıştır ve 1412 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 5 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Osmanlı Tarihçileri - Müverrihleri | Osmanlı Tarihçileri Ve Eserleri - Dönemin Ünlü Tarih Kitapları - 15. Yüzyıl - 16. Yüzyıl - 17. Yüzyıl - 19. Yüzyıl orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...