Okuryazarlık EÄŸitimi | Dünyada Okuryazarlık – Okuryazarlığın Tarihi – Eski ÇaÄŸlarda Okuryazarlık – Okuma Yazma Öğrenimi – Okuryazarlığı..

Okuryazarlık Eğitimi

Okuryazarlığın genel tanımı bir dilin yazınlarını okuyabilme, okunan ögeleri algılama ve kavrama yetisine sahip olunmasıdır.

Günümüz baÄŸlamında okuryazarlık iletiÅŸimin bir parçasıdır. Bir dili bilip, konuÅŸabilmenin yanı sıra iletiÅŸim kurabilmek için yeterli derecede okumayı ve yazmayı da bilmek gerekir. UNESCO‘nun tanımına göre okuryazarlık; DeÄŸiÅŸik türdeki yazılı kaynakları, kayıtları kullanarak tanımlama, anlama, yorumlama, bir araya getirme, iletiÅŸim kurma ve hesap yapma yeteneÄŸidir. Toplumun geniÅŸ bir kitlesine hitap edebilmek, bilgisini ve gücünü geliÅŸtirerek hedeflerine ulaÅŸması için bireye olanak veren olgudur. Günümüzde her yıl 8 Eylül günü Dünya Okuryazarlık Günü olarak kutlanır.

Dünyada okuryazarlığın dağılımı

Dünyada Okuryazarlık

Pek çok araÅŸtırmacı okuma yazma bilme oranının direkt olarak insan için hayatî önem taşıdığını öne sürerler. Bu iddiayı savunanlara göre, köle pazarlarında okuma yazma bilenlerin daha pahalıya satılması, Hindistan’da 1960’te yapılan eÄŸitim reformunun ardından anne-bebek ölüm oranlarının hızla düşüş göstermesi bunun en açık kanıtıdır.

Dünya üzerinde okuryazarlık oranlarının en düşük olduÄŸu bölgeler Güney Asya, Arap ülkeleri ve iç Afrika ülkeleridir. Bu bölgelerde okuryazar olmayan nüfus %40-50’lere kadar varmaktadır. Okuryazarlık oranının yakın zamana kadar çok düşük olduÄŸu Çin, Vietnam gibi ülkelerde bugün okuryazarlık oranları %90’ları aÅŸarken, Brezilya, Türkiye, Endonezya gibi geliÅŸmekte olan ülkelerde bu oran hızla artış göstermektedir. Okuryazarlık oranlarının en yüksek olduÄŸu ülkeler Avrupa ülkeleri ve SSCB’nin dağılması ile ortaya çıkmış olan Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan, Belarus gibi devletlerdir.

Okuryazarlığın Tarihi

Okuryazarlık kavramının geçmiÅŸi binlerce yıl öncesine dayanır fakat okuryazarlığın dünya üzerinde yaygınlık kazanması çok yeni tarihlere, Endüstri Devrimi’nin yapılması ile kâğıt ve matbaanın ucuzlaması ile kitapların daha kolay ulaşılır hâle gelmesine dayanır. Bu nedenle okuryazarlık oranında çok hızlı bir artış yaÅŸanmıştır. Avrupa’da okuryazarlığın hızla yayılmasının sebebi Ä°ncil’i kendi başına okuyabilme isteÄŸi idi. 1840’lı yıllarda Ä°ngiltere’de evlilik kâğıtlarını parmak boyaları ile iÅŸaretleyen erkeklerin oranı %33 iken, kadınlarda bu oran %44 idi. Fakat bu oranlar ucuz kitap kolaylığının doÄŸmasına denk gelen zamanda artmaya baÅŸladı.

Okuryazarlık geçmiÅŸte halkı sınıflandırmak ve kolayca yönetmek için kullanılmıştır. GeçmiÅŸte Amerika BirleÅŸik Devletleri’nde oy kullanma hakkına sahip olabilmek için kiÅŸinin okuryazar olma ÅŸartı var idi.

Eski Çağlarda Okuryazarlık

Eski çağlarda okuryazarlığın yaygın olduğu alanlar

Okuryazarlığın yavaÅŸ yayılımına bakıldığında, lâcivert renkle gösterilmiÅŸ bölgelerde M.Ö. 2300’lerde, koyu yeÅŸil ile gösterilmiÅŸ bölgelerde M.Ö. 1800’lerde, açık yeÅŸil ile gösterilmiÅŸ bölgelerde de M.Ö. 300’lerde okuryazarlığın hâkim olduÄŸunu söyleyebiliriz. Dünyanın diÄŸer yerlerine kıyas ile okuryazarlık oranının çok yüksek olduÄŸu bu alanlarda bile okuryazarlık sadece belli bir statüye eriÅŸebilmiÅŸ elit kesimin öğrenmeye güç yetirebildiÄŸi zor bir olguydu. (Aynı dönemlerde okuryazarlığın var ve yaygın olduÄŸu Japonya, Çin gibi alanlar haritada gösterilmemiÅŸtir.)

Pompei gibi bazı eski Roma şehirlerinde duvar kalıntıları üzerinde bulunan grafiti ve tabelâlar bir dönem buralarda da halkın tabelâlar ile yönlendirilebilecek kadar okuryazar olduğunu gösterir.
Bunun yanında semavî dinlerden olan Ä°slam’a göre okumak Tanrı’nın ilk buyruÄŸudur. Buna göre Ä°slâmiyet kiÅŸinin okumasını, daha da fazlası ilim öğrenmesini emreder. Ä°slam peygamberi Muhammed; “Ä°lim Çin’de dahi olsa gidip alınız” diyerek okuryazarlığın, bilgili olmanın önemini vurgulamıştır. Büyük Ä°slâmî kiÅŸiliklerden biri olan Ali (halife) ise; “Bana bir harf öğretenin, kırk yıl kölesi olurum” diyerek okuma yazma hakkındaki görüşlerini belirtmiÅŸtir. Araplar arasında Ä°slâmiyet’in doÄŸuÅŸunu müteakip birkaç yüzyıl boyunca nispeten dünyada en fazla okuryazar nüfusa sahip millet idi.

Orta ÇaÄŸ’da, Avrupa’da okuryazar Yahudi’lerin oranı, Hıristiyan nüfusa oran ile çok daha yüksek idi. Birçok Yahudi en azından Ä°branîce okuma ve yazmayı öğrenirdi. Yahudilik Tanah ve Talmud’u okumayı emrettiÄŸi ve okunmasına büyük önem verdiÄŸi için birçok Yahudi o zamanlarda okumayazma bilirdi.

Ä°ngiltere’de okuryazarlık 17. yüzyılın ikinci yarısında %50’lerin üzerindeydi. Bu oran 1710’da %70’i aÅŸtı. Amerikan Devrimi zamanında %90’ları buldu. Bu artışın sebebi Ä°ncil’i her zaman her yerde okuyabilme isteÄŸi idi. Öyle ki Griffth Jones adlı bir devrimcinin Galler’deki okullarda baÅŸlattığı, herkesi Ä°ncil’i okuyabilir hâle getirme amacı sâyesinde 1750’lerde Galler bölgesi dünyada okuryazar nüfus oranının en yüksek olduÄŸu yerdi.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 14.03.2009 tarihinde Hale tarafından, Kurumlar | Ortaokul - Lise - Ãœniversite bölümünde paylaşılmıştır ve 393 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 1 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Okuryazarlık Eğitimi | Dünyada Okuryazarlık - Okuryazarlığın Tarihi - Eski Çağlarda Okuryazarlık - Okuma Yazma Öğrenimi - Okuryazarlığın En Yüksek Olduğu Ülkeler - Okuryazarlığın En Düşük Olduğu Ülkeler - Türkiye\'de Okuryazarlık orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...