Nikolay Vasilyeviç Gogol ~ Hayatı ve Eserleri

Nikolay Vasilyeviç Gogol

Geçen yüzyılın edebiyat çevrelerinde adından sıkça söz edilen Nikolay Vasilyeviç Gogol, 31 Mart 1809’da Poltova yakınlarındaki Velikiye SoroÅŸinzy’de dünyaya geldi. Klasik çiftçilerden farklı olarak sanata önem veren bir aileden gelen Gogol, eÄŸitiminin ilk bölümünü Paltova’da gördü. Edebiyata, Neshin’de liseye devam ettiÄŸi yıllarda merak duymaya baÅŸladı.

1820’de devlet memuru olmayı tasarlıyordu. Bu nedenle 1820 yılında Saint Petersburg’a gitti. Bir süre devlet dairelerinin birinde çalıştı. 1829’da “Hans Küshelgarten”i adlı ilk ÅŸiirinin yayınlanmasıyla edebiyat çevrelerinde isminden söz edilmeye baÅŸlandı. Halkın yoksulluÄŸuna ve çaresizliÄŸine tanık olan ve bu duruma çare arayan Gogol, kendisi gibi bu sorunlara duyarlı yaklaÅŸan PuÅŸkin ve Belinski’nin desteÄŸiyle eleÅŸtirel gerçekçi yazarlar arasında yerini aldı. 1935 yılında memurluk yaÅŸamını sonlandırıp yalnızca yazarlık yapmaya baÅŸladı. Özellikle Rus ilerici çevreleri onun yapıtlarında toplumsal eleÅŸtirinin izlerini görerek belli bir paye verdiler.

1836’dan sonra ülkesinden ayrılarak Ä°talya, Fransa ve Ä°sviçre’ye gitti. Yurtdışında bulunması onun ilerici çevrelerden kopmasına neden oldu. GittiÄŸi ülkelerde dünya görüşünün geliÅŸimini etkileyen ve sonunda demokratik hareketten uzaklaÅŸmasına yol açan, Slavcı çevrelerden tutucu yazarlarla, özellikle de Zukovski’yle dostluk kurdu. 1840’larda Gogol’de Rusya’nın ataerkil durumunun idealleÅŸtirilmesine iliÅŸkin düşüncelerin ağır bastığı görülmektedir. “Dostlarla MektuplaÅŸmalar” adlı gerici toplumsal ütopyaları içeren kitabı yazarın düşünsel sürecinde nasıl bir deÄŸiÅŸimin yaÅŸandığına en iyi örneÄŸi oluÅŸturur.

Rusya’da yaÅŸadığı yıllarda yakın çevresinde yer alan Belinski’nin “Gogol’e Mektuplar” adıyla yayınladığı ve onu geçmiÅŸe sığınma çabalarına son vermesi yönündeki çaÄŸrılarını da yanıtsız bırakan Gogol, 1848’de ülkesine döndü. Dinsel ve gizemci dünyanın içine giren yazar, bir süre sonra ruhsal sarsıntılar geçirmeye baÅŸladı. Bu sarsıntıların sonucunda “Ölü Canlar”ın iki cildini oluÅŸturan el yazmalarını yok etti.

Yalnız, huzursuz ve yoksulluk içinde yaÅŸamını yitiren Gogol, yazarlığının ilk yıllarında romantizmin etkisi altında kaldı. 1831’de yazdığı “Dikanki’nin Önçalışmaları Ãœstüne Geceler”de Ukraynalı köylülerin son derece doÄŸal, bozulmamış dünyalarını anlatarak halkın yaÅŸamındaki güzelliÄŸi ve ÅŸiirselliÄŸi gözler önüne serdi. Ukrayna köylülerinin yaÅŸamını anlattığı öykülerini bir araya getirdiÄŸi “Mirgorod”, ünlü yazarın gözlemleriyle doludur. “Mirgorod”un içinde yer alan ve Ukrayna halkının Polonya yabancı egemenliÄŸine karşı özgürlük savaşını anlatan “Taras Bulba” adlı öyküsü, Gogol’ün romantizmden kurtulup gerçekçi edebiyata yöneldiÄŸinin de ilk iÅŸaretidir. Arabeskler adlıyla bir araya topladığı “Petersburg Öyküleri”nde toplumsal eleÅŸtirel çizgilere rastlanmaktadır. Gogol’un belki de en önemli eserleri arasında bulunan ülkemizde Genco Erkal tarafından sahnelenen “Bir Delinin Hatıra Defteri”nde PuÅŸkin’in etkileri bulunmaktadır. PuÅŸkin gibi küçük adam temasına yönelen yazar, bu tür anlatım tarzını “Palto” adlı uzun hikâyesinde sanatsal olgunluÄŸa ulaÅŸtırmıştır. Mücadeleci ve insancıl bir anlayışla yola çıkan Gogol, Palto’da çalışkan küçük bir memurun ekseninde aristokat ve bürokratik bir düzenin çeliÅŸkilerini ortaya koyar. “MüfettiÅŸ”te ise soylular toplumunun içyüzünü gerçekçi anlayışla açıkça ortaya koymayı sürdürerek PuÅŸkin’nin önerdiÄŸi yoldan ilerlediÄŸini göstermiÅŸtir.

Gogol’un baÅŸyapıtı olan “Ölü Canlar” ise Rusya’daki günlük yaÅŸamın plastik bir görünümü verilerek, feodal Rusya’yı çürümüş, çökmüş bir ülke olarak çizer. Yergisel bir gözle çizilmiÅŸ toprak sahiplerinin, devlet memurlarının ve yapıtın baÅŸkahramanı, tüccar Çiçikov’un karşısına çalışkan ve özgürlük düşkünü Rus halkını koyar. Burada yazarın basit insanlara, onların bitmek bilmeyen enerjilerine tanıklığı romanın uluslararası boyutta tanınmasına ve saygınlık kazanmasına neden olmuÅŸtur.

Gogol’ün komik öğelerle trajik öğeleri kendine özgü yoldan bir araya getiren saldırgan yergisi, çarpıcı kiÅŸilik çizimi, dili alışılmadık düzeyde çarpıcı kullanması eserlerinin hemen hemen bütün dünya dillerine çevrilmesini ve dünya çapında ün kazanmasını saÄŸlamıştır. 4 Mart 1852’de ölen Nikolay Vasilyeviç Gogol’un eserleri Rus gerçekçi akımının geliÅŸmesi üzerinde oldukça önemli etkileri olmuÅŸtur.

Eserleri
Roman ve Hikâyeleri: Dikanki’nin Önçalışmaları Ãœstüne Geceler (Veçera ne Chutore Bliz Dikanki, 1831), Mirgorod (1835), Arabesk (Arabeski, 1835), Nevski Bulvarı (Nevskiy Propekt), Bir Delinin Hatıra Defteri (Zapiski SumasÅŸedÅŸego), Palto (Åžinel, 1842), Ölü Canlar (Mertvye DuÅŸi (Ölü Canlar), MüfettiÅŸ (Revizor, 1897)
Tiyatro Oyunları: Bir Evlenme (Jenitba), Bir Komedyenin İlk Temsilinden Sonra Tiyatrodan Çıkışı (Vihod iz teatra), Kumarcılar (Igroki)

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 24.08.2008 tarihinde shane tarafından, Dünya Edebiyatı ve Edebi KiÅŸilikler bölümünde paylaşılmıştır ve 3986 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 3 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Nikolay Vasilyeviç Gogol ~ Hayatı ve Eserleri orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...