Meslek Hastalıkları Nedir? | Meslek Hastalıkları Neden Önemlidir? Meslek Hastalıklarının Tarihçesi – Meslek Hastalıkları Periyodik Muayene ..

Meslek Hastalıkları

Meslek Hastalıkları Neden Önemlidir?

• Meslek Hastalıkları Meslekle-işle ilgili hastalıklardır.
• Yasal Tanım ise şu şekildedir: “Meslek hastalıkları, Sigortalının çalıştırıldığı işin niteliğine göre, tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, sakatlık ve ruhi arıza halleridir” (506 sayılı SSK Kanunu Mad.11B).
• Meslek hastalıklarının Genel Özellikleri:

o Kendine özgü bir klinik tablo,
o İyi belirlenmiş hastalık etkeni,
o Hastalık etkeni veya metabolitinin biyolojik ortamda bulunuşu,
o Hastalığın deneysel olarak oluşturulabilmesi,
o Hastalığın o meslekte çalışanlarda insidansının yüksek olmasıdır

• Meslek hastalığının tespit edilmemiş olması o hastalığı yada sonuçlarını ortadan kaldırmadığı gibi sonuçların işçi, sigorta sistemi, ülke ve işveren için ağırlaştırır.
Ülkeler arasında değişmekle birlikte, yılda her bin işçi için 4-12 yeni meslek hastalığı olgusu beklenmelidir (Harrington J.M.) SSK istatistiklerine göre 2000 yılında sigortalı işçi sayısı 5.005.403’tür ve saptanan meslek hastalığı sayısı 803’tür. Yılda her bin işçi için 0,16 meslek hastalığı saptanmaktadır. Saptayamadığımız meslek hastalığı ve iş kazası sayısının 20.000-60.000 arasında olduğu tahmin edilebilir.
• Türkiye’de Yılda 6.000’in üzerinde maluliyet , 2.000’in üzerinde ölüm meslek hastalığı kaynaklıdır.
• Acil önlemler alınmazsa tablo her geçen gün kötüleşecektir.

Meslek Hastalıkları Hastanelerinin bulunduğu illerin haritası

Meslek Hastalıklarının Tarihçesi

Meslek Hastalıkları kavramını tarihte bir ilkle anmak oldukça zordur. Kavramsal açıdan insanın herhangi bir işi yapmaya başladığı tarih meslek hastalıklarının başlangıç tarihi kabul edilmelidir. Topluluk halinde yaşamak, üretilen mal ve hizmetlerde uzmanlaşma doğal olarak meslekleri ve meslek hastalıklarını ortaya çıkarmış olmalıdır. Yılın birkaç günü, kendi giyeceği kumaşı dokuyan kişinin kas-iskelet-eklem sorunlarıyla karşılaşması beklenmez ama uzmanlaşan ve tüm topluluğa kumaş dokuyan insanın bir süre sonra kas-iskelet-eklem hastalıklarından acı çekmesi beklenebilir bir durumdur.

Ancak meslek hastalıklarının dikkat çeker hale gelmesi ve yazılı kayıtlara geçişi insanın bir başkası hesabına, bir başkası için çalışır hale gelmesiyledir. Örneğin, Roma ve Yunan uygarlıklarında, devasa taş blokların işlenerek yapılarda kullanıldığı çağlarda, taş ocaklarında çalıştırılan kölelerin solunum sıkıntısıyla ölmesinin dönemin hekimlerinin dikkatini çektiğini tarihe düşen kayıtlardan bilmekteyiz. Asıl ilginç olan dönemin hekimlerinin, taş ocaklarında solunan tozla, oluşan hastalığın bağlantısını kurmaları ve tarihin ilk “korunma önlemini” önermeleridir: kölelere çalıştırılırken deriden maskeler takılması.

Üretim araçlarının karmaşıklaşması, gittikçe tek elde toplanması insan emeğinin alınır satılır hale gelmesine yol açmıştır. Çalışan ve çalıştıran kavramlarının ortaya çıkmasıyla İş Hukuku normları oluşmaya başlamış ve iş kazaları, meslek hastalıkları konusu bu alanın önemli tartışmalarından biri haline gelmiştir. Dokumacıları çalıştıran ve emeklerini satın alan işverenlerin ortaya çıktığı bu dönemde işverenle yanında çalışan dokumacıların çalışma-çalıştırılma ilişkilerinden doğan karşılıklı hakları söz konusudur ve bu haklar doğal bir biçimde sağlığı bozan risklere karşı korunmayı da içine almaktadır. Bu dönem öncesinde, ve kendi hesabına çalışan dokumacının kas-iskelet-eklem rahatsızlıkları işin “doğal” sonucu olarak görülme eğilimindeyken bu dönemin başlangıç döneminde değil ama zamanla üretim araçlarına sahip olanların sorumluluğu olarak görülmüştür.

Bugün, meslek hastalıklarının “kesinlikle önlenebilir” olduğu hatırdan çıkarılmamalıdır. Doğru tespit mekanizmaları kurulmasıyla meslek hastalıklarından korunma açısından ilk adım atılmış olacaktır.

Aşağıda Meslek Hastalıkları açısından önemli tarihçe maddelenmiştir:

• Dünyada meslek hastalıklarına bilimsel yaklaşımda bulunan ilk kişi, 16. Yüzyılda yaşayan İtalyan klinikçisi Ramazzini olarak kabul edilir.
• Ülkemizde 1865’de yayınlanan Dilaver Paşa Nizamnamesi ile madenlerdeki çalışma koşulları düzenlenmeye çalışılmıştır ancak bu tüzük uygulama alanı bulamamıştır. B
• Bu tüzükle madenlerde çalışanların çalıştırılma sürelerinden, yaş sınırlamasına kadar dönemi için oldukça ileri düzenlemeler yapılmıştır.
• 1930 yılında yayınlanan Umumi Hıfzısıhha Kanunu ile çalışma hayatına ilk kapsamlı yasal düzenlemeler getirilmiştir. Bu kanun meslek hastalıklarının istatistiklerinin tutulması görevini Sağlık Bakanlığı’na yüklemiştir.
• 1945 yılında iş kazaları ve meslek hastalıkları sigortasının kurulmuştur. Türkiye’de ilk kurulan sigortacılık alanıdır ve Uluslar arası kuruluşların talebiyle oluşturulmuştur.
• 1949 yılında ilgili sigorta alanına yönelik ilk SSK İş Kazası ve Meslek Hastalıkları Hastanesi İstanbul Nişantaşı’nda kurulmuştur.
• Diğer sigortacılık alanlarının ( Hastalık, analık, emeklilik v.b.) oluşturulmasıyla SSK tarafından yeni hastaneler açılmış, meslek hastalıkları hastanesi “hizmet hastanesine” dönüşmüştür.
• Bu yıllarda meslek hastalıkları kavramı içerisinde yer alan yüzlerce hastalıktan sadece pnömokonyozların teşhis edilebildiği ve sadece Zonguldak bölgesiyle sınırlı vaka bildirimi gerçekleştiği görülmektedir.
• 1978 yılında Ankara Meslek Hastalıkları Hastanesi, Ankara SSK Ulus Hastanesi bünyesinde kurulmuştur. Temel gerekçe meslek hastalıkları alanında eksik olan bilgi birikiminin sağlanması, ulusal kaynakların korunmasıdır. Kuruluşu sonrasında tespit edilen meslek hastalıkları sayı ve çeşidinde hızlı bir artış görülmüştür.
• Kurulan hastaneler,
• hizmet içi eğitim önceliği, yurtdışı-yurtiçi eğitim önceliği, 400 yataklı hastaneye eşdeğer kütüphane, ilk iş psikolojisi laboratuarı, ilk endüstriyel toksikoloji laboratuarı gibi özel olanaklarla;
• kimya mühendisleri, iş psikologları, gibi özel kadrolarla,
• Türkiye’deki tüm işyerlerine başhekim oluruyla girmek, ilgili tüm kurumlarla yazışma yapabilmek, işyerlerinden tüm işçilerin sağlık muayenelerinin gerçekleştirilmesini isteyebilmek gibi özel yetkilerle desteklenmiştir.
• Meslek hastalıkları ve riskli iş kolları konularında bilimsel araştırmalar yapmak, bu araştırmalara dayanarak politikalar belirlemek ve önermek, hekim, işçi, işveren eğitimleri düzenlemek, yayınlar yapmak gibi özel görevler verilmiştir.
• 1979 yılında Ankara Konur Sokakta ,
• 1985 yılıda İstanbul Yolunda Çalışma Bakanlığı İSGÜM binası’nda faaliyet göstermiştir.
• Türkiye çapında yüzlerce işyeri bu dönemde oluşturulan ekiplerle ziyaret edilmiş, eğitimler düzenlenmiş, raporlanmıştır.
• Çok sayıda ve Türkiye için ilk olma özelliği olan bilimsel araştırmalar ve yayınlar gerçekleştirilmiştir.
• Hastane, 19.11.2001 tarihinden itibaren Keçiörende şu andaki binasına geçmiştir.
• 19.02.2005 tarihinden itibaren SSK’dan Sağlık Bakanlığına devrolmuştur.

Meslek hastalıkları hastaneleri geniş tabanlı bilimsel çalışmaları bizzat yaparak veya katkı sağlayarak duyarlılık gelişimine ve bilgi birikiminin oluşumuna hizmet etmiştir. 1980 li yılların ortalarına kadar yapılan “SSK Tıp Kongreleri” meslek hastalıkları hastanelerinin onlarca bilimsel sunumlarına tanık olmuştur. Hastanelerin verileri kullanılarak bir çok araştırmacı yüksek lisans, doktora ve uzmanlık tezleri hazırlamış, bilimsel hakemli dergilerde yayınlanan onlarca makale yazmıştır ( Prof. Dr. İbrahim Akkurt, Dr Arif Keleşoğlu, Dr. Cebrail Şimşek, Dr. Nazif Yeşilleten, Dr. Yıldız Bilgin, Dr. Pelin Köseoğlu, Dr. Dilek Tüzün, Dr. Ö. Kaan Karadağ ilk akla gelen örneklerdir.). Meslek Hastalıkları ile ilgili bilimsel bilgi birikimine hizmet eden bunca çalışmaya rağmen bugün de meslek hastalıkları konusunda yeterli birikimin oluşmadığı görüşündeyiz. Basit istatistik projeksiyonlarıyla Türkiye de tespit edilmesi gereken meslek hastalığı sayısı yıllık 50-100 binler düzeyinde olması gerekirken ülkemizde ortalama meslek hastalığı tespit sayısı 1000 in altındadır.

İş Psikolojisi Laboratuvarı

İş psikolojisi laboratuarı , kurşun etkilenmesi başta olmak üzere , mesleki kimyasal maruziyetlerde çalışanın psiko-motor becerilerindeki bozulmaları ve olası psikolojik değişiklikleri inceler.

Meslek hastalığı tanısının erken ve doğru konulmasında iş psikolojisi laboratuarlarının bulguları önem taşır. Bu bulgular laboratuarımızda hem kağıt- kalem testleri hem de elektronik ölçme cihazlarıyla elde edilir.

Meslek Hastalıkları Periyodik Muayene Prosedürü

Meslek hastalıkları polikliniğinde, periyodik muayene amacıyla randevu ile gelen ve meslek hastalığı yönünden değerlendirilmek üzere sevk edilmiş hastalarımıza hizmet verilmektedir.

Periyodik Muayene İşlemleri;

İşveren tarafından yapılan periyodik muayene talebinin ,çalışan personelin isim listesi, çalıştığı bölüm ve maruz kaldığı kimyasallar, çalışma ortamının tozlu veya gürültülü olup olmadığının belirtilmesi kaydı ile , resmi yazı aracılığıyla yapılması üzerine periyodik muayene servisince gerekli yazışmalar tamamlanarak , ücreti yatırılıp dekontun bir suretinin hastanemize ibraz edilmesi üzerine işyerlerine randevuları verilmektedir. Randevu tarihinde gelen işçiler meslek hastalıkları polikliniğine yönlendirilir.

Meslek hastalıkları polikliniğinde hastaların ilk değerlendirilmesi doktor tarafından yapılır.Hastalara yapılacak işlemler anlatılır.Bir hasta için yapılacak tetkiklerin saat 12:00’a kadar tamamlanması hedeflenir.İşyeri gruplarından isteğe bağlı olarak her iş yerini temsilen bir işçi kalmak kaydıyla diğer işçiler işyerlerine dönebilirler.Tüm işçilerin sonuçları değerlendirildikten sonra bekleyen işçi aracılığı ile işyerine gönderilir.Sonuçların değerlendirilmesi sonucunda hasta için gerekli tıbbi öneriler açık ve net belirtilerek meslek hastalığı şüphesi varsa hastanemize sevk edilmesi başka nedenlere bağlı olabilecek sonuçları söz konusu ise gerekli değerlendirilmeler için tıbbi öneriler(diyet, kontrol muayene, ileri tetkik için başvurulması gereken poliklinikler,sigaranın bırakılması vb.) bildirilir.

Meslek hastalığı yönünden değerlendirilmek üzere hastalar işyeri hekimince, muayene eden doktorun değerlendirmesi ile bir sağlık kuruluşunca, il sigorta müdürlüklerince ya da yapılan periyodik muayene sonucunda meslek hastalığı şüphesinin değerlendirilmesi için hastanemize sevk edilir.Ayrıca zaman zaman iş mahkemeleri tarafından da meslek hastalığı yönünde değerlendirilmek üzere hastalar hastanemize sevk edilmektedir.

Meslek hastalıkları polikliniğine gelen hastalar burada ilk değerlendirilmeye alınır ve hastanın şikayetleri, işi ,çalışma koşulları irdelenir.Hastalığı yönünden ilgili branşa konsulte edilerek meslek hastalığı olup olmadığı yönünden değerlendirilmesi talep edilir.

İlgili branş uzmanınca değerlendirilmesi yapılan hastanın mevcut hastalığının tespiti ,ayırıcı tanısının konabilmesi, detaylı tetkik ve tahlillerinin yapılabilmesi için meslek servisine yatışı yapılır.

Söz konusu periyodik muayeneler hastanemizde yataklı tedavi kurumları 20.. yılı (o yıla ait) fiyat SUT tarifesine göre ücretli olarak yapılmaktadır.488 no’lu kanunun 8. maddesine göre Döner Sermayeler , Maliye Bakanlığı 25.05.1965 tarih , 210-20720 no’lu yazısı ile Resmi dairelerden sayıldığından damga vergisinden muaftır.(V.U.K.H.’ne tabi değildir.)

İrtibat tel: (Periyodik Muayeneler – Ağır ve Tehlikeli İşler Raporu): (312) 580 83 95/4011
(Yatan Meslek Hastaları -Sağlık Kurulu Raporu) : (312) 580 83 95/3141

Bakınız, T.C. Sağlık Bakanlığı Meslek Hastalıkları Hastanesi – Ankara | Meslek Hastalıkları Hastanesi İletişim Adresleri – Telefon Numaraları

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 23.08.2010 tarihinde Hale tarafından, Sağlık Dünyası | Alternatif Tıp | İlk Yardım bölümünde paylaşılmıştır ve 1962 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 4 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Meslek Hastalıkları Nedir? | Meslek Hastalıkları Neden Önemlidir? Meslek Hastalıklarının Tarihçesi - Meslek Hastalıkları Periyodik Muayene İşlemleri – Meslek Hastanelerinin Bulunduğu İller - Meslek Hastalıkları Hastanesine Nasıl Başvurulur? orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...