Kıbrıs Barış Harekâtı | I. Ve II. Barış Harekatı – I. Ve II. Cenevre Konferansı – Zürih AntlaÅŸması – Kıbrıs’ta Hükümet Darbesi – Ol..

Kıbrıs Barış Harekâtı

Kıbrıs Barış Harekâtı, 20 Temmuz 1974 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti DevletiTürk Silahlı Kuvvetleri’nin Garanti AnlaÅŸması’nın III. maddesine istinaden gerçekleÅŸtirdiÄŸi askerî harekâtın adıdır.

Sarayönü meydanına giren TSK’ya ait M-47 Tank Tarih 20 Temmuz 1974

1571’de Osmanlı yönetimi Kıbrıs’ta yer aldı. Daha önce Ada’da VenediklilerOsmanlı yönetimi, Venedikliler’in elindeki mülkü Rum Ortodoks Kilisesi’ne aktardı. Kiliseye geniş yetkiler verdi. Böylece Rum Kilisesi’ne ve toplumuna güç geldi. Giderek bu güç Türkiye’den gelip yerleşen Türkler’e karşı kullanılacaktı. egemendiler.

1878’de Rusya karşısında zor durumda kalan Osmanlı, Kıbrıs’ın yönetimini geçici olarak İngiltere’ye verdi. Birinci Dünya Savaşı’nda da İngiltere, Kıbrıs’a el koydu. 1950’lerin sonlarında bağımsızlık hareketi başladı ve uluslararası anlaşmalara dayanan bir Türk-Rum Ortak Devleti kuruldu. Fakat Rumlar böyle bir Ortak Devlet’e razı olmadılar. Kıbrıs’ın tüm yönetimine kendileri el koyma yoluna gittiler; anlaşmaları, uluslararası anlaşmaları çiğneyerek ve Anayasayı çiğneyerek ve soykırımla Türkler’e saldırılarda bulunarak, Rumlar, 1963 yılında Ortak Devlet’i yıktılar.

Zürih Antlaşması (11 Şubat 1959)

Madde 3: Bu Antlaşma hükümlerinin herhangi birinin ihlali (çiğnenmesi) halinde Yunanistan, Türkiye ve İngiltere bu hükümlere saygıyı sağlamak için gerekli girişimlerin yapılması ve önlemlerin alınması maksadıyla aralarında danışmalarda bulunmayı üstlenirler. Üç garantör devletten biri, birlikte veya birbirlerine danışarak (işbirliği halinde) hareket etmek olanağı bulunmadığı taktirde, bu antlaşmanın oluşturduğu durumu (state of affairs) münhasıran yeniden oluşturmak gayesi ile hareket etmek hakkını korumaktadırlar.

Atina Yüksek Mahkemesi 21 Mart 1979 tarihinde aldığı kararla Türkiye’nin müdahalesinin, Garanti AnlaÅŸması’nın IV. maddesine göre yasal olduÄŸunu onaylamıştır. Avrupa Konseyi de 29 Temmuz 1974 tarihinde almış olduÄŸu 873 sayılı karar ile Türk müdahalesinin yerinde olduÄŸunu kabul etmiÅŸtir.

Harekat Kodu: Ayşe Tatile Çıksın

5 Temmuz 1974’te Türkiye, Yunanistan ve Ä°ngiltere dışiÅŸleri bakanları I. Cenevre Konferansı çalışmalarına baÅŸladı. 30 Temmuz’da sona eren konferansta Türk tarafının istekleri doÄŸrultusunda: ‘Ada’da bir güvenlik bölgesinin kurulması, Rum ve YunanTürk bölgelerin derhal boÅŸaltılması, esir durumda olan asker ve sivillerin mübâdele edilmeleri veya serbest bırakılmaları, barışın saÄŸlanması ile birlikte anayasaya uygun bir hükûmetin yeniden kurulmasının temini, Kıbrıs Cumhuriyeti’nde Kıbrıs Türk Toplumu ile Kıbrıs Rum Toplumu olmak üzere iki otonom iÅŸgalindeki idarenin mevcûdiyeti’ kabul ve ilan edildi.

BaÅŸbakan Bülent Ecevit, adada geliÅŸmelerin kötüye gitmesi sebebi ile diplomatik görüşmeler yapmak üzere Londra’ya gitti. Ancak Ecevit’e raÄŸmen BaÅŸbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan, Genel Kurmay BaÅŸkanı’na Kıbrıs Barış Harekatını baÅŸlatma emrini verdi. Erbakan’ın planı, adanın tamamını ele geçirdikten sonra, masada toprakların bir kısmından Kıbrıs Türk Devleti’nin tanınması karşılığı verilmesiydi.

Günün erken saatlerinde, Türk Ordusunun Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Kıbrıs’a havadan indirdirme ve denizden çıkarma yapmaya baÅŸladı.Acil olarak toplanan TBMM, Hükümete genel savaÅŸ açma yetkisi verdi. 14 ilde sıkıyönetim ilan edildi.

Bu karar, Ä°ngiltere ve Yunanistan Büyükelçilerine bildirildiÄŸi gibi Ankara’da bulunan ABD DışiÅŸleri Bakan Yardımcısı Sisco’ya da iletildi.Pakistan, Afganistan ve Ä°ranTürkiye’ye yardım sözü verdi.Libya Devlet BaÅŸkanı Kaddafi ihtiyaç duyulan tüm askerî mühimmatların kullanılabileceÄŸini bildirdi.

Türk kuvvetleri 22 Temmuz’da Girne’yi ele geçirdi. Türk paraşütçüleri Kıbrıs’ın baÅŸkenti LefkoÅŸa’nın Türk kesimine indi. Yunan birliklerinin Ada’da garantör olarak bulunan Türk birliÄŸine saldırması ise, çarpışmaların Ada geneline yayılmasına neden oldu. 22 Temmuz akÅŸamı Türkiye, BM Güvenlik Konseyi’nin ateÅŸkes kararını kabul etti. Türk müdâhalesi sonucu Yunanistan’daki cunta idaresi ve Kıbrıs Nikos Sampson Hükûmeti de yıkılmıştır.

II. Barış Harekatı

Ancak 8 AÄŸustos’ta II. Cenevre Konferansı’nın yapılmakta olduÄŸu zamanda Türklerin ‘iyi niyet jesti’ olarak Limasol ve Larnaka civarında bir miktar köyü boÅŸaltmış olmalarına raÄŸmen,Millî Muhâfız Alayı ve EOKA-B iÅŸgal ettikleri yerleri tahliye etmedikleri gibi ellerindeki esirleri de serbest bırakmamışlardır.

Türkiye, Rum-Yunan hükümetleriyle anlaÅŸmanın mümkün olmadığı kararınr vararak 14 AÄŸustos’ta baÅŸlayıp 16 AÄŸustos’ta sona eren üç günlük II. Barış Harekatını gerçekleÅŸtirdi. Apar topar ülkeye dönem BaÅŸbakan Bülent Ecevit, Milli Selamet Partisi kanadına ateÅŸkesi kabul etmemeleri halinde hükümetin bozulacağını ifade etti. Bu ateÅŸkes ile Erbakan’ın planı hayata geçmemiÅŸ oldu. Harekât neticesinde bir taraftan Magosa’ya diÄŸer taraftan Lefke’ye varılarak Türk tarafının sınırları çizildi.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 28.04.2009 tarihinde Hale tarafından, Yakın Dönem Türkiye Tarihi bölümünde paylaşılmıştır ve 945 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 3 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Kıbrıs Barış Harekâtı | I. Ve II. Barış Harekatı - I. Ve II. Cenevre Konferansı - Zürih Antlaşması - Kıbrıs’ta Hükümet Darbesi - Olaylarının Zamansal Sırası orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...