Kalimera Fener Åžalom Balat | Mustafa Yoker

Kalimera Fener Åžalom Balat

Mustafa Yoker

Bu kitap bu semtlerde artık kaybolan kozmopolit yaşamın son dönemlerine bir yolculuk kitabıdır.

– Bizim Mahalle-

1950’li 1960’lı yıllarda Unkapanı’ndan Ayvansaray’a kadar uzanan Haliç kıyısındaki tarihi semtlerde halen mahalle yaÅŸamı hüküm sürüyordu. Ve de bu semtlerin kadim Hıristiyan ve Yahudi cemaatlerinin, Müslüman komÅŸuları ile birlikte yüzyıllarca yan yana yaÅŸayarak yarattıkları Kozmopolit Ä°stanbul Kültürü son demlerini yaşıyordu. Bu kitap bu semtlerde artık kaybolan o kozmopolit yaÅŸamın son dönemlerine bir yolculuk kitabıdır. Ä°stanbul’da mahalle kültürünün yaÅŸandığı, nüfusun bir buçuk iki milyon olduÄŸu 1950’li 1960’lı yıllarda, bir iki katlı evlerde yaÅŸayan insanlar birbirleriyle kolayca tanışırlar ve yakınlaşırlardı. Toplumun temel taÅŸlarından biri olan komÅŸuluk iliÅŸkileri buralarda kolayca kurulurdu. DoÄŸumdan cenazelere kadar her türlü olay komÅŸuları ilgilendirir ve aralarında bir duygulanıma yol açardı. Dar sokakların komÅŸuluk iliÅŸkileri, sıcakkanlı ve dostçaydı. KomÅŸu komÅŸunun külüne muhtaç olur ve bu nedenle de ‘Ev alma komÅŸu al!’ denirdi.

Mahalle kültürünün hâkim olduÄŸu o yıllarda, kent nüfusunun en büyük bölümü Tarihi Yarımada’da yani sur içindeki semtlerde yaÅŸardı. Tarihi Yarımada’da sokakların toplaÅŸmasından mahalleler ortaya çıkar ve yan yana üç beÅŸ mahalle bir semti oluÅŸtururdu. Semtlerin resmi olarak çizilmiÅŸ sınırları yoktu ama herkes semtinin nerede baÅŸlayıp nerede bittiÄŸini bilirdi. Her semtin kendine özgü kültürel ve sosyal bir bütünlüğü vardı. Böylece semt insanları sıcak bir ortak mekânın verdiÄŸi huzur içinde yaÅŸarlardı. Bu huzur ortamının ortaya çıkardığı bir ortak duygu vardı, bu ‘Aidiyet Duygusu’ idi. Bu duygu, semt insanlarının yalnızlığa düşmesini ve yabancılaÅŸmasını engelliyordu. Tarihi Yarımada’nın Haliç ve Marmara Denizi kıyı ÅŸeridinde ikamet edenler ağırlıklı olarak gayrimüslimlerdi.

Acı olan bir ÅŸey varsa, o da, bu ÅŸehrin kültüründe yüzyıllardan beri çok önemli bir yer tutan gayrimüslimlerin yani Rum, Ermeni ve Yahudilerin, devletin ‘TürkleÅŸtirme Politikası’ neticesinde uÄŸradıkları haksızlıklar ve yaÅŸadıkları korkular nedeniyle bu ÅŸehri terk etmeleri, daha doÄŸrusu terk ettirilmeleriydi. Onlar bu ÅŸehirde hâkim olan mahalle kültürünün ve kozmopolit yaÅŸamın ayrılmaz birer parçası ve ÅŸehrin renkleriydiler. Onların sayıları azalınca Ä°stanbul’un kozmopolit kültürü öksüz kalmıştı. Oysa bu kozmopolit kültür, yüzlerce yıllık bir yaÅŸam birlikteliÄŸinin ürünüydü. Bu kültür Ä°stanbul’a DoÄŸu Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerinden kalan tarihi bir mirastı.

Ve benim kuÅŸağım Ä°stanbul’da ki bu kozmopolit kültürün ve mahalle yaÅŸamının son tanıklarıydı.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 08.12.2012 tarihinde Hale tarafından, Kütüphane | Okunması Gereken Kitaplar ve Kitap Özetleri bölümünde paylaşılmıştır ve 42 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Kalimera Fener Şalom Balat | Mustafa Yoker orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...