İnme | Felç

İNME (FELÇ)

İnme sıklığı nedir? Nasıl olur? Önlenebilir mi?

İnme (felç) (ingilizce: stroke), beyin kan akımının bozulması sonucu oluşur. Nasıl ki kalpte bu olay olursa kalp krizi diyoruz. Buna da bir yerde beyin krizi diyebiliriz. Bozulan kan akımı sürekli olursa beyin hücreleri canlılığını koruyamaz ve kalıcı beyin hasarı oluşur.

Bildiğimiz gibi kalbi besleyen damarlardan birinde tıkanma olursa kalbin o bölümünün beslenmesi bozuluyor ve o bölge uzun süre kansız kalırsa kalp krizi (miyokart infarktüsü) oluşuyordu. Aynı olaylar beyinde de olabilir. Bunun adına da inme (felç) diyoruz.

İnme hakkında gerçekler

– Ä°nme, kalp hastalığı ve kanserden sonra en önemli 3. ölüm nedenidir,
– Ciddi ve çok uzun süreli sakatlıkların en baÅŸ nedenidir,
– Her 15 ölümden birinden inme sorumludur,
– Ä°nmeye baÄŸlı ölümlerin %50’si hasta daha hastaneye ulaÅŸamadan oluÅŸur,
– ABD’nde her yıl 700.000 kiÅŸide inme oluÅŸmakta (her 45 saniyede 1 kiÅŸi), 160.000 kiÅŸi ise inme nedeniyle ölmektedir. Ä°nme geliÅŸenlerde, 500.000 hastada ilk atak, 200.000 kiÅŸide ise tekrarlayan ataklar meydana gelmektedir.

İnme hakkında bilgi edinmeden önce en önemli organlarımızdan biri olan beyin hakkında biraz bilgi sahibi olalım:

Ä°nsanlarda beyin, vücut ağırlığının yalnızca %2’sini oluÅŸturmasına raÄŸmen, kan dağılımının %15’ini alır. Dolayısı ile beyinin kana gereksinimi çok önemlidir. Öyle ki beynin kan akımı kesintiye uÄŸrarsa saniyeler içinde ÅŸuur kaybolur. Beyin tüm kan akımı 3 dakikadan fazla kesintiye uÄŸrarsa beyin hücreleri geriye dönüşsüz bir biçimde harap olur. Böyle bir durumda kalp ve diÄŸer bütün organlar çalışsa bile beyin fonksiyonları asla geri dönmez. Buna beyin ölümü veya bitkisel hayat diyoruz. Bundan dolayı organizmamız diÄŸer organlarımız kana daha fazla gereksinimi olsa bile beynin kan akımını azaltmaz. Beynin kan akımı 2 çift arter tarafından saÄŸlanır: internal karotid arterler ve vertebral arterler.

İnme nasıl olur?

İnmenin 2 tipi vardır:

Ä°skemik (kan azlığına baÄŸlı) inme: Beyinde infarktüs sonucu oluÅŸur. Mekanizma kalp krizine benzer. BilindiÄŸi gibi kalp kası hücreleri yeteri kadar kansız kalırsa kalp krizi oluÅŸur. Beyindeki infarktüs de deÄŸiÅŸik nedenlerden dolayı beynin kan damarlarının tıkanması ve böylece beynin beslenmesi bozulduÄŸu zaman olur. Damarın tıkanması beynin kendisine ait olan damarlardaki aterosklerozdan dolayı daralıp tıkanması sonucu olabileceÄŸi gibi vücudun deÄŸiÅŸik yerlerinden gelen pıhtıların beyne kan getiren damarlar yolu ile beyne gelip beyini besleyen damarları tıkaması sonucu da olabilir. Ä°skemik inmeler tüm inmelerin %80-85’ini oluÅŸturur.

Hemorajik Ä°nme: Hemoraji “kanama” denmektir. Beyin içindeki damarların yırtılmaları sonucu olur. Damar dışına çıkan kan beyin dokusuna bası yapar ve bası altında kalan beyin hücrelerinde hasar ve ölüm oluÅŸur. Hemorajik inmenin en büyük nedenleri hipertansiyon ve beyin anevrizmalarıdır. (Anevrizma: Damar duvarında, damarın incelmesi ve zayıflaması sonucunda baloncuk oluÅŸması).

Ä°nmede Åžikayetler nedir?

En sık görülen şikayetler:

– Yüz, kol, bacak veya vücudun bir yarısında uyuÅŸukluk veya güç kaybı,
– 1 veya 2 gözde görme kaybı veya azalması (perde inmesi gibi),
– KonuÅŸma kaybı, konuÅŸmada veya konuÅŸulanları anlamada güçlük,
– Bir neden yokken ÅŸiddetli ve ani baÅŸ aÄŸrısı,
– Yürümede dengesizlik.

Bu şikayetler olduğu zaman ne yapmalıyız?

Ä°nme acil tedaviyi gerektirir. Acilen hastaneye gidilmelidir.

İnme önlenebilir mi?

İnmelerin %50 kadarının önlenmesi mümkündür: Bunun için inmeye yol açan risk faktörleriyle mücadele önemlidir:

Kontrol edilebilir risk faktörleri:

– Hipertansiyon
– Atrial fibrilasyon
– Kontrolsüz ÅŸeker hastalığı
– Kolesterol yüksekliÄŸi (>200 mg/dl)
– Sigara
– Alkol (fazla miktarda)
– Kilo fazlalığı
– Beyne giden boyun damarlarında (karotis arterler) ve/veya koroner damarlarda hastalık olması

Kontrol edilemeyen risk faktörleri:

– YaÅŸ (>65)
– Cins (erkeklerde inme daha sık. Ancak kadınlarda daha ölümcül seyrediyor)
– Ailede inme olması

Görüldüğü gibi risk faktörleri kalp damar hastalıkları için geçerli olan risk faktörlerine oldukça benziyor. Özellikle kişilerin inme riski yönünden değerlendirilmesi ve mevcut olan risk faktörleriyle (tabii ki kontrol edilebilir olanlarla) mücadele edilmesi çok önemli.

Geçici İskemik Ataklar (TIA)

Bazı hastalarda inmeden önce inmenin olabileceğine dair ön işaretler olabilir: Bunlar yukarıda bahsettiğim inmede görülen şikayetlerin kısa süreli (24 saatten az) olan ve iz bırakmayanlarıdır (Yani 24 saatten az süren ve tamamen geçen konuşma bozukluğu, 24 saatten az süren ve tamamen geçen kol, bacak vs de güç kaybı veya uyuşukluk gibi). Bunlara geçici iskemik ataklar (transient ischemic attacks veya TIA) diyoruz. Bu ön belirtilere mutlaka önem vermeli ve doktorumuza görünmeliyiz.

TIA ile ilgili istatistikler

– Erkeklerde TIA sıklığı 65-69 yaÅŸlar arasında: %2.7, 75-79 yaÅŸ arasına ise %3.6’dır,
– Kadınlarda ise sıklık 65-69 yaÅŸlar arasında: %1.6, 75-79 yaÅŸ arasında ise %4.1’dir.
– Bütün inmelerin %15’inde haberci olarak TIA bulunur.
– TIA sonrasında 90 gün içinde inme oluÅŸma sıklığı %3-17.3’dür ve ilk 30 gün içinde en sıktır.

Sonuç olarak; risk faktörleriyle mücadele ve düzenli sağlık kontrolleri son derece önemli.

Dr.Ahmet Alpman

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 18.10.2007 tarihinde hale tarafından, Hastalık Tanımları, Belirtileri, Tedavileri bölümünde paylaşılmıştır ve 629 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 1 adet mesaj daha bulunmaktadır.

İnme | Felç orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...