Gençler Kariyer Rotalarını Nereye Doğru Çeviriyorlar ? | Gençler Üzerinde Yapılan Araştırma

Gençler Kariyer Rotalarını Nereye Doğru Çeviriyorlar ? | Gençler Üzerinde Yapılan Araştırma

Uğur Kariyer Merkezi’nin 2007 eğitim-öğretim yılı içinde 200 bin genç üzerinde yaptığı araştırma kariyer planlama sürecinin ilk adımlarından biri olan meslek seçiminin çoğu kez moda akımlarla ya da gerçek dışı beklentilerle yapıldığını ortaya çıkarmıştır.

Bu tür beklentilerle yapılan meslek seçimi sonucunda yaşanan ise, bir yaşam boyu unvanını taşıyacağımız mesleği sevmeden yapmak ve derin mutsuzluklar yaşamaktır. Sabah işe giderken gördüğümüz mutsuz yüz ifadesine sahip insanlar, mesai saati boyunca “ Bir an önce akşam olsa da gitsek” diye sürekli saatine bakan kişilere sorduğumuzda bu kişilerin meslek seçimlerinden hoşnut olmadığını görürüz.

Gerçek şudur ki, her bireyin meslekten beklentileri farklıdır. Bazı insanlar statü sahibi olmak , bazıları ise maddi doyum sağlamak için meslek sahibi olmak isterler. Olması gerekense şudur: Sevdiğimiz işi iyi yaparız, iyi yaptığımız işten maddi ve manevi doyum elde ederiz.

Meslek, sadece para kazanma aracı değildir. Meslek, her şeyden önce yetenekleri kullanma, kendini gerçekleştirme ve geliştirme yoludur. Ülkemizde meslek edinmenin en pratik yolu olarak üniversite eğitimi görülmektedir. Bir çok genç ve ailesi için “doğru meslek” iş dünyasının istihdama en açık olan meslek gruplarını tanımlamaktadır. Oysa ki “iş garantili bölüm” diye tanımlanabilecek bir yüksek öğretim programı yoktur. Çünkü iş yaşamı mesleki uzmanlaşmanın yanı sıra kişisel yetenek ve yeterliliklerini de geliştirmiş olan gençleri tercih etmektedir. Bu aşamada gençlerimizin üniversite yaşamından beklentisi sadece diploma sahibi olmak değil, aynı zamanda sosyal becerilerini geliştirebilecekleri,vizyon kazanabilecekleri bir yükseköğrenim süreci geçirmek yolunda olmaktadır.

Meslek seçimi aşamasında bireyin hem kendini, hem de meslekleri tanıması sağlıklı bir karar vermesinde en önemli basamaklardır. Bireyin kendini tanıması; yetenek, beceri, ilgi, fiziksel ve kişisel özelliklerini bilmesi, geleceğe yönelik beklentilerini belirleyebilmesi demektir. Ardından meslekler ve bu mesleklerin eğitimiyle ilgili bilgileri de edinen birey artık kendi özellikleriyle mesleklerin özelliklerini karşılaştırarak karar verme durumundadır.

GENÇLERİN MESLEK HAYALLERİ

Uğur Kariyer Merkezi’nin tüm Türkiye genelinde 2002-2007 yılları arasında 200 bin kişi üzerinde araştırma sonucunda üniversite tercihleri aşamasında bulunan öğrencilerin eğitim görmek istedikleri meslek grupları ile ilgili bilgiler aşağıdadır:

Aşağıda belirtilen meslekler, gençlerin en fazla ilgi gösterdikleri meslek gruplarıdır:

Subay
Avukat
Bilgisayar Mühendisi
Diş Hekimi
Doktor
Eczacı
Elektrik – Elektronik Mühendisi
Moleküler Biyoloji ve Genetik
İç Mimarlık
Matematik Öğretmenliği
Psikoloji ve Rehberlik Psikolojik Dan.
Sınıf Öğretmenliği
İşletme
Uluslararası İlişkiler
Türkçe- Edebiyat Öğretmenliği
YÜZYILLARIN ESKİTEMEDİĞİ MESLEK: DOKTORLUK

En çok istenen 5 mesleği incelediğimizde bu mesleklerden üçünün insan sağlığı ile ilgili olduğu görülüyor. Özellikle doktorluk hem kız ve hem de erkekler arasında oldukça popüler bir meslek. Doktorluğun toplumumuzda saygı duyulan, prestijli bir meslek olması ve ayrıca maddi kazancının pek çok mesleğe oranla daha iyi olması gençleri bu mesleğe yönlendiriyor.

CİNSİYETE GÖRE MESLEKİ TERCİHLER DEĞİŞİYOR!

Kız ve erkek adayların en çok istediği meslekler ciddi değişimler göstermektedir. Yapılan araştırma sonucunda görülen şudur ki, kız öğrencilerin meslek seçimleri erkeklere göre daha fazla alana yayılmış durumdadır. Erkek üniversite adayları ise daha belirgin alanlarda toplanmışlardır.

TOPLUMUN MESLEKLERE BAKIŞI GENÇLERİ YÖNLENDİRİYOR:

Yapılan araştırma sonucunda görülmektedir ki, bazı meslekler belirgin biçimde kız ya da erkekler tarafından tercih edilmektedirler. Bu meslekler ile ilgili karşılaştırmalı grafik aşağıdadır:

Toplumun mesleklere bakış açısı o mesleğin kızlar ve erkekler arasındaki tercih edilebilirlik oranını değiştiriyor. İletişim, psikoloji, öğretmenlik gibi meslekler toplumumuzda bayanlara daha uygun meslekler olarak nitelendirildiği için daha çok kız öğrenciler tarafından tercih ediliyor. Pek çok mühendislik dalı ise “erkek işi” olarak görüldüğü için erkek öğrenciler arasında daha popüler hala geliyor.

Bankacılık, Endüstri Mühendisliği, İşletme, İşletme Mühendisliği, Sigortacılık, Turizmcilik, Veterinerlik, Siyasal Bilimler uzmanlığı gibi alanları ise hem kız hem de erkek adaylar eşit düzeyde istenmektedirler.

HER BÖLGENİN POPÜLER MESLEĞİ FARKLI

Bölgesel farklar gençlerin mesleki tercihlerini etkiliyor. Farklı bölgelerde farklı meslekler daha ön plana çıkmış durumda. İletişim ve sanatla ilgili meslekler en çok Marmara Bölgesinde yoğunlaşmış durumda. Gazetecilik, Tiyatro, Sunuculuk ve Reklamcılık gibi meslekler en çok marmara bölgesindeki gençler arasında popüler. Bu mesleklerin en çok marmara bölgesinde iş imkanının olması popüler olmalarının nedeni olabilir. Ayrıca Uğur Kariyer Merkezi tarafından uygulanan Kariyer Eğilim Testi (KET) sonuçlarında dabu meslekleri simgeleyen girişimcilik ve yaratıcılığın ön planan çıktığı artistik kişilik özellikleri en çok marmara ve batı bölgelerinde görülüyor. Gençlerin aslında tercih ettiği meslekler kişilik özellikleriyle de uyumlu. Ancak girişimcilik ve yaratıcılığın diğer bölgelerde gençler arasında çok az görülmesi gelecek yıllarda iş dünyası açısından ciddi bir sorun yaratabilir. Bu yüzden bu iki özelliğin gelişimine yönelik çalışmaların bir an önce planlanması gerekiyor. Diğer bölgelerde sanat ve iletişime bağlı meslekler için istihdam alanı günümüzde oldukça sınırlı. Bu mesleklerin en az tercih edildiği bölgeler ise doğu ve güneydoğu anadolu bölgeleri.

Marmara bölgesinde gençler tarafından tercih edilen diğer bir meslek grubu ise finans. İşletme ve Yatırım Danışmanlığı gibi ucu açık, pek çok farklı alanda faaliyet gösteren meslek grupları esnek kariyer olanakları sunduğu için farklı iş alternatiflerinin bulunduğu marmara bölgesinde daha çok tercih ediliyor. Ayrıca bu mesleklerin de girişimci kişilik özelliğini gerektirmesi marmara bölgesinde tercih edilmesinin diğer bir nedeni.

Bölgelere göre en çok tercih edilen meslekler incelendiğinde en ilginç sonuç bilimadamlığında görülüyor. En çok doğu ve güneydoğu bölgesinde gençler bilimadamı olmak istiyor. Aslında bu sonuç Kariyer Eğilim Testi (KET) sonuçlarının analizleri ile uyum gösteriyor. Türkiye’de araştırmacı eğilim en çok doğu ve güney doğu bölgesinde yoğun olarak görülüyor. Bu da gençlerin istedikleri mesleklerle kişisel özelliklerin uyumlu olduğunu ve aslında gençlerin özellikleri ve becerilerinin farkında olduğunu gösteriyor.

Son dönemlerde öne çıkan mühendislikler de doğu ve güneydoğu bölgesinde gençler tarafından çok fazla tercih edilmiyor. Endüstri, bilgisayar gibi çağın mühendislikleri bu bölgelerde yeterince tanınmadığı ve bu bölgede iş çeşitliliğinin çok fazla olmaması bu tür mühendisliklerin bu bölgede heniz çok fazla yaygınlaşmamasına neden oluyor. Endüstri mühendisliğinin de esnek bir meslek alanı olması bu mühendislik türünün en çok marmara bölgesinde popüler olmasına neden oluyor. Bilgisayar mühendisliği ise mühendisliği en çok simgeleyen gerçekçi kariyer eğiliminin yoğun olarak Karadeniz bölgesinde popüler. Gerçekçi kariyer eğilimi teknik mesleklerin yanında bedenin etkili olarak kullanılmasını, el kol kooridinasyonun gerektiği meslekler için de gerekli bir eğilim. Bu yüzden sporla ilgili meslekler de en çok Karadeniz bölgesinde yoğun olarak görülüyor.

Avukatlık gençler arasında iş garantili meslek olarak nitelendiriliyor. Ayrıca doğu ve güneydoğu bölgesinde gençler arasında en popüler meslek. Askerlik ve öğretmenlik ise en çok ege bölgesinde bulunan gençler arasında popüler.

DİZİLER GENÇLERİN MESLEK TERCİHLERİNİ ETKİLİYOR!

Son dönemde ülkemizde sayısı çok fazla artan meslekler üzerine kurulu olan diziler gençleri yönlendiriyor. Özellikle bazı dizilerdeki karakterler ve olay örgüsü gençlerin mesleki tercihlerini etkiliyor. Tıp, hukuk gibi gençlerin en çok talep ettiği meslekleri bu kadar popüler olmasının bir nedeni de televizyon dizileri. Özellikle bu meslekleri tercih eden gençlere en çok izledikleri televizyon programları sorunlduğunda bu mesleklerle ilgili olan House, Grey’s Anatomy, Ally McBeal gibi dizileri takip ettikleri görülüyor. Bu gençlere bu dizilerin meslek seçimlerini etkileyip etkilemediğini sorduğumuzda ise %85’i evet cevabını veriyor.

BÜYÜK İLLERDE GENÇLER HANGİ MESLEKLERE YÖNELİYOR?

Türkiye’deki üç büyük ili incelediğimizde genellikle gençler arasında benzer meslekler popüler. Tıp ve bilgisayar mühendisliği üç ilde de gençler arasında en popüler olan meslek. Bilgisayar ve elektrik-elektronik mühendisliği, mimarlık, hukuk gibi meslekler üç büyük ilde de popüler olan meslekler. Ancak gençlerin tercihlerinde bölgesel bazı farklılıklarda gözlemleniyor.

İstanbul’un iletişim ve medya dünyasının merkezi olması sesebebiyle radyo-televizyon, görsel iletişim gibi meslekler Ankara ve İzmir’de çok fazla gözde değilken İstanbul’da en popüler meslekler arasında bulunuyor. Ayrıca pek çok uluslar arası şirketin Türkiye’deki merkezlerinin İstanbul’da olması bu ildeki gençler arasında uluslar arası ilişkilerinde gözde olmasını sağlıyor.

Ankara’da diğer iki ilden farklı olarak moleküler biyoloji ve genetik popüler meslekler arasında. Ankara’daki üniveristelerin bu meslekle ilgili oldukça iyi eğitim vermeleri Ankara’daki gençlerin bu mesleğe yönelmelerine neden oluyor.

İzmir’de ise Psikoloji, psikolojik danışmanlık ve matematik öğretmenliği popüler olan meslekler arasında.

Üç büyük ilde en az istenen mesleklere bakıldığında ise üç ilin de benzer özellikler gösterdiği görülüyor. Geleceğin meslekleri olarak nitelendirilen çevre ve gıda mühendisliği, enformatik üç büyük ilde de gençler arasında geçmiş yıllara oranla tercih edilirliği artsa da hala popüler meslekler arasında yer almıyor.

ÜLKE GÜNDEMİ GENÇLERİN TERCİHLERİNİ ETKİLİYOR!

Ülkemizde gerçekleşen siyasi, ekonomik ve toplumsal olaylar gençlerin mesleki tercihlerine de yön veriyor. Mesela 1999 depreminden önce çok fazla tercih edilmeyen jeoloji ve jeofizik mühendisliği, psikoloji gibi meslekler depremden sonra gençler arasında tercih edilme oranları ciddi bir şekilde artmış. Özellikle İstanbul’da jeoloji ve jeofizik mühendisliği popüler ve prestijli meslekler arasında görülüyor. Yine 1999 depremine kadar popüler olan İnşaat mühendisliği daha sonra düşüş eğilimi göstermiş.Ancak son iki yılda mortgage yasası ve banka kredilerinin düşmesi ile inşaat sektörünün tekrar canlanması gençler arasında da inşaat mühendisliğinin tercih edilirlik oranının tekrar artmasına neden olmuş. 2006 yılına kadar % 10 civarında olan inşaat mühendisliğinin tercih edilme oranı, son iki yıl içerisinde % 15 oranına yaklaşmıştır. 2001 yılında yaşanan ekonomik kriz sonrası ise o dönemin gözde meslekleri olan iktisat ve işletme gibi ucu açık finans mesleklerinin gençler arasındaki popülerliğinde düşüş görülüyor. Gençer 2001’den sonra finans alanında daha garantili olarak gördükleri bankacılığa yönelmişler.

Kaynak: NTV Eğitimde Doğru Tercih

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 15.01.2008 tarihinde Erkan tarafından, Meslek Tanıtımları | Meslek Seçim Rehberi bölümünde paylaşılmıştır ve 2670 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Gençler Kariyer Rotalarını Nereye Doğru Çeviriyorlar ? | Gençler Üzerinde Yapılan Araştırma orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...