Gazete Nedir? | Gazetenin Tarihi – Gazete Tipleri – Basım – Gazete Formatları

Gazete

Gazete, haber, bilgi ve reklam içeren, genellikle düşük maliyetli kâğıt kullanılarak basılan ve dağıtımı yapılan bir yayım olup halka güncel olaylara ilişkin bilgi verme amacı gütmektedir . Genel olarak yayınlandığı gibi, özel bir konu üzerinde de yayınlanabilir ve genellikle günlük ya da haftalık olarak yayınlanır.

Gazetenin Tarihi

Kai Yuan Za Bao gazetesinin modern kopyası

Ä°lk haber toplama ve dağıtma gazetesi Roma Senatosu’nca İÖ 59 yılında 2.000 kopya olarak çıkarılıp imparatorluÄŸun deÄŸiÅŸik köşelerine dağıtılan Acta Diurna’dır. Fethedilen topraklar, siyasi geliÅŸmeler, toplumsal olaylar, gladyatör dövüşlerinin sonuçlarını içeren Acta Duirna’yı Okuma bilen Roma vatandaÅŸları yüksek sesle okuyarak okuma bilmeyenlere duyururdu. Çin’de Tang hanedanı döneminde dağıtılmaya baÅŸlayan Kai Yuan Za Bao adlı saray genelgesi de mandarinlerin baÅŸarıları konusunda haberlere yer verdigi için bu yönüyle bir gazete sayılabilir. 15. yüzyılda matbaanın keÅŸfi gazete ve dergilerin hızla geliÅŸmesine yol açmıştır. 16. yüzyılda Avrupa’da savaÅŸlara tanıklık etmiÅŸ kimselerin birinci elden aktardığı birkaç sayfalık savaÅŸ haberleri yayımlandıktan sonra süreli yayımlanan ilk gazeteler ise 17. yüzyılın baÅŸlarında Almanya’nın bazı kentlerinde ve Belçika’nın Anvers ÅŸehrinde basılmıştır.

Johann Carolus’un 1605 yılında yayınladığı !aller Fürnemmen und gedenckwürdigen Historie’ adlı gazetesi kâğıt üzerine basılan ilk gazete kabul edilmektedir. Ä°lk Ä°ngilizce gazete 1622 yılında Ä°ngiltere’de yayımlanan ‘Nathaniel Butter’; ilk Türkçe gazete ise 1828’de Kahire’de yayınlanmaya baÅŸlayan ‘Vekdyi-i Misriye’dir. Sanayi devrimi ile geliÅŸmiÅŸ matbaa makinelerinin icat edilmesi gazetelerin tiraj ve maliyetlerini olumlu ölçüde etkileyerek gazete okuma alışkanlığının yaygınlaÅŸmasına neden olmuÅŸtur. Londra’da yayımlanan The Times gazetesi, 1814 yılında yeni matbaa aletlerini edinince dakika da 1.100 baskı yapabilecek kapasiteye ulaÅŸmıştır .

Gazete Tipleri

Gazeteler yayım saati, yayım süresi, konuları ve dağıtıldıkları bölgelere göre gruplandırılabilirler:

* Yayımlandığı saate göre sabah gazetesi, akşam gazetesi, yayımlanma sıklığına gore günlük gazete, haftalık gazete gibi bölümlere ayrılabilir.

* Hitap ettiği kitle ve göre dağıtımının yapıldığı alana göre yerel, ulusal ya da uluslararası gazete olarak sınıflandırılır.

* Genel olaylarla ilgili haber ve bilgi veren genel içerikli gazetelerin yanı sıra yalnızca belirli konuları işleyen veya kesimleri ilgilendiren gazeteler de vardır (Spor, din, magazin, ekonomi).

Basım

Muhabirlerin ilettigi ve terminaller aracılığı ile dogrudan gazetenin ana bilgisayarına giren haberler, burada sayısal kodlar biçiminde depolanır. Gazetede yer alacak yazılar insan eli değmeksizin, bilgisayardan fotodizgi (elektrodizgi) makinelerine aktarılarak filme çekilebilir. Günümüzde bu filmden baskı kalıbı hazırlanması da otomatik makinelerde yapılabilmektedir. Elektronik tarama ile renkli fotoğraf ve resimlerin renk ayrımını yapabilen laserin ortaya çıkmasıyla maliyetler düşmüş ve gazeteler sayfalarında daha fazla renk kullanma olanağına kavuşmuştur. Teknolojinin sağladığı olanaklar yurt çapında yayımlanan gazetelerin dağıtımında da yardımcı oldu. Baskı için hazırlanmış sayfaların tıpkı basımları, faksimile kullanilarak uydu ya da yer hatları aracılıgıyla ülkenin çeşitli yerlerine gönderilebilmekte ve gazeteden aynı anda birden çok yerde basılması saglanabilmektedir. Bu büyük teknolojik degişimler gazetenin hazırlanmasından basılmasına kadar geçen birçok aşamada eskiden insanların yaptığı çok sayıda işi ortadan kaldırmıştır.

Yeni yöntemlerde ise basımı yapılacak malzemenin filmleri alınır. Kimyasal bazi işlemlerden geçirilen bu filmlerden baskı kalıpları hazırlanır.

Birçok gazete saatte on binlerce gazete basabilen rotatif baskı makineleri ile basılır. Baskıda kullanılan kalıpları hazırlamanın başlıca iki yöntemi vardır. Artık terk edilmeye başlanan eski yöntemde, kalıplar linotip makinelerinde, harflerin kurşun alaşımından dökülerek satırlar biçiminde dizilmesiyle hazırlanır.

Gazete Formatları

Büyük boy: 578 mm x 380 mm: Özel konuları işleyen genellikle entellektüellere hitap eden gazete formatıdır.

Tabloid: 380 mm x 300 mm: The Sun, The National Enquirer, The National Ledger, The Star Magazine, New York Post, The Globe gazeteleri gibi sansasyonel haberlere yer veren halka hitap eden gazetelerdir.

Berliner veya Midi: 470 mm x 315 mm: Avrupa gazeteleri genellikle bu boydadır. ÖrneÄŸin Fransız Le Monde, Ä°talyan La Stampa. Ä°nternet ve TV medyası karşısında sürekli kan kaybeden reklam gelirleri artıp baskı maliyetleri artan pek çok büyük boy gazetede midi formata dönmektedir. 12 Eylül 2005 tarihinde ünlü Ä°ngiliz gazetesi The Guardian midi formata dönmüştür. Belçika’da De Standaard ve Ä°sviçre’den Fluck gibi ciddi içeriÄŸe sahip gazetelerin tiraj kayıplarını ve maliyet sorununu çözmek amacıyla tabloid formata geçerek baÅŸarılı olmaları Türkiye’de de tartışılmış hatta Radikal gazetesinin tabloid olarak yayımlanması gündeme gelmiÅŸtir.

Kompakt: Gazete endüstrisinde kullanılan broadsheet kalitesindeki baskının, tabloid formata basılmasıyla ortaya çıkan gazete formatıdır. The Times gazetesi bu formatta basılmaktadır.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 14.05.2009 tarihinde Hale tarafından, Genel Kültür Konuları ve Genel Anlatımlar bölümünde paylaşılmıştır ve 3699 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 1 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Gazete Nedir? | Gazetenin Tarihi - Gazete Tipleri - Basım - Gazete Formatları orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...