Antik Yunan Filozofları : Thales ( d. M.Ö. 624 – ö. M.Ö. 546 ) | Sokrates öncesi dönemde yaÅŸamış olan Yunanlı bir filozoftur. Eski Yunan’..

Sokrates öncesi dönemde yaÅŸamış olan Yunanlı bir filozoftur. Eski Yunan’ın Yedi Bilgelerinin ilkidir. Birçok kiÅŸi tarafından felsefe ve bilimin kurucusu olarak düşünülür. Elimize ulaÅŸmış hiçbir metni yoktur. YaÅŸadığı döneme ait kaynaklarda da adına rastlanamaz ancak hakkındaki bilgiler Herodot ve Diogenes Laertios gibi antik yazarlardan edinilir. Bertrand Russell’e göre Felsefe Thales’le baÅŸlamıştır. Thales felsefe nin kurucusudur.

Herodot’a göre, Thales M.Ö.585,28 Mayıs’ta gerçekleÅŸtiÄŸi kabul edilen güneÅŸ tutulmasını, önceden hesaplayıp haber vererek yenilikçi bir rol üstlenmiÅŸtir. Gündönümünde ve Ekinoksta diye eserler yazdığını söyleyenler olsa da,kimileri onun hiç yazılı eser bırakmadığını düşünürler. Diogenes Laertios; Pherekydes ve Solon’un dışında Thales’e de mektuplar yazar.

Antik çaÄŸ tarihçisi Apollodoros’a göre Thales, M.Ö.624 ve M.Ö.546 arasında yaÅŸamıştır. Diogenes Laertios’a göre, 58.Olimpiyat’ta 78 de ölmüş ve Sosicrates’e göre 90 yaşındayken ölmüştür. Bilimin doÄŸduÄŸu düşünülen Miletos’ta doÄŸmuÅŸtur. Ancak yinede Herodot,Samos’lu Duris,Demokritos ve diÄŸerleri ailesinin Fenikeli olduÄŸunu iddia etmiÅŸlerdir. Thales’in baÅŸka bir vatandaÅŸlığa geçtiÄŸi veya daha sonra yurttaÅŸ olduÄŸu düşünülür. Diogenes Laertios ve diÄŸerleri ise Thales’in Miletos’lu soylu bir aile olan Yunanistan’ın Thebai kentinden Agenor ve Kadmos’un ailesinden, Examyas ve Cleobulina’nın oÄŸlu olduÄŸunu düşünmüşlerdir.

Thales ‘in Ä°ÅŸ hayatı,Politika ve DoÄŸa felsefesine ilgisi

Bir hikayeye göre Thales havayı ve hasatı tahmin ederek Miletos’taki bütün zeytin basmaklarını satın alıp,iyi bir ürün elde ederek zengin olur.(Aynı hikayenin bir baÅŸka versiyonun da Miletoslulara, basmakları satın almasındaki amacının zengin olmak deÄŸil; zekasını her alanda kullanabileceÄŸini göstermektir.)

Özellikle Eski Hellen filozofları dünyanın temel maddesinin ne olduğu sorunuyla uğraşmışlardır. Thales ilk olarak, pratik yararlar için değil de sadece doğru uğruna sorularla boğuşmuştur.

Birçok anektod, Thales’in yalnız bir düşünür olmadığını; politika ile de ilgilendiÄŸini belirtmiÅŸtir. Politika konusunda eÅŸsiz bir yol gösterici olsa da politikadan uzak kalmayı yeÄŸlemiÅŸtir. Herodot’a göre Thales’in politik hayatı, Ege bölgesindeki Ä°onyalıların bir federasyon içinde birleÅŸmelerini savunması ve Anatolia’yı Perslere karşı savunmasıyla baÅŸlamıştır. Ä°onyalıların bir çok kentini egemenliÄŸi altına almış olan Kral Kroisos, güçlenmeye baÅŸlayınca Lidyalılar ve Medes arasındaki savaşın altıncı yılında Thales’in önceden tahmin ettiÄŸi güneÅŸ tutulması olunca savaÅŸ sona erer. Thales bu olayın ardından doÄŸayı incelemeye baÅŸlamış, ve doÄŸa felsefesiyle ilgilenen ilk Ä°onya okulunu kurmuÅŸtur. DoÄŸa üzerine ilk Thales konuÅŸmuÅŸtur ve ileride özellikle kendisinden sonraki düşünürler için çok büyük bir önem taşıyacaktır.

Thales ‘in Din ve Adalet hakkındaki görüşleri

Thales’in, din üzerine olan düşüncelerini yine Diogenes Laertios aktarmıştır. Thales öncelikle başlangıcı ve sonu olmayan bir Tanrı kavramından söz etmiştir. Ona göre Tanrı, iyi ve adildir (dikaios) dolayısı ile insanların da öyle olmasını istiyor.
Thales’in adalet üzerindeki düşüncesi hukukun hem bilimsel hem de ruhsal yanını kapsar. Öğüt niteliğindeki yurttaşlar arası hukuksal düşünceleri şunlardır;

* Çocuklarınızdan, sizin kendi ana babanıza gösterdiğiniz kadar sevgi bekleyin.
* Acınmaktan çok, gıpta edilin.
* Güvendiğiniz kişilerin sizi etkilemesine engel olun.(Kefaletin yoldaşı felaket.)
* Zengin olun,ama başarı için. Kötü bir şekilde zengin olmayın.
* Başkalarını suçladığınız şeyleri kendiniz yapmayın.
* Tembellik hoşa gitmez. Zengin de olsanız tembellik etmeyin.
* Herkese güvenmeyin.
* Ölçülü olun.
* Kendinize hakim olmamanız zarardır.
* EÄŸitim eksikliÄŸine katlanmak zordur.

Thales demokratik bir görüşe sahip değildi. Miletoslu Tiran Thrasybulus’un döneminde Solon’a ,onun tiranlığı hoş bulmadığını düşünerek, bir mektubunda onunla başka bir yerde yaşamayı önerir.

Thales’e göre, bir adam düşmanlarının kötü bir durumda olduğunu biliyor ise güçlüklere daha kolay katlanabilir. Erkeklerin kadınlardan daha iyi olduğunu; Yunanlıların da Barbarlardan daha iyi olduğunu düşünür. Thales’e göre mutlu bir insan, bedensel olarak sağlıklı,becerikli ve doğayı öğrenebilen kişidir.

Thales ‘in Anlattığı Yedi Bilgeler

* Lindos’lu Kleobulos
* Atina’lı Solon
* Isparta’lı Khilon
* Miletos’lu Thales
* Lesbos’lu Pittakos
* Priene’li Bias
* Periandros

Diogenes Laertios’un söylediğine göre, Yedi Bilgeler Atina’da M.Ö.582 civarında kuruldu. Thales Yedi Bilgelerin ilkiydi. Ona göre bilge kişinin ilk ödevi ‘kendini topluluğun hizmetine vermek’ tir.

Thales ‘in Teorileri

Thales’den, önce Yunanlılar doÄŸayı ve dünyanın temel maddesini; mitoloji, Tanrı’lar ve kahramanlarla açıklıyorlardı. Yeryüzündeki doÄŸa olayları, (depremler,rüzgar,,vb.) tanrılarla baÄŸdaÅŸtırılıyordu. Thales hem suyu ana madde olarak düşünmesi hem de doÄŸayı olguları birleÅŸtirerek açıklamaya çalışması bakımından önemli olmuÅŸtur.DoÄŸa olayların nedenlerini insan biçimli Tanrılardan çok doÄŸanın içinde aramıştır. Mitolojik açıklamalar ile ussal açıklamalar arasında bir köprü kurmuÅŸtur. Thales’den sonra öğrencileri Anaksimandros ve Anaksimenes de aynı çizgide ilerlemiÅŸtir.
Thales ‘in Ä°nandığı Tanrısal güç

Her ÅŸeyin Tanrı’larla (daimonlarla) dolu olduÄŸuna inanmıştır. Ona göre dünyada Tanrısal olmayan hiç bir ÅŸey yoktur. Tanrısal gücü, mıknatıs taşındaki çekme kuvveti gibi bir hayat gücü (ruh) olarak yorumlamıştır. (Kimileri ruhun ölümsüz olduÄŸunu söyleyen ilk kiÅŸinin o olduÄŸunu düşünürler.)

Thales ‘in SöylediÄŸi Gibi: Su maddenin ilk öğesidir

Thales maddenin ilk öğesi (arkhe) olarak suyu ileri sürmüştür. Ä°lk öğe olduÄŸundan dolayı toprağın suyun üzerinde bulunduÄŸunu ve dünyanın su tarafından taşındığını söylemiÅŸtir. (Dünya bir gemi gibi hareket ediyormuÅŸ ve suyun hareketliliÄŸi nedeniyle sallandığı zaman insanlar deprem oluyor sanıyormuÅŸ.) Aynı zamanda Thales her ÅŸeyin temelinin meydana geldiÄŸi ÅŸey olduÄŸunu düşünmüştür.(Thales ‘e göre madde ile güç doÄŸal bir bütündü ve henüz birbirinden ayrılmamışlardı ve temel maddede tanrısal yaratma gücü bulunuyordu.)

Thales ‘in Astronomi Görüşleri

Herodotos’a ve Eudemos’a göre (28 mayıs 585’te gerçekleÅŸtiÄŸi kabul edilen) GüneÅŸ tutulmasını önceden hesaplayıp haber vermiÅŸtir. Astronomi ile uÄŸraÅŸan ve gün dönümlerini önceden hesaplayan biri olarak ilk astronom olmuÅŸtur. Ayın son gününe 30.gün adını o vermiÅŸtir. Yılın içindeki mevsimleri de o bulmuÅŸ, bir yılı 365 güne bölmüştür. Gölgemizin bizimle aynı uzunlukta olduÄŸu zamanı gözleyerek, piramitleri gölgelerine bakarak ölçmüştür. Aynı zamanda Nil nehrinin yükselmesinin rüzgara baÄŸlı olduÄŸunu bulmuÅŸtur.(Etesios rüzgarları nehrin tersine eserek onun denize dökülmesini engelliyorlarmış ve sular da taşıyormuÅŸ.)

Thales ‘in Matematik-Geometri Alanında Yaptıkları

Matematik alanında çığırlar açmış birisidir. Eski Yunan bilginlerinden Kallimakhos’un aktardığı bir düşünceye göre denizcilere kuzey takım yıldızlarından Büyükayı yerine Küçükayı’ya bakarak yön bulmalarını öğütlemiÅŸtir. Aynı zamanda Mısırlılardan geometriyi öğrenip Yunanlılara tanıtmıştır. BulduÄŸu bazı geometri teoremleri ÅŸunlardır:

* Çap çemberi iki eşit parçaya böler.
* Bir ikizkenar üçgenin taban açıları birbirine eşittir.
* İki doğrunun kesişme noktasındaki ters açılar birbirine eşittir.
* Köşesi çember üzerinde olan ve çapı gören açı,dik açıdır.
* Tabanı ve buna komşu iki açısı verilen üçgen çizilebilir.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 10.07.2008 tarihinde Sema tarafından, Felsefe - Arkeoloji - Mitoloji ve Efsaneler bölümünde paylaşılmıştır ve 379 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Antik Yunan Filozofları : Thales ( d. M.Ö. 624 – ö. M.Ö. 546 ) | Sokrates öncesi dönemde yaşamış olan Yunanlı bir filozoftur. Eski Yunan\'ın Yedi Bilgelerinin ilkidir.. orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...