Anıtkabir | Proje Yarışması – Anıtkabir’in Özelliklerini Belirleme – Proje Yarışmasının Esasları – Ödüle Layık Görülen Eserler – Mans..

Anıtkabir – Proje Yarışması

PROJE YARIÅžMASI

1. Anıtkabir’in özelliklerinin Belirlenmesi :

Anıtkabir yerinin seçilmesinden sonra BaÅŸbakanlık MüsteÅŸarının baÅŸkanlığında kurulan komisyon, Anıtkabir’in genel niteliklerini tespit ederek bir bildiri halinde yayınladı.

Bu bildiri şöyle özetlenebilir;

“Büyük Türk Ulusunun kalbinde yaÅŸayan Büyük Adamın eserlerini ebediyete mal edecek olan Anıtkabir, aÅŸağıdaki esaslara göre hazırlanmalıdır.

1. Anıtkabir, bir ziyaretgah (ziyaret yeri) olacaktır. Bu ziyaretgaha, büyük bir giriÅŸ bölümünden girilecek ziyaretgah binlerce Türk’ün Ata’sı önünde eÄŸilerek saygılarını sunmasına ve baÄŸlılığını bildirerek geçmesine elveriÅŸli olacaktır.

2. Bu anıt, Büyük Ata’nın; asker Mustafa Kemal, devlet adamı Gazi Mustafa Kemal, büyük politika ve bilim adamı, büyük düşünür ve nihayet yaratıcı büyük dehanın vasıflannın, güç ve yeteneklerinin bir timsali (sembolü) olacaktır ve O’nun kiÅŸiliÄŸi ile oranlı bulunacaktır.

3. Anıtkabir’in yakından görüldüğü kadar uzaktan da görülmesi gerekir. Bu bakımdan, Ulu bir siluet saÄŸlanmalıdır.

4. Atatürk’ün adı ve kiÅŸiliÄŸi altında Türk Ulusu sembolize edilmiÅŸtir. Türk Ulusuna saygılarını göstermek isteyenler, Büyük Ata’nın katafalkı önünde eÄŸilerek bu isteklerini yerine getireceklerdir.

5. Anıtkabir’in bir ÅŸeref bölümü bulunacaktır.

6. Anıtkabir’de bir Atatürk Müzesi olacaktır.

7. Anıtkabir’de bir Åžeref Holü yapılacaktır. Atatürk’ün Lahdi buraya konulacağı için Åžeref Holü, bu anıtın ruhu ve en önemli bölümü olacaktır. Åžeref Holü, baÅŸta Türk Ulusu olduÄŸu halde, Ulusumuza saygılannı sunacak yabancı devlet temsilcilerinin Ata’nın Lahdine yönelebilecekleri büyük bir salon olacaktır. Bu holde saÄŸlanacak azamet (ululuk) ve güçlülük tesirleri, yarışmacılara bırakılmıştır. Bundan ötürü holün biçimi, boyutu ve yüksekliÄŸi için hiç bir ölçü verilmemiÅŸtir.

8. Büyük Atatürk’ün Lahdinin yeri, Åžeref Holü’nün ruhunu teÅŸkil etmektedir. Ancak, Lahdin konulacağı yeri de yarışmacılar seçeceklerdir.

9. Bunlardan baÅŸka, Anıtkabir’i ziyaret edecek büyüklerimizin ve yabancı devlet temsilcilerinin duygu ve düşüncelerini yazacakları bir özel defter bulundurulacaktır.

10. Atatürk’ün Müzesi, Ata’nın hayatının türlü devirlerine ait fotoÄŸrafları ile kıyafetleri ve el yazıları, imzaları, bazı eÅŸyaları ile okuduÄŸu incelediÄŸi kitapların sergilenmesine elveriÅŸli olacaktır.”

Anıtkabir komisyonunca hazırlanan bu açıklama, özellikle yarışmaya girecek olan sanatçıların serbestçe çalışmalarına imkan vermesi bakımından memnunlukla karşılanmıştı.

2. Proje Yarışmasının Esasları :

Anıtkabir komisyonunun ortaya koyduğu ilkeler, Anıtkabir proje yarışması şartnamesinin temeli oldu. Türkiye Büyük Millet Meclisinin 26 Mart 1940 günkü oturumunda konuşan Başbakan Refik Saydam, Anıtkabir proje yarışmasının açılacağını ve yarışma şartnamesinin uluslararası mimarlar tüzüğüne uygun olarak hazırlandığını belirtti.

Başbakanlık tebliği 18 Şubat 1941 tarihinde basında yayınlandı. Bu tebliğ şöyle özetlenebilir :

1. Ebedi Şef için gerçekleştirilmesi kararlaştırılmış Anıtkabir projesinin yarışması hakkında bugüne kadar yapılmış olan inceleme ve girişimler sonucunda, uluslararası bir yarışmanın yapılması imkan dahilinde görülmediğinden, yerli ve yabancı mühendis, mimar ve heykeltraşlar arasında serbest bir yarışma yapılmasına karar verilmiştir.

2. Yapılacak anıt ve ek binalarının inşaat programı, yanşma talimatnamesi ve inşaat yerinin haritası, sondaj planları ve diğer fen raporları hazır edilmiş olup, böyle önemli inşaat meydana getirmiş olduklarını belgelerle ispat edenlere adı geçen evrak ücretsiz verilir.

3. Ä°lgililerin belgelerini bir dilekçe ile birlikte “BaÅŸbakanlıkta kurulmuÅŸ Anıtkabir Komisyonu BaÅŸkanlığına” göndermeleri gerekir. Komisyon yeterliliÄŸini kafi gördüğü kimselere en kısa zamanda yarışma evrakını oluÅŸturan dosyanın bir örneÄŸini gönderecektir. YeteneÄŸi kafi görülmeyenlerin evrakları iade olunur.

4. “Yarışma 31 Ekim 1941 akÅŸamı hitam bulacağından, yanÅŸmacıların teklif projelerini o tarihe kadar komisyona göndermiÅŸ olmaları ÅŸarttır.” Anıtkabir serbest proje yarışması ÅŸartnamesi Türkçe ve Fransızca olarak hazırlandı ve hükümet tarafından 1 Mart 1941 tarihinde yarışma açıldı. Bu yanÅŸma, basında bir ilanla da duyurulmuÅŸtu.

Yarışmanın açıldığı yıl, Ä°kinci Dünya Savaşının en kanlı, en çetin zamanıydı. Avrupa’nın, Asya’nın ve Afrika’nın bir kısmı bu savaşın içindeydi. Yarışma süresi 8 aydı. Bu kısa zamanda Anıtkabir projesinin yetiÅŸtirilemiyeceÄŸi anlaşılıyordu. Komisyona, bu anlamda birçok “Müddet uzatma” teklifleri geldi. Bunun üzerine yeni bir Bakanlar Kurulu kararı alınarak yarışma müddeti dört ay daha uzatıldı.

Bu konudaki bakanlar kurulu kararı aşağıdaki hususları içermektedir :

1. Yarışma süresi 2 Mart 1942 tarihi akşamına kadar uzatılmıştır.

2. Türkiye’de bulunan yanÅŸmacılar, projelerini bu tarihe kadar Anıtkabir Komisyonu’na ulaÅŸmış olmasını saÄŸlayacaklardır. Türkiye dışında bulunan yanÅŸmacılar ise, ya Türkiye dahilindeki gibi projelerinin aynı tarihe kadar komisyona ulaÅŸmasını temin edecekler veyahut 2 Åžubat 1942 akÅŸamına kadar projelerini bulundukları memleketteki Türkiye BüyükelçiliÄŸi’ne teslim etmiÅŸ olacaklardır.

3. Yarışmanın talimatname ve programıyla, diğer evrak ve şartlannda başkaca hiç bir değişiklik yoktur.

Hükümet Anitkabir proje yarışması şartları kapsamında önemli bir karar aldı ve bu kararı çeşitli dillerde yayınladı. Anıtkabir proje yarışmasına katılan sanatçıların eserleri, uluslararası bir jüri tarafından değerlendirilecekti. Bu karar, kamuoyunda büyük memnuniyet uyandırdı. Yarışma sonucunda jüri üç proje seçecekti. Birinciye verilecek ödül, inşaatın kontrol hakkı (% 3) olacaktı. Diğer iki projenin her ikisi de yarışmada ikinciliği kazanmış sayılacağından her birine 3000 TL. ödenecek, ayrıca jüri heyetinin teklifi ile bir veya bir kaçına 1000 TL. değerinde mansiyon ödülü verilecekti.

Kaynak: TSK

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 09.10.2008 tarihinde Hale tarafından, ATATÃœRK'ün Hayatı ve Hakkında Yazılanlar bölümünde paylaşılmıştır ve 360 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 9 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Anıtkabir | Proje Yarışması - Anıtkabir\'in Özelliklerini Belirleme - Proje Yarışmasının Esasları - Ödüle Layık Görülen Eserler - Mansiyon Ödülüne Layık Görülen Eserler - Anıtkabir Mimarlarının Biyografileri orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...