Aile Hekimliği Nedir? | Amacı Nedir? Neden Önemlidir?
Hale - 4 Ocak 2012 Meslek Seçim Rehberi 0 0 Okunma : 2546
İçerik Hakkında Bilgi
- Bu içerik 01.12.2007 tarihinde hale tarafından, Meslek Tanıtımları | Meslek Seçim Rehberi bölümünde paylaşılmıştır ve 9067 kez okunmuştur.
Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum
İçerik ve Kategori Araçları
- Kategoriye Abone Ol
- Makalenin Çıktısını Al
- Makaleye Yorum ekle
- Son Güncellenme Tarihi: 2 Ocak 2012, Pazartesi 11:55
Aile Hekimliği Nedir?
Aile Hekimliği; İç Hastalıkları, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ve diğer anabilim dalları gibi ayrı ve kendine özgü özellikleri olan bir tıp disiplinidir. Aile Hekimi ve Genel Pratisyen terimleri, dünyada eş anlamlı olarak kullanılmaktadır ve birinci basamak sağlık hizmeti konusunda özgün uzmanlık eğitimi almış tıp doktorunu tanımlar. Ülkemizdeki pratisyen hekim terimi ise tıp fakültesinden sonra uzmanlık eğitimi almamış hekim için kullanılmaktadır.
Aile Hekimliği; birinci basamakta çalışacak hekimleri yetiştiren, sağlık hizmetlerinde maliyeti azaltan, her ülkenin sağlık sistemine uyarlanabilen akademik ve klinik bir disiplindir.
24.11.2004 tarih ve 5258 sayılı Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Kanun uyarınca;
Aile Hekimi; kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak, teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini yaş, cinsiyet ve hastalık ayrımı yapmaksızın her kişiye kapsamlı ve devamlı olarak belli bir mekanda vermekle yükümlü, gerektiği ölçüde gezici sağlık hizmeti veren ve tam gün esasına göre çalışan aile hekimliği uzmanı veya Sağlık Bakanlığı’nın öngördüğü eğitimleri alan uzman tabip veya tabiptir.
Aile Sağlığı Elemanı; aile hekimi ile birlikte hizmet veren hemşire, ebe, sağlık memuru gibi sağlık elemanıdır.
Dünya Sağlık Örgütü ise “Aile Hekimini” şöyle tanımlamıştır:
“Kendisine bağlı olan topluma, yaş, cinsiyet ve hastalık ayırımı yapmaksızın, birinci basamak sağlık hizmeti veren, temel tıp eğitiminden sonra, konusunda en az 2 yıl eğitim görmüş tıp doktorudur.”
AİLE HEKİMLİĞİNİN AMACI NEDİR?
Erken tanı ve tedaviyi sağlamak;
Hastalık ve sağlık konularına fiziksel, ruhsal ve sosyal faktörleri de dikkate alarak yaklaşmak;
Sağlık ile ilgili tüm konularda ilk değerlendirmeyi yapmak;
Süregen ve tekrarlayıcı hastalıklarda sürekli bakım ve tedaviyi sağlamak;
Hastalarla uzun süreli bağlantı kurarak, hastalıklarla ilgili bilgileri toplamak; Birinci basamak sağlık hizmetlerini topluma sunmak;
Bireylerin yaşam kalitelerini ve sağlık düzeylerini yükseltmek
AİLE HEKİMLİĞİ ÖNEMLİDİR. ÇÜNKÜ:
Sağlık hizmetini aile bireylerinin tümüne birden sunar.
Sağlığın sadece hastalık ve sakatlıkların olmayışı değil, sosyal yönden de tam bir iyilik hali içinde olma durumu olduğunu dikkate alarak hizmeti sunar.
Sağlık ile ilgili sorunlarda ailelere danışmanlık yapar ve yol gösterir.
Birinci basamak sağlık hizmetinin yeterli olmadığı durumlarda kişilerin daha ileri sağlık bakımının sağlanması konusunda gerekli olan organizasyonu gerçekleştirir.
DÜNYADA AİLE HEKİMLİĞİ UYGULAMALARI
ALMANYA
Birinci basamak sağlık hizmetleri aile hekimleri tarafından verilmektedir.
1980 yılından itibaren aile hekimliği için uzmanlık eğitimini seçmek isteyen doktorlar için zorunlu bitirme sınavı uygulanmaya başlanılmıştır.
1994 yılından itibaren de birinci basamakta çalışacak olan hekimler için aile hekimliği uzmanlık eğitimi zorunlu hale getirilmiştir.
İlk aile hekimliği kürsüsü 1976 da Hannover Tıp Fakültesinde açılmıştır. Bugün 24 tıp fakültesinde aile hekimliği kürsüleri bulunmaktadır.
Tıp fakültelerindeki aile hekimliği kürsüleri tıp öğrencilerine de ders vermektedirler ve bu dersler zorunlu dersler kapsamında ele alınmaktadır.
Aile hekimlerinin diğer dal uzmanlarına oranı %45-50 dolayındadır.
Hastalar dosyalarını teslim ettikleri aile hekimlerine en az 3 ay bağlı kalmakla yükümlüdürler.
Aile hekimleri gerekli görürlerse, hastalarını diğer uzmanlara veya hastaneye sevk edebilir.
Aile hekimleri acil olgulara mesai saatleri dışında da bakmakla yükümlüdürler.
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ
Sağlık hizmetlerinin çoğu özel sektörün elindedir ve toplumun % 14 ünün sağlık güvencesi yoktur.
Birinci basamak sağlık hizmetlerinde görev yapan hekimler tüm hekimlerin % 40 ıdır. Bunlar arasında aile hekimleri de vardır.
Aile hekimleri ya kendi muayenehanelerinde veya son yıllarda yaygınlaştığı üzere grup muayenehanelerinde hizmet verirler. Ödemeler kişi ve hizmet başına göre yapılır.
Aile hekimliği uzmanlığı ülkedeki ikinci büyük uzmanlık dalıdır ve eğitimi üç yıldır. Amerikan aile hekimliği kurulu tarafından şekillendirilir ve denetlenir. Sınav zorunluluğu vardır.
İNGİLTERE
İlk aile hekimliği uygulamaları 1601 yılında başlamıştır. Gerçek anlamda aile hekimliği veya İngiltere’de ki ismiyle genel pratisyenlik 1947 de Aile Hekimleri Kraliyet Koleji’nin kurulmasıyla başlamıştır.
İngiltere’de Ulusal sağlık Hizmetleri Örgütü vardır.
İngiltere’de sağlık hizmetlerinin çoğu vergilerle finanse edilmektedir.
Ülkedeki 34.000 civarındaki aile hekiminin çoğu 4-5 hekimden oluşan grup muayenehanelerinde hizmet verir. 5 10 kadarı ise tek hekim ve ekibinden oluşan birimlerde hizmet sunmaktadır. 6000 kadar aile hekimi ise sağlık merkezlerinde görev yapmaktadır. Bir aile hekimine düşen nüfus 3000 civarındadır.
Kişiler ilk olarak kayıtlı oldukları aile hekimine başvurmak zorundadırlar. Aile hekiminden sevk almayanlar, ikinci basamağa acil durumlar dışında baş vuramazlar.Aile hekimlerinin ikinci basamağa sevk oranı % 10 dolayındadır. Aile hekimlerine ödeme kayıtlı kişi başına yapılmakla birlikte, koruyucu hizmetlerin etkinliğini arttırmak için hizmet başına ödemeler de yapılabilmektedir.
Tüm tıp fakültelerinde aile hekimliği bölümleri vardır ve mezuniyet öncesi eğitimi verilir. Aile hekimliği uzmanlık eğitimi 1979 da zorunlu hale getirilmiştir ve 1 yıllık intörnlük döneminden sonra, 2 yıllık hastane eğitimini ve daha sonra da eğiticilik eğitimi almış bir aile hekiminin yanında geçecek olan 1 yıllık bir eğitim süresini kapsamaktadır.
Uzmanlık sonrasında sınav zorunluluğu yoktur. Ancak Aile Hekimleri Kraliyet Koleji ne üye olabilmek için uzmanlık eğitimini tamamlayan aile hekimlerinin % 80 i sınava girmektedir
Uzmanlık sonrası sürekli tıp eğitimi zorunlu değildir ancak desteklenmekte ve özendirilmektedir.
İSRAİL
Genel sağlık sigortası nüfusun % 96’sını kapsamaktadır.
Birinci basamak sağlık hizmetleri, kırsal kesimde bir aile hekimi ve hemşirenin çalıştığı sağlık birimleri tarafından, kentsel yerleşimlerde ise 2000-3000 kişiye hizmet veren daha kalabalık bir ekibin yer aldığı sağlık merkezleri tarafından verilir. Kentlerdeki bu merkezler laboratuar ve röntgen olanaklarını da kapsamaktadır. Ayrıca özel olarak çalışan aile hekimleri de sözleşme ile bu sisteme dahil olabilmektedir.
Tüm tıp fakültelerinde aile hekimliği bölümleri vardır. Bunlar hem mezuniyet öncesi hem de mezuniyet sonrası aile hekimliği eğitiminden sorumludur. Tıp fakültelerine bağlı olan aile hekimliği merkezlerinde uzmanlık eğitimi verilmektedir.Bu eğitim 4 yıl sürer ve başarı durumu sınav ile saptanır. Eğitimin denetimi ve kredilendirilmesinden meslek örgütü sorumludur.
KANADA
Kanada’da ulusal sağlık sigortası tüm bireyleri kapsamaktadır. 65 yaş üstündekilerden ve maddi durumu iyi olmayanlardan sağlık sigorta primleri alınmaz.
Birinci basamak sağlık hizmetleri aile hekimleri tarafından verilmektedir.Aile hekimleri büyük kentlerde muayenehanelerinde çalışırlar ve 2. basamağa sevk ettikleri hastalarının tedavileri ile de bizzat ilgilenirler. Kırsal alanda ise sağlık merkezlerinde ve küçük hastanelerde hizmet verirler.
Tüm tıp fakültelerinin aile hekimliği bölümleri vardır. Aile hekimleri ülkedeki en büyük hekim grubudur ve tüm hekimlerin yarısını oluştururlar.
Mezuniyet öncesi aile hekimliği stajı, aile hekimliği bölümlerinin uygulama merkezlerinde 4-6 hafta süreyle yapılır. Aile hekimliği uzmanlık eğitimi ise iki yıl olup, isteyenler bu süreyi üç yıla çıkarabilirler ve böylece geriatri, acil tıp veya akademik kariyere girebilir.
1954 yılında kurulan Kanada Aile Hekimleri Koleji, aile hekimliği ihtisasını bitirip, sınavı başaranlara kolej üyeliği unvanını vermektedir. Sürekli tıp eğitimi zorunludur ve bu kolej tarafından yapılmaktadır.
NORVEÇ
Birinci basamak sağlık hizmetleri sağlık merkezleri tarafından verilir.
Her il sağlık yönetimi açısından bir ana bölgeyi oluşturmaktadır. İllere bağlı olan kırsal sağlık yönetimleri vardır.
Sağlık merkezlerinde yerel yönetimlerle sözleşme imzalamış olan aile hekimleri, hemşire, ebe, diş hekimi gibi personel çalışır.
Koruyucu ve tedavi edici hizmetler birlikte verilir.Ücretlendirme hasta başınadır.
Aile hekimliği uzmanlık eğitimi 1985 yılında kabul edilmiştir. Süresi beş yıldır. Bunun 1 yılı klinikte 4 yılı da bir aile hekiminin yanında geçirilmektedir.
Sürekli eğitim zorunludur.
PORTEKİZ
Ulusal Sağlık Sistemi 1979 da kurulmuştur.
Birinci basamak sağlık hizmetleri sağlık merkezleri tarafından verilir. Buralardaki çalışma ekip çalışması olup aile hekimleri de bu ekibin içinde yer almaktadırlar.
Her kişi bir aile hekimine kayıt olmak zorundadır ve ortalama 1500 kişiye bir aile hekimi düşmektedir.
Aile hekimliği uzmanlık eğitimi 1982 yılında kabul edilmiştir. Eğitim süresi üç yıldır.1987 yılından itibaren bu eğitim birinci basamakta çalışacak olan hekimler için zorunlu hale getirilmiştir.
1982 de aile hekimliği koleji kurulmuştur. Ayrıca Aile Hekimliği Enstitüleri de vardır. Bunlar hep birlikte aile hekimlği eğitiminden sorumludur. Eğitim sonrasında sınav zorunluluğu vardır.
Tıp Fakültelerinde ilk aile hekimliği bölümü 1987 de Lizbon Üniversitesinde açılmıştır.
Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum
Bu içerik 01.12.2007 tarihinde hale tarafından, Meslek Tanıtımları | Meslek Seçim Rehberi bölümünde paylaşılmıştır ve 9067 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.
Aile Hekimliği Nedir? | Amacı Nedir? Neden Önemlidir? orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...