[Hukuk] Ceza | Cezalandırma Sistemleri – Cezanın Amacı – Caydırma – Cezanın Etkisi – Ä°lk Cezalandırma Yöntemleri – Ä°lkel Toplumlarda Ceza –
Hale - 9 Eylül 2012 Felsefe, Sosyoloji ve Hukuk 0 0 Okunma : 1980
İçerik Hakkında Bilgi
- Bu içerik 02.07.2009 tarihinde Hale tarafından, Felsefe - Sosyoloji - Hukuk Konu Anlatımları bölümünde paylaşılmıştır ve 761 kez okunmuştur.
Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum
İçerik ve Kategori Araçları
- Kategoriye Abone Ol
- Makalenin Çıktısını Al
- Makaleye Yorum ekle
- Son Güncellenme Tarihi: 6 AÄŸustos 2012, Pazartesi 06:19
Ceza
Tanım
Cezanın amacı suçluyu eÄŸitip topluma yeniden kazandırmaktır. Ne var ki, yeryüzünÂde bu anlayışa varılması kolay olmamış, insanlar iÅŸledikleri suçları kimi zaman yaÅŸamlarıyla ödemiÅŸtir. Ceza hâlâ pek çok ülkede geçerli olan tanımıyla, suç iÅŸleyen kiÅŸiye acı çektirilmesi ya da bir ÅŸeyden yoksun bırakılÂmasıdır. Suçlu, suçunun niteliÄŸine ve ağırlığına göre, ceza olarak yaÅŸamını (ölüm cezası), bedeninin bir parçasını (elinin kesilmesi gibi), özgürlüğünü (hapis cezası, sürgün ya da gözetim) ya da parasını (para cezası) yitireÂbilir.
Ä°lkel toplumlarda, suçtan zarar gören kiÅŸi suçluyu bireysel olarak uygun gördüğü biçimÂde cezalandırabilirdi. Zamanla cezanın iÅŸleÂnen suçla orantılı olması gerektiÄŸi düşüncesi geliÅŸti. Daha sonra hukukun geliÅŸmesiyle birlikte, cezalandırma iÅŸini adalet mekanizÂmasını denetiminde tutan devlet üstlendi. Bugün ceza vermeye kalkışan bir kiÅŸi suç iÅŸlemiÅŸ olur.
Ä°lk cezalandırma yöntemleri suçludan öç almak, yaptığını ödetmek düşüncesine dayanıyordu. Oysa çaÄŸdaÅŸ uygulamalar daha çok, suçluları bir daha suç iÅŸlememeleri için eÄŸitÂmeye ve suç iÅŸlemekten caydırmaya dayanır. 18. yüzyılda Jeremy Bentham gibi düşünürleÂrin cezalandırmanın arkasındaki amacı araÅŸÂtırmaya baÅŸlaması bu deÄŸiÅŸikliÄŸin yolunu açtı.
Düşüncelerini Ä°talyan yazar Cesare Beccaria‘nın çalışmalarına dayandıran Bentham, cezanın suçu önlemekten öteye geçmemesi gerektiÄŸini belirtmiÅŸtir. Bentham ortaçaÄŸlardaki ağır cezaların, “bir kuzu çalıp asılmak-tansa, bir koyun çalıp asılmak yeÄŸdir” düşünÂcesiyle, suç iÅŸlemeye özendirdiÄŸini öne sürÂmüştür.
Cezanın Amacı
Caydırma ya da önleme
Bir kiÅŸiye verilen cezanın baÅŸkalarını aynı suçu iÅŸlemekten cayÂdıracağı düşüncesi, o suçu iÅŸlemeye eÄŸilimi olan bir kiÅŸinin, mantıklı davranarak acı ve yoksunluktan kaçınmak için, suç iÅŸlemeyeceÄŸi varsayımına dayanır. Cezanın caydırıcı olabilÂmesi için, kiÅŸinin geçmiÅŸteki deneyimleri anımsayabilmesi ve davranışının sonuçlarını kavrayabilmesi de gereklidir. Geçen yüzyıla kadar, suçluların halk önünde asılması ya da kafasının kesilmesinin baÅŸlıca nedeni caydırıÂcılıktı. Cezanın halk önünde uygulanması, cezanın haklılığını halka onaylatmak ve devÂletin gücünü kanıtlamak içindir. EÄŸer suçlulaÂrın çoÄŸu zaman yakalanmadığı görülürse, cezanın caydırıcılık etkisi azalabilir.
Ceza ya da ödetme
Hırsızlık gibi kimi suçlarda çalınan şeyin ödetilmesi sağlanabilir. Ama saldırı türünden çeşitli suçlarda bu uygulanamaz. Kimi durumlarda da suçlu tedavisi gereken bir akıl hastası olabilir. O zaman ödetici cezalar suçun yinelenmesini önleyemez.
Yola getirme ya da kiÅŸinin davranışını deÄŸiÅŸÂtirtme
Yola getirme ya da davranışını düzeltÂme amacıyla verilen ceza özünde, “bir kiÅŸinin aklını başına getirmek” için uygulanır. Bu, bazen “ani, kısa, ÅŸiddetli ve sarsıcı” bir uygulamadır. Ä°lk kez suç iÅŸleyen genç insanlaÂrın böylesine ÅŸiddetli bir cezayla davranışlaÂrının yanlışlığını kavrayacakları düşünülerek uygulanır.
Daha çaÄŸdaÅŸ yöntemler suçluyu birey olaÂrak ele alır ve suça uygun ceza yerine, her suçlunun kiÅŸiliÄŸine uygun bir ceza uygulamayı amaçlar. Ä°ÅŸlenen suçun nedenini bulup ortaya çıkarmak ve suçluya, yaÅŸam biçimini deÄŸiÅŸtirÂmesi için gerekli yardımı yapmak baÅŸarılı bir sonuç almak için gereklidir. ÇaÄŸdaÅŸ yöntemÂler, tıbbi ya da psikolojik tedavi ve eÄŸitimin yanı sıra, suçluya yeni bir yaÅŸama baÅŸlaması için belirli yardımları da içerir.
Toplumun korunması
Bazı suçlular tehliÂkelidir; bu nedenle, tehlikeli oldukları sürece onları kilit altında tutmak, baÅŸkalarını koruÂmanın tek yolu olabilir. Ama burada da suçun nedenini bulup ortaya çıkarmak ve suçun yinelenmesini önlemek için suçlunun davraÂnışlarını deÄŸiÅŸtirmeye çalışmak önem taÂşır.
Cezanın Etkisi
Cezanın, uygulandığı toplumun kabul edebiÂleceÄŸi nitelikte olması gerekir. EÄŸer toplumda çoÄŸunluk cezanın acımasız ve haksız olduÄŸuÂnu düşünürse, suçlunun adalete tesliminde ya da cezanın uygulanmasında görevli organları desteklemekten ve iÅŸbirliÄŸinden kaçınacaktır. Ayrıca ceza adaletli olarak uygulanmalı, ayrım gözetmeden herkese aynı koÅŸullarda aynı ceza verilmelidir.
Suçun kanıtlanmasıyla cezanın yerine getiÂrilmesi arasındaki zaman uzarsa, suç ile ceza arasındaki baÄŸlantı gözden kaçar; ceza caydıÂrıcı ve yola getirici özelliÄŸini kaybeder. Ne var ki, ölüm cezalarında bu uzama yeni kanıtların bulunması ve hatta tutuklunun aklanmasına varacak bir zaman kazanmadır. Ölüm cezasıÂnın hâlâ yürürlükte olduÄŸu ülkelerde, böylesiÂne dönüşü olmayan bir cezanın haklılığı günÂcel bir tartışma konusudur.
Günümüzde hâlâ “düşünce”nin yargılandıÂğı ve cezalandırıldığı ülkeler vardır. DüşünceÂnin toplum düzenini sarsıcı bir eylem olduÄŸuÂnun kabul edildiÄŸi bu gibi ülkelerde, “yasak” konan kitapları yayımlayanlar, okuyanlar, “yasak” sayılan düşünceleri dile getirenler acımasızca cezalandırılır ve düşünce suçu iÅŸledikleri için on yıllarca özgürlüklerinden yoksun bırakılırlar.
ÇaÄŸdaÅŸ cezalar hapis ve para cezasına dayanır. Yapılan araÅŸtırmalar, para cezalarıÂnın ve gözetiminyalnızca ilk kez iÅŸlenen suçlarda uygulandığında etkili olduÄŸunu gösteriyor.
Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum
Bu içerik 02.07.2009 tarihinde Hale tarafından, Felsefe - Sosyoloji - Hukuk Konu Anlatımları bölümünde paylaşılmıştır ve 761 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.
[Hukuk] Ceza | Cezalandırma Sistemleri - Cezanın Amacı - Caydırma - Cezanın Etkisi - İlk Cezalandırma Yöntemleri - İlkel Toplumlarda Ceza - Çağdaş Ceza orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...