Sedef Hastalığı-Psoriasis- | Tanımı, Tipleri, Resimleri, Teşhis ve Tedavi Yöntemleri

Sedef Hastalığı (Psoriasis)

Psoriasis Yunanca kasinti anlamina gelen sürekli bir deri hastaligidir. Deride kabarik,kirmizi, gümüs renkli kabuklanmalar olusur. En sik saç, diz, dirsekler ve sirtin alt bölgelerinde görülür.
Bazi kisilerde hastalik o kadar hafiftir ki sedef hastasi olduklarinin farkinda degillerdir. Ya da tam tersi sedef hastaligi çok siddetli olabilir ve tüm vücudu kaplayabilir. Doktorunuz bu en siddetli hastaliklarda bile size yardimci olabilir

Sedef hastaligi kisiden kisiye geçmez, bulasici degildir. Bazi ailelerde daha sik görülme egilimi vardir. Örnegin Amerika Birlesik Devletleri’nde her yüz kisiden ikisi sedef hastaligina sahiptir. (dört veya bes milyon kisi) yaklasik her yil 150,000 kisi de her yil eklenmektedir.

Psoriasis neden olur?

Nedeni bilinmemektedir. Yinede son arastirmalarda kandaki beyaz hücrelerin fonksiyonlarindaki bir anormalligin deride reaksiyon meydana getirdigini düsündürtmektedir. Derideki reaksiyon nedeniyle derinin yenilenmesi 3-4 gün gibi bir kisa süreye inmektedir. Bu da pullanmalari yaratmaktadir.
Bazen derin kesildikten, tahris veya yara olduktan veya siddetli günes yaniklarindan sonra deride yeni sedef alanlari belirebilmektedir. Ayrica sedef hastaligi bogaz iltahabi gibi enfeksiyonlarda veya bazi ilaçlarlada aktive olabilmektedir. Hastalik genellikle kisin artar yaz aylarinda günes isigi nedeniyle azalir.

Psoriasis Tırnağı

Büklüm bölgesi sedef hastaligi koltulalti, gögüs alti ve kasik,genital ve kalça büklümünde görülür.
Guttate psoriasis siklikla çocuklari ve genç eriskinleri etkiler. Genellikle bir üst solunum yolu enfeksiyonundan sonra deride küçük, damla seklinde kirmizi ve üzeri kabuklu lezyonlar seklinde baslar. Çogunlukla da birkaç hafta veya ay içerisinde iyilesir.
30% sedefli hastada eklem sikayeti (romatizma) yani artrit ortaya çikabilir ve 5-10% sedefli hastada ise ileri derecede eklem hastaligi olabilir. Bazi hastalarda artrit deri tutulumu artinca alevlenir. Birtakim hastalarda da deri bulgulariyla beraber artritte iyilesir.

Dirsekte Sedef Lezyonu

Psoriasis nasil teshis edilir?
Dermatolog deri, tirnak ve saçli deriyi muayene ederek teshis koyar. Eger tanida güçlük çekilirse deri biopsisi faydali olabilir.
Psoriasis nasil tedavi edilir?
Altin kural kizarikligin azaltilmasi ve kabuklanmanin kontrol altina alinmasidir. Nemlendirici krem ve losyonlar kabuklari yumusatir ve kasintiyi kontrol edebilir. Özel diyetler çok nadir vakalar hariç faydali bulunmamistir..
Tedaviler sedef hastaliginin siddeti, yasam stili , yas ve kisinin saglik durumuna göre degisir. Degisik tipte tedaviler ve pekçok kez dermatolog ile görüsme gerekliligi olabilir.
Doktor kortizon içeren kremler , sentetik D vitamini, katran türevleri ve antralin deriye uygulanmak üzere önerilebilir.Bunlarin yanisira normal günes isigi veya ultraviyole tedavileri de tedaviyi eklenebilir.Çok siddetli sedef hastalarinda ultraviyole tedavisi ile birlikte veya birlikte olamadan agiz yoluyla ilaçlar verilebilir
Güneslenmek sedef hastalarina çogunlukla iyi gelen birr yöntemdir ancak dikkatli olunmalidir. Ultraviyole isigi tedavileri dermatolgun kontrolünde bir hastane ortaminda uygulanabilir.

Tedavi yöntemleri
Steroidler- Kortizonlu kremler, merhemler ve losyonlar pekçok hastada hastaligi kontrol altina alir ve deride geçici olarak düzelme saglar. Hafif etkili olanlar genital bölge,yüz ve büklüm yerleri gibi hassa bölgelerde kullanilir. Daha güçlü olanlar ise saçli deri, diresek,diz, avuç içi ve ayak tabaninda kullanilirlar. Ayrica bu bölgelerde bir örtü ile sarilmasi da gerekebilir. Bütün bu uygulamalarda dikkatli olunmali ve bir dermatologun kontrolü altinda olunmalidir. Güçlü kortizonlu ürünlerin yan etkileri deride incelme, kilcal damar belirmesi, çürüme ve deri rengi degisiklikleridir. Bu ilaçlarin ani kesilmesi hastaligin alevlenmesine neden olabilir. Pekçok ay tedavi edilirse sedef hastaligi kortizonlu ilaçlara dirençli hale gelebilir
Dermatologlar dirençli sedef lezyonlarina direk kortizon injekte edebilirler. Bu injeksiyonlar yan etki yapmayacak kadar küçük dozlardadir.
Saçli deri tedavileri: saçli derideki sedef tedavisi hastaligin siddetine, saç uzunluguna ve hastanin yasam stiline göre degisir. Pek çok reçeteli veya reçetesiz sampuan, yaglar, solüsyonlar ve spreyler mevcuttur. En çok kortizon ve katranli ürünler kullanilir. Hastalar asiri sampuanlamadan ve saçin derisini tahristen kaçinmalidirlar

Anthralin – Kalin sedef lezyonlarinin üzerine sürülerek kullanilir. Hafif bir tahris, deride ve örtülerde geçici boyama yapabilir. Teknolojik yeni ürünler ve metodlar bu yan etkileri azaltmistir.

Vitamin D – Sentetik vitamin D yani, calcipotriene yeni bir üründür. Lokalize sedef hastaliginda tek veya diger ilaçlarla birlikte kullanilabilir. Klasik D vitaminin sedef tedavisinde yeri yoktur. Retinoidler – Vitamin A- jelleri tek basina veya kortizonlu kremlerle birlikte kullanilabilir. Hamile olan kisilerin bu ürünleri kullanmamalari gerekir.

Katran- 100 yillardir katranli ilaçlar sedef tedavisinde kullanilmaktadir. Katranli ilaçlar dirençli sedef alanlarinda kullanilabilir.

Goeckerman Tedavisi: ilk kez Mayo Klinik dermatologlari tarafindan uygulanan katran sürülmesi ve ultraviyole tedavisi uygulanmasidir. Siddetli sedef hastalarinda kullanilmaktadir. Bu tedavi günlük olarak özel merkezlerde uygulanmaktadir.

Isik tedavileri- Günes isigi ve ultraviyole isigi derinin hücrelerinin gelisim hizini yavaslatir. Ultraviyole isigi veya günes isigi tedavileri deride kirisiklik, göz hasari ve deri kanseri yapabilmesine ragmen doktor kontrolünde isik tedavisi faydali ve etkilidir. Sedefli hastalar özel merkezlerde isik kabinlerinde tüm vücut ultraviyole tedavisi yapilmaktadir. Sicak iklimlerde güneslenme dikkatle yapilmalidir. Mutlaka bir dermatologun kontrolünde olmalidir.

PUVA – Sedef hastaligi diger tedavilere yanit vermez vaya çok yayginsa PUVA tedavisi %85-90 oraninda etkili olmaktadir. Tedavinin adi Psoralen ve UVA nin basharflerinden kaynaklanmistir.Hastalara Psoralen adi verilen ilaç veridikten sonra Ultraviyole A isigi verilmektedir. Haftada 3 veya 4 kez uygulanarak baslanmaktadir. Ortalama 25 tedavide yani 2 veya 3 aylik bir peryodda tedavi saglanmaktadir. Yilda 30-40 tedavi ile sedef hastaligi kontrol altinda tutulabilmektedir. Psoralen göz lensinde biriktigi için psoralen alindigi günler ultraviyoleyi kesen gözlük takilmali ve günese çikilmamalidir. PUVA tedavisi uzun vadede sürekli uygulanirsa deri yaslanmasi, lekeler ve deri kanserini arttirabilmektedir. Bu yüzden dermatologun dikkatli bir sekilde takip etmesi gereklidir

Methotrexate – Bir antikanser ilaci olan bu ürün sedef hastaliginda diger tedaviler etkili olmadiginda dramatik bir düzelme saglar. Yan etkileri nedeniyele düzenli karaciger ve kan testleri yapilmalidir. Akciger grafisi ve yüksek dozlarda karaciger biyopsisis gerekebilir. Diger yan etkiler halsizlik bulanti ve agiz yaralaridir.

Retinoidler – Agiz yoluyla kullanilan A vitamini ile ile ilgili ilaçlar tek basina veya ultraviyole tedavisi ile birlikte siddetli sedef vakalarinda kullanilir. Yan etkileri dudak kurulugu, deri kurulugu, kan yaglarinda yükselme ve kemiklerde degisikliklerdir. Retinoidler hamilelerde ve çocuk dogurma yasindaki kadinlarda kullanilmaz. Çünkü tedavinin kesilmesinden sonraki 3 yil gebe kalinmamasi sakat dogum nedeniyle gereklidir. Düzenli kan tetkikleriyle birlikte yakin takip gerektirmektedir.

Cyclosporine – Organ nakillerinde organ atilmasini engellemek amaciyla kullanilan bir ilaçtir. Diger ilaçlar etkisiz oldugunda ve yaygin sedef hastaliginda kullanilir. Böbrekler üzerine ve kan basinci üzerine yan etkileri nedeniyle düzenli kan testleriyle takip edilmelidir.

Yeni tedaviler
Yukaridaki tedaviler tek basina veya combine kullanilarak sedef hastalarinda düzelme ve iyilesme saglarlar. Fakat henüz sedef hastaliginda kesin tedavi yoktur. Arastirmalar devam etmektedir.

AŞAĞIDAKİ FOTOĞRAFLARDA SEDEFTEN İYİLEŞME ÖRNEKLERİ GÖRÜLMEKTEDİR

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 19.05.2008 tarihinde tunCHEr tarafından, Hastalık Tanımları, Belirtileri, Tedavileri bölümünde paylaşılmıştır ve 4267 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Sedef Hastalığı-Psoriasis- | Tanımı, Tipleri, Resimleri, Teşhis ve Tedavi Yöntemleri orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...