Sayısal – Dijital Kütüphane Nedir? | Kaynaklarının Önemli Bir Kısmına Bilgisayar Ortamında Ulaşılabilen Kütüphane Türü

Sayısal – Dijital Kütüphane

Dijital kütüphane, kaynaklarının önemli bir kısmına bilgisayar ortamında ulaşılabilen ve yazılı veya mikrofilm dışında bilgisayar ortamındaki formatlara sahip verilerin bulunduğu kütüphane türü. Bazı büyük kütüphaneler kitaplarının daha geniş bir kitle ile buluşmasını ve ulaşılırlığını kolaylaştırmak için kitaplarını dijital ortama aktarmaktadırlar.

Pekçok kütüphane raflarındaki kitabı dijital ortama aktarmaya çalışmaktadır.

Gündeme Gelişi

ABD Kongre Kütüphanesi 1990’ların başında “Amerikan Memory” adlı bir çalışma baÅŸlatarak Amerikan tarihi açısından önem taşıyan bazı belgeleri (içlerinde çoklu ortam türü belgeler de var) dijital ortama aktardı. Yine aynı yıllarda en çok kullanılan 5000 kitabın 2000 yılına kadar dijital ortama aktarılarak Internet aracılığıyla bütün okuların ve kütüphanelerin kullanımına açılması planlandı. Aynı yıllarda Fransız Ulusal Kütüphanesi de belli baÅŸlı kaynakları dijital ortama aktarmak için önemli miktarlarda bütçe ayırmaya baÅŸladı.

1995 yılında Amerikan Ulusal Bilim Vakfı’nın (NSF) dijital kütüphane kurma giriÅŸimlerini (Digital Library Initiative) destekleme kararı alarak ilk aÅŸamada altı üniversiteye parasal destek saÄŸlamasıyla birlikte bu alandaki çalışmalar büyük bir ivme kazandı. ÇeÅŸitli üniversiteler global deÄŸiÅŸim, çevre, uzay bilimleri vb. konularda “dijital kütüphane” kurmak için gerekli alt yapı konusunda araÅŸtırmalar yürütmeye baÅŸladı. BaÅŸlangıçtan itibaren dijital içerik geliÅŸtirilmesi ve söz konusu içeriÄŸe eriÅŸim araÅŸtırma konuları arasında yer aldı. Ä°lk aÅŸamada üç yıl olarak belirlenen destek programı daha sonra geniÅŸletildi.

1996 yılında Ä°ngiltere’de de üniversitelerin kurduÄŸu Ortak Bilgi Sistemleri Komitesi (JISC) de eLib (Electronic Library) (www.ukoln.ac.uk/elib) projesini baÅŸlattı. Ä°lk aÅŸamada eLib projesi için üç yıllık bir destek saÄŸlandı.

Geleneksel kütüphaneler sınırlı bir alana sahip olmalarına karşın dijital kütüphaneler dijital enformasyonun çok daha küçük fiziksel alan işgal etmesinden dolayı çok daha fazla enformasyonu bulundurabilme potansiyeline sahiplerdir. Aynı zamanda dijital bir kütüphanenin açık bulundurulma masrafı geleneksel kütüphaneden çok daha düşüktür. Dijital kütüphaneler küçük bir ücret karşılığı geleneksel kütüphanelerden çok daha kolaylıkla verileri saklayabilmekte, kiralayabilmektedirler.

• Fiziksel sınırların kalkışı. Dijital kütüphane kullanıcıları kütüphaneye gitmek zorunda değildirler. Dünyanın hemen her bölgesinden ilgili kullanıcı internet bağlantısıyla veriye ula

• İstenilşılabilme. İnsanlar enformasyonu gece veya gündüz istedikleri zaman diliminde ulaşabilmektedirler.

• Çoklu erişim. Aynı kaynaktan aynı zaman diliminde pek çok kullanıcı yararlanabilmektedir.

• Yapısal yaklaşım. Dijital kütüphaneler çok daha zengin bir içeriğe ulaşabilme imkânı verirler. Örneğin belirli bir katalogdan belirli bir kitaba ve ilgili bölüme daha kolayca ulaşılabilir.

• Enformasyona erişim. Kullanıcı herhangi bir terim veya ifadeyi kullanarak ve tek bir tuşla tüm bir kolleksiyona ulaşabilir.

• Saklama ve koruma. Orijinal kopya pek çok kullanımla niteliğini yitirebilir. Dijital kütüphanelerde ise bilgi dijitalleştirildiğinden bu tip bir sorunla karşı karşıya gelinmez.

• Mekân. Geleneksel kütüphaneler bilgi kaynakları için ne kadar geniş bir alana sahip olursa olsunlar sınırlı bir mekâna sahipken dijital kütüphaneler dijital ortamın avantajıyla çok daha fazla alana sahiptirler.

• Network. Belirli bir dijital kütüphane diğer dijital kütüphanelerle kolaylıkla iletişim ağı kurabilir.

• Masraf. Teoride dijital bir kütüphaneyi ayakta tutmak geleneksel bir kütüphaneden çok daha ucuzdur.

Bakınız, Kütüphane | Belli Sisteme Göre Düzenlenen Kitap Ve Benzeri Materyallerin Toplandığı Saklandığı Okuyucu Araştırmacıların İstifadesine Sunulduğu Yerler

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 09.07.2011 tarihinde Hale tarafından, Dünya Edebiyatı ve Edebi KiÅŸilikler bölümünde paylaşılmıştır ve 1244 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Sayısal - Dijital Kütüphane Nedir? | Kaynaklarının Önemli Bir Kısmına Bilgisayar Ortamında Ulaşılabilen Kütüphane Türü orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...