[Ä°catlar ve KeÅŸifler] Antikythera DüzeneÄŸi | Antik ÇaÄŸ’ın Mekanik Analog Bir Bilgisayarı Olarak Kabul Edilebilen Astronomik Konumları Hesaplamak İçin..

Antikythera Düzeneği

Antikythera DüzeneÄŸi, astronomik konumları hesaplamak için tasarlanan eski mekanik bir hesap makinesidir. 1900’de Yunan Antikythera adasındaki Antikythera enkazında Kythere ve Crete‘nin arasında keÅŸfedildi.

1902 – Yunanlı arkeologlar, Antik ÇaÄŸ’ın mekanik analog bir bilgisayarı olarak kabul edilebilecek Antikythera düzeneÄŸi toprak altından çıkardılar.

KeÅŸfi

1900 yılında, Elias Stadiatos adlı bir Yunan süngerci, Yunanistan’da Antikythera adlı küçük bir adanın yakınlarında, eski çaÄŸlardan kalma bir batık keÅŸfetti. Bu yaklaşık M.ö. 87 yılında batmış bir yük gemisiydi. Denizin dibinde, batığın çevresine saçılmış hekeller, süngerciyi çok etkilemiÅŸti. Geminin taşıdığı yükler arasında, mücevherler, çömlekler, mobilyalar, bronz eÅŸyalar ve anforalar dolusu ÅŸarap vardı. M.Ö. birinci yüzyılda yaÅŸayan insanlar için lüks tüketim malları taşıyan bir gemiydi bu. Batıktan çıkarılanlar arasındaki en deÄŸerli bulgunun, içinde tuzlu suyun etkisiyle bozunmuÅŸ, ezilerek içiçe geçmiÅŸ çarklar bulunan tahta bir kutucuktu. Yaklaşık bir ayakkabı kutusu büyüklüğündeki bu kutunun içinde, bir tür mekanik düzenek bulunuyordu. Batığın bulunduÄŸu yıllarda, ahÅŸap buluntuları korumaya yarayan yöntemler henüz olmadığından, kutu çıkarıldıktan kısa bir süre sonra bozularak yok oldu.

Düzeneğin İşlevi

Bugün “Antikythera DüzeneÄŸi” olarak adlandırılan bu aygıtın ne iÅŸe yaradığı hâlâ tam olarak bilinmiyor. Kesin olarak bilinen, onun, M.Ö. birinci yüzyıl teknolojisinin ipuçlarını veren eÅŸsiz bir bulgu olduÄŸu. Antikythera DüzeneÄŸi, bilinen en eski çarklı düzenek.

KeÅŸfedildiÄŸigünden bu yana bilim ve teknoloji tarihçileri için gizemini koruyor. Düzenekle ilgili en çok kabul edilen görüş, kimi gökcisimlerinin gökyüzündeki konumlarını modellemeye yarayan bir tür “analog bilgisayar” olduÄŸu.(Analog bilgisayar, birbirinin ardı sıra deÄŸiÅŸen nicelikleri ölçerek iÅŸlem yapan aygıtlara verilen isim. ÖrneÄŸin, sayısal hesap makineleri geliÅŸtirilmeden önce hesap yapmada kullanılan“” adlı mekanik hesap makineleri gibi.) DüzeneÄŸin en çarpıcı yönü, birbirine baÄŸlı çarklardan oluÅŸan bu sistemin, bu kadar eski bir zamanda geliÅŸtirilmiÅŸ olması. Çünkü, daha önceleri bu sistemin ilk kez 16. yüzyılda geliÅŸtirildiÄŸi sanılıyordu!

Bilim Çevrelerince Yapılan Araştırmalar

1959 yılında, Yale Ãœniversitesi’nden Derek J. De Solla Price adlı bir bilim tarihçisi, bu düzeneÄŸi anlatan bir bilimsel makale kaleme aldı. Bu makalede, düzeneÄŸin iÅŸleyiÅŸiyle ilgili çizimlere de yer verdi. O sıralarda, Yunan arkeologlar, gama ışınları yardımıyla düzeneÄŸi incelemeye baÅŸlamışlardı. Solla Price, aygıtın, Eski Yunanlı gökbilimci Rodoslu Geminus tarafından yapılmış olduÄŸunu öne sürdü. Bu tezi, dönemin öteki uzmanlarınca kabul edilmedi. Çünkü, o dönemin uzmanlarına göre, Eski Yunanlılar böyle bir düzeneÄŸi yapmak için gerekli kuramsal bilgilere sahip olabilirlerdi. Ancak, düzeneÄŸi tasarlayacak ve çarkları yapacak teknolojiye sahip deÄŸillerdi.

1990’lı yıllarda, Avustralyalı bilgisayar bilimcisi Allan George Bromley, Sidney’deki bir saatçiyle birlikte Antikythera DüzeneÄŸinin bir kopyasını yapmaya çalıştı. Ancak, bunda tam olarak baÅŸarılı olamadı. Çünkü düzeneÄŸin bazı bölümlerinin ne iÅŸe yaradığını bulamadılar. Daha sonra, John Gleave adlı bir Ä°ngiliz gökbilimci, aygıtın parçalarını yeniden yaparak bunları çalışır bir düzenek ortaya çıkacak biçimde bir araya getirdi.Ortaya çıkan aygıtın ön yüzünde, GüneÅŸ’in ve Ay’ın gökyüzünde yıl boyunca deÄŸiÅŸen konumları gösteriliyordu. Arka yüzündeyse, Eski Yunanlıların yıl ve ay kavramlarına göre yıllar ve aylar gösteriliyordu. 2002 yılında, Londra’daki Bilim Müzesi’nde çalışan Michael Wright adlı bir uzman, Allan G. Bromley’den de yardım alarak Antikythera üzerinde çalışmaya baÅŸladı. Ä°ki uzman, “linear tomografi” adlı özel ve geliÅŸmiÅŸ bir görüntüleme yöntemiyle düzeneÄŸi yeniden incelediler.

DüzeneÄŸi oluÅŸturan çarkların çok ayrıntılı görüntüleri elde edildi. Wright, bu bilgiler ışığında düzeneÄŸin çalışır bir kopyasını yaptı. Bu yeni düzenek, yalnızca Ay’ın ve GüneÅŸ’in hareketlerini deÄŸil, Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn’ün hareketlerini de gösteriyordu. Eski Yunanlılar’ın bildiÄŸitüm gökcisimleri bunlardı. Uzmanlara göre Antikythera DüzeneÄŸi, yalnızca gökcisimlerinin konumunugöstermekle kalmıyor, çeÅŸitli olayların yıldönümlerini hesaplamada da kullanılıyordu. Ancak, öncekiler gibi bu yeni düzeneÄŸin de aslına ne kadar uygun olduÄŸu belki de hiçbir zaman bilinemeyecek. Yine de, düzeneÄŸin bu son hâli, kimi eski yazarların Eski Yunan dünyasına iliÅŸkin anlattıklarıyla da tutarlılık gösteriyor. ÖrneÄŸin, M.Ö. birinci yüzyılda Cicero, Poseidoneus adlı arkadaşının yaptığı bir aygıttan söz ediyordu. Bu aygıt, GüneÅŸ’in, Ay’ın ve beÅŸ gezegenin gökyüzündeki konumlarını gösteriyordu.

Günümüzde Sergilendiği Yer

Antikythera DüzeneÄŸi, Eski Yunanlılar’ın karmaşık mekanik düzenekler yapmaya yarayan teknolojiye sahip olduklarını gösteriyor. Kimi uzmanlara göre bu teknoloji, daha sonra Arap dünyasına geçmiÅŸ, oradan da Avrupa’ya taşınmıştı.

Bugün, Antikythera DüzeneÄŸinin aslı, Yunanistan’ın Atina kentindeki Ulusal Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor. Yanında da, uzmanlar tarafından yapılmış çalışır bir kopyası bulunuyor. DüzeneÄŸin bir baÅŸka kopyasıysa, ABD’de, Montana’daki Amerikan Bilgisayar Müzesi’nde sergileniyor.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 17.05.2010 tarihinde Hale tarafından, Dünya CoÄŸrafyası | Ä°catlar ve KeÅŸifler bölümünde paylaşılmıştır ve 1389 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 2 adet mesaj daha bulunmaktadır.

[İcatlar ve Keşifler] Antikythera Düzeneği | Antik Çağ\'ın Mekanik Analog Bir Bilgisayarı Olarak Kabul Edilebilen Astronomik Konumları Hesaplamak İçin Tasarlanan Eski Mekanik Bir Hesap Makinesi orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...