Harita Projeksiyonu Nedir? | Projeksiyon Seçimi Nasıl Olmalıdır? Harita Projeksiyonu ÇeÅŸitleri – Resimli Anlatım

Harita Projeksiyonu

İster dünyanın şeklini küre ister elipsoid olarak kabul edin, iki boyutlu düz bir sistemde harita elde etmek için 3D yüzeyin transfer edilmesi gerekmektedir. Bu matematiksel tranformasyon işlemine harita projeksiyonu ismi verilir. Haritalama projeksiyonunun konumsal özelliklerini nasıl değiştirdiğini anlamanın kolay bir yolu yanan bir ışık ile dünya yüzeyinin projeksiyon yüzeyi denen bir yüzeye düşürülmesidir.

Üzerine eşit aralıklı gridlerin çizilmiş olduğu Dünya yüzeyinin saydam olduğunu farzederek temiz bir kağıdı saralım ve dünyanın ortasında da bir ışığın yandığını düşünelim. Bu ışık dünyadaki fiziksel objelerin gölgesini kağıdın üzerine düşürecektir. Bu aşamadan sonra kağıdımızı tekrar açarak düzleyelim. Düz kağıt üzerinde Gridin şeklinin çok farklı olduğu ve büyük bir bozulmanın olduğu görülecektir.

Harita projeksiyonu dünya üzerindeki küresel koordinatlari düz düzlemsel koordinatlarla ilişkilendirmek için matematiksel formülleri kullanır.

Projeksiyon seçimi

* Çizim ölçeğine,
* Haritası yapılacak bölgenin yerine
* Haritası yapılacak bölgenin büyüklüğüne

bağlı olarak değişir.

Harita Projeksiyonları

Merkator Silindirik Projeksiyonu

Merkator Silindirik Projeksiyonu

Mercator’un 1568’de yaptığı ve kendi adıyla anılan basit bir izdüşüm yöntemidir. Genellikle dünya ve deniz haritalarında kullanılır. Bu yöntemle yapılan haritalarda enlem ve boylamlar birbirini dik keser. Bu ÅŸekilde iki yerin birbirine göre yönleri gerçeÄŸine uygun gösterilmiÅŸ olur. Ancak büyüklükler ekvatordan uzaklaÅŸtıkça deformasyona uÄŸrar. Kutup bölgeleri ise haritada hiç gözükmez.

Miller Silindirik Projeksiyonu

Mercator Projeksiyonuna benzer. Bu projeksiyonda da paraleller arası mesafe ekvatordan uzaklaştıkça artar. Ancak bu artış Mercator Projeksiyonundaki artıştan daha azdır. Bu yüzden orta enlemlerdeki deformasyon da daha az olmaktadır.

Eckert IV Projeksiyonu

Bir eşdeğerli alan projeksiyonudur. Ekvator ve kutuplar kısmında küçük bir deformasyon söz konusudur. Genel referans haritası olarak veya eğitim amaçlı atlaslardaki tematik dünya haritasında (iklimler, bitki örtüsü, nüfus, vs.) kullanılır.

Mollweide Projeksiyonu

Yeryüzünü bir arada planisfer (eğrisel yerküre) biçiminde gösterebilen bir projeksiyondur. Bu projeksiyon eksenleri ekvator ve orta meridyen doğrultuları ile gösterilen bir elipsten oluşmaktadır. Ekvatoru gösteren eksen orta meridyeni gösteren eksenin iki katı kadardır. Paraleller birbirlerinden eşit uzaklıkta olmayan çizgilerdir. Meridyenler ise eliptik yaylar şeklindedir.

Winkel Projeksiyonu

Yeryüzünü gerçeÄŸine en yakın resmetmeye yarayan projeksiyonlardan birisidir. Alanlar, uzaklık ve konum açılarından deformasyonlar kabul edilebilir bir seviyede tutulmaya çalışılmıştır. Daha çok atlas haritalarında kullanılır. Van der Grinten’e göre ölçülerde Robinson’a göre de ÅŸekilde daha az bozulmalar söz konusudur.

Van der Grinten Projeksiyonu

Mercator ve Mollweide projeksiyonlarının uzlaştırılması ile meydana getirilmiştir. Kutup bölgelerinde deformasyon fazladır. Ekvatordan 60 derece kuzey ve güney paralelleri arasında yani en fazla insanın yaşadığı bölgelerde şekil, ölçü ve doğrultular açılarından gerçeğe daha yakın bir görünüm sağlanmaktadır. Bu projeksiyon genel referans haritalarında daha fazla kullanılmaktadır

Robinson Projeksiyonu

Robinson Projeksiyonu

Ä°lk defa 1963’te kullanılmıştır. Åžekil ve ölçü olarak gerçeÄŸe oldukça yakın resim verdiÄŸinden eÄŸitim amaçlı haritalarda daha çok kullanılmaktadır. Eckert IV projeksiyonuna benzer. Ancak kutuplarda daha fazla deformasyon söz konusudur. Goode (Homolosine) Projeksiyonu Kesikli bir eÅŸdeÄŸer projeksiyonudur. Sinüsoidal projeksiyonla Mollweide projeksiyonunun birleÅŸiminden oluÅŸmuÅŸtur. Sinüsoidal projeksiyon ekvatorun 40 derece kuzey ve güney enlemlerine kadar, Mollweide projeksiyonu ise bu enlemlerden kutuplara kadar olan gösterimde kullanılmaktadır.

UTM Projeksiyonu

UTM Silindirik Projeksiyonu

UTM Projeksiyonu (Ä°ng: Universal Transverse Mercator)

Merkator projeksiyonu kürenin, kendisine ekvatorda teğet olan silindire izdüşümüdür. Gauss-Krüger projeksiyonu ise kürenin, bir başlangıç meridyenine teğet olan silindire izdüşümüdür. Bu nedenle Gauss-Krüger projeksiyonuna Transversal (yatık eksenli) Mercator Projeksiyonu da denir. UTM ise American Military Services tarafından üretilmiş, TM projeksiyonunu kullanan bir projeksiyondur.

Projeksiyonda, teÄŸet meridyen boyunca dünya üzerindeki uzunluklar projeksiyondaki uzunluklara eÅŸit olur. TeÄŸet meridyenden uzaklaÅŸtıkça deformasyon artar. Buna göre dünya, baÅŸlangıç meridyenleri 6°’de bir deÄŸiÅŸen 60 dilime (zone) ayrılır ve referans enlemi ekvatordur. Her dilimin enlem geniÅŸliÄŸi 84° kuzey, 80° güney enlemidir. Her dilimin ayrı bir koordinat sistemi vardır. Dilim orta meridyenleri X ekseni, ekvator da Y eksenidir. Ä°kisinin kesiÅŸimi baÅŸlangıç noktasıdır. X deÄŸerleri dünyadaki uzunluklarla aynı, Y deÄŸerleri ise dünyadakinden biraz büyüktür. Bu farkı azaltmak için X, Y deÄŸerleri mo = 0,9996 ile çarpılır. Y deÄŸeri baÅŸlangıç meridyeninin solunda negatif olur. Bundan kurtulmak için Y deÄŸerine 500.000 eklenir. Bu durumda koordinatlara SaÄŸa ve Yukarı deÄŸer denir. Uzunluk birimi metredir.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 13.04.2009 tarihinde Hale tarafından, Dünya CoÄŸrafyası | Ä°catlar ve KeÅŸifler bölümünde paylaşılmıştır ve 327 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 1 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Harita Projeksiyonu Nedir? | Projeksiyon Seçimi Nasıl Olmalıdır? Harita Projeksiyonu Çeşitleri - Resimli Anlatım orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...