Halk Oyunları | Silifke Yöresi

Halk Oyunları – Silifke Yöresi

Silifke, Kaşık Oyunları bölgesi içinde bulunmaktadır.Silifke’nin hemen hemen bütün oyunları kaşıkla oynanmaktadır. Halk oyunları üzerinde, otuz kırk sene önce ilk araÅŸtırmalar yapıldıgında karşılıklı iki sıra halinde oynanan karşılamalar yoktu. Son zamanlarda karşılıklı iki sıra haline dönüşmüş karşılamalara da rastlanmaktadır. Anadolu’nun Akdenize açılan kesimlerinde oynanan danslarda Anadolu insanının günlük yaÅŸamı çeÅŸitli safhalarıyla anlatılmaktadır. Danslar hareketli,canlı ve neÅŸelidir. Oyunların çogu Davul ve Klarnet eÅŸliginde sürdürülmektedir. Ritim sazı olarak Koltuk davulu, ÅžiÅŸe ve Fincan kullanıldıgı da rastlanmıştır.Oyunlar Türkiye’nin Akdeniz kıyılarına aittir. Kız ve erkekler karışık oynanır. Oyuncuların her iki elinde kaşık vardır. Bir elde iki kaşık bulunur. Kaşıklar ritm vermek içinde kullanılır.

Dansların Teknik Özellikleri:

Çaya vardım zeybeği (türkülü, kadın erkek karışık), Eski Mengi (dinsel dans, kadın-erkek karışık), Keklik (türkülü-erkek, tek, toplu), Keklik mengisi (dinsel, karışık, türkülü), Kıbrıs zeybeği ( erkek, tek, toplu), Köroğlu (erkek, tek, toplu, türkülü, bıçaklı), portakal zeybeği (tek, toplu, zeybek, türkülü), Silifkenin yoğurdu (karışık, türkülü, toplu), Silifke Zeybeği ( türkülü, erkek, tek), Tımbıllı (türkülü, karışık, toplu), Yayla yolları (türkülü, karışık), yeni mengi (dinsel, kadın erkek karma)

OYUN ÇEŞİTLERİ:

Çaya Vardım ZeybeÄŸi, Keklik, Kıbrıs ZeybeÄŸi, Portakal zeybeÄŸi, Silifke’nin yoÄŸurdu, Silifke zeybeÄŸi, Tek Zeybek, Tımbıllı, Yayla yolları, Gerali, Her yanı elmas, Zeytin dalları, Silifke’nin koÅŸması, Türkmen kızı, Mandilli, Åžerif hanım, KöroÄŸlu, Kerem. Ayrıca, dinsel içerikli olarak, Tahtacı Türkmenler arasında yapılan Eski mengi, Yeni mengi, Keklik mengisi akla gelen danslardır.

Keklik:

Keklik dansının anlamı ile ilgili olarak, üç değişik varyant bulunmaktadır.Kekliğin sekişi, kanat çırpışı, ötüşü, gerdan kırışı, zıplayışı anlatılır. Kekliğin taklididir.Keklik, insan olur, bir çalının dibinden çıkar. Kaşıklar kanat olur, ayaklar seker. Bir av doğa oyunudur.Avcıdan kaçan kekliğin taklididir.
Kıbrıs ZeybeÄŸi: CoÄŸrafi, ekonomik ve iktisadi koÅŸullarla baÄŸlantılı olarak, Kıbrıs’ta bilinen bu dans Silifke’ye taşınmış ve sevilmiÅŸtir. Çok hareketli bir zeybektir.

Portakal ZeybeÄŸi:

Silifke narenciye bölgesi olduÄŸundan, portakal oyunlara ilham kaynağı olmuÅŸtur. Portakal toplanırken, karşılıklı türküler söylenir ve portakalın toplanması, yere düşüp yuvarlanmasın anlatılır. Aldığı isim maddesel anlamda deÄŸil mecazi anlamdadır. Türkülerimizin genel olarak sözlerinde geçen meyve adları, sevgililerin; yanaklarına, dudaklarına, gözlerine, göğüslerine benzetildiÄŸi için bu zeybekte de sevgililerin göğsü portakala benzetilmiÅŸtir. Dolayısıyla ege’den Güney’e doÄŸru yayılan zeybekler, Ege’deki kahramanlık öğesini Güney de aÅŸk öğesiyle yumuÅŸatmıştır.

Silifkenin YoÄŸurdu:

Bu dans eski bir türkmen-yörük dansıdır. Kadın erkek, karşılık oynar. Silifke ekonomisinde hayvancılığın yeri önemlidir. Oyunun başından sonuna dek, yoğurdun üretimini gözlemek olasıdır. Yoğurt, Türkmen yaşantısında önemli yeri olan yiyecektir. Türkmenler, eski dönemlerde yoğurt yapar bunu satarlardı. Günlük yaşama girerek baş yiyecek olan yoğurt, türkü ve oyun olarak gelmiş günümüze. Yoğurt, Türkmen için geçim kaynağı olması nedeniyle büyük bir saygınlığa sahiptir. Bu saygınlık da Türkmenleri, yoğurdun bereketi için oyun oynamaya yöneltmiştir.

Yayla Yolları:

Kışın bitimi ilkbaharın geliÅŸiyle sahilin sıcağından, rutubetinden kaçıp yaylaya-serinliÄŸe kuru havaya çıkan Türkmenleri anlatır. Toroslarda yaÅŸayan Türkmenlerin Ortaasya kökenli danslarından biridir. Obaların, göç alemlerini anlatır. Ali Rıza Yalman’ın Cenupta Türkmen Oymakları isimli kitabında, özellikle bir yaylaya göç hazırlığının nasıl yapıldığı ayrıntılı bir biçimde kayıtlara geçirilmiÅŸtir.
Türkmen Kızı: Eski Türklerin kıtlıktan bolluğa kavuşma törenlerini canlandıran bir oyundur. Türkmen kızlarını günlük yaşamı burada gözlenir.
Sallama: Yaylaya çıkan gençlerin gül bahçelerinde birlikte eğlenmelirini aylatır. Daire şeklinde oynanır.

Ger Ali (Ham Çökelek):

TaÅŸeli bölgesinin uzak daÄŸ köyünde GERALÄ° isminde bir kiÅŸi yaşıyormuÅŸ. Gerali’yi herkes sever, sayar ve tanırmış. Gerali sonradan kendini ortaya atmış, bir müddet eÅŸkiyalık yapmış, daha sonra Gerali, köyünden bir kızla evlenmiÅŸ. Anası, Babası; Acaba oÄŸlumuz yola gelir, eÅŸkiyalığı bırakır da dürüst bir insan olur mu? düşüncesiyle oÄŸullarını evermiÅŸler. Gerali bir müddet Hediye isimli kızla yaÅŸar. Aradan 2-3 ay geçer. Gerali, Hediye’nin üstüne bir kız daha alır. Böylece iki kadınla evlenir. Ä°kinci karısının adı Duduya’dır. Gerali bu hanımlarıyla yaÅŸar gider. Zaman ilerledikçe, yaÅŸam koÅŸulları güçleÅŸir ve hanımlarla geçinemez, eksiklerine yetmez. Birine 3m kumaÅŸ alırsa, öteki bayramlık ister dururmuÅŸ. Gerali dayanamaz olmuÅŸ ve sonunda iÅŸi oyuna, türküye dökmüş. Döne döne oynamaya baÅŸlamış.

Oyunlara eşlik eden müzik aletleri şunlardır:

Davul, Klarnet Şişe Keman Bağlama Kaşık

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 30.09.2007 tarihinde hale tarafından, Türk Kültürü ve Geleneklerimiz bölümünde paylaşılmıştır ve 17271 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Halk Oyunları | Silifke Yöresi orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...