Eş Zamanlı Mühendislik | Eş Zamanlı Mühendisliğin Tarihçesi – Tanımı – Eş Zamanlı Mühendislik İle Geleneksel (Sıralı) Mühendisliğin ..

Eş Zamanlı Mühendislik

Giriş

Bilginin gücü, bilgi çağı olan günümüzde tartışılmaz üstünlüğünü kabul ettirmiştir. Bu gücün sürdürülebilirliği ancak var olan bilginin güncellenmesiyle ve paylaşımıyla mümkündür. Bir ürünün fikir aşamasından başlayıp nihai ürün olmasına kadar geçen süreçte ortaya çıkması muhtemel sorunların çözümünün daha kolay olması bilgi paylaşımıyla sağlanır.

Hızla değişen ve küreselleşen pazar ortamında, üstün teknoloji ve düşük maliyetin ön plana çıkması işletmeler arası rekabetin artmasına yol açmıştır. Rekabet gücü yüksek ürün ve hizmetler sunup pazarda avantajlı olmak için değişime hızlı uyum sağlanmalı, yeniliklere açık olunmalı, ürün geliştirme süreci verimli işletilmeli ve müşteri memnuniyetinin özellikle de müşteri sadakati sağlanmalıdır. Bunları hayata geçirebilmek içinde bilginin değişik bir kullanımı olan eş zamanlı mühendislik ortaya çıkmıştır. Bu çalışma eş zamanlı mühendislik kavramının ne olduğunu, neden ortaya çıktığını, neyin hedeflendiğini, işletmelere ne gibi faydalar sağladığını, bu faydaları elde etmek için nelerin yapılması gerektiğini ve eş zamanlı mühendisliği destekleyen teknolojileri kapsamaktadır.

1. Eş Zamanlı Mühendislik

1.1. Eş Zamanlılık

Eş zamanlılık kavramı öncelikle mühendislik alanında kullanılan yeni bir mühendislik yaklaşımı olarak tanınmakla birlikte, aslında hayatın her aşamasında karşımıza çıkan ve bilmeden de olsa kullanılan bir tekniktir.

Eş zamanlılık rekabet söz konusu olduğunda ön plana çıkmakta ve yoğun kullanım alanı bulmaktadır. Rekabet, rakiplerden ve bir önce ürettiğinden daha kısa sürede, daha kaliteli ve daha az maliyetle üretmeyi zorunlu kılmaktadır. Bunları sağlayabilmek için de eş zamanlı yaklaşım, günümüz koşullarına ayak uydurmak isteyen yöneticilerin yeni stratejisi olmuştur.
Eş zamanlı düşünme, tasarlama, üretme anlayışı özellikle bilimsel ve teknolojik düzeydeki AR-GE faaliyetlerini bütünleştirmeyi hedef alan bir stratejik mühendislik yaklaşımı olarak tasarlanmış, eş zamanlı mühendislik olarak adlandırılmış ve 80’ li yıllarda yöntemsel olarak tanımlanmıştır.

1.2. Eş Zamanlı Mühendisliğin Tarihçesi

Eş zamanlı mühendislik Japon kökenli bir felsefedir. Bir çok Japon felsefesinde olduğu gibi Japonya’ da uzun süre bir ismi olmadan kullanıldıktan sonra başta Amerika ve Avrupa olmak üzere diğer ülkelerde de kullanılmaya başlanmış ve ismi konmuştur.

Eş zamanlı mühendislik kavramı ilk olarak 1982’ de Defence Advanced Research Projects Agency (DARPA) tarafından proses tasarımında eş zamanlılığı geliştirme yolları aranmaya başlandığında ele alınmıştır.

Bugün kullandığımız anlamda eş zamanlı mühendislik ABD Savunma Analizleri Enstitüsü tarafından 1986 Aralık ayında yayınlanan “Silah Sistemleri Üretim Sürecinde Eş Zamanlı Mühendisliğin Rolü” isimli raporda da ortaya atılmıştır.

1.3. Eş Zamanlı Mühendislik Tanımları

Eş zamanlı mühendislik (CE) ile ilgili çeşitli uygulamacılar ve teknisyenler tarafından farklı tanımlar ortaya konulmuştur. Bu tanımların bazıları aşağıda verilmiştir.
Giffi ve diğerlerine göre eş zamanlı mühendislik, imalatın bütün aşamalarının eş zamanlı olarak aynı anda işlendiği, doğrusal olmayan, bir ürün ve proje tasarımı yaklaşımı olarak tanımlanabilir.

CE; müşteri ihtiyaçlarının vurgulandığı, takım değerlerinin işbirliği, güven ve paylaşım olduğu, karar verme sürecinin ürün geliştirmenin ilk aşamalarında paralel çalışmalar şeklinde yürütüldüğü ve bilgi paylaşımıyla senkronize edildiği ürün geliştirmede uyuşmayı hedefleyen sistematik bir yaklaşımdır.

CE, müşteri beklentilerini karşılayan ve entegre edilmiş ürün gelişimi olarak ifade edilen sistematik bir yaklaşım olarak tanımlanır. Bu kavram takım, işbirliği, güven ve bilgi paylaşımı anlayışıyla, ürünün tasarım aşamasından başlayıp nihai ürün haline gelinceye kadar geçirdiği tüm aşamaları içeren ürün geliştirme prosesi içinde incelenir.

CE, müşterinin ön plana çıktığı TKY felsefesinin ürün geliştirme sürecindeki yansımasıdır. CE, ürünlerin ve üretim / ürün desteği de dahil olmak üzere bu ürünlerle ilgili tüm süreçlerin birlikte, eşgüdümlü ve eş zamanlı tasarımına yönelik sistematik bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım başta kalite, maliyet, program ve kullanıcı gereksinimleri olmak üzere, konsept aşamasından kullanımdan kaldırılmasına kadar geçen dönem süresince bir ürünü etkileyen tüm etmenlerin, başlangıçtan itibaren tasarımcılar tarafından dikkate almasını sağlamayı hedefle.

2. Eş Zamanlı Mühendislik ile Geleneksel (Sıralı) Mühendisliğin Karşılaştırılması

Son yıllarda geleneksel üretim modellerinde değişim ihtiyacı kaçınılmaz olmuştur. Geleneksel yaklaşımda ürün ardışık adımlarla, her biri değişik departmanda olmak üzere adım adım son halini alır. Bu geleneksel yöntemde iş yerindeki departmanlar birbirinden bağımsızdır ve aralarındaki iletişim oldukça sınırlıdır, teknik bir karar verildiğinde bunun sonradan daha iyi bir alternatifiyle değiştirilmesi güçtür; çünkü böyle bir değiştirme için tüm sistemin yeniden ele alınması gerekir. Bu yöntemde ürün dizayn çalışmaları ve üretim ön hazırlık süresi oldukça uzun sürmektedir. Yeni bir ürün üretilebilmesi için uzun bir döngü söz konusudur. Ürünün dizaynındaki tek rol dizayn mühendisinindir. Dizayn mühendisleri geliştirdikleri ürünün istedikleri ölçü ve kapasitede olması için verileri imalat mühendislerine verirler. Bir sonraki basamak imalat mühendislerinin ürünün montaj hattını, üretim planını tasarlamalarıdır. Ancak tüm bu işlemler bittikten sonra bilgiler müşteriyle buluşmak üzere pazarlama departmanına verilir. Faaliyetleri bittiğinde ilgili kişiler tasarım zincirinden ayrılırlar, bu nedenle tasarım erken aşamalarında bulunan kişiler daha sonraki aşamalarda çalışanlarla görüşmezler. Hataların tasarımın son ve de geri dönülmez aşamasında ortaya çıkması imalat masraflarını arttırabileceği gibi geliştirilen yeni ürün pazarın ihtiyaçlarına cevap vermeyebilir. Bu da imalatçıları global pazarda yer alabilmek için mühendislik yöntemlerini yeniden gözden geçirmeye ve sistemlerinde köklü değişiklikler yapmaya itmiştir. Böylece eş zamanlı mühendislik kavramı doğmuştur. Yani eş zamanlı mühendislik düşüncesinin çıkış nedeni; ürünlerin eskiye göre çok daha karmaşık hale gelmesi ve bir kişi ya da bölüm tarafından tamamen anlaşılmasının güçleşmesi nedeniyle ürün tasarımının çok uzun sürmesi, üretimin maliyetli olması ve ürünün beklenenleri yerine getirmemesi, dolayısıyla müşterilerin memnun edilememesi olmuştur.

Geleneksel ürün geliştirme yaklaşımıyla eş zamanlı mühendislik yaklaşımı karşılaştırılmasını şöyle gösterebiliriz:

Şekil 2.1. Eş Zamanlı Mühendislik Yaklaşımının Geleneksel Geliştirme Yöntemleriyle Karşılaştırılması

Geleneksel sistemde yaşanan dezavantajlar:

– Ürün geliştirme süresi uzundur.
– Üretim mühendislerinin prosese bir katkısı olmadan, yani henüz üretim başlamadan, tasarım aşamasından proje maliyetlerinin çoğu gerçekleşir.
– Ortaya çıkan son ürün müşteri taleplerine cevap vermekte yetersiz kalabilir.

Şekil 2.2. Geleneksel (Sıralı) Mühendislik Ürün Geliştirme Faaliyeti

Eş zamanlı mühendislik geleneksel (sıralı) mühendisliğin departmanlar arası duvarlarını yıkmıştır. Bunu sağlayan takım yapısıdır. Takımlar sayesinde artık mühendisler sıralarını beklememekte, bir arada çalışarak ileride oluşabilecek problemleri önceden görüp çözümler üretmektedirler. Problemlerle reaktif değil proaktif davranılması yani problemi ortaya çıkmadan belirle ve yok et mantığı ancak takım çalışmasıyla mümkündür.

Eş zamanlı mühendislik, üretim süreci içindeki çok çeşitli takımları bir araya getirerek üretimin başından sonuna kadar her aşamasında birlikte düşünme ve karar verme sürecini oluşturur.
Eş zamanlı mühendislikte ürün geliştirme kalite, maliyet, üretilebilirlik, test edilebilirlik, servis kolaylığı, müşteri istekleri parametrelerinin aynı zamanda optimize edilmesi çerçevesinde yapılır. Bu sayede dizayn sonrası aşamalarda çıkabilecek problemler minimize edilir ve yeni ürün geliştirmede pazara giden süreç kısalır. Düşük maliyetli, kaliteli, kolay üretilebilir test edilebilir ürünler sayesinde karlılık artar ve rekabette öne geçilir.

Şekil 2.3. Eş Zamanlı Mühendislik Ürün Geliştirme Faaliyeti

Geleneksel mühendislikte, ürün tanımlanmasına oldukça kısa zaman ayrılmaktadır. Böylece ürün tasarımında ve beklenmedik bir şekilde yeniden tasarımda epeyce uzun zaman harcanmaktadır. Şekil 2.4’degörüldüğü gibi tasarıma ayrılan az zaman üretime başladıktan sonra isteklerine uygun olmadığından veya üretilebilirliği olmadığından yeniden tasarım gerekmektedir. Tasarım sürecini kısaltabilmek için ürünün daha iyi tanımlanması ve tasarım sürecinde daha iyi bir belgeleme gerekmektedir. Aksi halde tasarım başlangıcında ayrılan az zaman daha fazla tasarım değişikliğine neden olmaktadır. Eş zamanlı mühendislik ile ilk tasarıma daha fazla zaman ayrılmakta ve böylece ilerleyen aşamalarda daha az tasarım değişikliği gerekmektedir. Böylece ürün daha kısa sürede pazara sunulabilmektedir.

Şekil 2.4. Geleneksel Mühendislik ve Eş Zamanlı Mühendislik İçin Zamana Göre Tasarım Değişikliği Sayısı

Geleneksel mühendislikte, ürün tanımlanmasına kısa zaman ayrılması tasarım değişikliği sayısını arttırmaktadır. Böylece daha fazla tasarım değişikliği şekil 2.5’ de görüldüğü gibi maliyetlerin artmasına neden olmaktadır. Eş zamanlı mühendislik ile ürünün daha iyi tanımlanması ve tasarım sürecinde daha iyi bir belgeleme yeniden tasarım sayısını azaltmakta ve sonuçta daha kısa sürede ve daha az maliyetle tasarım gerçekleştirmektedir.

Şekil 2.5. Geleneksel Mühendislik ve Eş Zamanlı Mühendislik için Zamana Göre Harcama

Şekil 2.6. Eş Zamanlı Mühendislik Yardımıyla Kısalan Geliştirme Zamanları

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 10.04.2009 tarihinde Hale tarafından, Üniversite Tez - Bitirme Ödevi - Staj Raporu bölümünde paylaşılmıştır ve 1176 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 6 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Eş Zamanlı Mühendislik | Eş Zamanlı Mühendisliğin Tarihçesi - Tanımı - Eş Zamanlı Mühendislik İle Geleneksel (Sıralı) Mühendisliğin Karşılaştırılması - Eş Zamanlı Mühendislik Ve Yalın Üretim - Eş Zamanlı Mühendisliğin Etkileri orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...