Eritre – Etyopya Savaşı

Eritre topraklarında yaÅŸayan hıristiyanlar önce bu bağımsızlık savaşına karşı tavır alarak HabeÅŸistan yönetimiyle iÅŸbirliÄŸi yaptılar. Bu iÅŸbirliÄŸi komünist Etyopya döneminde de gizli bir ÅŸekilde devam etti. Ancak Eritre Müslümanlarının bağımsızlık mücadelesinde kararlı olduklarını görünce, hıristiyanlar da 1975’te metot deÄŸiÅŸtirerek bu mücadelenin dışında kalmamaya karar verdiler. Ne var ki onların bu savaşın dışında kalmamaya karar vermelerinin deÄŸiÅŸik sebepleri vardı. Hıristiyanlar, ABD ve Ä°srail tarafından özel olarak yetiÅŸtirilen ve kendilerine komando denen militanlarla savaşın içinde yer almaya baÅŸladılar. Fakat onların asıl gayeleri Eritre’deki mücadele cephelerini ele geçirerek Müslümanları tasfiye etmek ve Müslümanların bağımsızlık mücadelelerini içten köreltmekti. Onların bu gayelerinin ortaya çıkması üzerine Eritre KurtuluÅŸ Cephesi bunları tasfiye etmeye baÅŸladı. Bu kez onlar da Eritre Halk KurtuluÅŸ Cephesi adında ayrı bir örgüt kurdular. Bu örgüt daha çok Eritre KurtuluÅŸ Cephesi’ne karşı savaÅŸmaya ve onun ele geçirdiÄŸi bölgeleri ellerinden almak için çarpışmaya baÅŸladı. ABD ve Ä°srail baÅŸta olmak üzere çeÅŸitli Batılı ülkeler de örgütü silah ve para yönünden desteklediler. Bu ülkeler “insani yardım” diye Eritre Halk KurtuluÅŸ Cephesi’ne silah yardımı yaptılar. Küba baÅŸta olmak üzere bazı komünist ülkeler de Eritre’ye asker göndererek adı geçen örgütün gerillalarının yanında çarpıştırdılar. Eritre Halk KurtuluÅŸ Cephesi militanları ele geçirdikleri bölgelerdeki Müslümanlara ağır zulümler yapıyor, mal varlıklarına el koyuyor, hatta kadınlara tasallut ediyor ve ele geçirdikleri bölgelerde Ä°slam ilkelerine göre yaÅŸanmasını yasaklıyorlardı. Öte yandan 1974’te HabeÅŸistan’daki krallık rejimini devirerek yerine komünist bir rejimi hakim kılan ve ülkenin adını Sosyalist Etyopya olarak deÄŸiÅŸtiren yöneticilerle zaman zaman gizli görüşmeler yaptıkları oluyordu.

Etyopya’daki komünist rejimin zayıflamaya baÅŸlaması üzerine sömürgeci güçlerin ve özellikle Ä°srail’in Eritre Halk KurtuluÅŸ Cephesi’ne yardım ve destekleri arttı. 1991 baÅŸlarında Etyopya’daki komünist rejimin çökmesi ve Etyopya Devrimci Demokratik Halk Cephesi’nin yönetimi ele geçirmesi üzerine, aynı yılın Mayıs ayında Eritre Halk KurtuluÅŸ Cephesi gerillaları Eritre topraklarının baÅŸkenti Asmara’yı ele geçirerek bu bölge üzerindeki Etyopya hakimiyetine son verdiler. Bu olaydan sonra geçici bir Eritre hükümeti oluÅŸturuldu. Daha sonra 23 – 25 Nisan 1993 tarihlerinde gerçekleÅŸtirilen halk oylamasının ardından Eritre’nin bağımsızlığı ilan edildi. Bağımsızlık sonrasında üyelerini genellikle Eritre Halk KurtuluÅŸ Cephesi mensuplarının oluÅŸturduÄŸu 4 yıllık bir geçiÅŸ dönemi hükümeti kuruldu. Bağımsızlık mücadelesinde etkili rol oynayan Eritre Ä°slami Cihad Hareketi ise yönetimin dışında bırakıldı. Bu durum üzerine Eritre Ä°slami Cihad Hareketi kurulan geçiÅŸ dönemi hükümetine karşı tavır alarak Eritre’nin Ä°slami kimliÄŸinin korunması için mücadeleyi sürdürmeye karar verdi.

Bu itibarla bugün Eritre bağımsızlığına kavuÅŸmuÅŸ gibi görünüyorsa da son yüzyılda bütün Ä°slam dünyasında oynanan oyunun Eritre’de de aynen oynandığı dikkat çekmektedir. Ne yazık ki, ülke yönetimi bağımsızlık mücadelesini baÅŸlatanların ve bel kemiÄŸini oluÅŸturanların deÄŸil dış güçler tarafından desteklenen hıristiyan asıllı ve sosyalist anlayışa sahip bir kadronun eline geçmiÅŸtir. Bu kadronun oluÅŸturduÄŸu yönetim ise bölgede yeni bir çıban başı haline gelmiÅŸtir. Åžu an Eritre’nin devlet baÅŸkanı olarak gösterilen hıristiyan asıllı ve sosyalist anlayışa sahip Asyas Afewerki geçmiÅŸte Eritre Halk KurtuluÅŸ Cephesi’nin lideriydi. Bu adamın o göreve getirilmesi, örgütünün de dışardan silahla ve maddi imkanlarla desteklenmesi amaçsız deÄŸildi elbette. Ne amaç için o konuma getirildiÄŸini bugün bölgede izlediÄŸi politika bütün açıklığıyla ortaya koyuyor.

Eritre’nin bağımsız olması Eritre Halk KurtuluÅŸ Cephesi’nin bir baÅŸarısı deÄŸil, komünist bloÄŸun çökmesinin ve Batı bloÄŸunun DoÄŸu Afrika’ya yönelik olarak izlediÄŸi politikanın bir sonucudur. Bu politika nedeniyle eski komünist lider Mangesto Hiela Mariam’ın Etyopya’yı terk etmesinden sonra bu ülkede iÅŸ başına gelen yeni yönetim Eritre’nin bağımsızlığını hemen tanıdı. Bu yüzden yeni Etyopya yönetimiyle Eritre’de iÅŸ başına gelen Afewerki yönetiminin arası baÅŸlangıçta iyiydi. Ä°kisi birlikte Ä°slami kimliÄŸinden dolayı bölgenin stratejik yönden en önemli, coÄŸrafi yönden de en geniÅŸ ülkesi Sudan’a karşı cephe alabiliyor; ortak savaÅŸ açabiliyorlardı. Ne var ki, “Yeni Dünya Düzeni” teorisi çerçevesinde dünyaya hükmetmeye kalkışan Amerika’nın ve ona yön veren uluslararası siyonizmin sömürgeci politikaları bu iki devletin karşı karşıya getirilmelerini gerektiriyordu.

Yeni kurulan Eritre’nin devlet baÅŸkanı Afewerki’nin önemli bir özelliÄŸi de Amerika ve Ä°srail’in “saldır” dediÄŸine saldırması, “yakala” dediÄŸini yakalamasıdır. Onun için dostluÄŸun veya aynı düşünceleri paylaşıyor olmanın çok fazla bir önemi yoktur. EÄŸer bunun önemi olsaydı, bağımsızlık mücadelesi esnasında Eritre halkına büyük destek veren, bir milyon Eritreli mülteciyi barındıran Sudan’a sadakat gösterir, Amerika ve Ä°srail’in hatırına bu ülkeye saldırmaktan kaçınırdı. Ama onun vefakarlık gibi bir sorunu olmadığından daha çok karnını doyuranların direktiflerini yerine getirme gereÄŸi duymaktadır. Böyle olduÄŸundan dolayı rasyonalist de düşünemiyor. Öyle düşünebilseydi Yemen’in Kızıl Deniz’deki adalarını iÅŸgal etmemesi gerekirdi. Çünkü bu adaların iÅŸgali ona düşman sayısını artırmaktan baÅŸka hiç bir yarar saÄŸlamamıştır. Ancak Yemen bundan önceki dönemde hükümete Ä°slami bir partiyi ortak ettiÄŸinden, Körfez meselesinde Amerika’ya destek vermediÄŸinden ve OrtadoÄŸu’daki “Ä°srail’le uzlaÅŸma” çalışmalarına katılmadığından cezalandırılması gerekiyordu. Amerika ve Ä°srail de ekonomik yönden köşeye sıkıştırdıkları, siyasi kıskaca aldıkları Yemen’in bir de Eritre devlet baÅŸkanı tarafından hırpalanmasını, paçalarının yırtılmasını saÄŸladılar.