Dinler Tarihi Ansiklopedisi: Musevilik

Musevilik

Tanrı’nın Ä°srailoÄŸulları’na Musa aracılığıyla bildirdiÄŸi din kurallarının bütünü. Tektanrıcı büyük dinlerin en eskisi Musevîliktir. Musevîlik Yahudi ulusunun geleneksel dinidir.

Yahova ve «On Emir»

Ä°srailoÄŸulları Milattan 2 bin yıl önce Filistin’e yerleÅŸmiÅŸlerdi. Birkaç kabileye ayrıldılar. Bunlardan Yahuda kabilesi sonradan ülkenin bütününü egemenliÄŸi altına aldı. Bu kabilenin adından türeyen Yahudilik ve Yahudi sözcükleri, sonradan Musevîlik ve Musevi sözcükleriyle karşılandı.

MusevîliÄŸin kuralları Musa’nın ilkelerinden doÄŸdu, ama Ä°srail halkıyla birlikte geliÅŸti. Bu imanın temeli tek Tanrı’dır. Bu Tanrı (Yahova ) gözle görülmez, elle tutulmaz, her ÅŸeyden üstün, doÄŸru ve güçlüdür. Yeri ve göğü yaratan odur. Musevîlik ahlâkı ve kuralları «On Emir»de özetlenmiÅŸtir.

kutsal metinler

MusevîliÄŸin bütün ilkeleri iki eserde yer alır: Tora ve Talmud. Tora, Kutsal Kitap’ın ilk beÅŸ kitabını (Pentatök) ve Sina Dağı’nda Musa’ya açıklanan «On Emir»i (Dekalogos) içerir; bunların tamamı, Tanrı’nın kullarıyla anlaÅŸmasını içeren ve kutlayan bir dinsel yasa meydana getirir. Her sinagog’da, yani Musevi tapınağında, Tora’nın iki sırığa sarılmış bir parşömen üzerine el ile kopya edilmiÅŸ bir nüshası bulunur; her ayinde haham (Musevi din adamı), sinagogdakilere bundan bölümler okur.

Miladın III. ve IV. yy.larında kaleme alınan Talmud, Tora’nın, Musevî topluluklarının hayat koÅŸullarını belirlemeyi amaçlayan yorumlarının ve açıklamalarının derlemesidir. Sözgelimi ÅŸabbat ilkesi Talmud’da geçer: madem ki Tanrı dünyayı yarattıktan sonraki yedinci gün dinlenmiÅŸtir, o halde Ä°srailliler de cumartesi günü hiç bir iÅŸ yapmamalıdır. Bunun gibi, bazı beslenme kurallarına uymaları da gerekir: et, kaÅŸer olmalı, yani dinsel törelere göre hazırlanmalıdır (hayvanlar hahamın huzurunda kesilir). Ve ekmek hamursuz olmalıdır, yani maya katılmadan yapılmalıdır; domuz eti ve pulsuz balıkların eti yasaktır.

Hıristiyanlığın kökeni

Musevîlik, Hıristiyanlığın doÄŸmasına yol açmış ve Hıristiyanlık, kutsal kitaplarının büyük bölümünü (Eski Ahit) Musevîlikten almıştır. Ancak, Hıristiyanların tersine, Museviler, Ä°sa’yı Mesih (kurtarıcı) olarak tanımazlar.

İbranî takvimi

Hıristiyan takviminin 1975 yılı Ä°branî takviminde 5735 yılıdır. Musevilikte büyük bayramların tarihi Ä°srail takvimine göre hesaplanır. En önemli bayram Yılbaşı Bayramı’dır (RoÅŸ AÅŸana), ardından on günlük oruç gelir, Büyük Bağışlanma (Yom Kipur) günüyle son bulur. Paskalya, Mısır’dan ayrılan ve Musa’nın yönetiminde Filistin’e ulaÅŸan Ä°branilerin kurtuluÅŸunu kutlar.

sinagog

Genellikle Kudüs’e doÄŸru yön verilmiÅŸ sinagog, ibadet için kurulmuÅŸ bir yapıdır. Adı Yunanca «toplantı» anlamına gelen bir sözcükten alınmıştır. BaÅŸlıca öğeleri Tora’nın saklandığı Kudas dolabı ve Bima denen bir düzlükte bulunan masa veya kürsüdür. Haham, ayini bu masadan yönetir.

Alıntıdır

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 28.11.2007 tarihinde bosnak tarafından, Medeniyetler ve Ãœlkeler Tarihi Ansiklopedisi bölümünde paylaşılmıştır ve 955 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Dinler Tarihi Ansiklopedisi: Musevilik orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...