Bireysel Psikoloji Nedir? | Bireysel Psikoloji Y̦ntemi РBireysel Psikoloji Ve Kompleksler РBireysel Psikolojide Adleryan Terapi Teknikleri

Bireysel Psikoloji

Bireysel Psikoloji, Alfred Adler tarafından geliştirilen, psikanalizden ayrı olarak daha çok toplumsallık ve bütünlüğe önem veren psikolojik kuram.

Yaşamın önünde saklı yatıp gelişme, çaba harcama, iş görme eğilimiyle kendini açığa vuran gizemsel yaratıcı gücü kavrama arzusu, ayrıca belli bir alandaki yenilgiyi bir başka alanda sağlayacak başarıyla dengeleme isteğinden doğup çıkmıştır.

Adler, baÅŸlarda Sigmund Freud’un izleyicilerindenken, daha sonra fikir ayrılığına düşerek kendini bireysel psikolojiyi geliÅŸtirmeye adamıştır. Bununla beraber AÅŸağılık kompleksi, Ãœstünlük kompleksi gibi karmaÅŸalar öne sürmüştür. Birçok bakımdan Freud’un kuramına karşı geliÅŸtirdiÄŸi kavramlar vardır. ‘Ego’ karşısında ‘benlik’ gibi.

Bazı İlkeleri

• Mantık, yaşam istemi, aşk insan sevgisi, işbirliği ve dil, toplumsal yaşamın gereksinimleridir. Nevrozu açığa çıkarmak için çabalayan nevrotik; toplumsal yaşama karşı yöneltilmiştir.
• Mantık bile karşı zorlanım egemenliği altında kalır. Psikozda olduğu gibi, bu süreç sonunda mantığın etkisizleşmesine kadar gidebilir.
• Bir nevrozu ve psikozu tedavi etmek için hastanın tüm yaşam şekillerini değiştirip, hiçbir koşul öne sürmeksizin toplumun içine döndürülmelidir.

Bireysel Psikoloji Yöntemi

Adler, nevroz ve psikozun temel bir özelliÄŸi olarak ele aldığı “Mesafe Sorunu”nunda, bireysel psikolojinin pratik öneminden şöyle bahseder:

“Bireyin yaÅŸam planı ve yaÅŸam çizgilerinin yaÅŸama karşı, topluma karşı, toplumdan prestij kazanmak için planlarından ve grup bilincinin doÄŸasından saptanabilen kesinlik derecesinde aranmalıdır.”

Adler, bireysel psikolojide daha çok üç unsur üzerinde durur; eski anılar (özellikle çocukluk yılları), ailedeki yeri (kaçıncı çocuk olduğu, tek mi, ikiz mi, kalabalık bir aile mi olduğu), düş yorumları. Bunun yanında insan, toplumdan bağımsız olarak bir insan değildir. Toplumla beraber ele alınarak değerlendirilmelidir. İnsan sürekli üstünlük kurma, aşağılık duruma düşürme gibi davranışların peşindedir.

Kendi öne sürdüğü kurala göre;

“Ruhsal bir eylemin ya da onun yaÅŸam planının amacı tanınınca, o zaman onu oluÅŸturan parçaların tüm hareketlerinin hem amaç hem de planıyla çakışacağını var sayılmaz.”

Ruhsal Hermafrodizm

Çocuğun gelişim evrelerinde kalıtımsal eksik organlara, organik sistemlere ve iç salgılamak bezelerine sahip olmanın yarattığı durumun; normal bir zayıflık ve çaresizlik duygusu aşırı ölçüde şiddetlenmiş ve derinden hissedilen bir aşağılık duygusuna dönüşmesidir. Zayıflık, hastalıklı olma, sakarlık, beceriksizlik, kekemelik, konuşma bozukluğu, yatağa işeme bozuklukları görülebilir. Bunlardan ötürü ceza gören, aşağılanan ya da dışlanan çocuk toplum içinde uyumsuz hale gelir.

Yalnız bu kenara itilme duygusu fazla uzun sürmez, aşırlı duyarlılık gelişir, ruh dengesi bozulur. Bu tür çocuklarda üstünlük kurma, sahip olma, ele geçirme, her şeyi bilme arzusu önplandadır. Soylu bir kökten geldiklerine, kahraman olduklarına, benzersizliklerine inanırlar. Hep bu ve bunun gibi çabaların peşindedirler. Ele geçiremedikleri, karşılayamadıkları her arzu için daha da hırslanırlar.

Bunlara göre Adler şunu dile getirir:

“Aktif ve pasif niteliklerin bir karışımının her zaman bulunmasına karşın, kızsı bir boyun eÄŸme eÄŸiliminin oÄŸlansı bir meydan okuma türüne dönüşmesi de söz konusudur.”

Erkeksi Protesto

Adler’e göre erkek; birey olarak doÄŸuÅŸtan gelen bir üstünlüğe sahiptir. Buna bir eÅŸitlik ilkesi deÄŸil de, toplumun ataerkil bir yapıya sahip oluÅŸundan dolayı inanır. Buna göre bulunduÄŸu çevre, ailesel faktörlerden dolayı kız çocuÄŸun aÅŸağılık duruma düşmesi, erkek olma isteÄŸi, cinsel nitelik yönünden yanlış anlayarak tercih deÄŸiÅŸikliÄŸine neden olur. Bunun sebebini eksiklik duygusu olarak görür.

Erkek tarafından bu eksiklik duygusu yaşandığında, kişi gelecekte aşırı hassas, alıngan, şiddete dayanan bir yaşam sürer. Geçmiş anılar, ruhsal durumu, kadınsı olmaya başlamasına neden olabilir. Bunun sebebi olaraksa kadınlar tarafından aşağılanmak, çocukluğunda kızsı bir yaşam sürmek ya da olağandışı durumları gösterir.

Bireysel Psikolojide ‘Nevroz’

Adler’in nevrozla ilgili ÅŸu formül dikkat çekicidir:

Birey + deneyim + çevre + yaşamın talepleri = Bir nevroz
Çözümlenmesiyle ilgi olarak da şu formülü ortaya atar:
Değerlendirme + Düzenleme (Deneyimler + Karakter + Duygusallık + Semptomlar) = Kişilik ideali

Ve ÅŸu ÅŸekilde ekler:

“Tasarlanmış olan tek kesin ve sabit nokta kiÅŸilik idealidir. Nevrotik, tanrısallığa daha çok yaklaÅŸmak amacıyla, bireyselliÄŸini, deneyimlerini ve çevresini yan tutucu bir biçimde deÄŸerlendirir.”

Adler, 1913 yılında açıkladığı “Bireysel Psikolojinin Uygulanması İçin Yeni Yol Gösterici Ä°lkeler”de, ÅŸunlardan bahseder:

• Her nevrozu bir üstünlük duygusu kazanmak amacıyla kişinin kendisini aşağılık duygusundan kurtarmaya çalışması olarak tanımlayabiliriz.
• Nevrozun yolu ne toplumsal görev yapma yönüne gider, ne de yaşam sorunlarını çözmeye yöneliktir; o, küçük aile çevresinden kendisine bir çıkış yolu bularak, hastanın soyutlanmasını sağlar.

Nevrozun bilinçdışı önermeleri

• Her türlü koşul altında insan ilişkileri bir mücadeleyi temsil eder.
• Kadının seksi aşağı konumdadır ve tepkisiyle erkek gücünün ölçümü olarak görev yapar.

Zorlanım nevrozu

Zorlanım nevrozu, besin alınımında sinirsel reddetme, açlık zorlanımı, mastürbasyon gibi geniş sorunlardır.

Kişinin yapmak zorunda olduğu halde yapmamakta direndiği, diğer yandan yapmaması gerekenleri yaptığı nevroz çeşitidir.

Aşağılık Kompleksi

Aşağılık kompleksi, kişinin bazı yönlerde kendini diğerlerinden aşağı hissetmesi anlamında kullanılır.

Bu komplekse sahip kişilerde genellikle kendini ispat etme çabası görülür. Sıklıkla farkına varılmaz ve telafi etme düşüncesi, kişileri eziyet içine sürükler, şaşırtıcı bir kazanım veya aşırı bir antisosyal davranışla sonuçlanır.

Üstünlük Kompleksi

Üstünlük komleksi kişinin doğuştan var olan aşağılık kompleksine dayanarak kendini diğer insanlardan daha üstün görme, yüceltme karmaşasıdır. Kişi hep üstün duruma geçme, sahip olma, kendini kahraman gibi görme davranışları gösterir.

Adler, bu gibi insanların aile, geçmiş anılar gibi faktörlerden dolayı toplumun dışında kaldığını, soyutlandığını ifade eder.

Tedavi şeklininse dostane ve güleryüz çerçevesinde, içinde bulundukları durumu hoşgörü çerçevesinde anlatarak onları bu durumdan kurtarmamız gerektiğini savunur. Onun için bundan başka çıkar yol yoktur.

Sinirsel Uykusuzluk

Sinirsel uykusuzluk, kısaca uykusuzluk, bireysel psikolojide de olduğundan farklı işlenmemiştir. Genel olarak, özellikle ağır uykusuzluk türlerini psikozun habercisi olarak görmüştür.
Tedavi yöntemi olaraksa hastaya; hastalığın olumlu bir şekilde tedavi edilebilecek olduğuna inandırıp, uyumasını engelleyen düşüncelerin öğrenilerek onun için önemsiz olduğuna şartlandırılmasıdır.

Adler, bu konuda şunları sezinleyerek dile getirmiştir:

“BaÅŸka türlü ya ulaşılamayacak ya da ancak kiÅŸinin tüm benliÄŸin bilinçli sorumluluÄŸunun kullanılmasıyla ulaşılabilecek bir benliÄŸin bilinçli sorumluluÄŸunun kullanılmasıyla ulaşılabilecek bir ÅŸeyi hiçbir sorumluluÄŸuna atına girmeden elde etme.”

Ayrıca Adler, uykuda alınan pozisyonlar üzerine de deÄŸerlendirmeler yapmıştır. Alınan pozisyonlarla ruhsal durumun, sinirsel uykusuzluÄŸun, çok uyumanın ya da sorunların kîsmi olarak anlaşılabileceÄŸini ileri sürmüş; “Bireysel Psikoloji” adlı eserinde ek olarak yer vermiÅŸtir.

EÅŸcinsellik

Adler, birçok psikologdan ve genel düşüncelerden ayrı olarak, eşcinsellik hakkında yeni görüşler katmıştır. Kalıtımsal kadınsı ve erkeksi faktörlerin, erkek eşcinseller arasında, bir kadındaki kadınsı özelliklerden daha kolay görülebilir olduğunu belirtmiştir.

Eşcinselin toplumsal yaşama karşı düşmanca bir tavır içinde olduğunu, tercihi ve içinde bulunduğu durum yüzünden mesleğini değiştirdiğini, geç başlayıp erken biten bir dönem olduğunu gözlemlemiştir.

Diğer yandan iki, üç yaş arası büyüme çağlarından başlayarak çocuğun sadece karşı cinsten arkadaşlarla büyümesi, cinsel niteliğini anlayamaması ve ailenin bu yüzden üstüne düşmemesi gibi faktörleri öne sürmüştür. Ailedeki diğer bireylerin kız, çocuğun erkek, ya da diğer bireylerin erkek, çocuğun kız olması gibi durumları değerlendirmiştir.

Eserlerinde bu durumu ele alırken vakaları ve eşcinsellik faktörlerini ayrı almış, esas olarak işlemiştir.

Bireysel Psikoloji Hakkında Yorumlar

“Bireysel psikoloji kuÅŸkusuz, bireysel insanla ilgilenir ve insanın içgüdüsel dürtülerini tatmin etmeye çalıştığı yolları inceler. Ancak, yalnızca çok nadiren ve belirtli istisnai koÅŸullar altında, bir insanı diÄŸer bireylerle olan iliÅŸkisinden soyutlayan bir durum içinde kalma durumu söz konusudur. Bireyin ruhsal yaÅŸantısında diÄŸer insanlar çoÄŸunlukla model, nesne, yardımcı olarak ya da karşıt olarak düşünülmek zorundadır. Böyleylik, başından itibaren, bireysel psikoloji, kendiliÄŸinden, toplum psikolojisidir de – genel anlamda deÄŸil, sadece bu sınırlar içinde.”

Sigmund Freud

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 28.11.2009 tarihinde Hale tarafından, SaÄŸlık Dünyası | Alternatif Tıp | Ä°lk Yardım bölümünde paylaşılmıştır ve 2381 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 4 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Bireysel Psikoloji Nedir? | Bireysel Psikoloji Yöntemi - Bireysel Psikoloji Ve Kompleksler - Bireysel Psikolojide Adleryan Terapi Teknikleri orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...