Atatürk’ün Çalışma ArkadaÅŸları | Celal Bayar (1883 – 1985)

Atatürk’ün Çalışma ArkadaÅŸları

Celal Bayar (1883 – 1985)

ErtuÄŸrul yatı ile geldiÄŸi Zonguldak’ta kömür iÅŸletmesini
T.Ä°ÅŸ Bankası Genel Müdürü M.Celal Bayar’la gezerken (26 AÄŸustos 1931)

Parlamenter, devlet adamı, Türkiye Cumhuriyeti’nin 3. CumhurbaÅŸkanı Celal Bayar, 1883 yılında Bursa-Gemlik’te doÄŸdu.

Ä°lk ve orta öğrenimini babası Abdullah Fehmi Efendi’nin yanında yapan Bayar, Gemlik mahkeme ve reji kalemine memur olarak girdi. Daha sonra Ziraat Bankası’nda çalışmaya baÅŸladı. Bu arada Harir Darutariri okuluna devam etti. 1919’da Ä°ttihat Terakki Cemiyeti‘nin kurduÄŸu gönüllüler taburuna yazıldı. Zamanla bu partinin sayılı üyeleri arasına girdi. Ä°zmir’de kurulan cemiyetin genel sekreterliÄŸini yürüten Bayar, Kız Lisesi’nin ve Åžimendifer Okulunun açılmasına ön ayak oldu. I. Dünya Savaşı’ndan sonra Ä°zmir’de kurulan Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin de faal üyeleri arasına katıldı. 1920 tarihinde Bursa milletvekili olarak Büyük Millet Meclisi‘ne katılan Bayar, aynı tarihte Ä°ktisat Bakanlığı’na vekalet etti. Çerkez Ethem’in isyanı sırasında, Ethem’i ikna etmek için gönderilen heyete baÅŸkanlık etti. 1921’de Ä°ktisat BaÅŸkanlığı’na getirildi. Lozan Konferansı‘na müşavir üye olarak katıldı. 1924’te Türkiye Ä°ÅŸ Bankası’nı kurma görevini üstlendi. 1937’de Ä°smet Ä°nönü’nün baÅŸbakanlıktan ayrılması üzerine, Atatürk tarafından Türkiye Cumhuriyeti’nin 14. BaÅŸbakanı olarak tayin edildi ve ilk kabinesini kurdu. Atatürk’ün ölümünden sonra, CumhurbaÅŸkanlığı’na seçilen Ä°smet Ä°nönü tarafından da baÅŸbakan olarak tayin edildi. Daha sonra Ä°nönü ile anlaÅŸamadığından, yerini 3 Mayıs 1939′da Doktor Refik Saydam‘a bıraktı.

CHP’de arkadaÅŸları ile 1945‘de Dörtlü Takrir‘i verinceye kadar görev aldı ve bu tarihte Adnan Menderes, Fuat Köprülü ve Refik Koraltan ile birlikte Demokrat Parti’yi kurdu. 14 Mayıs 1950 genel seçimlerinde genel baÅŸkanı bulunduÄŸu Demokrat Partinin iktidarı büyük çoÄŸunlukla kazanması ile 22 Mayıs 1950′de toplanan Türkiye Büyük Millet Meclisi Bayar’ı CumhurbaÅŸkanlığına seçti. 1954-1957 genel seçimlerinden sonra da Meclis tarafından CumhurbaÅŸkanlığına seçilen Celal Bayar, 10 yıllık CumhurbaÅŸkanlığı döneminde Adnan Menderes’i baÅŸbakan olarak tayin etmiÅŸtir. Bayar, 27 Mayıs 1960‘da Türk Silahlı Kuvvetleri’nin yönetime el koymaları ile tutuklanarak Yassıada’ya götürüldü. 16 ay süren soruÅŸturma ve yargılamadan sonra, Yassıada Yüksek Adalet Divanı tarafından, 15 Demokrat Parti, ileri geleni ile birlikte idama mahkum edilmiÅŸtir. Milli Birlik Komitesi, idamlardan üçünü (Menderes, Zorlu, Polatkan) onaylarken, baÅŸta Celal Bayar olmak üzere, 12 Demokrat Parti ileri geleninin idam hükmünü müebbet hapse çevirmiÅŸtir. Yassıada’dan Kayseri cezaevine götürülen Bayar, orada rahatsızlanmış, evinde tedavi edilmek üzere serbest bırakılmıştır (7 Kasım 1964).

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 16.12.2007 tarihinde hale tarafından, ATATÃœRK'ün Hayatı ve Hakkında Yazılanlar bölümünde paylaşılmıştır ve 322 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 1 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Atatürk\'ün Çalışma Arkadaşları | Celal Bayar (1883 - 1985) orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...