Çırak – Çıraklık Nedir? | Çıraklığın Evrimi – Çıraklık Yaşı – Çıraklık Sistemi – Ulusal Çıraklık Yasası – Ä°stihdam Ve Mesleki E..
Hale - 25 Mart 2012 Meslek Seçim Rehberi 0 0 Okunma : 3251
İçerik Hakkında Bilgi
- Bu içerik 06.07.2009 tarihinde Hale tarafından, Meslek Tanıtımları | Meslek Seçim Rehberi bölümünde paylaşılmıştır ve 1505 kez okunmuştur.
Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum
İçerik ve Kategori Araçları
- Kategoriye Abone Ol
- Makalenin Çıktısını Al
- Makaleye Yorum ekle
- Son Güncellenme Tarihi: 21 Åžubat 2012, Salı 08:18
Çırak – Çıraklık
Bir meslek ya da zanaat dalında çalışabilmek için gerekli bilgi ve beceriyi kazanmak amacıyla, o alanda usta olan biriÂnin yanında çalışarak geçirilen eÄŸitim dönemiÂne çıraklık denir.
Çıraklar mesleÄŸi öğrenirken düşük bir ücret karşılığında çalışır, ustası da ucuza saÄŸlanmış bir yardımcıya sahip olur. Sanayi Devrimi öncesinde üretim büyük ölçüÂde yerel tüketime yönelikken, çıraklık günüÂmüzde olduÄŸundan çok daha yaygındı.
Çırakların çoÄŸu, zorunlu temel eÄŸitim sonÂrasında okuldan ayrılınca çıraklığa baÅŸlar. ÇoÄŸu zaman çocuÄŸun velisi ya da vasisi ile yanında çalışacağı usta arasında, tarafların imzaladığı bir çıraklık anlaÅŸması yapılır. Ä°lgili taraflar anlaÅŸmada verdikleri sözleri yerine getirmek zorundadır.
Çırak seçtiÄŸi zanaat üzerine tam bir eÄŸitim görür. Günümüzde batı ülkelerinin çoÄŸunda çıraklığın bir bölümü o zanaatla ilgili eÄŸitim veren okullarda geçer. SözleÅŸmede belirtilmiÅŸ olan süre sonunda çırak o zanaatı bütünüyle öğrenmiÅŸ ve o alanda bir usta olarak çalışabiÂlecek duruma gelir. Çıraklık süresinde genelÂlikle kuramsal ve uygulamalı sınavlar yapılır.
Çıraklığın Evrimi
Çıraklıkla ilgili en eski bilgileri Eski Mısır ve Babil uygarlıklarında buluyoruz. İÖ 18. yüzÂyılda Babil’de yapılan Hammurabi YasalaÂrı‘nda çıraklıktan söz edilir. 13. yüzyılda Avrupa’daki meslek loncalarında çıraklık büÂyük önem taşırdı. Her meslek dalında yapılan üretimin kalitesini ve yönteÂmini denetleyen bu loncalara girebilmek için genellikle yedi yıl süreyle çıraklık yapmak gerekliydi.
Çırak yedi yıl boyunca ustasının evinde kalırdı. Bu süre sonunda zanaatı tüÂmüyle öğrenen çırak kendi iÅŸyerini kurana kadar kalfa, kendi iÅŸyerini kurduÄŸu zaman da usta olurdu.
Bir ailenin kuÅŸaklar boyunca belirli bir meslek ya da zanaatla uÄŸraÅŸması çok rastlaÂnan bir olaydı ve bu durumda çıraklar genellikle ustanın kendi oÄŸulları olurdu.
Çıraklık sistemi zamanla yaygınlığını yitirÂdi. Ä°ngiltere’de Sanayi Devrimi ile birlikte yaygınlaÅŸan makineli üretimde zanaatçıların yerini düz işçiler aldı. Basım sanayisi gibi birkaç sanayi dalı dışında çıraklık hemen hemen bütünüyle ortadan kalktı. II. Dünya Savaşı yıllarında çıraklık yeniden canlandı.
Günümüzde, ülkeden ülkeye farklılık gösÂtermekle birlikte geleneksel çıraklık iliÅŸkisi daha çok özel bir beceri gerektiren iÅŸlerde görülür. Daha az beceri gerektiren alanlarda, çalışma süreci içinde iÅŸi öğrenme yöntemi benimsenmiÅŸtir. Bazı fabrikalarda beceriye göre iÅŸte ilerleme yöntemi uygulanır. Birçok ülkede meslek eÄŸitimi için teknik okullar açılmıştır ve özel eÄŸitim programları uygulaÂmaya konmuÅŸtur. Bazı sanayi ve ticaret firmaÂlarının kendi özel çıraklık programlan vardır.
ABD’de 1937’de çıkarılan Ulusal Çıraklık Yasası çıraklığın koÅŸullarını düzenler. Bugün ABD’de 90 iÅŸkolunda 350’den fazla çıraklık programı uygulanır. Ä°ngiltere’de 1948’de çıkaÂrılan Ä°stihdam ve Mesleki EÄŸitim Yasası her sanayi dalında bir Çıraklık ve Mesleki EÄŸitim Komisyonu kurulmasını öngörmüştür. Her daldaki eÄŸitim o iÅŸin özelliklerine göre kuramÂsal ve uygulamalı olarak düzenlenir. Çıraklık konusunda yapılan düzenlemeler günümüzde iÅŸgücü planlamasının bir bölümünü oluÅŸturur.
Türkiye’de Çıraklık
13. yüzyıldan baÅŸlayarak Anadolu’da yaygınÂlaÅŸan Ahi örgütünde çıraklık vardı. Bir esnaf ve zanaatçı örgütlenmesi olan Ahilik’te yaÂmak, çırak, kalfa ve usta kademelerinin birinÂden ötekine geçiÅŸ belirli kurallara baÄŸlıydı ve sınavla olurdu. 17. yüzyılda Ahi birlikleri loncalara dönüştü.
Gedik denen iÅŸkolu tekelleri ortaya çıktı. 19. yüzyılda Avrupa mallarının rekabetiyle geleneksel saÂnayi çökerken bu örgütlenmeler de güçlerini yitirdi. Tanzimat döneminde, yeni geliÅŸen sanayi dallarında eÄŸitim veren sanayi okulları açıldı.
Cumhuriyet döneminde meslek eÄŸitimi için Milli EÄŸitim Bakanlığı’na baÄŸlı sanat okulları ve akÅŸam sanat okulları açıldı. 1938’de çıkarıÂlan bir yasayla sanayi kuruluÅŸlarında meslek kursları açılması özendirildi ve bazı kamu sanayi iÅŸletmelerinde çırak okulları açıldı. 1977 de çıkarılan Çırak, Kalfa ve Ustalık Kanunu konuyu yeniden düzenledi.
Çıraklık yaşı 12’den baÅŸlatıldı ve çıraklık süresi üç-dört yıl olarak belirlendi. 1986’da kabul edilen Çıraklık ve Meslek EÄŸitimi Kanunu bütün meslek kuruluÅŸları ile mal ve hizmet üreten kamu kuruluÅŸlarında çalışan çırak, kalfa ve ustaların mesleki eÄŸitimini tümüyle Milli EÄŸiÂtim Bakanlığı’nın görev ve yetki alanına aldı. Bu yasaya göre çırak olabilmek için 13–19 yaÅŸ arasında ve ilkokulu bitirmiÅŸ olmak gerekir. Yasanın uygulanmasıyla birçok ilde çok sayıÂda çıraklık eÄŸitim merkezi açılmıştır.
Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum
Bu içerik 06.07.2009 tarihinde Hale tarafından, Meslek Tanıtımları | Meslek Seçim Rehberi bölümünde paylaşılmıştır ve 1505 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.
Çırak - Çıraklık Nedir? | Çıraklığın Evrimi - Çıraklık Yaşı - Çıraklık Sistemi - Ulusal Çıraklık Yasası - İstihdam Ve Mesleki Eğitim Yasası orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...