Basit Elektrik Motoru | Piyasadan Kolayca Bulunabilen Malzemelerle Basit Elektrik Motoru Yapımı – Resimli Anlatım

Basit Elektrik Motoru

Bu yazıda, piyasadan kolayca bulunabilen malzemelerle basit bir elektrik motorunun nasıl yapılabileceği anlatılıyor. Elektrik enerjisini hareket enerjisine dönüştüren elektrik motorları elektromanyetizmanın temel ilkelerine göre çalışır.

BilindiÄŸi gibi, akım geçen bir iletken, manyetik alan içerisinde bulunuyorsa iletkene bir kuvvet etkir. Bu durum ÅŸekil l’de görülüyor, iletkene etkiyen kuvvetin ÅŸiddeti, akım deÄŸerinin, manyetik alan büyüklüğünün ve iletken uzunluÄŸunun çarpımı ile hesaplanır. Kuvvetin yönü ise akım yönü ile manyetik alan yönünün vektörel çarpımı yapılarak belirlenir.

Åžekil 1: iletkene etkiyen manyetik kuvvet

Elektrik motorunun tasarımı uygun ÅŸekilde gerçekleÅŸtirildiÄŸinde, iletkene etkiyen bu manyetik kuvvet motorun dönmesini saÄŸlar. Akım geçen iletken ile manyetik alan kaynağı arasındaki etkileÅŸim, iki mıknatısın birbirine etkisine çok benzer. Åžekil 2 ve 3’den görüldüğü gibi, mıknatısların zıt kutupları birbirini çekerken, aynı kutupları birbirini iter. Mıknatısın akım geçen iletkene uyguladığı kuvvet de aynı ÅŸekilde düşünülebilir.

Şekil 2: çekme kuvveti

Åžekil 3: itme kuvveti

Bir doÄŸru akım motoru, stator ve rotor olarak adlandırılan iki kısımdan oluÅŸur. Düşük güçlü motorlarda stator olarak genellikle sabit mıknatıs kullanılır. Rotorda ise sarımlar yer alır. Akımın sargılardan geçiÅŸini saÄŸlamak üzere motor üzerinde fırça-kollektör yapısı bulunur. Bu yapı, motorun dönüşü sırasında sarımlardan geçen akımın belirli zamanlarda yön deÄŸiÅŸtirmesini de saÄŸlar. Böylece rotordaki iletkenlere etkiyen manyetik kuvvet hep aynı yönde olur. Åžekil 4-8’de bir doÄŸru akım motorunun çalışma prensibi görülüyor.

Åžekil 4

Statorda yer alan mıknatıslar manyetik alan sağlar. Manyetik alanın yönü N kutbundan S kutbuna doğrudur.

Åžekil 5

Fırça-kollektör yapısı sayesinde iletken çerçeveden akım geçer.

Åžekil 6

Manyetik alan içinde akım geçen iletken çerçeveye bir kuvvet etkir. Bu kuvvet, çerçevenin bir tarafında yukarı doğru iken, diğer tarafında aşağı doğrudur.

Åžekil 7

Manyetik kuvvetin etkisiyle, iletken çerçeve dönmeye zorlanır.

Åžekil 8

Fırçalara gerilim uygulandığı sürece dönme hareketi devam eder. Bu temel bilgilerin ardından basit bir elektrik motoru yapımına geçebiliriz.

Gerekli malzemeler ÅŸunlar:

Malzeme Listesi

1 adet Mıknatıs
1.5 m Emaye kaplı bakır tel
1 adet 1.5V’lukpil (AA veya C türünde)
2 adet Çengelli iğne
2 adet Boncuk
1 adet Maket bıçağı, tahta plaka

Mıknatıs olarak ÅŸekil 9’da görülen yuvarlak veya dikdörtgen prizma ÅŸeklindeki ferrit mıknatıslar kullanılabilir.

Şekil 9: Mıknatıslar

Sarımlar için emaye kaplı bakır tel gerekli. Bu teller, bobinaj iÅŸi yapan yerlerden temin edilebilir. Motorun dönen kısmının saÄŸlam olması için telin çapı çok ince olmamalı. 0.65mm, 0.80mm veya lmm çaplı emaye kaplı bakır teller kullanılabilir. Sarım sayısı çok önemli olmamakla birlikte en az 10 sarım yapılmalı. Sarım yapılırken kolaylık saÄŸlaması için kalem pil kullanılabilir. Åžekil 10’da görüldüğü gibi 0.65mm çaplı bakır tel ile pil üzerine 10 tur sarılır. Ardından sarımlar pilin üzerinden dikkatlice çıkarılarak ÅŸekil ll’deki hale getirilir. Sarımların her iki tarafında 2-3 cm’lik düz iletken parçası olmalı.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 31.05.2009 tarihinde Hale tarafından, Bilimsel GeliÅŸmeler - Sosyal ve Fen Bilimleri bölümünde paylaşılmıştır ve 1856 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 1 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Basit Elektrik Motoru | Piyasadan Kolayca Bulunabilen Malzemelerle Basit Elektrik Motoru Yapımı - Resimli Anlatım orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...