Yazı-Tura Atma Adetinin Kökeni!!

Yazı-Tura Atma Adetinin Kökeni!!

Yazı-tura’ günümüzde, havaya atılıp yere düşen bir madeni paranın üstte kalacak tarafını önceden bilmeye dayanan basit bir ÅŸans oyunu olarak bilinir. Oysa tarihin derinliklerinde çok ciddi bir ÅŸekilde insanların kaderlerini tayin etmede kullanılmıştır.

Antik çaÄŸlarda insanlar yaÅŸamları konusundaki önemli kararların Tanrılar tarafından verildiÄŸine inanıyorlardı. Tanrıların kararlarını en kısa ÅŸekilde, ‘evet’ veya ‘hayır’ olarak öğrenebilecekleri yollar arıyorlardı. Gök gürültüsü, ÅŸimÅŸek, yaÄŸmur gibi tabiat olayları Tanrıların bir mesajı olarak algılanıyordu. Madeni paralar bu ÅŸekilde cevap alabilmek için en uygun araçtılar ama kullanılmalarına ilk olarak Lidyalılar tarafından ancak milattan önce onuncu yüzyılda baÅŸlanılabildi. Kullanılmaya baÅŸlanıldıklarında da zaten Tanrıların karar mekanizmalarının bir aracı olarak düşünülmemiÅŸlerdi.

Dokuz yüzyıl sonra Julius Caesar (Sezar) madeni para ile yazı-tura atma olayını baÅŸlattı. O zamanlar Romalıların kullandıkları tüm paraların bir yüzünde Sezar’ın kafasının resmi vardı. Para havaya fırlatıldığında ‘head’ (baÅŸ, kafa) denilen Sezar’ın kafası taraflı kısmının üste gelip gelmediÄŸine bakılıyor, bir anlaÅŸmazlığın haklı tarafı tayin ediliyor veya bir dileÄŸin Tanrılar tarafından yerine getirilip getirilmeyeceÄŸi anlaşılıyordu.

O devirlerde iÅŸ o kadar ciddi boyutlara ulaÅŸtı ki ‘head and tail’ (tail’de paranın resimsiz kısmına deniliyor) yani yazı-tura atma, arazi, evlilik, cinai suçlar gibi konuların yasal mahkeme sonuçlarına bile uygulanıyor, Sezar’ın kafası olan kısmın üste gelmesi, Ä°mparator’un da kararı onaylaması olarak kabul ediliyordu.

Bizdeki adıyla ‘yazı-tura’daki ‘tura’ kelimesinin kökeni ‘tuÄŸra’dır. TuÄŸra Osmanlı padiÅŸahlarının imza yerine kullandıkları özel ÅŸekilli iÅŸarettir. TuÄŸra aslında OÄŸuz Han zamanından kalma bir Türk geleneÄŸidir. TuÄŸralarda yığma yazı ile padiÅŸahın ve babasının adı yazılırdı. ‘Orhan bin Osman’ gibi. Daha sonraları padiÅŸahlar isimlerinin baÅŸlarına ‘han’, ‘muzaffer daima’ gibi unvanlar da eklemeye baÅŸladılar. Ä°kinci Süleyman’dan sonra tuÄŸra, çiçek ve yaprak resimleriyle süslendi.

Tuğra zamanla, bu işle özel olarak uğraşan hattatların elinde, harflerin belirli bir sırayla istiflendiği, karmaşık görünümlü bir biçim aldı. Bu yüzden tuğranın kime ait olduğunu anlamak uzmanlık isteyen bir işti. Halkın gözünde etrafındaki çiçeklerle birlikte sadece güzel bir şekil olarak algılanıyordu.

TuÄŸra, ferman, berat gibi belgelerle beraber, padiÅŸahın bastırdığı paraların da üstünde bulunurdu. Madeni paraların bu resimli tarafı önceleri ‘tuÄŸra’ sonra ‘tura’, paranın birimini yazan tarafı da ‘yazı’ olarak anılmaya baÅŸlandı ama yazı-tura hiçbir zaman resmi kararlar için kullanılmadı.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 12.01.2008 tarihinde Sema tarafından, Gereksiz Bilgiler Ansiklopedisi | Nedir Nasıl Neden ? bölümünde paylaşılmıştır ve 1172 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Yazı-Tura Atma Adetinin Kökeni!! orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...