VatandaÅŸlık Nedir? | VatandaÅŸlık Hak Ve Görevleri – VatandaÅŸ Olma Bilincinin Gerektirdikleri – VatandaÅŸlık Hakkı – Türk VatandaÅŸlığı Nasıl Kazanılıyor..

Vatandaşlık

Vatandaşlık, genellikle bir ülke olan politik kurumların bir parçası olmak demektir. Anayasal ülkelerde, o ülkede yaşayanların devlet tarafından anayasada vaadedilen haklardan yararlanmaları için o ülkeye vatandaşlık bağı ile bağlı olmaları gereklidir. Bu kişilere vatandaş denir. Vatandaşın politik katılım hakkı vardır.

Her anayasal ülkenin vatandaÅŸlık gereklilikleri anayasalarına yazmaktadır. Günümüzde bu gerekliliklerin başında milliyet, doÄŸum yeri ve kültür gelir. ÖrneÄŸin birkaç yıl öncesine kadar Alman vatandaşı olmak için anne veya babasının Alman olması gerekliliÄŸi vardı. Fransa’da, doÄŸum yeri Fransa sınırları içinde olanların vatandaÅŸ olma hakları vardır. ABD’de ise, vatandaÅŸ olmak isteyenler, Amerikan toplumuna tümüyle uyum saÄŸladıklarını ve Amerikan geleneklerini benimsediklerini kanıtlamak durumundadırlar.

Kavramlar

Uyrukluk (tabiyet=nationality), bir kiÅŸi ile bir devlet arasındaki hukuki baÄŸdır, kiÅŸinin etnik kökeniyle ilgili deÄŸildir. VatandaÅŸlıkla ilgili olarak ÅŸu terimler geçer: uyrukluk, yurttaÅŸlık, vatandaÅŸlık, tabiyet. Buradaki nationality’nin karşılığı milliyet deÄŸildir. Milliyet, hukuki kavram deÄŸildir. KiÅŸiler için, uyrukluÄŸundan söz edilir, uyruk denilmez. KiÅŸilerin uyrukluÄŸu olur. Uyrukluk tabiyet, vatandaÅŸlık yurttaÅŸlık yerine kullanılmaktadır.

ABD’de vatandaÅŸ ve uyruk aynı deÄŸildir. Uyruk, yurttaÅŸları belirttiÄŸi gibi, sadakat yoluyla da uyruk olunabilmektedir. Amerikan Samoa ve Swan halkları böyledir (non-citizen nationals). Bazı hukukçulara göre yurttaÅŸ (citoyen, citizen) iç hukuku; uyrukluk (nationality, nationalite) uluslararası hukuku ilgilendirir. Uyrukluk Konusanda Avrapa SözleÅŸmesi’nde ise uyrukluk ile yurttaÅŸlık eÅŸanlamlı kullanılmıştır.

Vatandaşlık, gerçek kişilere has kullanılır. Tüzel kişi ve nesneler için uyrukluk kavramı kullanılmaktadır. Vatandaşlık hukuku, kamu hukuku içinde değerlendirilir. Devletler doğum yeri, kan bağı ve bunların karmasından oluşan ilkelerle uyrukluk verirler.

Türk anayasasının 66. maddesi, “Türk devletine vatandaÅŸlık bağı ile baÄŸlı olan herkes Türk’dür” demektedir. Bu ilke, anayasa hukuku bakımından, vatandaÅŸların siyasal haklardan yararlanmaları açısından önemlidir. Ä°dare hukuku ve sosyal güvenlik hukuku, ceza hukuku, uluslararası hukuk, insan hakları, usul hukuku, vergi hukuku açısından da vatandaÅŸlık tanımı birçok özellik kazanmıştır.

Uluslararası hukuk ilkeleri, vatandaşlık hakkında üç ilke benimser: Her kişinin vatandaşlığı olmalıdır, her kişinin yalnız bir vatandaşlığı olmalıdır, kişi vatandaşlığını seçmede ve değiştirmede özgür olmalıdır.

Türk VatandaÅŸlığı Kanunu, 11 Åžubat 1964’de kabul edilmiÅŸ ve birkaç kere deÄŸiÅŸikliÄŸe uÄŸramıştır. Ä°skan Kanunu ise 14 Haziran 1934’de kabul edilmiÅŸtir. VatandaÅŸlık iÅŸleri İçiÅŸleri Bakanlığı’nca yürütülür. Bakanlığın birimleri vatandaÅŸlıkla yakından ilgilidir: Nüfus ve VatandaÅŸlık iÅŸleri gm, Ä°ller Ä°daresi gm, Mahalli Ä°dareler gm, Sivil Savunma gm, Kaçakçılık ve Ä°stihbarat Harekat ve Bilgi Toplama gm. DoÄŸrudan birim, VatandaÅŸlık Ä°ÅŸleri db’dır. Türkiye CIEC (Uluslararası KiÅŸi Halleri Komisyonu) üyesidir (1953).

TVK’ya göre Türk vatandaÅŸlığına giriÅŸ üç yolladır: Kanunla, yetkili makam kararıyla, seçme hakkıyla. Yapılan deÄŸiÅŸikliklere göre Türk’le evlenen yabancılar, bakanlık kararıyla vatandaÅŸlığa geçebilmektedirler. Ä°skan Kanunu’na göre ise yurtsuzlar ve mültecilere dair hükümlerle bunların vatandaÅŸlığa geçiÅŸleri düzenlenmiÅŸtir. VatandaÅŸlıkla ilgili kararlarda yargı denetimi açıktır.vatandaÅŸlık görevlerimizden biri ise çevremize,ailemize karşıgörevimizi yapmalıyız.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 18.12.2008 tarihinde Hale tarafından, Felsefe - Sosyoloji - Hukuk Konu Anlatımları bölümünde paylaşılmıştır ve 1395 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 2 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Vatandaşlık Nedir? | Vatandaşlık Hak Ve Görevleri - Vatandaş Olma Bilincinin Gerektirdikleri - Vatandaşlık Hakkı - Türk Vatandaşlığı Nasıl Kazanılıyor? orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...