Van de Graaff Jeneratörü | Hareket Eden Bir Kayış Yardımıyla İçi Boş Bir Kürede Yüksek Gerilim Biriktirmeye Yarayan Bir Elektrostatik Jener..

Van de Graaff Jeneratörü

Van de Graaff jeneratörü hareket eden bir kayış yardımıyla içi boş bir kürede yüksek gerilim biriktirmeye yarayan bir elektrostatik jeneratördür. 1929 yılında Amerikalı fizikçi Robert Jemison Van de Graaff tarafından icat edilen bu jeneratörde potansiyel farkı 5 megavolta kadar çıkabilir. Bu araç bir üreteç ve ona paralel bağlı bir kondansatör ile çok büyük bir elektriksel direnç olarak da düşünülebilir.

Küçük bir Van de Graaff jeneratörü

Günümüzde küçük çaplı olanları deneye amaçlı kullanılsa da, daha büyük olanları Röntgen cihazlarında, çeşitli sterilizasyonlarda, hatta parçacık hızlandırıcılarda elekrik ihtiyacını karşılamak için kullanılabilir.

Milyonlarca voltluk gerilimler oluşturabilen elektrostatik jeneratör. Esas olarak dikey hareket eden, kumaştan yapılmış ve yalıtılmış sonsuz bir kayıştan oluşur. Alttaki kasnakta kayışa sivri uçlar aracılığıyla 100 kilovolta kadarlık yükler verilir ve kayış bu yükü, büyük (çapı 15 m. kadar) bir boş küre içinde bulunan üstteki kasnağa doğru taşır.

Yükler üstteki kasnaÄŸa gelmeden, küreye baÄŸlı toplayıcı fırçalarla alınır ve (kürenin içinde kalamayacaklarından) yükler kürenin dış yüzeyinde birikir. Böylece kürenin potansiyeli giderek artar. Bu jeneratörü ilk kez gerçekleÅŸtiren, Amerikalı fizikçi R. J. Van de Graaff’tır (1901-1967).

Bu türden jeneratörler, daha sonra kumaş kayış yerine, yalıtkan iplerle bağlanmış bir dizi metal boncuk kullanılarak yapılmıştır. Pelletron adı verilen bu sistemle, iki jeneratörün seri olarak kullanılması hâlinde, 30 milyon voltluk gerilimlere ulaşılmıştır. Van de Graaff jeneratörü, parçacık hızlandırıcısı olarak çeşitli biçimlerde kullanılır.

Van de Graaff jeneratörü açıklaması

1) Metal, içi boş küre (Pozitif yükü taşır.)
2) Üst elektrot, kayışa çok küçük bir mesafede ama asla dokunmaz.
3) Ãœst rulman, metal
4) Kayışın pozitif yüklü tarafı
5) Kayışın negatif yüklü tarafı
6) Alt rulman (Plastik, örn. Polimetilakrilat)
7) Alt elektrot (Toprak, zıt elektrot)
8) Negatif yüklü küre (Asıl küreyi yüklemek için)
9) Potansiyel farkından dolayı oluşan kıvılcım

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 07.04.2011 tarihinde Hale tarafından, Bilimsel GeliÅŸmeler - Sosyal ve Fen Bilimleri bölümünde paylaşılmıştır ve 966 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Van de Graaff Jeneratörü | Hareket Eden Bir Kayış Yardımıyla İçi Boş Bir Kürede Yüksek Gerilim Biriktirmeye Yarayan Bir Elektrostatik Jeneratör orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...