Uzay MekiÄŸi Nedir? | Uzay Mekikleri Ä°lk Defa 1981’de NASA Tarafından Kullanılmaya BaÅŸlanan Uzay Araçları

Uzay MekiÄŸi

Uzay mekikleri ilk defa 1981’de NASA tarafından kullanılmaya baÅŸlanan uzay araçlarıdır. Amacı uzaya gönderilen aracın tekrar tekrar kullanılarak maliyetini azaltmaktı. Zira ABD Uzay MekiÄŸi 120’den fazla uçuÅŸ yapmıştır. Fakat daha sonra yapılan araÅŸtırmalar tekrar kullanılabilir uzay mekiklerinin eski tip roketlere göre daha maliyetli olduÄŸunu gösterdi. Bunun sebebi uzay mekiklerinin kullanıldıktan sonra uzun ve pahalı bakımlara ihtiyaç duymasıydı.

Uzay mekiği Atlantis, STS-27 görevine giderken, 2 Aralık 1988

ABD Uzay Mekikleri tasarımlarının hatalı olduÄŸu ve güvenli olmadıkları gerekçesiyle eleÅŸtirilmiÅŸtir. Mekiklerde bir kaza durumunda personeli kurtaracak bir tahliye sistemi yoktur (bu sistem Soyuz, Apollo ve diÄŸer insanlı uzayaraçlarında vardır). Hizmete alınan beÅŸ Uzay MekiÄŸi’nden ikisi kazalar sonucunda yok olmuÅŸ ve personelleri hayatlarını kaybetmiÅŸtir. Bunun sonucunda Uzay Mekikleri, uzay tarihinin en riskli projesi halini almıştır. Bu nedenle yeni mekikler üretilmemekte olup, var olanlar 2010 yılından itibaren kullanımdan kaldırılacaktır.

Şu ana kadar üretilen ABD uzay mekikleri şunlardır:

* Columbia (2003 – kazada tahrip oldu)
* Challenger (1986 – kazada tahrip oldu)
* Discovery (1984)
* Atlantis (1985)
* Endeavour (1991)

Uzay mekiği başlıca 4 bölümden oluşur :

1.Katı Yakıt Ä°ticiler ( Solid Rocket Booster’s SRB)

Bunlar yandaki resimde uzay mekiğinin iki yanında bulunan roketlerdir. Kalkışta kullanılırlar; çünkü kalkış sırasında ilk hareketin verilmesi için büyük bir itme gerekir ve bu da katı yakıtlı roketlerle yapılabilir. Roketler bırakıldıktan sonra baş kısımlarında bulunan paraşüt açılır ve yavaşça okyanusa düşerler. Okyanustan alınıp tekrar kullanılırlar.

2.Dış Yakıt Tankı ( External Tank ET)

Bu da resimde kırmızı olarak görünen objedir. İçerisinde mekiğin belli bir hız ve yüksekliğe ulaşıncaya kadar kullandığı hidrojen bulunur. Mekik atmosferden çıkıncaya ve yörüngeye oturma hızına gelinceye kadar kendi içindeki yakıtı kullanmaz. Hidrojen tankı roketler gibi tekrar kullanılmaz. Düştüğü yerde parçalanır.

3.Yörüngeci (Orbiter)

Uzay mekiğinin kullanılma amacı sadece uydu taşımak değildir. Aynı zamanda içerisinde bulunan laboratuarlarda yerçekimsiz ortamda deneyler yapılır. Ayrıca mekiklerin sıradan roketlere üstünlüğü uzaktan kumandalı kol ile kargosunda bulunan bir yükü istediği yüksekliğe bırakabilmesidir.

4.Ana Motorlar (SSME’s)

Uzay mekiklerinin 3 adet ana motoru vardır. Bunlar dış yakıt tankından gelen hidrojeni oksijen ile yakmaktadır ve uzay mekiğinin atmosferden çıkmasına yardımcı olmaktadır. Bugüne kadar tasarlanan en verimli motorlardır. Bir ana motorum ömrü 7 saattir ve her bir görevde yaklaşık 8 dakika kullanılırlar. Mekiğin bölümlerine gelince:

a. Ön kontrol iticileri
Mekiği yörüngeye oturtmak için geri gitmesi gerektiğinde kullanılırlar.

b. Yıldız takipçisi
Yıldızların yeri ve aralarındaki açı değişimine göre mekiğin uzaydaki yerini kesin bir şekilde belirler. Bir nevi pusuladır.

c. Uzaktan kumandalı kol
Mekiğin kargosunda bulunan uyduyu gereken yörüngeye taşıyan mekanik koldur.

d. Elevonlar
MekiÄŸin Dünya’ya dönüşü sırasında yukarı aÅŸağı haraketini saÄŸlayan kanat parçalarıdır.

e. Dümen
MekiÄŸin Dünya’ya dönüşü sırasında saÄŸ sol haraketini saÄŸlayan parçadır.

f. Gövde flapları
MekiÄŸin Dünya’ya dönüşü sırasında gerektiÄŸinde yavaÅŸlamasını saÄŸlayan (aerodinamik fren) parçadır.

Mekik uzaydaki görevini bitirdikten sonra normal bir uçak gibi yere iner. İndiği yerden büyük Boeing jetleriyle alınır ve tekrar fırlatma üssüne getirilir. Burada da büyük paletlerle fırlatma rampasına taşınır.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 11.05.2008 tarihinde Hale tarafından, Astronomi - Uzay - Gokbilim Konu Anlatımları bölümünde paylaşılmıştır ve 1665 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Uzay Mekiği Nedir? | Uzay Mekikleri İlk Defa 1981\'de NASA Tarafından Kullanılmaya Başlanan Uzay Araçları orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...