Bilgi Bankamız 62 Kategoride, 9052 Makale ve Konu Anlatımı içermektedir. Son Güncelleme: 27.01.2020 06:06

Tersane-i Âmire | Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu’nun Merkezî Deniz Ãœssü Haliç’te Kurulan Tersâne-i Âmire – Tersane-i Amire Mimarları – Tersane-i ..


İçerik Hakkında Bilgi

  • Bu içerik 16.05.2009 tarihinde Hale tarafından, Büyük Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu bölümünde paylaşılmıştır ve 328 kez okunmuştur.
    Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

İçerik ve Kategori Araçları


Tersane-i Âmire


15. yüzyılın sonlarından itibaren bir Deniz Ä°mparatorluÄŸu olarak yapılanmasını oluÅŸturmaya baÅŸlayan Osmanlılar‘ın denizciliÄŸe verdiÄŸi önem bugün henüz yeterince kavranabilmiÅŸ deÄŸildir. Karadeniz, Marmara ve Ege denizlerini bir Türk gölü haline çevirdikten sonra, Akdeniz’in hemen tamamında hakimiyetini gerçekleÅŸtiren, diÄŸer taraftan Kızıldeniz ve Basra Körfezi’ni kontrolüne alarak yüzlerce yıl deniz yollarının güvenliÄŸini saÄŸlamayı baÅŸaran Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu‘nun merkezî deniz üssü ise Haliç’te kurulan “Tersâne-i Âmire” idi.

Ä°lk kez Fatih Sultan Mehmed‘in Kaptan-ı Derya Hamza PaÅŸa‘yı görevlendirmesi üzerine KasımpaÅŸa Deresi‘nin Hasköy tarafında sakin, geniÅŸ ve derin bir su alanına sahip olan bir yerde 11 Aralık 1455’de inÅŸa edilen ve “Bir kaç göz, bir cami-i ÅŸerif ile kaptan paÅŸalar için bir divanhaneden” oluÅŸan tersaneye Sultan Bayezid devrinde yeni ilaveler yapılmıştır.


Bu tersanenin bir “Devlet Tersanesi” haline geliÅŸi ise 1515 yılında Yavuz Sultan Selim zamanında gerçekleÅŸmiÅŸtir. Yavuz Sultan Selim, ünlü bilgin Kemal PaÅŸazâde‘ye tersane ile ilgili görüşlerini açıklarken ÅŸunları söylemiÅŸtir: “Tersâneyi üç yüz aded yapmak isterim. Ta Hisar’dan Kâğıdhâne’ye dek olmak gerekdir ve böyle olması münâsibdir. Ä°nşâallah niyetim feth-i Efrence’dir.” Çaldıran Seferi‘nden sonra tersane inÅŸası ile 500 harp gemisi donatılması için Vezir Piri Mehmet PaÅŸa bu iÅŸle görevlendirilmiÅŸtir. Galata‘dan Kâğıthane deresine kadar olan yerde Cafer Bey‘in nezaretinde baÅŸlayan ve her bir her tersane gözü için 50.000 akçenin tahsis edildiÄŸi tersane inÅŸası 1515’te tamamlanmıştır. Böylece Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu‘nun yıkılışına kadar donanmanın inÅŸaî ve idarî merkez üssü görevini yürütecek olan Galata (Haliç, Ä°stanbul) Tersanesi kurulmuÅŸ bulunmaktaydı.

Tersane Kanuni devrinde daha da geliştirilerek müştemilatı ve faaliyetleriyle dünyanın en büyük tersanesi olmuştur.

Bilinenin aksine yüzyıllar boyunca Haliç kıyısında “Camialtı, TaÅŸkızak ve Haliç” gibi üç ayrı tersane ÅŸeklinde deÄŸil tamamından oluÅŸan tek ve dev bir “Tersane Kompleksi” mevcuttu. Tersane-i Amire, kuruluÅŸundan devletin yıkılışına kadar yüzyıllarca bahriyenin merkezi, Osmanlı Donanması’nın da “merkez üssü” olma konumunu hep sürdürmüştür. 16. yüzyıl baÅŸlarında Azap Kapısı’ndan Hasköy’e kadar uzanan Tersane-i Amire’de Hasbahçe’nin yanı sıra Kasr-ı Hümayûn ve idari hizmetlerin yürütüldüğü büyük Divanhane ile birlikte 160 parça bina bulunmaktaydı.

Bu yapı içinde Kaptan PaÅŸa, Tersane Kethüdası, Tersane Emini, Tersane AÄŸası, KurÅŸunlu Mahzen Katibi ve diÄŸer yönetim kademesinin de odaları vardı. Gemi ve tersane levazımatının muhafaza edildiÄŸi Mahzen-i Sürb’de ise çeÅŸitli demir, çivi, bakır, kurÅŸun levha, kendir, halat, varil, yelken, tente, lenger, top, fanus ve kağıt gibi malzemeler bulunmaktaydı. Tersane Halkı’ndan olan Kalafatçılar, Haddadlar, Neccarlar, Paru-traÅŸlar, Meremmetçiler, Tuc-gerler, Makaracılar, Ãœstüpücüler, Kumbaracılar, NakkaÅŸlar gibi çeÅŸitli zanaat kollarının da kendilerine ait iÅŸ atölyeleri mevcuttu.


17. yüzyılda inÅŸa ve tamiri yapılan gemi sayısı 1.200’ü bulan Tersane-i Amire’de, donanmanın sefer hazırlığı içinde bulunduÄŸu dönemlerde yoÄŸun bir inÅŸa faaliyeti yaÅŸanırken diÄŸer zamanlarda ise 17. yüzyılın ortalarına kadar her yıl en az 40 kadırga yapılması kanun gereÄŸi olarak zorunlu idi. Ä°nÅŸa faaliyetlerinin büyüklüğü 16. ve 17. yüzyılın büyük tersanelerinden olan Venedik Tersanesi ile kıyaslandığında açıkça ortaya çıkan Tersane-i Amire‘de gemi yapım, bakım ve onarım iÅŸleri dışında bahriye askerlerinin eÄŸitimi ve denizcilik iÅŸleri de yapılmaktaydı.

Tersane-i Amire’nin masrafları 1793 yılına kadar Hazine-i Amire’den karşılanırken, Ä°rad-ı Cedid Hazinesi’nin kurulmasından sonra buradan karşılanmaya baÅŸlanmış ve 6 Åžubat 1805’de ise sadece bu kuruma özel “Tersane-i Amire Hazinesi” kurulmuÅŸtur.

(Visited 101 times, 1 visits today)


Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 16.05.2009 tarihinde Hale tarafından, Büyük Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu bölümünde paylaşılmıştır ve 328 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 3 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Tersane-i Âmire | Osmanlı İmparatorluğu\'nun Merkezî Deniz Üssü Haliç’te Kurulan Tersâne-i Âmire - Tersane-i Amire Mimarları - Tersane-i Amire Ricali orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...

Önceki MakaleKonuÅŸmak | Prof. Dr. Beynun AkyavaÅŸ Sonraki Makale[Ä°catlar ve KeÅŸifler] Periskop | Periskop'un Tarihçesi - Periskop'un Ä°cadı - Denizaltı Periskopları - Kara Ve Deniz SavaÅŸlarında Periskop K..

Bu Makaleyle İlgili Fikirlerinizi ve Görüşlerinizi Diğer Ziyaretçilerle Paylaşabilirsiniz