Tehlikeli Oyunlar | Oğuz Atay’ın İkinci Romanı

Tehlikeli Oyunlar

Tehlikeli Oyunlar, Oğuz Atay‘ın ikinci romanıdır. 1973 yılında yayımlandı.

Tehlikeli Oyunlar Kapak resmi

1970’te TRT’nin Roman Ödülü’nü kazanan Tutunamayanlar’dan sonra yazarla 16 Mart 1971 tarihinde yapılan söyleşide, yazar yeni bir romana başladığını ve 30-40 sayfa kadar yazdığını söylemektedir:

“Sanırım bu romanın kahramanı da tutunamıyor. Bu konudaki yakınmalarını pek ciddiye almıyorum. Selim kadar haklı değil galiba. Hikmet de (yeni romanın kahramanı) bunun farkında olacak ki tatsız sıkıntılarını dindirmek için oyunlara başvuruyor. Kitabın adı ‘Tehlikeli Oyunlar’ olacak.”

Olaylar, karakter Hikmet Benol’un etrafında gelişir. Atay edebiyatının ayırıcı özelliklerinden biri olan oyun motifi romanın bütününe hakimdir.

Romanının başkahramanı olumsuz bir tip olarak çizilmiştir:

“Selim’le oldukça güç bir tip, yani olumlu insan –bir bakıma- denemiştim. Şimdi sürekli olumsuz bir tip düşünüyorum. Küçük hesapların olumsuzluğunu. Kimsenin okumadığı kitapları okuyan, kötü yaşayan bir adam. (…) Aşağılık bir adam. (…) Hikmet farkında. Fakat kötülüklerine engel olamıyor.”

Yazar, Hikmet’i yaratırken birçok kaynaktan beslenmiş: William Shakespeare’in Hamlet’i ve İncil’deki kutsal üçlü (teslis) bunlardan ikisi. Hikmet, teslisteki İsa figürünü canlandırıyor. Tanrı ve Meryem Ana’yı çağrıştıran figürler de Hikmet’in aynı gecekonduda yaşadığı (ya da yaşadığını hayal ettiği) Albay ve Nurhayat Hanım karakterleri.

Mekanın gecekondu olarak seçilmesi de tesadüf değildir. Kent kökenli olan Hikmet için gecekondu aykırı bir mekandır ve bunun yarattığı yabancılaştırıcı etki soyut iç dünya atmosferi yaratmak için kullanılır. Romanda yine Tutunamayanlar gibi iç konuşmalara oldukça sık rastlanır ve okuyucuya aktarılan Hikmet’in yaşamının düş mü gerçek mi olduğu netleştirilmez.

Düşle gerçeğin birbirine karışması, üstkurmacanın kurgunun ana ilkesi olması Tehlikeli Oyunlar’ı postmodernist roman kategorisine dahil ediyor. Aynı zamanda Tehlikeli Oyunlar postmodernizmin Türk edebiyatındaki ilk örneği kabul ediliyor.

Oğuz Atay’ın Tehlikeli Oyunlar‘ı oluştururken birçok kitaptan ve kaynaktan etkilendiği söyleniyor. Bunların başında James Joyce’un Ulysses’i ve Vladimir Nabokov’un Solgun Ateş’i geliyor. Solgun Ateş’in Tutunamayanlar üzerinde de etkili olduğu söyleniyor. Bu romanın bir bölümünde Oğuz Atay’ın kullandığı yöntem Nabokov’un romanının esasını oluşturuyor. İki roman da ölen birinin ardından yakın bir dostunun yazdığı bir önsözle başlıyor; üst kurmaca, oyunlar, şiirler iki romanda da kullanılıyor.

Yıldız Ecevit, “Türk Romanında Postmodernist Açılımlar” adlı eserinde romanın yapısalcı bir çözümlemesini de yapmıştır.

Tehlikeli Oyunlar, 2009 yılında Seyyar Sahne tarafından tiyatro oyunu olarak uyarlanarak sahnelenmeye başlanmıştır.

Bakınız, Oğuz Atay (d. 1934, İnebolu, Kastamonu – ö. 13 Aralık 1977 İstanbul) | Türk Yazar

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 31.01.2013 tarihinde Hale tarafından, Kütüphane | Okunması Gereken Kitaplar ve Kitap Özetleri bölümünde paylaşılmıştır ve 27 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Tehlikeli Oyunlar | Oğuz Atay\'ın İkinci Romanı orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...