Tarihi Gizemler | Meroe Yazısı – Zaman: İÖ 3. Yüzyıl-Ä°S 4. Yüzyıl – Mekân: Sudan
Hale - 15 Åžubat 2013 Ãœlkeler Tarihi Ansiklopedisi 0 0 Okunma : 3075
İçerik Hakkında Bilgi
- Bu içerik 13.06.2012 tarihinde Hale tarafından, Medeniyetler ve Ãœlkeler Tarihi Ansiklopedisi bölümünde paylaşılmıştır ve 64 kez okunmuştur.
Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum
İçerik ve Kategori Araçları
- Kategoriye Abone Ol
- Makalenin Çıktısını Al
- Makaleye Yorum ekle
- Son Güncellenme Tarihi: 9 Mart 2013, Cumartesi 01:42
Tarihi Gizemler
Meroe Yazısı
Zaman: İÖ 3. yüzyıl-İS 4. yüzyıl
Mekân: Sudan
DoÄŸu çölünden gelen göçebelerin Nil vadisinde (Meroe’de) bir imparatorluk kurduklarını öğrenmek… dünyada maddi ve entelektüel kültürde öncülük eden bir milletin Mısırlı fellahların ataları olduÄŸunu öğrenmekten daha ÅŸaşırtıcı olamaz. FRANCIS LLEWELYN GRIFFITH, 1909
Nil’in akış yönünü gösteren bir haritaya bakarsanız nehrin iki kavisle altı çavlandan geçerek Sudan’ın merkezinde Hartum’dan Nasır Gölü’ne ve Sudan ile Mısır arasındaki günümüz sınırında Assuan’a aktığını görürsünüz. Eski Mısır’la rekabet eden bu geniÅŸ alan arkeologlarca Nübye olarak bilinir. Burası eski çaÄŸlarda, kökeni bilinmeyen bir kelime ile, KuÅŸ krallığı olarak anılırdı ve en büyük kenti Nil’in 5 ve 6. çavlanları arasındaki Meroe idi.
Meroitik hiyeroglif ve el yazısına benzer harfler ve fonetik değerleri. Biçim olarak Mısır hiyerogliflerine benzemekteyse de, sistem alfabetiktir.
Meroe uygarlığı eski Mısır’ın bir parçası deÄŸil, Sahra-altı Afrikası’nın en önemli ilk devletlerinden biriydi. Uygarlığın arkeolojik kökenleri İÖ 3. binyıla kadar giderse de, tarihe giriÅŸi -Mısır hiyeroglif kitabelerinde yapılan atıflarla- yalnızca İÖ 8. yüzyıldadır.
KuÅŸ kralları İÖ 712-656 yılları arasında Mısır’ı fethetmiÅŸler ve 25. hanedan olarak kabul edilip merkezi Sudan’dan Filistin sınırlarına kadar uzanan bu imparatorluÄŸu yönetmiÅŸlerdir. KuÅŸ’ta Ä°S 1. yüzyıla kadar Mısır hiyeroglifleri kullanılmıştır. Ancak bunlar Mısır yazısı gibi hem hiyeroglif hem de hiyeroglifin bir tür el yazısı versiyonu gibi olan Meroe yazısıyla birlikte kullanılmıştır.
Meroe ve diÄŸer yerlerde bulunan Mısır/Meroe çift-dilli kısa kitabeler bilimadamlarının, özellikle de Francis Llewelyn Griffith’in Meroe yazısının fonetik deÄŸerlerini çözmelerine imkân vermiÅŸtir. ÇoÄŸu Mısır yazısından alman yalnızca 23 hiyeroglif iÅŸaret (ve aynı sayıda hiyeroglifin el yazısı versiyonuna benzeyen yazılar] vardı. DiÄŸer bir deyiÅŸle Meroe hiyeroglifleri görsel bakımdan Mısır hiyerogliflerine benzese de, aslında bir alfabedir.
Bu nedenle Meroe adlarının çoğunu çevirebilir ve paralel Mısır kelimeleriyle kıyaslayarak ad olmayan bazı Meroi dilindeki kelimelerin anlamlarını tahmin edebiliriz. Ancak Meroe dili bir bütün olarak tam bir muammadır.
Elimizdeki kelimelerin Eski Nübye diline ya da bölgenin, Nil-Sahra ya da Afro-Asyatik ailesine mensup Afrika dillerinden herhangi birine benzerliği bulunamamıştır. Böylece basit bir dil çözümü yoktur: Mısır hiyerogliflerinin çözülmesinde anahtar olan Kıpti dilinin Sahra-altı eşdeğeri yoktur. Dilin çözümünde en iyi ilerleme umudu çift-dilli, Meroe ve Mısır dillerinde yazılmış daha geniş bir metin bulunmasıdır.
Belki de Griffith’in ileri sürdüğü gibi KuÅŸ krallığını yaratan insanların günümüzde Kızıldeniz yakınlarındaki doÄŸu çöllerinde dolaÅŸan ve adlarından “Bedevi” sözcüğünün türediÄŸi göçebelerin dili olan Beja’nın daha eski bir biçimini konuÅŸtuklarını öğreneceÄŸiz. Bazı dilbilimciler ise, Meroe dilinin Nübye ya da DoÄŸu Sudan dilleriyle akraba olduÄŸunu da ileri sürmüşlerdir. Ancak kesin bir ÅŸey söylemek için hâlâ erkendir.
Bakınız, Meroitik Yazı Nedir? | Meroitik Anıtsal Ve El Yazısı Alfabeleri – Meroitik Semboller Ve Sesler
Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum
Bu içerik 13.06.2012 tarihinde Hale tarafından, Medeniyetler ve Ãœlkeler Tarihi Ansiklopedisi bölümünde paylaşılmıştır ve 64 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.
Tarihi Gizemler | Meroe Yazısı - Zaman: İÖ 3. Yüzyıl-İS 4. Yüzyıl - Mekân: Sudan orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...