Bilgi Bankamız 62 Kategoride, 9052 Makale ve Konu Anlatımı içermektedir. Son Güncelleme: 27.01.2020 06:06

Tarihi Gizemler | Megalitlerin Anlamı – Zaman: İÖ Yaklaşık 5000 Yılından Sonra – Mekân: Avrupa


İçerik Hakkında Bilgi

  • Bu içerik 05.07.2008 tarihinde Hale tarafından, Medeniyetler ve Ãœlkeler Tarihi Ansiklopedisi bölümünde paylaşılmıştır ve 1693 kez okunmuştur.
    Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

İçerik ve Kategori Araçları


Tarihi Gizemler

Megalitlerin Anlamı


Zaman: İÖ yaklaşık 5000 yılından sonra
Mekân: Avrupa

Bayım, bu büyük kalıntıların haşmet ve yöntemine mi, yoksa özgün yapıları ya da kullanımlarına ait bir tek iz ve söylence olmadan burada olmalarındaki kaderlerinin garipliğine mi hayran kalayım, bilemiyorum.
RAHÄ°P GROVER, 1847

Rahip Grover’in bu düşünceleri megalitlerin yüzyıllardır insanlar için taşıdığı çekiciliÄŸi ifade etmektedir. GeçmiÅŸten kalan bu megalitler, çok etkileyici ve harikulade yerlerdir ama onlar hakkındaki bilgilerimiz açısından da bir o kadar esrarengiz ve gariptirler. Yunanca “büyük” ve “taÅŸ” kelimelerinden üretilmiÅŸ “megalit”, yalnızca “büyük taÅŸ” demektir ve megalitik bir yapı da Stonehenge gibi büyük taÅŸlardan oluÅŸturulan bir yapıdır.


Bu nedenle megalitler herhangi bir bölgede ve herhangi bir dönemde inÅŸaat için kullanılabilirler. Megalitlerin yakın yüzyıllara kadar kullanıldığı Hindistan’daki Khasia tepeleri ya da Etiyopya ve Madagaskar gibi hâlâ bir anlayış sahibi olunabilecek kadar yakın zamanlarda kullanıldığı yerler özellikle ilgi çekmektedir.

Megalitler konusunda bilgili olan yerli Malagasy halkından bir Madagaskarlı, yakınlarda Stonehenge’i ziyaret ettiÄŸinde bunların amaçlarım gayet anlaşılır bir biçimde anlatmıştır: Burada önemli olan taÅŸların ataların yerine geçtiÄŸidir ki, bu çaÄŸdaÅŸ anlatım eski anlamının aslı ya da paraleli olabilir.

Megalitler inÅŸaatlarda taÅŸ gibi deÄŸil de, büyük kütükler gibi kullanılır. (“Cyclopean” adı verilen dev bir duvar işçiliÄŸi türünde, büyük taÅŸlar standart duvarcılık teknikleriyle kullanılır.) Bu tür inÅŸaatlarda taşın yanında kütüklerin de kullanıldığını gösteren ve pek seyrek olarak günümüze kadar kalmış örneklerin dolaylı kanıtları da bulunmaktadır.

Bazı İngiliz mekânlarında taş yerine kereste kullanılmıştır. Başka formlarla olan benzerlikler, kereste ve toprak ve megalitik düzenlemelerin birbiri yerine geçebildiğini, herbirinin kendi inşaat malzemesine uygun kullanıldığını göstermektedir.

Güney Brötanya’da Carnac’ta megalitler uzun sıralar halindedir.

ESKÄ° AVRUPA MEGALÄ°TLERÄ°


Tarih öncesi çağın en tanınmış megalitleri eski Avrupa’nınkilerdir. Kimi çok uzun olan tek taÅŸlar vardır: Ä°ngiltere’nin en büyüğü olan Rudston megaliti 8,8 metredir. Fransa’nın en büyüğü Le Grand Menhir Brise (“Büyük kırık taÅŸ anıt”) ÅŸimdi yerde dört parça halinde durmaktadır ve 280 ton ağırlığındadır.

Bu taşın, eÄŸer baÅŸarıyla dikilmiÅŸ olsa boyu 20 metreyi bulacaktı. Brötanya’nın güney kıyılarındaki Menec megalitleri, 1100 metrelik bir alan boyunca uzanan 11 sıra 1099 granit megalitten oluÅŸmuÅŸtur. Gene Fransa’da Cornec’teki paralel dizilmiÅŸ olanlar ise toplam 1935 adettir.

Kayanın uzun ve dar parçalar halinde bölünebildiÄŸi durumlarda ayakta duran megalitler, Ä°skoçya’da Lewis adasındaki Callanish’teki gibi uzun ve incedirler.

TAÅž DAÄ°RELER

Dikine yerleÅŸtirilmiÅŸ taÅŸların, oval ya da yumurta biçimli halkalar oluÅŸturdukları taÅŸ dairelerin Britanya adalarında özel bir yeri vardır. Bunların en ünlü örneÄŸi Stonehenge’dir. Ä°ngiliz taÅŸ dairelerinin en büyüğü olan Avebury, 400 metre çapında bir daire oluÅŸturan 100’den fazla taÅŸtan yapılmıştır ve bir yanından çifte taÅŸlardan oluÅŸan uzun bir cadde uzanır. Bunlardan ayrı iki taşın 1999’da baÅŸka bir uzun caddenin kalıntıları olduÄŸu kanıtlanmıştır.

Bu daireler dikkatle incelenince planlarında gayet hassas geometrik ölçülerin kullanıldığı görülür ve boyutları da çoÄŸunlukla bir uzunluk biriminin katlardır: Bir “megalitik kulaç” ya da bir “megalitik yarda”. Ancak geometrinin ya da birimin yapımcıların tarafından bilinçli yapılmış olup olmadığı hakkında bir bilgimiz yoktur. Bunu, eski çaÄŸlarda kesin ölçümler araÅŸtırmamızda biz de uydurmuÅŸ olabiliriz.

Uzun ve kısa taş karışımlarıyla bazı İskoç daireleri ayın ufukta en alçak noktada olduğu dönemlerle ilişkili gibi görünmektedir. Çeşitli yerlerde yapılan ölçümlerde megalitlerin güneşin ya da göksel başka bir büyük cismin hareketleriyle ilişkili olabileceğini göstermiştir.

Modern çaÄŸda megalitlerin devler tarafından yapıldığı düşünülmüştü. 17. yüzyıldan kalma bir Hollanda resminde hunebedden’in yapılışı gösteriliyor.

MEGALÄ°TÄ°K ODALAR

Avrupa megalitlerinin diğer bir sık rastlanan türü de daha çok bir binaya benzemektedir. Burada megalitik dikitler, çatıyı oluşturan dev taşlan taşımaktadır. Bunlar hep birlikte uzun dikdörtgen bir oda ya da dar koridorlu bir oda oluşturmaktadırlar. Bu yapı genellikle bir taş ya da toprak höyüğün altındadır ve şimdi açıkta duranlarının çoğunun da zamanında böyle bir höyüğün altında olduğunu tahmin etmekteyiz.

En ünlüleri Ä°rlanda’nın doÄŸusunda Newgrange ve Knowth olan bazılarının taÅŸlarında “megalitik sanat”ın gayet süslü geometrik desenleri vardır. Newgrange öyle düzenlenmiÅŸtir ki, odası kış gündönümünde doÄŸan güneÅŸ tarafından aydınlanmaktadır.

Stonehenge ise yaz gündönümünde güneÅŸin doÄŸuÅŸu ile aydınlanmak üzere düzenlenmiÅŸtir, Ä°rlanda megalit alanlarının en büyüğü olan Knowth’da, geçitleriyle iki ayrı oda, büyük bir yuvarlak höyüğün altındadır, her geçitte ve höyüğün çevresini belirleyen taÅŸların üzerinde süsler vardır. Bu dev yapının çevresinde daha normal boyutlarda megalitik odalardan oluÅŸan daha küçük uydu höyükler vardır.

Halkbilimine göre bu megalitik odalar, çoÄŸunlukla devlerle iliÅŸkilendirilmiÅŸti: Ä°rlanda’da bir “Dev Mezarı” ve “Dev Yükü” vardır. Sardunya’dakiler “tomba di giganti”dit (dev mezarı). Hollanda’dakiler için eski Hollanda sözcüğü “hunebed”dir (“Hun yatağı”).

Bunlar genellikle mezar oldukları için “o-dalı mezarlar” olarak anılırlar. Ancak kimi zaman içlerinde kemik bulunmaz ya da höyük ile megalitik yapı, içindeki insan kalıntılarının miktarına kıyasla çok büyüktür. Ve kemiklerin de garip bir durumu vardır, iskeletler kafatasları bir yana, uzun kemikler bir yana olmak üzere kemiklere göre ayrılmış olabilirler.

Bunların yanında hayvan kemikleri de olabilir. Bu odalardan en büyüğü, Kuzeybatı Fransa’daki Bagneux’de ÅŸimdi yerel bir kahvenin bahçesin-dedir. 20 metre uzunluÄŸu 7 metre eni ve 3 metre yüksekliÄŸiyle büyük bir salon olabilecek bu yapı, benzerlerinin çoÄŸu gibi çok uzun zaman önce keÅŸfedildiÄŸinden, içinde neler bulunduÄŸunu bilemiyoruz.

Hıristiyan geleneÄŸine göre de ölüler, genellikle bir kiliseye gömülür ama kilisenin asıl amacı mezarlık olmak deÄŸildir. Kilise bir cemaatin toplanma yeridir. Megalitik “mezarlar”ın günümüze kaldığı yerlerde bunların bir köy ya da çiftlik toplumunun kendi toprağının sınırlarını iÅŸaretlemesi gibi aralıklı dikildiklerini görmekteyiz.

Ä°ngiliz taÅŸ dairelerinin en büyüğü olan Avebury’nin OrtaçaÄŸda pek deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ karmaşık bir yapısı vardı. Åžimdi çevrede büyük daire halinde duran taÅŸlarla iç tarafta gruplar oluÅŸturanlar, 20. yüzyıl arkeologları tarafından mezar çukurlarından çıkarılmıştır.

GÄ°ZLÄ° ANLAMLAR

Avrupa megalitleri çoÄŸunlukla ilk çiftçiler çağı olan Neolitik dönemden, İÖ 5000 yıl ya da daha öncesinden kalmadır. Odaların uzun biçimleri Orta Avrupa’nın ilk kuÅŸak çiftçilerinin kütüklerden yaptıkları uzun evleri hatırlatmaktadır.

Megalitler gibi “ritüel anıtlar“, biçim olarak benzersiz ve amaç bakımından muammadır: Çevresinde hendek olmayan daire biçimindeki kapalı alanların askeri ya da savunma açısından bir anlamı yoktur. Bunlara modern Batılı görüşüyle bakarsak, çiftçilerin ormanlık araziyi tarla açmak için temizlediklerini, avcı-toplayıcıların aksine bir yere yerleÅŸtiklerini düşünebiliriz.

Bu insanlar Neolitik dönem kazançlarından oluşan boş zamanlarında bir megalit yapmak için enerji ve çaba harcamış olabilirler. Ancak bazı megalitler, Neolitik çağın çok erken dönemine rastlamaktadır. Bunlar ilk güç yıllardan sonra eklenen seçimlik lüksler olamaz. Yine bunlar, gömme gibi işlevsel bir amaçla da tam olarak açıklanamazlar.

Megalitik “mezarlar”, cesetlerin kaldırıldıktan sonra unutulmadığına dair iÅŸaretler vermektedir. Burada iki aÅŸamalı bir ritüel olduÄŸu anlaşılmaktadır: Ceset önce, belki de Avustralya’da yakın zamanlarda olduÄŸu gibi ahÅŸap bir platformda açıkta bırakılır, sonra da kalan büyük kemikleri -el ve ayak parmaklarının küçük kemikleri, etlerle birlikte kaybolacaktır- megalitik odanın içine yerleÅŸtirilirdi.

Kalıntıların da kullanıldığı anlaşılmaktadır. En azından eski “gömme”lerden kalan kemikler bir yana itilmiÅŸ, yerlerine yemleri konulmuÅŸtur. Artık Neolitik toplumların kendi geçmiÅŸleriyle ilgilendiklerini anlayabiliyoruz. Bu topluluklar, ölülerin aktif bir hayatları olduÄŸu, ataların toplumsal kimlik için önemli olduÄŸu toplumlardır. Megalitik odalar eÄŸer mezarsa, bunlar bir anlamda “canlılar” İçin mezarlardır.

Eski mekânların en belirgin ve ilginç yerleri olan megalitlere, günümüzde büyük bir Ä°lgi gösterilmektedir. West Kennet gibi yerlerde Avebury’nin büyük çevre yolları ve caddeleri yakınındaki bir “odalı mezarda” günümüzde tütsü çubukları yakılmakta, odaya çaÄŸdaÅŸ insanlar tarafından ekmek ve çiçek konulmaktadır.

Bunların çağdaş anlamı şudur: Bu yerler yeryüzünün doğal güçlerinin ve insan saygısının doğru olarak ifade edildiği kutsal mekânlar olarak görülmektedir. Bu yeni fikirler, arkeologlar için eski anlamlan ifade etmekten uzaksa da, bu eski mekânların bir kere daha toplumsal ifade bulan aktif yerler olması çok doğru ve uygundur.

(Solda) Ä°ngiltere’de Yorkshire, Rudston’daki bir köy mezarlığındaki monolit. Bugün Hıristiyanlık baÄŸlamında kutsal bir yer olan bu mekânın, tarih öncesinde de kutsal ya da özel bir yer olduÄŸunu düşünebiliriz. (SaÄŸda) DoÄŸu Ä°rlanda’da Boyne Vadisi’ndeki büyük megalitik yapıların önemli bir yönü de sanattı. Knowth’daki bu taşın üzerine ince desenler kazınmış.

Avrupa megalit odalarının bir tipi uzun dik dörtgen biçimini alır: “Galeri mezar”. Özgün haliyle bir höyük altında olması gereken bu örnek, Fransa’da Finistere’de Mougou Vihan’dadır.

(Visited 7 times, 1 visits today)


Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 05.07.2008 tarihinde Hale tarafından, Medeniyetler ve Ãœlkeler Tarihi Ansiklopedisi bölümünde paylaşılmıştır ve 1693 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 2 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Tarihi Gizemler | Megalitlerin Anlamı - Zaman: İÖ Yaklaşık 5000 Yılından Sonra - Mekân: Avrupa orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...

Önceki Makale[Dünya CoÄŸrafyası] Çin Denizi | Sarı Deniz - Çin Denizi Önemli Deniz Yollarının KesiÅŸti­ği Bölge Sonraki Makale[Hukuk] Türk VatandaÅŸlığı Kanunu | VatandaÅŸlık Hizmetlerinin Yürütülmesi - Türk VatandaÅŸlığının Kazanılması - Türk VatandaÅŸlığının Kaybı - Kuzey Kıbrı..

Bu Makaleyle İlgili Fikirlerinizi ve Görüşlerinizi Diğer Ziyaretçilerle Paylaşabilirsiniz