Tarihi Gizemler | Mayaların Kayıp Kenti – Kıyamet 2012’de Mi? Zaman: Ä°S 250-909 – Mekân: Orta Amerika

Tarihi Gizemler

Mayaların Kayıp Kenti

Zaman: Ä°S 250-909
Mekân: Orta Amerika

…Madalyon tabletlerde bunları yapan insanların kendileri hakkında bilgiler yazdıklarını ve bu tabletler aracılığıyla bir gün yok olmuÅŸ bir ırkla konuÅŸarak kentin üzerindeki esrar sisini dağıtacağımızı düşünüyorduk. JOHN LLOYD STEPHENS, 1841

Guatemala, Meksika ve Belize’yi kaplayan ovalar üzerinde uçmak, Orta Amerika’nın son büyük vahÅŸi topraklarını görmek demektir. Kereste ve toprak elde etmek amacıyla ormanların giderek azalmasına raÄŸmen bölge, hâlâ dünyanın en önemli arkeolojik alanlarından biridir.

Burası bin üç yüz yıl önce Maya uygarlığının yoğun bir biçimde iskan edilmiş merkeziydi: Sayısız büyük kentte yüksek piramitler ve geniş alanlara yayılmış saraylar vardı, geniş meydanlarında ustalıkla oyulmuş anıtlar tanrısal hükümdarlarını yüceltirdi. Çok uzun zaman önce terk edilmiş bu kentler bugün yalnızca ağaç kökleriyle birbirine bağlanmış höyüklerden ibarettir.

En etkileyicileri dahil Maya kalıntıları, tozlu akademik dergilerin sayfaları arasından nadiren çıkar. Ama bazıları gerçek bir üne, hatta mistik bir havaya sahiptirler. 1970lerde üzerlerinde gayet güzel hiyeroglifler olan yaÄŸmalanmış bir dizi heykel, hemen hemen aynı anda sanat piyasasında boy gösterdi. Bunlar balta girmemiÅŸ ormanlarda keÅŸfedilmeyi bekleyen çok önemli bir baÅŸkentin ürünleri miydi? Pek çok kimse öyle düşündü ve buraya “Q Alanı” adı verildi (Latin Amerika Ä°spanyolca’sında “hangi” anlamına gelen “que?” sözcüğünden).

(Solda) Q Alanı’yla baÄŸlantılı yerlerin haritası. (SaÄŸda) Q Alanı anıtlarında k’uhul kaan ajaw ya da “Yılanın Ä°lahi Efendisi (Krallık)” demek olan “oyma amblem”e atıflarda bulunmaktadır. Bu, Maya dünyasının en büyük güçlerinden biri olan Calakmul’a aittir.

Q Alanı’nın nerede olduÄŸu hakkındaki yegâne ipuçları hiyerogliflerdedir. Aynı “oyma amblem” (glif) -ki belirli bir krallığın “tanrısal efendisi”ni anlatan bir kraliyet unvanıdır- çeÅŸitli taÅŸlarda bulunmuÅŸtur. Klasik dönemin (Ä°S 250-909) politik ortamı 50 küsur krallığa bölünmüştü ve bunlar çok sınırlı site-devletlerdi. Bu belirli amblem en önemlilerinden biri olan Kaan ya da “yılan” krallığını belirtiyordu. Bu önemli krallığın baÅŸkentinin neresi olduÄŸu hâlâ bilinmemektedir.

20 yıl süren ve çeÅŸitli görüşlerin kimi zaman öne çıkıp kimi zaman kaybolduÄŸu tartışmada bazıları Yılan baÅŸkentinin büyük Calakmul Harabeleri olduÄŸu fikrinden ÅŸaÅŸmamışlardır. Orada pek çok anıtın bulunması – en az 117 tane- genelde bu sorunun çözümlenmesini kolaylaÅŸtıracakken yerel yumuÅŸak kireçtaşının çabuk bozulması ve bin yıl süreyle tropik yaÄŸmurlar altında kalması, yazıların çoÄŸunu silmiÅŸtir.

SilinmiÅŸ metinlerin dikkatli incelenmesi ve kazılardan yeni çıkarılan bulgular, ancak son yıllarda somut yanıtlar saÄŸlamaya baÅŸlamıştır. En önemli katkı, Yılan baÅŸkentiyle ilgili iki yer adının tanınmasıyla saÄŸlanmıştır: Oxte’tuun (“Üç TaÅŸ”) ve chiik naab’ (anlamı henüz bilinmemektedir). Her ikisi de Calakmul metinlerinde sık sık yer almaktadır ki, burada kent ile çevresinden sözedildiÄŸi kesindir.

Åžu halde, eÄŸer Calakmul, Yılan’ın kentiyse, Q Alanı heykelleri oradan mı gelmiÅŸtir? Son araÅŸtırmalar bunun böyle olmadığını göstermektedir? Calakmul, Klasik Maya dünyasının en büyük hegemon’larından ya da süper güçlerinden biriydi ve hükümdarları 130 yıl boyunca “üst-krallar” olarak daha alt düzeyde olan çaÄŸdaÅŸlarına hâkimdiler.

Q Alanı taşlarının Calakmul hanedanına tâbi kralların hâkimiyetini kutladıkları ve birden fazla yerden geldiklerini gösteren belirtiler vardı. Daha büyük parçalardan bazılarının artık El Peru kentinden oldukları bilinmektedir. Acaba, diğerlerini teşhis edebilme umudu nedir?

Q Alanı’ndan bu panoda Calakmul’da bir top oyununda adı saÄŸ üst köşede olan Chak Ak’ach Yuk (“Büyük Hindi”) görülüyor; Bu hükümdarın La Corona’daki anıtta bulunan adı (saÄŸda) panonun oradan geldiÄŸinin kanıtı olabilir.

CENGELDE BİR KEŞİF

1996’da Maya ormanında eski yollan araÅŸtıran bir NASA uydusu, Guatemala’da Los Veremos yakınlarında chicleros (sakız toplayıcıları) tarafından bir göl kıyısında yapılan bir tür kamp tespit etmiÅŸti. Yapılan bir keÅŸif seferinde muhtemel bir kano rıhtımı bulunurken, yakınlardaki höyüklerde hiyeroglifli kırık bir anıt ortaya çıkarıldı.

Harvard Ãœniversitesi Peabody Müzesi’nden lan Graham ve David Stuart’ın ertesi yıl yaptıkları araÅŸtırmalarda bu yıkıntıların haritası çıkarıldı, buraya La Corona (“Taç”) adı verildi baÅŸka daha uzun kitabeler bulundu.

Bu kitabeler La Corona’nın Calakmul ile yakın iliÅŸkisini ortaya koymuÅŸtu. Stuart, Chak Ak’ach Yük (“Büyük Hindi”) adını tespit etti. Bunun büyük Calakmul kralı Yich’aak K’Ak’ın (“AteÅŸ Pençe”) yaptığı önemli bir ayine katılan yerel bir hükümdar olduÄŸu anlaşıldı. Chak Ak’ach Yük, Q Alam anıtlarından en büyüklerinden birinde, Calakmul’da Maya top oyunu oynarken görülmektedir. Bu baÄŸlantı bu panonun en azından La Corona’dan ya da ona çok yakın bir yerden geldiÄŸim göstermektedir.

La Corona, Q Alanı bilmecesinin kısmen çözümlese bile, ormanın, geri kalan parçaları içinde barındırdığını biliyoruz. Daha çok çalışma ve biraz da ÅŸansla geri kalanları da ortaya çıkarabiliriz. Q Alanı’nı arama gerçek bir balta girmemiÅŸ orman serüvenidir ama bu aynı zamanda, Kolomb-öncesi Amerika’nın en mükemmel yazı sistemi olan Maya hiyerogliflerinin çözülmesinin, Maya tarih ve politik coÄŸrafyasını çözmekte etkin bir araç olduÄŸunu da göstermektedir.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 04.06.2008 tarihinde Hale tarafından, Medeniyetler ve Ãœlkeler Tarihi Ansiklopedisi bölümünde paylaşılmıştır ve 1634 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 5 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Tarihi Gizemler | Mayaların Kayıp Kenti - Kıyamet 2012\'de Mi? Zaman: İS 250-909 - Mekân: Orta Amerika orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...