Sakarya Meydan Muharebesi (1921) | Atatürk Ve KurtuluÅŸ Savaşı Müzesi – SavaÅŸ Panaromaları

Atatürk Ve Kurtuluş Savaşı Müzesi

SavaÅŸ Panaromaları – Sakarya Meydan Muharebesi (1921)

Birinci ve Ä°kinci Ä°nönü Muharebeleri‘ndeki yenilgileri üzerine Yunan hükümeti, kuruluÅŸ halindeki yeni Türk ordusunu daha da güçlenmeden ezip dağıtmaya karar vermiÅŸti. Bu amaçla ordu mevcudunu 225.000 kiÅŸiye çıkarttı. Birliklerini yeni silah ve araçlarla donattı. Üç aylık bir hazırlıktan sonra Temmuz başında taarruza geçti.

Sakarya’da savaÅŸmak üzere cepheye ilerleyen bir topçu birliÄŸi. Sakarya Meydan Savaşı için piyadeler Ankara, Kastamonu, Karaman, ve Kayseri’de topçular Çankırı’da, süvariler KırÅŸehir’de yetiÅŸtirilmiÅŸtir.

Türk cephesi, bir alay komutanının aymazlığı sonucu, Kütahya doÄŸrultusunda yarılacaktır. Sonuçta Afyon, Kütahya ve EskiÅŸehir elden çıkar. Ordu, savaşı daha elveriÅŸli bir alanda kabul etmek üzere Sakarya nehrinin doÄŸusuna çekilir. Düşmana hiçbir birlik kaptırılmamıştı ama ordu, kaçaklar yüzünden yarı yarıya erimiÅŸti. Ordu, hızla takviye edilmeli, donatılmalı, savaÅŸ boyunca ihtiyaçları karşılanmalıydı. Oysa para yoktu, zaman da yoktu. Umut Mustafa Kemal PaÅŸa’ da idi.

Büyük Millet Meclisi Mustafa Kemal PaÅŸayı baÅŸkomutanlığa getirdi. BaÅŸkomutan ard arda 10 emir yayımlayarak halktan varlığının yaklaşık yüzde 40’ını orduya vermesini istedi. Eski gaziler de silah altına çaÄŸrıldı. Yılgınlık ve umutsuzluk yayılmadan sona erdi. Yerini Sakarya destanını yazacak olan ruh aldı. Gençler silah altına koÅŸtu. Halk, varlığını bu son ordunun ayaklarına serdi.

Sakarya Meydan Muharebesi’nde Türk subay ve Mehmetçikleri, her karış vatan toprağını canları pahasına savundular. Sakarya’da savaÅŸmak üzere cepheye ilerleyen bir topçu birliÄŸi.

Sakarya Meydan Muharebesi’ni yöneten komutanlar Duatepede.

Yunan ordusu 14 AÄŸustos günü üç koldan Sakarya’ya doÄŸru yürüyüşe geçti. Yunan ordusunun planı Türk ordusunun batıya dönük cephesi karşısına bir tümen bırakıp bütün birliklerini Sakarya güneyinde toplamak, Türk cephesini yarmak ve sol kanadını kuÅŸatmaktı. Böylece milli orduyu sona erdirmiÅŸ olacaklardı. General Papulas ve kurmay kurulu bu sonucu alacaklarına güveniyorlardı. 23 AÄŸustos (1921) Salı sabahı Sakarya Meydan Muharebesi baÅŸladı. Yunan ordusu bütün gücüyle taarruza geçti. Türk sol kanadını kuÅŸatmak için saÄŸ kanadını sürekli uzatıyordu ama karşısında daima o kanada kaydırılmış fedakar bir Türk birliÄŸini buluyordu. Cephenin uzunluÄŸu 100 kilometreyi bulmuÅŸtu.

Mustafa Kemal PaÅŸa ünlü emrini verdi. Bu yepyeni bir savunma anlayışıydı: “Savunma hattı yoktur, savunma alanı vardır. O alan bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaÅŸ kanıyla ıslanmadıkça terk olunamaz.”

Kesin olarak gerekmedikçe bir küçük tepecik bile terk edilmeyecekti. Subaylar da Mehmetçikler gibi bir karış toprak için kanlarını dökecek canlarını feda edeceklerdi.

Bu alışılmamış ve özverili savunma düzeni karşısında Yunan ordusu hızla erimeye başladı. On binlerce kaybına karşı Yunan ordusu, cephe boyunca ortalama sadece on kilometre ilerleyebilmişti. Cephe gerisine sızan Türk süvarileri ikmal kollarını vurduğu için cephane, yiyecek ve benzin sıkıntısı da çekmeye başlamışlardı. Yunan karargâhındaki iyimserlik yerini giderek derin bir kaygıya bıraktı. Durum olgunlaşmış, taarruz sırası Türk ordusuna gelmiştir:

Yunan ağır topçu birlikleri Eskişehir yakınlarında.

10 Eylül 1921 Cumartesi günü sabahı Türk karşı taarruzu başlar.Sağ kanatta ilk hamlede Duatepe geri alınır ve süngü pırıltıları içinde al sancaklar göğe yükselir. Sol kanatta da süvari kolordusu kaçan düşman artçılarının peşine düşmüştür.

Batı Cephesi Komutanı Ä°smet (Ä°nönü) PaÅŸa, Sakarya Meydan Muharebesi’nde Yunan birliklerinden ele geçirilen topları incelerken karargah subaylarıyla birlikte.

Yunan hükümeti ordunun geri çekilmesini onaylar. Oysa Yunan ordu karargahı Sakarya batısına geçmiÅŸtir bile. General Papulas, ordusunu, bütünüyle mahvolmadan savaşın diÅŸlerinden kurtarıp geriye çekebilme telaşı içindedir. Yunan Genelkurmay BaÅŸkanı General Dusmanis durumu şöyle özetleyecektir: “Kaçmaktan baÅŸka bir karar verebilecek güçleri kalmamıştı.” Yunan ordusu muharip kuvvetinin yarısını Sakarya’da bırakmış, taarruz gücünü yitirmiÅŸ bir ÅŸekilde bütünüyle Sakarya nehrinin batısına geçmiÅŸti.

22 gün ve gece süren Sakarya Meydan Muharebesi sona ermiştir. 13 Eylül 1921 günü bir bildiriyle millete ve dünyaya Türk zaferi ilan edilmiştir.

Ãœnlü tarihçi Toynbee diyor ki: “Bu savaÅŸ 20. yüzyılın en büyük savaÅŸlarından biridir.”

Kaynak: TSK – Anıtkabir

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 02.12.2007 tarihinde hale tarafından, ATATÃœRK'ün Resimleri ve FotoÄŸrafları bölümünde paylaşılmıştır ve 13889 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 2 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Sakarya Meydan Muharebesi (1921) | Atatürk Ve Kurtuluş Savaşı Müzesi - Savaş Panaromaları orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...