Promete – Prometheus | Yunan Mitolojisinde Titanlar’ın Soyundan Zeus’un Önderli­ğindeki Olymposlu Tanrılardan Eski Olanı

Promete – Prometheus

Yunan mitolojisine göre Promete, Zeus’un önderli­ğindeki Olymposlu tanrılardan da eski olan Titanlar’ın soyundandı.

Promete ile ilgili çe­şitli öyküler vardır. Bunların bazısında Promete’nin önce tanrılara benzeyen görüntüler yarattığı, sonra bu görüntülere can vererek insanı oluÅŸturduÄŸu anlatılır. Ä°nsanlar yeryüzü­ne indikten sonra, Promete GüneÅŸ’ten aldığı ateÅŸle yaktığı bir meÅŸaleyi onlara verir. Böyle­ce insanlar ateÅŸe, dolayısıyla uygarlığa kavuş­muÅŸ olur.

Promete’den genç olan Zeus, onun geleceÄŸi görme gücünü ve zekâsını kıskanmaktadır. Promete’nin insanların önünde kendisini kü­çük düşürdüğünü düşündüğü için ateÅŸi onlar­dan geri alır. Ne var ki, Promete Zeus’un ateÅŸi nereye sakladığını bularak onu yeniden insanlara verir. Zeus öç almak için Promete’yi Kafkas DaÄŸları’nda bir kayaya zincirler ve karaciÄŸerini yemesi için bir kartal yollar. Promete ölümsüz olduÄŸundan geceleri karaci­ğeri yenilenir, böylece kartal karaciÄŸeri her gün yemeyi sürdürür. Bir keresinde Zeus, eÄŸer tanrıların egemenliÄŸini tehdit eden bir gizi açıklarsa onu özgür bırakacağını söyler. Ama Promete bu yoldan özgür kalmayı red­deder ve iÅŸkenceye yılmadan dayanır, çünkü sonunda Zeus’un oÄŸullarından biri tarafın­dan kurtarılacağını biliyordur. Gerçekten de Zeus’un oÄŸullarından kahraman Herakles kartalı öldürerek Promete’yi kurtarır.

Prometheus, Hesiodos’a göre Ä°apetos’la ve Klymene’nin oÄŸlu ve Atlas, Menoitios ve Epimetheus’un kardeÅŸidir. Bazı metinlerde Prometheus’un annesi Asia ve kardeÅŸi Athos olarak gösterilir. Prometheus, öteki kardeÅŸleri gibi, tanrısal düzene kafa tutmuÅŸ, karşı çıkmış ne var ki öteki kardeÅŸlerinden farklı olarak sonunda insanlar yaratmak ve onlara ateÅŸi (yaratıcılığı, bilimi, uygarlığı) vermekle bu düzeni deÄŸiÅŸtirmeyi baÅŸarmıştır.

Olympos tanrılarının kuvvet ve kudretine karşılık, Prometheus’da kurnazlık ve zeka vardır. Titanların isyanları sırasında tarafsızlığını korumuÅŸ ve baÅŸkaldırmamış bir Titan oÄŸlu olarak Zeus’un gözüne girmeyi baÅŸarmıştı. Zeus onu Olympos’daki ölümsüzlerin arasına aldı. Oysa o Zeus ve arkadaÅŸlarına karşı kin besliyordu. Dedelerinin öcünü almak için, kendi gözyaşıyla yoÄŸurduÄŸu balçıktan ilk insanı yarattı. Sonra onun acizliÄŸine acıyarak, Hephahistos (AteÅŸ Tanrısı) alevler saçan ocağından bir kıvılcım çaldı ve insanlara armaÄŸan etti. Bunun için Tanrı Zeus tarafından Kafkas Dağında zincire vurulmuÅŸ ve Prometheus Desmotes (zincire vurulmuÅŸ Prometheus) adıyla anılmıştır. Tanrılarca görevlendirilen bir kartal(bazen akbabayla karıştırılır) sürekli olarak, her gece yeniden oluÅŸan karaciÄŸerini kemirmektedir. Onu Kafkas dağının tepesindeki bu iÅŸkenceden Zeus’un oÄŸlu yarı tanrı, ölümlü Herakles kurtarır. Prometheus; “Zeus tahtından düşmedikçe benim iÅŸkencelerimin sonu yoktur” der, böylelikle insanlığa özgürlüğün yolunu göstermiÅŸ olur.

Bu arada Zeus, kendisini hiçe sayan insanlara da bir ders vermek için, Hephaistos’a su ve balçıktan ilk bakirenin heykelini yaptırdı ve kalbine ruh yerine Prometheus’un ateÅŸi çaldığı yerden aldığı bir kıvılcımı koydu ona Pandora ismini verdi. Onu insanlara yollarken eline verdiÄŸi kutuda ise tüm kötülük ve ızdıraplar vardı. Zeus böylece insanlardan da intikamını aldı.

Zincire vurulmasındaki asıl neden Zeus’un ondan korkuyor olmasıdır. GeleceÄŸi görme yetisi olan bir titan’dır ve bu yetisini kullanarak Zeus’un Kronos’u tahttan indirmesine yardımcı olmuÅŸtur. Gelecekte de Prometheus’un bu özelliÄŸini kendisinin tahttan düşürülmesi için de kullanacağından korkan Zeus, Prometheus’un ateÅŸi (bilgiyi) çalarak insanlara vermesi ile ondan kurtulmak için gerekli fırsatı elde etmiÅŸtir. Bu iÅŸkence 30000 yıl sürmek üzere planlanmıştı, fakat Herkül’ün onu serbest bırakmasıyla Prometheus kendisinin karaciÄŸerini her gün yiyen kartalı buldu ve öç olarak Zeus’un Prometheus’u cezalandırmakla görevlendirdiÄŸi kartalın karaciÄŸerini yedi. Zeus bu ÅŸekilde cezasını sonlandıran Prometheus’u affetti ve tekrar ölümsüzler arasına aldı.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 10.09.2009 tarihinde Hale tarafından, Felsefe - Arkeoloji - Mitoloji ve Efsaneler bölümünde paylaşılmıştır ve 1482 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 1 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Promete - Prometheus | Yunan Mitolojisinde Titanlar\'ın Soyundan Zeus\'un Önderli­ğindeki Olymposlu Tanrılardan Eski Olanı orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...