Peygamber Efendimizin Hayatı | Hazret-i Zeyneb bint-i Cahş (r.a.)

Hazret-i Zeyneb bint-i CahÅŸ (r.a.)

Ä°smi Zeyneb, künyesi Umm-i Hakem. Beni Esed kalesine mensup idi. Anne tarafından Resulullah’ın akrabasıdır. Annesi, Peygamberimizin halası, Ãœmeyme binti Abtülmuttalib’tir. Babası Mekke’ye dışarıdan gelip yerleÅŸmiÅŸtir. Mekke’de 588 yılında doÄŸmuÅŸtur. Hicretin beÅŸinci yılında Zatı Saadetleriyle evlenmiÅŸtir.

Zeynep binti CahÅŸr.a., Hz.Peygamberin hanımları arasında hakkında Ä°slam düşmanları ve bilhassa Hristiyanlar tarafından en fazla gürültü koparılanıdır. Onun gerek ilk evliliÄŸi gerekse, ikinci evliliÄŸi farklı çevrelerce deÄŸiÅŸik ÅŸekilde yorumlanmış ve daima gündemde kalmıştır. Hz.Zeyneb’in Resulullah ile olan evliliÄŸini anlayabilmek için tarihi ve sosyolojik bazı gerçekleri çok iyi bilmek gerekir. Aksi takdirde yanlış bir deÄŸerlendirme yapılmış olur. Çünkü o zamana kadar bir din haline gelmiÅŸ bulunan adetler kaldırılmaktadır.

Ä°lk evliliÄŸi

Köklü ve deÄŸiÅŸmez bir gelenek olarak üst tabakaya mensup, asil ve zengin kızların fakir ve kölelerle evlenmesi yasaktı. Ancak Hz.Zeyneb’in ilk kocası Hz.Zeyd Ä°bn-i Harise r.a. Resulullah’ın azadlı kölesiydi. Bu zatı, Zatı saadetleri evlatlığa kabul edip, azat etmiÅŸler ancak o Resulullah’ın yanından ayrılmamışlardı. Resulullah’ın emirleri gereÄŸince, Hz.Zeyneb r.a. ile evlendiler. Fakat bu çok acayip bir durumdu. Hiç alt tabakadan biri hemde azatlı bir köle asil bir aile kızı ile evlenemezdi. Fakat, Ä°slamiyet, insanlar arasında eÅŸitlik ve birlik hükmü ortaya koyunca, böyle bir cahiliye geleneÄŸinin ortadan kalkması gibi tabi bir ÅŸey ne olabilirdiki? Resulullah (s.a.v) bu uygulama ile, Ä°slam da insan eÅŸitliÄŸini ortaya koyuyordu.

Bilindiği gibi Allah elçisinin en önemli tebliğ metotlarından biri de Allah tarafından gelen emir ve yasaklar önce kendisinde uygulaması, şayet bunları kendi şahsında uygulama imkanı yoksa veya böyle bir imkanı bulamamışsa, o emir ve yasakları en yakın akrabalarına uygulaması idi.

Bu uygulama doÄŸrultusunda; Resulullah (s.a.v.) halası “Ãœmeyye binti Abdulmuttalib”in kızı Zeyneb binti CahÅŸ’i, Zeyd b. Hârise’ye birbirleriyle evlenmek üzere aday olarak belirler, Zeynep Zeyd kölelikten azad edilmiÅŸ olduÄŸundan dolayı kendine denk saymaz ve ona varmak istemez..

…ve Cenab-ı Hak buyurur:

“Allah ve Resûlü, bir iÅŸe hükmettiÄŸi zaman, mü’min bir erkek ve mü’min bir kadın için o iÅŸte kendi isteklerine göre seçme hakkı yoktur. Kim Allah’a ve Resûlü’ne isyan ederse, artık gerçekten o, apaçık bir sapıklıkla sapmıştır.”

Bunun üzerine Zeyneb, Allah ve Resulünün emrine itaat etmek için Zeyd ile evliliği kabul eder. Hz.Zeyneb r.a., şahsı için değil, İslamını hükmünü herkes anlasın, diye rıza gösterir ve evlenir.

Evliliğin üzerinden bir sene kadar geçmiş olay bir örnek olmuş kök salmıştı.

Ancak, Hz.Zeyneb r.a sırf Resulullahın emrine itaatla Zeyde varmış, fakat gereÄŸi gibi ısınamamıştı. Ara sıra Peygamber’e akrabalığından dolayı ÅŸerefli olması ve asaletiyle övünerek Zeyd’e karşı büyüklenmek istiyordu. Gerçekten kumandanlığa layık olarak yaradılmış olan Zeyd buna bir süre sabretti ise de Resulullaha varıp Zeyneb’den ayrılmak istediÄŸini arz eyledi. Resulllah (s.a.v.)da bunu nefsinde uygun gördüğü halde, birdenbire müsade etmeyip buyurdular ki:
– Hanımını kendine sıkı tut Ve Allah’tan kork. Kadını boÅŸamanın, önemsiz bir mesele olmadığını, Allah katında sorumluluk getiren bir iÅŸ olduÄŸunu düşün, Allah katında helallerin en çirkini boÅŸamadır.

Zatı Saadetleriyle Evliliği

slam’dan önceki Cahiliyye döneminde yaÅŸayan güçlü örf ve geleneklerden biri de evlatlığın öz evlat gibi muamele görmesiydi. Hatta bu sebeple baÅŸlangıçta Zeyd b. Harise’y “Zeyd bin Muhammed” deniyordu. Yani “Muhammed’in oÄŸlu, Zeyd”. bu anlayışa göre hareket edildiÄŸi takdirde elbetteki öz evlat ile baba arasındaki hükümler neyi gerektiriyorsa evlatlık ile baba arasındaki hukuk bunu gerektiriyordu. Evlatlığın hanımın evlatlığı, öz oÄŸlun hanımlığı gibi kabul ediliyordu.

… ve sıra bu kötü adetin ortadan kaldırılmasına gelmiÅŸti.

Cenab-ı Hak buyuruyor:

“Onları (evlat edindiklerinizi) babalarına nisbet ederek çağırın; bu, Allah Katında daha adildir. EÄŸer babalarını bilmiyorsanız artık onlar, dinde sizin kardeÅŸleriniz ve dostlarınızdır. Hata olarak yaptıklarınızda ise, sizin için bir sakınca (bir vebal) yoktur. Ancak kalplerinizin kasıt gözeterek yaptıklarınızda vardır. Allah, bağışlayandır, esirgeyendir….”

Bu ayeti kerimenin nuzülünden sonra Zeyd’de, Zeyd b. Harise diye çaÄŸrılmaya baÅŸlandı. Evlatlık müessesinin böylece, Kur’an-ın emri ile kaldırılması ile bunun bir kalıntısı olan “evlatlık hanımlarının, evlat edinenler tarafından alınamayacağı” anlayışınında ortadan kaldırılması gerekiyordu. Bu durum için en uygun durumda olan bu sefer Resulullah idi. Ortaya çıkacak fitne ve dedikodudan çekiniyordu. Ama Ä°slam’ın gerektirdiÄŸi bu prensip, kesinlikle kendisi üzerine uygulanacaktı.

Cenab-ı Hak buyuruyor:

“Hani sen, Allah’ın kendisine nimet verdiÄŸi ve senin de kendisine nimet verdiÄŸin kiÅŸiye: “EÅŸini yanında tut ve Allah’tan sakın” diyordun; insanlardan çekinerek Allah’ın açığa vuracağı ÅŸeyi kendi nefsinde saklı tutuyordun; oysa Allah, Kendisi’nden çekinmene çok daha layıktı. Artık Zeyd, ondan iliÅŸkisini kesince, Biz onu seninle evlendirdik; ki böylelikle evlatlıklarının kendilerinden iliÅŸkilerini kestikleri (kadınları boÅŸadıkları) zaman, onlarla evlenme konusunda mü’minler üzerine bir güçlük olmasın. Allah’ın emri yerine getirilmiÅŸtir.”

Hz.Zeyneb r.a. Resulullah’ın emriyle Zeyd ile evlenmeÄŸe razı olmuÅŸ ve sonra da boÅŸanmıştı, çok üzüldü. Zatı saadetleri, onun gönlünü almak maksadıyla kendisi onunla nikahlamaya karar verir. Kendisi için isteme görevide iddeti bitince Zeyd b. Harise verilir. Zeyde bu görev baÅŸlangıçta çok ağır geldiysede, görevi yerine getirmiÅŸtir. Zeyneb bu konuda Allah’ın emrini beklediÄŸini söyler bunun üzerine yukarıdaki ayeti kerime nazil olur. Nikah iÅŸi hemen tamamlanır. Resulullah beklemeksizin Hz.Zeyneb’in yanına gelirler. Bu arad düğüne icap edenler yemeklerini yemiÅŸ, oturmakta çene çalmaktaydılar. Müslümanlar devamlı gidip geliyorlar, vakit geçtikçe geçiyordu. Resulullah bu durumdan müzdarip olmasına raÄŸmen bir ÅŸey diyemiyordu. Tam o sırada vahy nazil oldu:

“Ey iman edenler (rastgele) Peygamberin evlerine girmeyin, (Bir baÅŸka iÅŸ için girmiÅŸseniz ille de) yemek vaktini beklemeyin. (Ama yemeÄŸe) çaÄŸrıldığınız zaman girin, yemeÄŸi yiyince dağılın ve (uzun) söze dalmayın. Gerçekten bu, peygambere eziyet vermekte ve o da sizden utanmaktadır; oysa Allah, hak (kı açıklamak)tan utanmaz. Onlardan (peygamberin eÅŸlerinden) bir ÅŸey isteyeceÄŸiniz zaman, perde arkasından isteyin. Bu, sizin kalpleriniz için de, onların kalpleri için de daha temizdir. Allah’ın Resûlü’ne eziyet vermeniz ve ondan sonra eÅŸlerini nikahlamanız size ebedi olarak (helal) olmaz. Çünkü böyle yapmanız, Allah Katında çok büyük (bir günah)tır.”

Bundan sonra Resulullah evlerinin kapısına perde astılar. Hz.Zeyneb’in düğününde Resulullah bir keçi kestirmiÅŸ ve gelen misafirlere ikram ettirmiÅŸti.

Bir gün Hz.Zeynep r.a. Peygamberimize arz eder.
-Ya Resulullah, ben sizin diÄŸer karılarınızın hiç birine benzemem. Bu hatunlarınızın hiç birisi benim gibi deÄŸildir. Bunların hepsinin de nikahlarını, babaları, kardeÅŸleri, yahut da aileleri veya velileri kıydırmışlardır. Yalnız benim nikahım Melekutte kıyılmış ve zevceliÄŸi Hak Teala tarafından size bildirilmiÅŸtir”

Münafıkların “OÄŸlunun hanımını nikahladı” dedikodularına Cenab-ı Hak ÅŸu ayet-i kerime ile cevap verdi:

“Muhammed, sizin erkeklerinizden hiçbirinin babası deÄŸildir; ancak O, Allah’ın Resûlü ve peygamberlerin sonuncusudur. Allah, herÅŸeyi bilendir.”

Ahlak ve Adetleri

Çok cömert ve eli açıktı. Fukaranın dayanağı idi. Elinden iş gelirdi. Kendi eliyle deri işler, hazırlar ve bundan da para kazanırdı, kazandığınıda fakirlere dağıtırdı.

Hz.Ömer r.a. zamanında kendisine onbin dirhem geçim masrafı tayin edilmişti. Fakat bu parayı sadece bir kez aldı ve şöyle dedi:
“Ya Rabbi, gelecekte böyle paralar benim yanımda bulunmasın zira para demek fitne demektir” Aldığı parayı hemen fakirlere dağıttı. Hz.Ömer bunun üzerine “Bu hatun büyük hayır sahibidir” deyip bu sefer dağıtmaması elinde tutması haberiyle bin dirhem daha gönderir. Hz.Zeyneb ise o parayıda fakirlere dağıtır.

Hz.AyÅŸe r.a. buyuruyor:
“Ä°ster dini muameleler olsun, ister takva ve sadakat olsun, ister sıgayı rahim olsun, ister cömertlik ve fedakarlık olsun, Zeyneb’den daha iyi hiç bir hatun yoktur”

Resulullah şöyle buyurmuştu:

“Bana en çabuk ve erken olarak kavuÅŸacak olanınız, eli en uzun olanınızdır” Eli en uzun olmamasına raÄŸmen Zatı saadetlerine ilk önce o kavuÅŸtu, uzunluktan maksadın onun eliyle kazandığını, sadaka ve hayrata sarf etmesi olduÄŸu ortaya çıktı.

Vefatı

641 yılında vefat etti. Ölmeden önce, kefenini hazırlamıştı. Hz.Ömer ona ikinci bir kefen gönderdi. Hazırladığı kefen sadaka olarak verildi. Vasiyeti üzerine mezara kadar Resulullah’ın tabutunda götürüldü. Cenaze namazını Hz.Ömer r.a. kıldırdı. Hava o kadar sıcaktıki mezarı üzerine çadır kuruldu.

KAYNAK:

1) Ahzab Suresi- 36
2) Ahzab Suresi, 5
3) Ahzab Suresi, 37
4) Ahzab Suresi, 53
5) ahzab Suresi, 40
6) Elmalı Tefsir, Ahzab Suresi,
7) Kadın Sahabiler, Mevlana Niyaz, Tercüme: Prof Ali Genceli, Toker Yayınları
8) Åžamil Ä°slam Ansiklopedisi

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 21.01.2008 tarihinde Sema tarafından, Hanım Sahabiler Özel Bölümü bölümünde paylaşılmıştır ve 981 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Peygamber Efendimizin Hayatı | Hazret-i Zeyneb bint-i Cahş (r.a.) orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...