Osmanlı AntlaÅŸmaları – 1841 BoÄŸazlar SözleÅŸmesi | Avusturya, Fransa Krallığı, BirleÅŸik Krallık, Prusya, Rusya Ä°mparatorluÄŸu Ve Osmanlı D..

1841 Boğazlar Sözleşmesi

Osmanlı Antlaşmaları

1841 BoÄŸazlar SözleÅŸmesi, Avusturya, Fransa Krallığı, BirleÅŸik Krallık, Prusya, Rusya Ä°mparatorluÄŸu ve Osmanlı Devleti’nin 13 Temmuz 1841’de Londra’da imzaladığı uluslararası sözleÅŸme.

Mısır isyanı sonunda Osmanlı Devleti’nin tam bir çöküntü içine düştüğü ortaya çıkınca BoÄŸazlar meselesi önemli bir konu olarak ön plana çıktı. Çünkü, Akdeniz’in doÄŸu kapısı durumunda olan Ä°stanbul ve Çanakkale BoÄŸazları, devletlerarası iliÅŸkiler ve dengeler açısından hayati önemi haizdi. Aslında, bu safhada boÄŸazlar, BirleÅŸik Krallık veya Rusya’nın kontrolune girebilirdi. Fakat, bu güçler karşı karşıya gelmemek için ve dengelerin muhafazası maksadıyla bu türden uygulamaya teÅŸebbüs etmediler.

1841 tarihine kadar Boğazların Statüsü

1. 1535 kapitülasyonlarıyla Fransız bayrağı taşıyan ticaret gemilerine tüm Türk limanlarına girip çıkmak müsaadesi verildi. Bu müsaadeler zaman zaman diğer devletlere de tanındı.
2. 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması Rus ticaret gemilerine Boğazlardan serbestçe geçebilmek hakkını tanıdı.
3. 1798 ve 1805’de Rusya ile yapılan ittifak antlaÅŸmalarında Rus savaÅŸ gemilerinin BoÄŸazlardan geçeceÄŸine dair hükümler konuldu. 1806’da iki devlet arasında çıkan savaÅŸ bu antlaÅŸma hükümlerini geçersiz kıldı.
4. 1809’da BirleÅŸik Krallık ile imzalanan Kale-i Sultaniye AntlaÅŸması’nda BoÄŸazların tüm devletlerin savaÅŸ gemilerine kapalı tutulması prensibi kabul edildi.
5. 1829’da Edirne AntlaÅŸması’na, BoÄŸazların bütün devletlerin ticaret gemilerine açık tutulacağı hükmü kondu. (Md: 7)
6. (1833 tarihli Hünkar Ä°skelesi AntlaÅŸmasının gizli maddesinde, Osmanlı Devleti’nin Çanakkale BoÄŸazını Rusya lehine kapatacağına, yani hiçbir yabancı savaÅŸ gemisinin hiçbir sebep ve bahane ile Çanakkale’den giriÅŸ yapmasına müsaade etmeyeceÄŸi hususuna yer verildi.

Bundan da anlaşılıyor ki, Osmanlı Devleti bu dönemlerde Boğazlar Statüsünün sorumluluğunu Avrupa büyük devletleri ile paylaşma durumuna girmiştir.

Mısır meselesinden sonra ise, BoÄŸazlar, Rusya’nın kontrolünden alınmış ve tekrar Avrupa büyük devletlerin taahhüdü altına verilmiÅŸtir.

1841 Boğazlar Sözleşmesi

Bu antlaÅŸma ile BoÄŸazların barış zamanında savaÅŸ gemilerine kapalılığı uluslararası yükümlülük altına alınmıştır. BoÄŸazların kapalılığı kavramı yalnız barış zamanı ile sınırlıdır. Osmanlı Devleti savaÅŸa girdiÄŸi takdirde BoÄŸazlan istediÄŸi gibi tasarruf edebilecektir. Yani, dilediÄŸi devletin savaÅŸ gemilerine açabilecektir. Nitekim, bu prensip Kırım SavaÅŸanda uygulanacak, Ä°ngiliz ve Fransız savaÅŸ gemilerinin Karadeniz’e geçmelerine izin verilecektir.

Sonuç olarak; 1841 yılında Osmanlı Devleti üzerindeki Rus nüfuzu ve baskısı gerilemiÅŸ; Fransa’nın Mısır üzerindeki etkinliÄŸi ortadan kalkmış; Hünkar Ä°skelesi AntlaÅŸması hükümleri sona ermiÅŸ; Ä°ngiltere ise en kazançlı ülke durumuna gelmiÅŸtir.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 15.09.2010 tarihinde Hale tarafından, Büyük Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu bölümünde paylaşılmıştır ve 63 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Osmanlı Antlaşmaları - 1841 Boğazlar Sözleşmesi | Avusturya, Fransa Krallığı, Birleşik Krallık, Prusya, Rusya İmparatorluğu Ve Osmanlı Devleti\'nin 13 Temmuz 1841\'de Londra\'da İmzaladığı Uluslararası Sözleşme orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...