Okul Öncesi Eğitim ve Çocuk Gelişimi hakkında

Okul öncesi eğitim neden önemlidir?
Okul öncesi eğitimin çocuklar, aileler ve toplum açısından birçok faydası vardır. 0-6 yaş arasını kapsayan erken çocukluk dönemi çocuğun en hızlı geliştiği dönemdir.

Beyin yapısı ve fonksiyonlarının gelişiminin üçte ikilik bölümü 0-4 yaş arasında tamamlanmaktadır. Erken çocukluk dönemindeki deneyimler beynin çalışma biçimi için belirleyicidir. Yapılan çalışmalar okul öncesi eğitim alan çocuklarda okula devam oranlarının ve okul başarısının daha yüksek olduğunu göstermiştir.
Okul öncesi eğitim sosyal ve duygusal gelişimi destekleyerek, yetişkinlik döneminde de kişilerin daha üretici ve verimli olmalarını ve sahip oldukları potansiyeli tam olarak kullanmalarını sağlar.
Çocukların gelişim özellikleri, bireysel farklılıkları ve yetenekleri göz önüne alan, sağlıklı bir biçimde fiziksel, duygusal, dil, sosyal ve zihinsel yönden gelişimlerini sağlayan, olumlu kişilik temellerinin atıldığı, yaratıcı yönlerinin ortaya çıkarıldığı, çocukların kendilerine güven duymalarının sağlandığı, ebeveyn ve eğitimcilerin etkin olduğu kaliteli bir okul öncesi eğitim programına katılan çocukların diğer çocuklara kıyasla gelecekte okul başarıları daha yüksek, sosyal ve duygusal, sözel, zihinsel ve fiziksel gelişim açısından daha yetkin olduklarını araştırmalar göstermiştir.

Okul öncesi eğitimin yararlarını kısaca şu şekilde sayabiliriz:

1-Çocukların zeka puanlarında yükselme

2-Sınıfta kalma ve okul eğitiminden ayrılma oranlarında düşme

3-Çocukların beslenme ve sağlık durumunda iyileşme

4-Sosyal ve duygusal davranış gelişiminin daha ileri olması

5-Daha olumlu ebeveyn-çocuk ilişkisi

6-Yetişkinlikte kendine yeten, ekonomik kazanç potansiyeli yüksek bireyler olmak

Bu yüzden bu dönemde çocuğun zihinsel ve bedensel olarak yeterli beslenmesi ve etkileşimde bulunabildiği, onun gelişimini destekleyen bir ortamda bulunması gerekmektedir. Erken çocukluk eğitimi insan gelişiminin başlangıç noktasıdır. Okul öncesi eğitim, çocukların ve ülkemiz insanının uzun vadede daha üretken, daha yaratıcı, sorun çözmede daha yetkin olmasını sağlar.

Okul öncesi eğitim çocuğu ilköğretime hazırlar mı?
İlköğretime hazır olmanın şartlarından biri çocuğun kendi yaşına uygun zihinsel gelişim düzeyine erişmesidir. Buna paralel olarak ilkokula başlayacak her çocuğun bazı temel becerileri kazanmış olması şarttır. Okul öncesi eğitim bu becerilerin kazanılmasında önemli bir rol oynar.

Okul öncesi eğitimin okula hazır olmayı sağlama açısından kazandırdığı becerileri şöyle özetleyebiliriz:

Sosyal olarak, çocuklar oyuncakları paylaşmanın yanında yetişkinin ilgisini, yiyecekleri paylaşmayı ve karşılıklı konuşmayı öğrenirler. Ayrıca yaşıtlarıyla çatışmaları ve ilişkilerde ortaya çıkan sorunları çözümlemeyi ve kendini nasıl ve ne zaman koruyacağını ve diğer çocukların hakkına saygı göstermeyi de öğrenirler. Bütün bunlar çocuğun ileriki yaşamında ortaya çıkan tüm sorunları çözmesine yardımcı olacak problem çözme becerilerinin artmasını sağlar.

Duygusal olarak, kendi işlerini kendisi yapması, sorunları kendisinin halletmesi ve bazı kararları kendisinin vermesi sayesinde kendine güveni yükselir.

Anne-babadan ayrı kalabileceğini ve onların bulunmadığı zamanlarda da kendisine bakabileceğini görmek çocuğun öz güven ve bağımsızlık duygularını artırdığı gibi, kendi kendini avutma ve oyalama becerilerinin gelişmesine yardımcı olur.

Ayrıca toplu yaşamanın gerektirdiği sınırlara ve kurallara uymayı da anaokulunda öğrenirler.

Fiziksel olarak kesme, yapıştırma, boyama, kalem kullanma gibi faaliyetlerin düzenli olarak yapılması sonucu ince motor becerileri gelişir.

Ayrıca koşma, zıplama, fırlatma, tırmanma gibi kaba motor fonksiyonlarını da kullanır ve geliştirir.

Zihinsel olarak, nesneleri eşleştirme, sınıflandırma, ölçme, gözlem yapma ve fikirler üretme gibi matematik ve bilim becerilerini kazanır.

Canlandırma, taklit ve hayali oyunlar sayesinde hayal gücü gelişir. Arkadaşları ve öğretmenleri ile konuşmak dil becerilerini geliştirir.

Kitapları incelemek, boyama ve çizimler yapmak, arkadaşlarına mektup yazmak gibi faaliyetler de erken okuma ve yazma yetilerinin gelişmesine yardımcı olur.

Ayrıca anaokulundaki faaliyetlerin dikkat ve konsantrasyon gerektirmesi çocuğun beyninin bu fonksiyonlarının gelişimine katkıda bulunur.

Dikkat eksikliği sorunu ve öğrenme güçlüğü olan çocukların erken farkedilmesi ve okula başlamadan gerekli önlemlerin alınmasını sağlar.

Tüm bunlar da okula hazır olması ve okul başarısı açısından önem taşır.

Okul öncesi eğitimine başlamak için en uygun yaş nedir?
Okul öncesi eğitim için hazır olma yaşı her çocuk için aynı değildir.

Genel olarak ana okuluna başlama yaşının 2-4 yaş arası olduğunu söyleyebiliriz.

Gelişimsel olarak bazı çocuklar 2 yaşında, bazı çocuklar da 3-4 yaşında ana okuluna başlamak için hazır olabilmektedir.

Annenin çalışması nedeniyle daha önceden anneden ayrı kalmaya alışık olan, ihtiyaçlarını konuşarak veya başka biçimlerde ifade edebilen, basit komutları izleyebilen, yürüme ve koşma gibi kaba motor fonksiyonları gelişmiş olan çocuklar hangi yaşta olurlarsa olsunlar, anaokuluna başlayabilirler.

Konuşma, yeme, hırçınlık, saldırganlık, büyüklerden ayrılamama, aşırı hareketlilik gibi sorunları olan çocukların anaokuluna gitmeleri de özellikle tavsiye edilebilmektedir.

Çocuğu anaokuluna psikolojik olarak nasıl hazırlamak gerekir? Onu nasıl motive edebiliriz?
Çocukların yeni ortamlara uyum yeteneği çok yüksektir. Ancak onun bu uyum yeteneğinin anne-babalar tarafınızdan engellenmemesi gerekir.

Aileler çocuklarını kreşe başlatma kararı verdiğinde, çocuktan önce anne-baba olarak kendilerinin buna gerçekten hazırlanması ve kararlarından emin olması gereklidir. Anne-babalar çocuğun kreşe başlatma kararı konusunda ne kadar rahat olursa, çocuklar da, kendileri de o kadar az sorun yaşarlar. Anaokuluna başlamadan önce çocukla okul hakkında bol bol konuşmak, anaokullarında sıklıkla yapılan faaliyetleri çocuğa yavaş yavaş tanıtmak önemlidir. Örneğin evde makasla kağıt kesmeye ve boya kalemlerine alışkın bir çocuk, anaokulunda da aynı kağıt ve boyaları görünce rahatlar. Anne-babaların çocuğunuzun önemli bir adım atmakta olduğunu kabul etmeleri ve onu desteklemeleri önemli olmakla birlikte, farkında olarak veya olmayarak, bu değişiklik konusunun üzerinde çok fazla durmaları, yaşayacağı değişikliği çok fazla vurgulamaları da çocuğun kaygısını artırabilir.

Küçük çocukların anne-babaların verdiği sözel olmayan sinyalleri okumakta usta oldukları unutulmamalıdır. Bu nedenle eğer anne-baba onu kreşe başlattığı için suçluluk duyuyor ya da nasıl onu kreşe bırakıp çıkacağı konusunda endişe hissediyorsa, büyük olasılıkla çocukta bunu hissedecektir. Çocuğun kreşe rahat bir şekilde uyum sağlaması ve burada mutlu olması için öncelikle anne-babanın bu konuda kararlı, rahat ve emin davranması çok önemlidir.

Çocuğu kreşe gönderme kararı konusunda anne-baba ne kadar sakin ve emin davranırsa, çocuk da kendini o kadar güvende hissedecektir. Anne-babanın en ufak bir güvensizlik ya da tereddüdü ise çocuğun güvensizlik hissini ve kaygısını şiddetlendirecektir.

Çocuğu anaokuluna gönderirken karşılaşabileceğimiz zorluklar ve dikkat etmemiz gereken noktalar nelerdir?
Anne-babasından hiç ayrı kalmamış çocukların anaokuluna başlamadan önce kısa süreli ayrılıklara hazırlanması faydalı olur.

Hiç ayrılık yaşamamış çocuğun aniden farklı bir ortamda yalnız kalması endişe ve kaygıyı fazla hissetmesine neden olabilir. Bu nedenle çocuğun kısa süreli ayrılıklara alışması için önceden hafta sonu bir yakınına bırakılması, gün içinde belli saatlerde evde ya da başka bir ortamda anneden ayrı biriyle kalması tavsiye edilir.

Çok çekingen ve kendine güveni düşük çocuklar ve sınır ve kural tanımayan çocukların anaokuluna başlamasında değişik sorunlar yaşanır. Çekingen çocuklarda öğretmen yardımı olmadığında çekingenlik ve güvensizliğin artması gözlenebilir. Bu gibi durumlarda öğretmenle işbirliği yapılarak, çocuğun kendini ifade etmesinin sağlanması önemlidir.

Sınır ve kural tanımayan çocukların da diğer çocuklara ve okul eşyalarına zarar vermesi sorunu yaşanabilir. Yine aynı şekilde öğretmenlerle işbirliği yapılarak, sınır ve kuralların bu çocuklara öğretilmesi sağlanabilir.

Çocuk anaokulundan korkuyorsa, neler yapmak gerekir?
Her yeni ortama girmenin çocuklarda ve yetişkinlerde belli düzeyde bir kaygı oluşturması doğaldır. Yukarıda belirttiğim şekilde çocuk önceden hazırlanarak bu kaygısını yenmesinde yardımcı olunabilir.

Ancak anne-babanın farkında olarak veya olmayarak, bu değişiklik ve kaygının üzerinde çok fazla durması, kendilerinin de kaygılı olması çocuğun kaygısını artırabilir.

Küçük çocuklar sözel olarak ifade etmeseler de, davranış ve mimiklerinden anne-babalarının neler hissettiğini çok iyi anlarlar. Eğer anne-baba çocuğu kreşe başlattığı için suçluluk ya da kaygı duyuyorsa, büyük olasılıkla çocuk da bunu hissedecektir.

Çocuğun kreşe rahat bir şekilde uyum sağlaması ve burada mutlu olması için öncelikle anne-babanın bu konuda kararlı, rahat ve emin davranması çok önemlidir. Çocuğu kreşe gönderme kararı konusunda anne-baba ne kadar sakin ve emin davranırsa, çocuk da kendini o kadar güvende hissedecektir.

Eğer çocuk annesinden ayrılmak ve anaokuluna gitmek istemezse, neler yapmak gerekir?
Her çocuk seçme şansı verilirse, doğal olarak annesi ile kalmak ister. Ancak çocuk kendisi için doğru olanı değerlendirme kapasitesine sahip değildir.

Bu nedenle anaokuluna başlama gibi çok önemli bir kararının çocuğun anlık isteklerine bakılmaksızın anne-baba tarafından verilmesi gerekir.

Çocuğun istemediği taktirde okuldan alınacağını bilmesi veya bunu sezmesi, okula uyumunu ve düzenli devam etmesinin sağlanmasını zorlaştırır, hatta bazı hallerde imkansız hale sokar.

Bu nedenle, anaokulu ile ilgili önemli bir sorun ya da hastalık durumu olmadığı sürece okuldan ayrılmasının söz konusu olmadığı çocuğa anlatılmalıdır.

Anne-babasından hiç ayrı kalmamış çocukların anaokuluna başlamadan önce kısa süreli ayrılıklara hazırlanması faydalı olur. Hiç ayrılık yaşamamış çocuk, aniden farklı bir ortamda yalnız kalması endişe ve kaygıyı fazla hissetmesine neden olabilir. Bu nedenle çocuğun kısa süreli ayrılıklara alışması için hafta sonu bir yakınına bırakılması, gün içinde belli saatlerde evde ya da başka bir ortamda anneden ayrı biriyle kalması tavsiye edilir.

İlk birkaç gün çocuğun yeni ortama güven duyması ve aşinalık kazanması için öğretmenlerin önerileri doğrultusunda anne-baba anaokulunda belli bir süre kalabilir. Ancak bunun birkaç günü geçmemesi ve anaokuluna bırakırken anne-babanın vedalaşma süresini kısa tutması ve duygusal sahnelerden kaçınması önerilir.

Okul öncesi eğitimde çocuklar ne tip becerileri kazanır?
Çocuklar okul öncesi eğitim ile sosyal, duygusal fiziksel ve zihinsel birçok beceri kazanır ve geliştirirler.

Sosyal olarak paylaşmayı, sıra beklemeyi, kurallara uymayı, karşılıklı konuşmayı, oyun kurmayı, yaşıtları ile çıkan çatışmaları çözmeyi, kendini korumayı ve diğer çocukların haklarına saygı göstermeyi öğrenir.

Yemek, uyku, tuvalet gibi özbakım becerilerini kazanmak, anne-babadan ayrı kalmak duygusal gelişimine katkıda bulunarak kendine güvenini artırır.

Anaokullarındaki kesme, yapıştırma, boyama, kalem kullanma gibi faaliyetlerin düzenli olarak yapılması ise çocukların ince motor becerilerini geliştirir. Ayrıca koşma, zıplama, fırlatma, tırmanma gibi faaliyetlerle de kaba motor fonksiyonlarını kullanır ve geliştirir.

Anaokulundaki nesneleri eşleştirme, sınıflandırma, ölçme, gözlem yapma ve fikirler üretme gibi çeşitli faaliyetler çocuğun matematik ve bilim becerilerinin gelişmesini sağlar.

Canlandırma, taklit ve hayali oyunlar sayesinde hayal gücü gelişir.

Arkadaşları ve öğretmenleri ile konuşmak dil becerilerini geliştirir.

Kitapları incelemek, boyama ve çizimler yapmak, arkadaşlarına mektup yazmak gibi faaliyetler de dikkat ve konsantrasyonun artmasına ve erken okuma ve yazma yetilerinin gelişmesine yardımcı olur.

Anaokulu çocuğun yaratıcı yönlerini ve ilgi alanlarını ortaya çıkarmak açısından da önem taşır.
OKUL ÖNCESİ ÇOCUK VE PSİKO-MOTOR GELİŞİMİ
3 – 4 YAÅž GRUBU PSÄ°KOMOTOR GELİŞİM
Küçük Kas Gelişimi
· Baş ve işaret parmağimi kullanarak küçük nesneleri toplayabilirim.
· 8 adet dügmeyi delikli bir kutuya atabilirim.
· 8 adet küple kule yapabilirim.
· 6 adet silindir şeklindeki çubuklari oyuklarina yerleştirebilirim
· 4-5 adet boncuğu bir ipe yerleştirebilirim.
· Modele bakarak üç blokla köprü yapabilrim.
· Yardimsiz kalem tutabilirim.
· Modele bakarak (x,+,O,&127;) şeklini çizebilirim.
· Gösterildiğinde dikey ve yatay çizgileri taklit edebilirim.
· Daire içinde gözleri, ağzi ve burnu olan bir yüz resmi çizebilirim.
· Bir şeklin sinirlarini taşirmadan boyayabilirim.
· Makasi düz olarak tutabilir ve yardimla makas kullanabilirim.
· Yapiştirici kullanarak bir şekli kağida yapiştirabilirim.
· Patates vs. gibi baski çalismalari yapabilirim.
· Yoğurma maddelerini kullanarak değişik şekiller oluşturabilirim.
· Bir kağidi ikiye katlayabilirim.
· Sivilari bir kaptan diğer bir kaba boşaltabilirim.
Büyük Kas Gelişimi
· Oyun oynarken çömelebilirim.
· Tek ayağimin üzerinde beş saniye durabilirim.
· Parmak uçlarima basarak ileri doğru bir metre yürüyebilirim.
· Tek ayağimla siçrama hareketi yapabilirim
· Çift ayakla dört kez öne doğru siçrayabilirim.
· Merdivenlerden inip çikabilirim.
· Yardimsiz kaydiraktan kayabilirim.
· Salincakta sallanabilirim
· Bir bardak suyu dökmeden taşiyabilirim
· Orta büyüklükte bir topu atabilir, yere vurarak siçratabilir, kollarimla yakalayabilirim.
· Yardimsiz üç tekerlekli bisiklete binebilirim.
· Öne doğru takla atabilirim.
· Yerde sürünerek ileri doğru gidebilirim.
4-5 YAŞ GRUBU PSİKOMOTOR GELİŞİM
Küçük Kas Gelişimi

. Tek gözüm kapali iken yerdeki küçük nesneleri toplayabilirim.
· On küple kule yapabilirim.
· BeÅŸ adet blok’ u tren ÅŸeklinde dizebilirim.
· Model gösterildiğinde kare, arti, çarpi, üçgen, V, T, H, D şekillerini çizebilirim.
· Üç kisimli adam resmi ve basit bir ev resmi çizebilirim.
· Sinirlari belli bir yol üzerinde soldan sağa, yukardan aşağiya, sağdan sola doğru elimi kaldirmadan çizgi çizebilirim.
· 1’den 5’e kadar olan sayilari kopya edebilirim.
· Ufak bir makasla sekil kesebilir ve başka bir kağitta bulunan ayni şeklin üzerine yapiştirabilirim.
· Model gösterildiğinde bir kağidi üç kere katlayabilirim.

Büyük Kas Gelişimi

· Tek ayağimin üstünde durabilirim.
· Bir denge tahtasi üzerinde yürüyebilirim.
· Parmak ucuma basarak koşabilirim.
· Tek ayağimla siçrama hareketi yapabilirim
· Yardimsiz on basamaği ayak değiştirerek çikabilir ve inebilirim.
· Atilan küçük bir topu dirseklerimi kullanarak tutabilirim.
· Müzikli halka oyunlari oynayabilirim.
· Üç tekerlekli bisiklete binebilirim.
· Müziğe göre hareket edebilirim.
· Hareket halinde büyük bir topu ayağim ile durdurabilirim.

5 – 6 YAÅž GRUBU PSÄ°KOMOTOR GELİŞİM
Küçük Kas Gelişimi

. Model olunduÄŸunda ayakkabi baÄŸciÄŸiyla duÄŸum atabilirim
· Anahtarla kapi kilidini açabilrim
· Nokta nokta verilenbir resmin noktalarini birleştirebilirim
· 6 kisimlı bir adam resmi çizebilirim ve eksik çizilmis bir adam resmini tamalayabilrim
· Söylendiğinde yatay,dikey, arti, çarpi,daire,üçgen,kare, dikdörtgen şekillerini çizebilirim
· 1’den 10’a kadar olan sayilari kopya eebilrim
· Labirent bulmacalari tamamlayabilrim
· Bir kağidi dörde katlayabilirim
· Gösterildiğinde bir kareyi üçgen şeklinde katlayabilirim
· Bir kavanozun kapağini açip kapayabilirim
· Tahta çekiç ile tahtaya çivi çakabilirim

Büyük Kas Gelişimi

. Tek ayağimin üzerinde 10 saniye durabilirim
· Sözel yönlendirmelere göre degişik hizlarda ve yönlerde yürüyebilirim
· Öne doğru taklalar atabilirim
· Beş kez üst üste eğilerek dizimi büküp kaldirabilirim
· Ayaklarim tutulduğunda ellerimin üstünde yürüyebilirim
· Tek ayağimin üstünde sicrama hareketi yapabilirim
· Kendime doğru atilan topu tutabilirim
· Müzikli dairesel oyunlar oynayabilirim
· Koşarken yerdeki nesneleri toplayabilirim
· Ziplayan topu yakalayabilirim
· Her iki elimle de bir nesneyi veya bir eli, kuvvetle sikabilirim
· Parmak uçlarima basarak iki metre kadar koşabilirim

OKUL ÖNCESİ ÇOCUK VE DAVRANIŞ GELİŞİMİ
3 – 4 YAÅž GRUBU

SOSYAL VE DUYGUSAL GELİŞİM

. Adımı soyadımı söyleyebilirim.
· Cinsiyetimi (kız-erkek) söyleyebilirim.
· Yaşımı bilebilirim.
· Anneme basit ev işlerinde yardım edebilirim.
· Annemden ayrılmam gerekirse ağlamam.
· Büyüklerimle ve arkadaşlarımla selamlaşabilirim.
· Eşyalarimi, oyuncaklarimi arkadaşlarimla paylaşabilirim.
· Hayali oyunlar oynayabilirim.
· Başka çocuklarla oyunlar oynayabilirim.
· Söylenen şarkilara eşlik edebilirim.
· Konuşulanlari dinleyebilirim.
· Grup işinde iş birliği yapabilirim.
· Başkalarinin duygusal tepkilerini anlayabilirim.
· Kendi vücuduma ait özellikleri bilir ve söyleyebilirim.
· Sira beklemeyi bilirim.
· Kendimden küçüklere sevgi ve ilgi gösterebilirim.

BİLİŞSEL GELİŞİM ALGILAMA

. Kirmizi, sari, mavi gibi ana renkleri taniyabilirim.
· 4-8 parçali eşleştirme kartlarini eşleştirebilirim.
· 4-6 parçali bulyapi tamamlayabilirim.
· 3 değişik şekli (üçgen, kare, daire) şekil tablosuna yerleştirebilirim.
· 1,2,3 sayisini sirasiyla söyleyebilirim.
· Birden fazla olan nesnelerin, çok olduğunu bilir ve çoğul olarak ifade edebilirim.

ÖZBAKIM BECERİLERİ

. Elimi yüzümü tek başima yikayipkurulayabilirim
· Tek başima dişlerimi firçalayabilirim.
· Yardimla saç, tirnak, burun, kulak, ayak gibi organlarimin temizliğini yapabilirim.
· Yardimla meyve gibi yiyecekleri yikayabilirim.
· Içinde bulunduğum çevreyi temiz tutabilirim.
· Yemek yerken çatal, kaşik kullanabilirim
· Suyumu kendim kullanabilirim
· Iç çamaşirlarimi giyip çikabilirim.
· Ayakkabimi giyebilirim.
· Alttan kapali fermuarlari açip kapayabilirim.
· Orta büyüklükteki düğmeleri açip kapayabilirim.
· Vücut kisimlarini gösterebilirim (kol, bacak, göz)
· Vücudumun kisimlarinin ne işe yaradiğina ait sorulara doğru cevap verebil
SOSYAL VE DUYGUSAL GELİŞİM

. Kendime ait olarak sorulan sorulara cevap verebilirim.
· Engellenirsem inat edip direnebilirim.
· İlgi çekmek için dramatik gösterilerde bulunabilirim.
· Başkalarina yardim etmeyi severim.
· Grup oyunlari oynayabilirim.
· Zaman zaman saldirgan davranişlarda bulunabilirim.
· Verilen kurallara uyabilirim.
· Yetişkinleri taklit edebilirim.
· Sevdiğim kişileri paylaşmayabilirim.
· Oyunlarda cinsiyet ayrimi yapabilirim.
· Hakkimi savunabilirim.
· Duygularimi ifade edip paylaşabilirim.
· Başkalarinin görüşlerini alabilirim.
· Grup içinde işbirliği yapabilirim.
· Eşyalarimi paylaşabilirim.

BİLİŞSEL GELİŞİM

. Özellikleri belirtildiğinde iki ve üç boyutlu nesneleri seçebilirim.
· Dört seçenekten istenilen rengi seçebilirim
· Alti rengi isimlendirebilir ve genelleyebilirim.
· Sekiz parçali eşleştirme kartlarini seçip, düzenleyip eşleştirebilirim.
· Orjinal resim ile ayni resmin gölgesini esleştirebilirim.
· Sayilari ezberleyebilirim.
· 1 den 5’e kadar olan nesneleri dokunarak sayabilirim.
· 5’e kadar sira dizisi içindeki sayilari seçer ve isimlendirebilirim.
· 5’e kadar olan sayi kümelerini ve sayilari eÅŸleÅŸtirebilirim.
· 6 adet bloğu büyüklük sirasina göre dizebilirim.
· Nesneleri görmeden dokunarak tanimlayabilirim.
· 6-8 parçali bir bulyapi tamamlayabilirim.

ÖZBAKIM BECERiLERi

. Burnum akinca, burnumu mendille silebilirim.
· Hapsirinca elimle ağzimi kapayabilirim.
· Sofra kurallarina uygun bir şekilde oturup yemek yiyebilirim.
· Kamiş kullanarak içecekleri içebilirim.
· Becerikli bir şekilde giysilerimi giyip çikarabilirim.
· Ayakkabi bağciğimi bağlayabilirim.
· Giysilerimin önünü ve arkasini ayirt edebilirim.
· Küçük düğmeli giysilerimi kapayarak giyebilirim.
· Alt ucu kapali sabit fermuari çekip kapayabilirim.
. Çit çit, kopça, kemer, ayakkabi tokalarini açip kapayabilirim.
· Dişlerimi firçalayabilirim.
· Yakin çevremizde yalniz başima,bağimsizca gezinebilirim.
· Eşyalarimi toplayip, ufak tefek işlerde büyüklerime yardim edebilirim.

5-6 YAÅž GRUBU

ÖZ BAKIM BECERİLERİ

. Elbiselerim islatmadan elimi, yüzümü yikayip kurulayabilrim.
· Saçlarimi tarayip, dişlerimi firçalayabilirim
· Tuvaletimi yalniz başima yapabilirim
· Sofra kurallarina uygun olarak çatal, biçak, kaşik kullanarak yemek yiyebilirim

SOSYAL ve DUYGUSAL GELİŞİM

. Mantıklı, kontrollü ve bağimsiz hareket edebilirim.
· Kendi arkadaşlarimi kendim seçebilirim
· Küçük grup oyunlari oynamayi severim
· Küçük çocuklari ve hayvanlari çok severim
· Yetişkin giysileri giymekten çok hoşlanirim
· Evcilik oynamayi çok severim
· Yapamadiğim şeyler için yetişkinden yardim isterim
· Bir oyun için gerekli kurallari anlayabilir ve o kurallara uyabilirim
· Günlük programin başlangiç ve bitiş zamanini anlayabilrim
· Basit aliş veriş işlerini yapabilrim
· Kendim ile ilgili kizginlik, mutluluk, sevgi gibi duygularimi belli edebilirim
· Yetişkin rollerini taklit edebilirim
· Yemek zamani sohbetlerine katilmayi severim
· Üzüntü içinde olan arkadaşlarima sempati gösterip yardim edebilirim
· Basit aletler kullanarak yapi, insaat oyuncaklari ile oyunlar planlayip oynayabilirim
· Sorumluluk alir ve aldiğim sorumluluğu yerine getirebilirim
· Mantik dişi korkularim olabilir
· Davranişlarimin büyükler tarafindan beğenilmesine cok önem veririm
· Kendi haklarimi koruyabilirim
· Sosyal kurallarin nedenlerini anlayabilirim
· Sakin ve sessiz durmaktan hoslanmam
· Zaman zaman alingan olabilirim
· Tenkitlerden hiç hoşlanmam

BİLİŞSEL GELİŞİM

. 10 – 12 Kadar ana ve ara renk taniyabilirim
· 10 – 12 Kadar resmi eÅŸleÅŸtirebilirim
· 12 Parça verildiğinde 10 parçalik bir bilmeceyi tamamlayabilir ve işe yaramayan 2 taneyi ayirabilirim
· Iki değişik ses arasindan ayni ve farkli olani seçebilirim
· Görmesem bile tanidiğim bazi sesleri taniyabilirim
· Dokunarak soğuk sicak ilik nesneleri ayirabilirim
· Görmeden dokunarark kumaşlarin özelliklerini taniyarak eşleştirebilirim
· 8 sayisinin ardindan gelen sayinini ne olduğunu söyleyebilirim
· 20’ye kadar olan nesneleri sayabilirim
· Dakika belirtmeden saati söyleyebilirim
· 1’den 10’a kadar kariÅŸik verilen sayilari siralayip, sira içinde eksik olan sayiyi bulabilirim
· 1’deden 10’a kadar sayilarla toplama ve çikarma iÅŸlemi yapabilirim
· Nesnelerin sira içindeki pozisyonlarini birinci, ikinci, üçüncü gibi isimlendirebilirim.
· Para birimlerimizi taniyabilirim
· Sira ile haftanin günlerini söyleyebilirim
· Anlatilan bir öyküdeki detaylari hatirlayabilrim
· Sebep – Sonuç iliÅŸkilerini kurabilirim
· Telefonumu ve ev adresimi söyleyebilirim
OKUL ÖNCESİ ÇOCUK VE DİL GELİŞİMİ
YAÅž TEMEL SOSYAL VE DÄ°L Ä°ÅžLEVÄ°

DoÄŸum
İnsan sesiyle rahatlar, ağlaması yaygın olarak rahatsızlık ve açlık ifade eder.

6 hafta
İnsan sesine tepki verir, yumuşak ve keyifli sesler çıkarır; yardım istediği zaman ağlar.

2 ay
Değişik sesleri ayırdetmeye başlar; yumuşak ses tonu daha çok gırtlaktan çıkar.

3 ay
Başını sese doğru yönlendirir; başkalarının konuşmasına sesle cevap verir; mırıltıya başlar, ve değişik heceleri ritmik şekilde tekrarlar.

4 ay
Değişik ses perdelerini kullanmaya başlar, ses tonlarını taklit eder.

6 ay
Başkaları tarafından çıkarılan sesleri taklit etmeye başlar.

9 ay
Yetişkinlerin tonlamasına benzer şekilde anlam ifade eden tonlamalar yapar.

12 ay
Kelime hazinesini geliştirmeye başlar; 12 aylık bir bebeğin kullandığı 5-10 kelimesi olabilir ve sonraki 6 ayda iki katına çıkacaktır.

24 ay
Kelime hazinesi hızlı bir şekilde artar ve tahminen 200-300 kelimeye ulaşabilir; kelimeler genellikle günlük nesnelerdir; ifadeleri tek kelimeliktir.

36 ay
900-1000 arası kelime hazinesi vardır; 3-4 kelimelik basit cümleler kurar (özne ve yüklem); iki kelimeli komut cümlelerini anla

0-5 AYLIK BEBEKLERİN GELİŞİMİ

Yeni DoÄŸmuÅŸ

5 Aylık
*hisseder, tat alır, koku alır, duyar

*ellerini ve kollarını oyunlarda hareket ettirir

*ihtiyacı olan bir şey olduğu zaman ağlar

*kucaktan ve konuşulmaktan zevk alır

*20 cm ile 30 cm uzaklıktaki şeyleri görür

*başını çevirmeye başlar

*göz temasında bulunur

*basit resimlere ve dizaynlara bakar

*küçük şeyleri elinde tutar

*mırıltılı sesler çıkarmaya başlar

*etrafa bakmak için başını kaldırır

*gülümser

*gözleriyle objeleri bir köşeden diğer köşeye takip eder

*oyuncaklara uzanır

*çıkardığı seslerle mutlu ya da mutsuz olduğunu belirtir

*desteksiz oturur, başı sabit durur

*başını sesinize ya da başka seslere doğru çevirir

*siz konuşurken ağzınızı izler

*küçük oyuncakları tutup sallar

*30 cm’den uzaktaki ÅŸeyleri görür

*ellerine ve ayaklarına bakar

*eliyle ya da elindeki bir ÅŸeyle objelere vurur

*yüzüstü yatarken başını ve göğsünü elleriyle destekeleyerek kaldırır

*dönmeye çalışır

*yüzüstüyken başka şeylere uzanmaya çalışır

*hareket eden ÅŸeyleri izler

*çıkardığınız bir sese başka bir sesle cevap verir

*dik oturmaya çalışır

*ayakları üstünde tuttuğunuzda zıplamaya çalışır

*aynaya bakmaktan zevk alır

*objeleri herhangi bir eliyle tutar

*ce’e oynamaktan zevk alır

*tanıklarını başkaları arasından seçer

Kaynak: Actıve Learning for Infants; Cryer, Harms, Bourland

3 – 4 YAÅž GRUBU DÄ°L GELİŞİMÄ°

. Günlük yaşamımızda kullandığımız, içmek, açmak, kapamak, uyumak gibi eylemleri belirten resimleri isimlendirebilirim.
· Özellikleri belirtilen nesneleri getirebilirim.
· İki eylem gerektiren direktiflere uyabilirim.
· Çevremdeki nesneleri tanır ve onları adlandırabilirim.
· Söylemesem bile dokuzyüze yakın kelimeyi anlayabilirim.
· Iki ayri nesneli eylemi gerektiren emirleri yerine getirebilirim.
· Beş kelimeli cümle kurarak konuşabilirim.
· Zamirle kendimi ifade edebilirim.
· Sesimin tonunu ve hızını ayarlayarak konusabilirim.
· Yaptığım bir resmi anlatabilirim.
· Kendi kendime konuşur ve çok soru sorarım.
· Onsekiz adet nesne kartı içinden en az on tanesinin ne olduğunu söyleyebilirim.
· Altı kelimelik bir cümleyi, söylendikten sonra tekrarlayabilirim.
· Bir hikaye oluşturup anlatabilirim.
· Olayları birbirine bağlayıp olan biteni anlatabilirim.

4-5 YAŞ GRUBU DİL GELİŞİMİ

. Özellikleri belirtildiğinde vücudumun kisimlarini gösterebilirim.
· Üç nesneli ve davranişlari emirleri yerine getirebilirim.
· Resimleri mantikli bir şekilde açiklayabilirim.
· Tek başima 3-4 misralik basit şarkilari söyleyebilirim.
· Düzgün ve tam cümleler kurabilirim.
· Yedi kelimeden oluşan cümleleri kurabilirim.
· Geçmiş şimdiki ve gelecek zamanlari doğru olarak kullanabilirim.
· On sekiz adet değişik nesne resminden on dört tanesinin ismini söyleyebilirim.
· Yakin zamanda yaşanmiş olaylari anlatip, olaylar arasinda ilişki kurabilirim.
· Ev adresimi söyleyebilirim.
· Kaç yaşimda olduğumu söyleyebilirim.
· Sürekli olarak “neden, ne zaman, nasil” gibi sorular sorabilirim.
· Kelimelerin anlamlarini merak ederek ne olduğunu sorabilirim.
· Gerçekleri hayallerimle kariştirarak hikayeler anlatabilirim.
· Artik konuşmalarimda bebeksi konuşmalara yer vermem veya çok az konuşurum.

5-6 YAŞ GRUBU DİL GELİŞİMİ

. Adimi soyadimi söyleyebilirm
· Ailemdeki kişilerin isimlerini söyleyebilirim
· Telefonumu ve ev adresimi söyleyebilirm
· 6-8 kelimelik cümleler kurabilir, söylendiğinde tekrarlayabilirim
· Somut nesneleri yapilarina gore daha ayrintili olarak tanimlayabilirim
· Soyut nesnelerin anlamlarini sorabilirim
· Zit anlamli soyut kelimeleri söyleyebilirim
· Zit anlamli somut kelimeleri söyleyebilirim
· Günlük yaşantimi anlatabilrim
· Yer ve hareket tarif edebilirim
· Niçin sorusunu açiklayarak cevaplayabilrim

Okul Öncesi Çocuk ve Gelişim Dönemleri
0-1 AYDA
Yüzü koyun yatırıldığında başını kontrol etme çabası içindedir.4.haftada tutabilir ve kaldırabilir.Eli kapalıdır.Avucunun içine küçük bir nesne dokundurulduğunda sıkıca yakalar.
Yüksek sese tepkide bulunur.
Göz,yakın bir nesne üzerine kısa süre sabitleşebilir.Parlak renkler ve şematik şekiller üzerinde,gözün biraz daha fazla kaldığı izlenebilir.
Tatlı,tuzlu,ekşi,acı besinleri ayırt edebilir.
1-4 AYLARDA
Omuz ve baş kontrolü görülmeye başlar.
3. ve 4.aylar içinde desteklendiğinde kısa bir süre oturabilir.Başını dik tutabilir.Kollarına dayanarak doğrulabilir.
Görme duyusu gelişmiştir.Yatay hareket eden nesneleri izleyebilir.Göz ilgisini çeken nesneler üzerinde daha uzun süre kalır.
Görme ve işitmenin işbirliği görülür.Sesin geldiği yöne bakar.
Çevreye ilgi artar,ayak seslerine beslenme,banyo gibi hazırlıklara tepki verir.
sosyal gülme 2. ay sonunda görülür.
Esas sesleri taklit etme yeteneÄŸi geliÅŸmiÅŸtir.
Yakaladığı bir hareketi durmadan tekrar eder.
Çıngırağı hızla sallayınca ses çıkardığını fark eder.Avuç içi ile yakalar.Herşeyi ağzına götürür.
Eller hafif açıktır.
4-10 AYLARDA
Sırt üstü durumundan yan yatmaya geçebilir.Emekleme denemesi 5. ayda görülür.7. ayda,sürünme ve emekleme gelişir.8.ayda tam dönüş görülür.
Uzatılan nesneyi yakalamaya çalışır.6.ay içinde terredütlü yakalama görülür.8,9.aylarda iki küpü bir araya getirebilir. Ustaca yakalama 9. ayda görülür.Aynı ay içinde hangi elini seçtiğini belli edebilir. Sonra bu eli değiştirebilir.
Katı mamaları,4.ayın sonu ve 5.ay içinde yiyebilir.
Anlamlı sesler ve heceler çıkarmaya başlar,taklit yeteneği gelişmektedir.
Destekle oturabilir.Omuz ve baş konturolü gelişmiştir.7.ay içinde desteksiz oturma görülür.
Yardımla ayakta durabilir.Tutunarak durma 9. ve 10. ayda görülür.Emeklemede ustalaşmıştır.
Göz ve el koordinasyonunun başlangıcı 4. aya raslar.
6.ayb içinde tanıdık ve yabancı yüzleri ayırt etme başlar.Seçicilik görülür.
Objeleri bir elinden diğerine geçirebilir.(Çocuklar genellikle9-12.aylar arası hangi ellerini kullanmak üzere seçtiklerini belli ederler.İki yaşına kadar sağ elini kullanmasına yardım ve özendirme söz konusu olabilir,oyuncağı sağ eline uzatmak,sağ elini rahat kullanacağı bir biçimde oturtmak gibi-ikinci yaştan sonra,sol elini seçtiğini ortaya koyarsa herhangi bir karışma zararlı olabilir.)
10-12 AYLARDA
Yardımsız ayağa kalkabilir.Tutunarak yürür.Erken yürüme görülebilir.Ortalama yürüme zamanı 13-15 aylar arasıdır.
Yatma durumundan oturmaya geçebilir.Düşmeden,eğilebilir.
Çevrede gördüğü davranışları taklit edebilir.
Parmaklarını deliklere sokmaya çalışır;halkaları yakalar.
Yetişkinlerin sallanarak ve vurarak yaptığı oyunlardan zevk alır.
Üç küpü yan yana getirmeye çalışır.
Ulaşmak istediği nesneyle arasındaki engeli kaldırabilir.Amaç-sonuç bağlantısını kura bilmektedir.Bu ilk zeka belirtisidir.Nesneleri son kayboldukları yerde değil,ilk denemede bulduğu yerde arar.
Topu karşısındaki kilşiye atma denemeleri yapar.
Önceden anlama,kestirme görülür.Annenin kalkmasının onun gideceğine işaret olduğunu sezinlerve ağlayabilir.
Yabancılardan çekinme ve korkma görülür.
Kendini besleme isteği gösterir.Kaşığı kullanmak ister.
Kahkaha ile gülebilir.Sevgi gösterir.
İki Yaş Çocuğunun Gelişim Özellikleri
Ä°ki yaÅŸ çocuÄŸu en iyi ÅŸekilde koklama, tatma, dokunma, duyma ve görme duyuları yoluyla öğrenebilir. Çok meraklıdırlar ve her ÅŸeyi araÅŸtırıp keÅŸfetmek isterler. Çok cesaretlidirler ve onların bu araÅŸtırıcı doÄŸaları yetiÅŸkinleri korkutabilir. Bu nedenle, kısıtlanmaksızın denetlenmeleri gerekebilir. Dikkat süreleri 2-5 dakika gibi çok kısadır. Ancak bir ÅŸey onlara çok ilginç gelirse daha uzun bir süre etkinliÄŸe katılabilirler. Bu dönemde çocuklar sık sık “hayır” kelimesini kullanır ve hatta çok hoÅŸlandığı birÅŸeyi isteyip istemediÄŸi sorulduÄŸunda dahi hayır diyebilirler. Bu nedenle onlara “yemek için hazır mısın?” diye sormak yerine, “öğle yemeÄŸi zamanı” diye belirtebiliriz.. Ä°ki yaşındaki çocuk ancak iki-üç kelimelik cümleler kurabilir. Bu dönemde merak duygularının da bir sonucu olarak, sık sık “ne, niçin, nerede” gibi sorular sorarlar. Ancak onlar konuÅŸtuklarından daha fazla kelimeyi anlayabilirler.

İki Yaş Çocuğunun Gelişim Özellikleri
Ä°ki yaÅŸ çocuÄŸu en iyi ÅŸekilde koklama, tatma, dokunma, duyma ve görme duyuları yoluyla öğrenebilir. Çok meraklıdırlar ve her ÅŸeyi araÅŸtırıp keÅŸfetmek isterler. Çok cesaretlidirler ve onların bu araÅŸtırıcı doÄŸaları yetiÅŸkinleri korkutabilir. Bu nedenle, kısıtlanmaksızın denetlenmeleri gerekebilir. Dikkat süreleri 2-5 dakika gibi çok kısadır. Ancak bir ÅŸey onlara çok ilginç gelirse daha uzun bir süre etkinliÄŸe katılabilirler. Bu dönemde çocuklar sık sık “hayır” kelimesini kullanır ve hatta çok hoÅŸlandığı birÅŸeyi isteyip istemediÄŸi sorulduÄŸunda dahi hayır diyebilirler. Bu nedenle onlara “yemek için hazır mısın?” diye sormak yerine, “öğle yemeÄŸi zamanı” diye belirtebiliriz.. Ä°ki yaşındaki çocuk ancak iki-üç kelimelik cümleler kurabilir. Bu dönemde merak duygularının da bir sonucu olarak, sık sık “ne, niçin, nerede” gibi sorular sorarlar. Ancak onlar konuÅŸtuklarından daha fazla kelimeyi anlayabilirler.

Zihinsel Gelişim Özellikleri

Yapılabilecek Aktiviteler

Åžekilleri yerleÅŸtirebilme

Çocukların rahatlıkla alıp kullanabilecekleri yerlere oyuncaklarını yerleştirmelerini saglama
İçerisine şekilleri yerleştirebilecekleri şekil kutuları verme Sınırlı ilgi süresi
Çocuklara 2-5 dakika sürecek kısa hikayeler okuma
Çocuklarla şiir ve parmak oyunları tekrarlama Yetişkini taklit
Çocukların kullanabilmeleri amacıyla, dramatik oyun köşesinde şapka, çanta, küpe gibi aksesuarlar bulundurma
Çocukların kendilerini görebilecekleri yerlere aynalar asma
18-24 AYLAR
Sandalyede rahatlıkla oturabilir.
Elinden tutulduğunda,merdivenleri inip-çıkabilir.Tek ayak üstüne atlayabilir.Atlamada iki ayağını birden kullanamaz.
Koşabilir;ancak ani dönüşlerde dengesini kaybeder.
Kaşığı doğru tutar ve ağzına götürebilir.
Araç kullanarak,ulaşmak istediği nesneyi yakalayabilir.
Tekerlekli arabayı çekebilir.Topa tekme vurabilir.
Bebeğinin gözünü,kulağını,ağzını v.b organlarını gösterebilir.
Bazı nesneleri veya canlıları resimlerinden tanır ve gösterir.
Objelerle ilgili etkinliklerde,yatay kavramına doğru bir yöneliş izlenir.
Doğrudan algı alanında olmayan,ancak daha önce gördüğü bir olayı,taklityoluyla,ortaya koyabilir.
İlgi alanında dikkat topalama ve hatırlama süresi,yaklaşık 15 dak.dolaylarındadır.
Yeni etkinlikler dener;beceremediğinde,önce ustalaştığı benzer bir davranışı tekrarlayarak çözüm arar.Düşüncelerini,taklit yoluyla,davranış ve tavır alışlarıkyla ortaya koyar.
Yapması istenen basit istekleri yerine getirebilir.Oyuncaklarını bir sepete koyabilir.
Kitap sayfalarını üçer-beşer çevirebilir;tek tek çevirmeyide becerebildiğini,zaman zaman,ortaya koyar.
Kağıdı katlamaya çalışır;el seçimini ortaya koyar;ancak zamanla bu seçimi kendiliğinden değiştirebilir.
Tahta küpleri kutudaki yerlerine yerleştirebilir.
Bir kelimelik cümleler çoğunlukta olmakla birlikte,iki kelimelik zaman zamanda,üç kelimelik cümleler kurabilir.
Öz-yönelim çok güçlüdür;sevdiği kişi ve nesneleri paylaşmak istemez.Mutluluk ve haz duygularını,yoğun biçimde,belli eder.Utanma,korku,öfke kıskanma duyguları belirir.
Diğer çocuklara ilgi artar.Onlarla birlikte olmak ister;ancak,yan yana sürdürülen paralel oyunlar görülür.
Dışkılama konturaolü gelişmektedir.
3 YAŞ ÇOCUĞUNUN GELİŞİM ÖZELLİKLERİ
Büyük ve küçük kas aktivitelerinde daha başarılı, daha fazla kontrole sahiptirler. Daha istekli, ilgili arkadaş canlısı ve daha bağımsızdırlar. Hikaye dinlemek ve tekrarlamaktan hoşlanırlar. Dikkat süreleri hala çok kısadır. Üç ve daha fazla kelime içeren cümleler kurabilirler. Hala hatalı konuşmakla birlikte konuşmalar daha anlaşılır şekildedir. 1000 kelime hazinesine sahiptirler. İki-üç emri arka arkaya yerine getirebilirler. Su köşesi aktivitelerinden hoşlanırlar.

Zihinsel Gelişim Özellikleri Yapılabilecek Aktiviteler

Üç objeyi seçme ve sayma

a. Her çocuk için masaya çatal, kaşık, tabak koymalarını isteme
b. Bahçeden seçerek üç çiçek toplamasını isteme
Dört-altı rengi tanıma ve eşleştirme (önce kırmızı, yeşil, mavi, sarı daha sonra kahverengi, siyah, turuncu, mor)
a. Bir daireyi her biri farklı renk olacak şekilde altı eşit parçaya bölme ve çocuktan bu altı rengi seçerek etrafına yerleştirmesini isteme
b. Altı tane renkli kutu ve altı tane aynı renkteki fasulye torbaların çocuğa vererek, uygun renkteki fasulye torbasını uygun kutuya fırlatmalarını sağlama
c. Bir kutuya 8-10 tane farklı renkte nesne koyarak çocuktan ismi söylenilen renkteki nesneyi bulmasını isteme
Merdivenleri tek adımlarla çıkabilir.

Tek ayak üzerinde durabilir zıplar;parmak uçlarında yürüme denemeleri yapar.
Koşmayı daha iyi becerir;köşeleri rahatlıkla döner,hızını artırabilir ve azaltabilir.Zaman zaman tökezlenir ve düşer.
Ayakkabılarını (genellikle ters) giyinbilir;ancak bağcıklarını bağlayamaz.
Basit giysileri ğiyiyebilir. ve çıkarabilir.
Küpleri üst üste koymada ustalaşmıştır.9-10 küple kale yapabilir.Küpleri yatay kullanma görülür.
Su dolu bir bardağı taşıyabilir;suyunu içebilir.Çatalla yemek yemeye başlar.Kaşık kullanmada ustalaşmıştır.
Kağıdı yandan katlayabilir.Gösterildiği halde,genllikle köşe katlaması yapamaz.
Köşeli,dikey çizgiler çizebilir.Bir insanı normal çizemez.uvarlak çizgilere geçiş görülür.
Tuvalet ihtiyacını belirtir.Ancak,zaman zaman,oyuna daldığında ya da bazı geceler,haber verme gecikebilir.
Yuvarlak,kare,üçgen şekilleri eşleştirebilir;yerine yerleştirebilir;ancak bu şekilleri çizemez.
Özellikle dilde,bu eşleştirme yeteneği belirgindir.Objeleri kolayca sınıflayabilir;tanmlayabilir;kıyaslayabilir.
Ana renkleri tanır ve eşleştirebilir.
Durmadan soru sorar.
Uygun olan ve olmayan davranışlarıyla ilgili tepkileri anlayabilir;bunlara göre kendini yöneltebilir.
Koku ve dokunma farklılıklarını ayırt edebilir.
4 YAŞ ÇOCUĞUNUN GELİŞİM ÖZELLİKLERİ
El becerileri daha geliÅŸmiÅŸtir. Daire ve kare ÅŸekillerini kopya edebilir. Vücudun baÅŸ bölümlerinin bulunduÄŸu resimler çizebilir. Büyük parça “yap-boz”ları yerleÅŸtirebilir. Hikayelere baÅŸlıklar uydurur ve konuları birbirine baÄŸlar. Blok ve dramatizasyon köşelerinde oynamaktan çok büyük zevk alır. Çok fazla konuÅŸarak yetiÅŸkinin sabrını dener.

Zihinsel GeliÅŸim Özellikleri …. Yapılabilecek Aktiviteler

(İki uzun çizgi çizme)

a. Çocuklarla uzunluğu hakkında konuştuktan sonra renkli kurdeleleri kesmelerini saglama
b. Üç-dört farklı uzunlukta samanı kesme ve onları uzunluklarına göre sıraya koymalarını sağlama
(Dört ve daha fazla sayı sayma)

a. Dört fasulye torbasını seçerek, sayarak fırlatmalarını sağlama
b. Çocuklardan zıplarken saymalarını isteme
c. Yemek zamanı arkadaşlarını saymalarını isteme
d. Kutudan dört kurabiyeyi sayarak almalarını isteme
e. Meyveyi dört parçaya kesmelerini isteme
f. Grup kararlarını oylama ve her oyu gösteren bir grafik yaparak oyları sayma
(Altı rengi isimlendirme ve tanıma )

a.Gün boyunca karşılaştığı nesnelerin renklerini tartışma. Örneğin: Kırmızı ışık, yeşil ağaç, sarı muz gibi
b. Bir grup nesneyi renklerine göre ayırma, benzer ve farklılıklarını söyleme
Koşmada daha güvenlidir.
Bir bacak üzerinde daha uzun süre dengede durabilir.Sekemez;bu beceri 5 yaşına doğru görülür.
Top yakalamada becerisi artmıştır.El-göz işbirliği gelişmiştir.
Elini,yüzünü yıkayabilir.Dişini fırçalar.
Kendi başına giyinebilir;düğmelerini ilikleyebilir.Saçını tarar.
Ayakkabısını doğru ğiye;bağcıklarını ancak bir süre sonra bağlayabilir.
Dökmeden bir kaptan diğerine su boşaltabilir.Bloklarla küpleri kullanarak binalar yapabilir.
Diğer çocuklarla yarışmaya girer
PaylaÅŸabilir.
Öz-yönelim hala yoğun olmakla birlikte başkalarının varlığına ve haklarına bilinçlenme başlamıştır.
Büyük küçük kavramları geliÅŸmiÅŸtir.Ancak”orta”ölçüyü ayırt edemez.
Kağıdı köşeli katlamada hala güçlük çeker,zaman zaman başarır.
Objeleri 4 e kadar sayabilir.Az-çok kavramı gelişmeye başlar.
Birkaç harf yazabilir.Kitap sayfalarını rahatlıkla,tek tek çevirebilir.
Makası kabaca kullanabilir.
Masal dinlemeyi sever.Dikkat süresi 10-15 dk ile değişir.
Üç tekerlekli bisikleti kullanmada ustalaşmıştır.
Ana renklerin isimlerini rahatlıkla kullanır.
Eksik çizilmiş resimlerin bir-iki eksiğini görebilir.
Üçgen ve kare şekilleri kabaca çizebilir.Artı ve çarpı şekillerini çizebilir.
İnsan resmini bir baş ve ona bağlı olarak çıkan iki çizgi ile belirterek çizer.Beden bu çizimde yer almaz.
İki-üç kişilik grup oyunlarına katılır.
Boyda 5-6cm.lik;kiloda1,5-2.kgr.lık bir artış gösterir.
5 YAŞ ÇOCUĞUNUN GELİSİM ÖZELLİKLERİ
Motor becerileri daha gelişmekle birlikte harf ve sayıları ters yazabilir. Durmaksızın konuşur ve sorular sorar. Zaman kavramı ile daha fazla ilgilenmeye başlar ve saatin akrep ve yelkovanının temel hareketlerini bilir. İlk, orta ve son gibi pozisyon kavramlarını bilir. Kendi adını yazabilir veya gördüğünde tanıyabilir. Dikkat süreleri artmakla birlikte yetişkine oranla hala çok kısadır. Gerçek ile hayali çok zor ayırt edebilirler.

Zihinsel GeliÅŸim Özellikleri…Yapılabilecek Aktiviteler

(İsmini tanıma)

a. Çocukların görünmeyen bir yerlerine adlarını yazma
b. Elbise ve ayakkabı dolabına her bir çocuğun adını yazma (çocuk sizi bunu yaparken izlemeli)
c. Çalışmalarına isimlerini yazmaları için cesaretlendirme
(Birden yirmiye kadar ezbere sayma)

a. Masada çocukları sayma
b. Peçeteleri sayma
c. Tabakları sayma
d. Çocukların karşılaştıkları materyalleri onlarla sayma
(Birden beşe kadar sayıları yazma)

a. Sayıları yazmaları için çocuklara kağıt kalem verme
b. Tıraş köpüğü vererek çocuğun bunlarla sayıları yazmasını isteme
(İlk, orta ve son pozisyonlarını anlama)

A. Hafta içinde ilk, orta ve son kavramını anlamak için temizlik kuyruğunda çocukların yerlerini değiştirme
B. Üç araba koyarak ilk, orta ve son hakkında konuşma
Koşma,sekme ve atlamada vücut hareketleri tam bir denge içindedir.
Küçük kas gelişimi ileri düzeydedir.Kalemi rahatlıkla kullanabilir.
Kesme ve yapıştırma etkinliklerine ilgi duyar.
Kare ve üçgen şekilleri rahatlıkla kopye edebilir;ancak,baklava biçiminin meyilli kenarlarını çizmede,hala güçlük çeker.
Karşılaştırmalar yapabilir.Kendini eleştrebilir.
Çevresini denetlemek ister
İnsan resmini,baş,bacaklar ve ayaklar olarak çizer.Bedenin bu çizimde yer alması,altıncı yaşa doğru gerçekleşebilir.
Objeleri on’a kadar sayabilir.
Büyüklük küçükl…

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 15.04.2008 tarihinde Esesli tarafından, EÄŸitim Haberleri, GeliÅŸmeler, Sorunlar ve Sınavlar bölümünde paylaşılmıştır ve 8409 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Okul Öncesi Eğitim ve Çocuk Gelişimi hakkında orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...