Nötron Yıldızları – Ilıncık Yıldızı | OluÅŸumu – KeÅŸfi – Yıldızların Ölümü

Nötron Yıldızları

Nötron yıldızı veya Ilıncık yıldızı, yıldızların yaşamlarının son bulabileceği biçimlerden biridir. Bir nötron yıldızı dev bir yıldız Tip II, Tip Ib veya Tip Ic bir süpernova ile patladıktan sonra geri kalan kısmın kendi içine çökmesiyle oluşur.

RCW103 süpernova kalıntısının kalbindeki nötron yıldızı

OluÅŸumu

Nötron yıldızları, kütlesi Chandrasekhar limitine yakın (GüneÅŸ’ in 1,35 ile 2,1 katı arasındaki) yıldızlardan meydana gelmektedir. BilindiÄŸi üzere bir yıldız, yaÅŸamını yapısında bulunan hidrojenleri birleÅŸtirip helyuma dönüştürerek devam ettirir. Normal ÅŸartlar altında bu füzyon olayı yıldızın boyutunu sabit tutmaya yeter. Yani içeri doÄŸru olan kütleçekimine karşılık dışarı doÄŸru füzyon tepkimesinin neden olduÄŸu enerji vardır, bu yıldızın boyunu sabit tutar. Fakat yıldız hidrojen kaynağını bitirmeye yakın merkez çekim kuvvetiyle küçülmeye baÅŸlar; bu durumda merkezinde kalan son hidrojenlerin tepkimesinin etkisiyle hafif ışık yaymaya devam eder. Daha sonra tamamen yakıtı bitince bu sefer baÅŸka bir reaksiyon baÅŸlar ki; o da helyum atomlarının birleÅŸip karbon atomlarına dönüşmesidir. Hidrojenin füsyon olayıyla karşılaÅŸtırıldığında helyumun füsyonu inanılmaz enerji açığa çıkartır, dolayısıyla bu enerjinin büyüklüğünü merkez çekim kuvveti karşılayamaz ve yıldız inanılmaz bir hızla büyümeye baÅŸlar. Öyle ki güneÅŸ bu evreye girdiÄŸinde çapı Mars’ ı yutabilecek kadar geniÅŸleyecektir.

Bu kızıl dev bir süre bu ÅŸekilde geniÅŸlemeye devam eder; ta ki yapısındaki helyumu da tüketene kadar. Helyum bitince artık yıldızın enerji edebileceÄŸi yolları bitmiÅŸtir ve dengelenemeyen kendi kütleçekiminin etkisiyle tekrar küçülmeye baÅŸlar. Sıkışma evresinde yıldızın kaderini kütlesi belirler. Yıldızın kütlesi ne kadar fazlaysa merkez çekim kuvveti de o kadar fazla, kütlesi ne kadar küçük olursa merkez çekim kuvveti o kadar az olur. ÖrneÄŸin güneÅŸten daha küçük yıldızlar sıkışarak kahverengi veya siyah cüceleri meydana getirir, kütlesi güneÅŸinkine yakın yıldızlar ise sıkışarak çapı daha küçük olan beyaz cüceyi meydana getirir. Bunların isimleri yaydıkları ışığın ÅŸiddetine göre adlandırılmıştır. Nötron yıldızlarında ise olay çok daha ilginçtir. GüneÅŸten daha büyük yıldızlar’da kütle çekim etkisi o kadar büyük bir kuvvet uygular ki yıldızın yapısını deÄŸiÅŸtirir ve yıldız sonunda inanılmaz yoÄŸun bir nötron çorbasına döner. Böyle bir yıldızın 1 santimetreküpü’nün kütlesi birkaç milyon tonu bulur. EÄŸer güneÅŸ ÅŸimdi sahip olduÄŸu kütle ile bir nötron yıldızı kadar yoÄŸun olsaydı çapı 10km civarında olurdu.

Yıldızların Ölümü

KeÅŸfi

İlk nötron yıldızı 1967 yılında Cambridge Üniversitesi’nden Jocelyn Bell ve Anthony Hewish tarafından bulunmuştur.

Denizanası Nebulası’ nda yer alan nötron yıldızı

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 04.09.2008 tarihinde Hale tarafından, Astronomi - Uzay - Gokbilim Konu Anlatımları bölümünde paylaşılmıştır ve 311 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Nötron Yıldızları - Ilıncık Yıldızı | Oluşumu - Keşfi - Yıldızların Ölümü orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...