Bilgi Bankamız 62 Kategoride, 9052 Makale ve Konu Anlatımı içermektedir. Son Güncelleme: 27.01.2020 06:06

Metzengerstein | Edgar Allan Poe’nun Yayımlanan Ä°lk Kısa Öyküsü


İçerik Hakkında Bilgi

  • Bu içerik 12.09.2012 tarihinde Hale tarafından, Kütüphane | Okunması Gereken Kitaplar ve Kitap Özetleri bölümünde paylaşılmıştır ve 130 kez okunmuştur.
    Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

İçerik ve Kategori Araçları


Metzengerstein

Metzengerstein (alt baÅŸlığı A Tale In Imitation of the German), ABD’li yazar ve ÅŸair Edgar Allan Poe‘nun yayımlanan ilk kısa öyküsü.


Metzengerstein – Byam Shaw’un 1909 tarihli bir Londra baskısı için yaptığı illüstrasyon

Öykü ilk defa, Philadelphia’daki Saturday Courier dergisinde 1832 yılında yayımlandı. Öyküde, Berlifitzing ailesiyle yüzyıllardır kan davası sürdüren Metzengerstein ailesinin son ferdi olan genç Baron Frederick anlatılır. Frederick’in çıkardığından şüphelenilen bir yangında Berlifitzing Kontu’nun ölmesinin ardından ortaya çıkan ve daha önce kimsenin görmediÄŸi vahÅŸi bir at genç baronun ilgisini çeker. Metzengerstein öykünün sonunda, bu at tarafından yanmakta olan kendi evinin içine doÄŸru götürüldüğünde, suçunun cezasını da çekmiÅŸ olur.


Metzengerstein, Gotik edebiyatın birçok geleneksel unsurunu kullanır, hatta bazılarını abartır. Bu sebeple kimi araÅŸtırmacılar, Poe’nun bu öyküyü Gotik hikâyeleri hicvetmek amacıyla yazdığını öne sürmüştür. Öyle olsa da, bu öyküde yer alan birçok unsura, Poe’nun daha sonraki eserlerinde sıklıkla rastlanacaktır. Kasvetli kale imgesi ve kötülüğün gücü de bu unsurlar arasındadır. Öyküde aristokrat bir ailede büyütülen bir yetimden bahsedilmesi, bazı eleÅŸtirmenlere göre otobiyografik bir göndermedir.

Poe bu öykü ile, Saturday Courier tarafından düzenlenen bir yarışmaya katılmıştı. Öykü ödül kazanmadı ancak yine de Ocak 1832’de bu gazetede yayımlandı. Bunun ardından, Poe’nun hayatta olduÄŸu süre boyunca, yazarın izniyle sadece iki defa daha basıldı. Bunların sonuncusunda, öykünün alt baÅŸlığı kaldırıldı. Poe bu öyküye Tales of the Folio Club ve Phantasy Pieces isimlerini vereceÄŸi kendi derlemelerinde de yer vermek istiyordu. Ancak her iki kitap da yayımlanmadı.

Özet

Öykü Macaristan’da, iki düşman aile olan Metzengersteinlar ve Berlifitzingler arasında geçer. Ä°ki aile arasındaki kan davası kimsenin hatırlamadığı kadar eski tarihlere dayanmaktadır. Anlatıcı bu düşmanlığın, eski bir kehanetten kaynaklandığını öne sürer: “Yüce bir isim korkuyla düşecek sürdüğü attan, Metzengerstein’ın ölümlülüğü Berlifitzing’in ölümsüzlüğüne galip geldiÄŸinde”.

Genç Metzengerstein Baronu Frederick 18 yaşında ailesinin mirasını elde eder (öykünün farklı basımlarında Frederick’in yaşı farklı belirtilmiÅŸtir) ve hemen etrafına zulmetmeye baÅŸlar. Öyle ki, zulumleri Hirodes’i bile geride bırakır. Frederick’in mirası yönetmeye baÅŸlamasında birkaç gün sonra, rakip aile Berlifitzingler’in ahırlarında çıkan bir yangında ailenin başında bulunan William Von Berliftizing ölür. Metzengerstein’ın ahırları bizzat kundakladığı düşünülmektedir. Aynı gün, ÅŸatosundaki bir salonda yangın yerinden gelen sesleri dinlemekte olan Metzengerstein’ın gözü, bir goblendeki acayip renkli ata takılır. Goblendeki sahnenin arka planında, atın yere düşmüş binicisi olan bir Berlifitzing, bir Metzengerstein tarafından öldürülmektedir. Frederick bir an atın hareket ettiÄŸi sanısına kapılır. Atın gözlerinde artık “enerjik ve insansı bir ifade” vardır. Birkaç dakika sonra ÅŸatonun avlusunda, üç seyisin ateÅŸ rengi bir atı zaptetmeye çalıştıklarını görür. Atın alnına “W.V.B.” harfleri daÄŸlanmıştır. Seyislerden biri bu harflerin William Von Berliftizing’in adının baÅŸ harfleri olabileceÄŸini söyler, ancak ÅŸatodaki kimsenin bu konuda bilgisi yoktur.

At bir süre sonra “vahÅŸi ve ÅŸeytani” özellikler göstermeye baÅŸlar. Bu gizemli ata binme cesaretini sadece baron göstermektedir. Günden güne Metzengerstein, bir bağımlı gibi sürekli ata binmeye baÅŸlar ve mülkünün iÅŸleriyle daha az ilgilenir. Fırtınalı bir gecede Metzengerstein yine atını sürmekteyken ÅŸatosunda yangın çıkar. Kontrolden çıkan at, binicisiyle birlikte ateÅŸlerin içine doÄŸru atılır ve böylece Metzengerstein soyunun son temsilcisi de ölür. Korku içindeki tanıklar, ÅŸatonun alevlerinin üzerindeki dumanların devasa bir at ÅŸekli oluÅŸturduÄŸunu görürler.

Analiz


Öyküde açıkça belirtilmese de, atın ölen Berlifitzing’in kendisi olduÄŸu ima edilir. Öykünün ilk paragrafında, bir insanın ruhunun baÅŸka bir canlıya aktarılması olan ruh göçünden bahsedilir. DiÄŸer kanıtlar, salondaki goblen, birden ortaya çıkan atı kimsenin tanımaması ve öykünün başında bahsi geçen kehanette Berlifitzingler’in ölümsüzlüğünün vurgulanmasıdır. Öykü, insanın kendi yarattığı kötülüğün kendi ruhunu ele geçirebileceÄŸine dair bir uyarı ÅŸeklindeki bir alegori olarak da okunabilir, ancak Poe öyküde özel bir ahlak dersi vermez. Bu tür bir kötülük, kiÅŸinin nefreti ya da gururu yüzünden ortaya çıkabilir.

Poe bu öyküde Alman kültürünün birçok geleneksel unsurunu kullanır. Bunların en açık örneÄŸi, Gotik edebiyatta tipik olan kasvetli ve eski ÅŸatodur. Öyküde ayrıca, gizli saplantılara ve sırlara dair ipuçları, önsezi ÅŸeklindeki kehanetler, birbirine rakip aileler gibi diÄŸer tipik Gotik edebiyat unsurları da yer alır. Bu unsurlar, Poe’nun kullanımından önce de, onlarca yıl boyunca Avrupa’daki ve BirleÅŸik Amerika’daki popüler edebiyatın temel ürünleri olmuÅŸtur. A Tale in Imitation of the German (Alman Taklidi Bir Öykü) altbaÅŸlığı sebebiyle, Poe’nun bu Gotik unsurları bilerek abartmak yoluyla, bu türü yergi ya da burlesk biçimde ele alıp almadığı, araÅŸtırmacılar ve eleÅŸtirmenler arasında anlaÅŸmazlık yaratan bir konudur. Öykünün bir yergi olduÄŸuna dair baÅŸka bir kanıt ise, Poe’nun 1832’de yayımladığı diÄŸer üç öykünün (Dük De L’Omelette, Bir Kudüs Öyküsü ve Bon-Bon) yazarın deyimiyle “yarı ÅŸaka yarı hiciv” hikâyesi olmasıdır. Öyküde ayrıca, mizah unsuru olarak ironi kullanılır: Kehanete göre Metzengersteinlar’ın ölümlülüğü Berlifitzingler’in ölümsüzlüğüne galip gelecektir, ancak bunun tam tersi gerçekleÅŸir. Yine de Metzengerstein’ın özellikle bir yergi biçiminde yazılmış olduÄŸu düşüncesi tartışmalıdır, çünkü Poe birçok yeniden basımda öykünün bazı abartılı bölümlerini çıkarmıştır.

Öyküdeki Almanya, ya da genel olarak Avrupa vurguları, öykünün Orta ÇaÄŸ’da geçtiÄŸini düşündürür, ancak gerçek zaman belirsizdir. Öykünün atmosferi gerçekçi ve doÄŸaüstü dünyaları birleÅŸtirken kahramanların patolojik duygusal durumlarını da betimler, ki bu durum muhtemelen Ludwig Tieck ve E. T. A. Hoffmann’ın eserlerinin etkisinden kaynaklanır. Metzengerstein, Usher Evi’nin Çöküşü’nün ve baÅŸka eserlerin habercisi olarak görülür. Poe’nun sonraki eserlerinde sıkça yer vereceÄŸi ve bu öyküde ilk kez kullandığı unsurlardan bazıları, garip ÅŸekilli odalar sahip kasvetli bina, uzak ve tenha bir yerdeki arazi, canlı renkler, tonozlu yeraltı odaları ile yok edici kötücül bir güç ve intikam alma temalarıdır. Yazarın sonraki eserlerinde de Metzengerstein gibi büyük servete sahip karakterler yer alır; örneÄŸin Roderick Usher, Ligeia’daki anlatıcı, Altın Böcek’te hazine bulan Legrand gibi. Poe ayrıca diÅŸleri bir simge olarak ilk defa bu öyküde kullanır. Atın diÅŸleri “mezarsı ve iÄŸrenç” sözleriyle tanımlanır. Poe daha sonraki eserlerinde, Bay Valdemar Vakasındaki Gerçekler’de hipnotize edilmiÅŸ adamın dudaklarının diÅŸlerinin arasında acıyla burulmasında, Berenice’de anlatıcının diÅŸlerle ilgili takıntısında, Aksak KurbaÄŸa’daki diÅŸ gıcırtılarında olduÄŸu gibi, diÅŸleri ölümlülüğün sembolü olarak kullanacaktı. Aksak KurbaÄŸa’da ayrıca, ceza olarak yanarak ölüm de tekrar kullanılacaktı. Poe, dönemin korku edebiyatının popülerliÄŸini kullanıyordu ancak, kan ve dehÅŸet öyküleri yerine, kahramanlarının aklından geçenleri anlatmayı tercih ederek, diÄŸer örneklerden farklı eserler veriyordu.

Öyküde otobiyografik vurgular da vardır. ÖrneÄŸin ÅŸato, Poe’nun üvey babası John Allan’ın Richmond’daki Moldavia olarak anılan evini temsil eder. Bu yoruma göre Kont John Allan, genç Metzengerstein ise Poe’nun kendisidir. Poe ve Metzengerstein, küçük yaÅŸta kimsesiz kalmışlardır. Poe bu öyküyü yazmakla bir tür terapi uygulamış olabilir; öykü yoluyla “John Allan” yok edilir ancak karşılığında Poe da yok olur. Öykünün sonundaki yangın sahnesinde Poe, 1811’de annesi Eliza Poe’nun ölümünden üç hafta sonra çıkan ölümcül Richmond Tiyatrosu yangınını canlandırmış olabilir.

Bakınız, Edgar Allan Poe ( 19 Ocak 1809 Boston – 7 Ekim 1849 Baltimore) | Amerikalı ÅŸair, kısa öykü yazarı, editör ve edebiyat eleÅŸtirmeni. Amerikan Romantik Akımı’nın öncülerinden biridir.

(Visited 55 times, 1 visits today)


Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 12.09.2012 tarihinde Hale tarafından, Kütüphane | Okunması Gereken Kitaplar ve Kitap Özetleri bölümünde paylaşılmıştır ve 130 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 1 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Metzengerstein | Edgar Allan Poe\'nun Yayımlanan İlk Kısa Öyküsü orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...

Önceki MakaleDuring the following three days Sonraki MakaleHe's one in a long line of male artists to take inspiration

Bu Makaleyle İlgili Fikirlerinizi ve Görüşlerinizi Diğer Ziyaretçilerle Paylaşabilirsiniz