Mescid-i Haram – Hürmetli Mescid | Kâbe’nin De İçinde BulunduÄŸu Alanı Çevreleyen Büyük Mescid

Mescid-i Haram

Mescid-i Haram (Arapça: المسجد الحرام) Kâbe’nin de içinde bulunduÄŸu alanı çevreleyen büyük mescide Mescid-i Haram denilmektedir. Hürmetli Mescid anlamına gelen bu ifade Kur’an’da 16 ayette yer almaktadır.

Mescid-i Haram‘ın ortasında bulunan Kâbe’nin doÄŸu köşesine iÅŸaret taşı olarak farklı renk ve özelliÄŸe sahip olan siyah taÅŸ anlamına gelen Hacer-ül Esved yerleÅŸtirilmiÅŸ ve gümüş bir çerçeveyle çevrilmiÅŸtir. Bu taşın Ä°brahim’den günümüze kadar gelen bir hatıra olduÄŸu kabul edilir. Bu nedenle de tüm Müslümanlar için çok deÄŸerlidir.

Kâbe, Ä°brahim ve Ä°smail’den sonra birçok deÄŸiÅŸikliklere maruz kalmıştır. ÇeÅŸitli dönemlerde kısmen ya da bütünüyle yeniden inÅŸa edilmiÅŸ ve günümüzdeki haline ulaÅŸmıştır. Åžu anda Kâbe, Mescid-i Haram ile birlikte toplam 361.000 metrekarelik bir alanı kapsamaktadır.

MESCİD-İ HARÂM

El-Mescidü’l-Haram, Mekke’de Kâbe’nin bulunduÄŸu alandaki camiin adıdır. Hürmet ve saygı gösterilmesi gereken mescit anlamında bu ad verilmiÅŸtir. Yeryüzünde inÅŸa edilen ilk mescit ve müslümanların kıblesidir. Buraya Mescid-i Haram denildiÄŸi gibi, Harem-i Åžerif de denir. Açık bir alan üzerinde bulunan Kâbe, Makam-ı Ä°brahim ve zemzem kuyusu bu mescidin birer parçasıdır:

Mescid-i Haram’ın, kuzey-batı duvarı 164 m., güney-doÄŸu duvarı 166 m., kuzey-doÄŸu duvarı 108 m., güneybatı duvarı 109 m. dir. Mescid-i Haram’ın bu dört duvarında 19 kapı, çevresinde 92 kubbe ve 7 minare vardır. Hz. Ömer zamanına kadar ihata duvarı yoktu. Ondan sonra duvar örüldü ve tarih boyunca bir takım tamir, yenileme, geniÅŸletme çalışmaları yapıldı.

Benu Åžeybe kapısının kemeri ile Kâbe arasında küçük kubbeli bir yapı vardır. Kâbe yapılırken Hz. Ä°brahim’in iskele olarak kullandığı taÅŸ buradadır. TaÅŸ üzerine çıkan Hz. Ä°brahim’ın ayak izleri görülmektedir.

Kâbe’nin kuzey-batı duvarının karşısında mermerden yapılmış yarım daire ÅŸeklinde bir duvar vardır. Hilâl’i de andıran bu duvarla çevrili alana “el-Hatim” veya “el-Hicr” denmiÅŸtir.

Tavafın yerine getirildiÄŸi mermer döşemeye “metaf” denilmektedir.

“Metaf”: Tavaf edilen yer, tavaf edilirken dönülen alan demektir .

Zemzem’in çıktığı yer, Hâceru’l-Esved’in karşısında Kâbe’nin 20 m. kadar doÄŸusundadır. Zemzem, Ä°branice bir kelime olup, “dur-dur” anlamına gelir.

Mescid-i Haram terkibi Kur’an-ı Kerim’in çeÅŸitli ayetlerinde geçer.

Bazı ayetlerde, müşriklerin, halkın Mescid-i Harama girmesini engellemelerinin büyük günah olduÄŸu belirtilir: Allah yolundan alıkoymak, O’nu inkâr etmek, insanları Mescid-i Haram’dan menetmek ve oranın halkını yerinden çıkarmak, Allah katında daha büyük bir günahtır” (el-Bakara, 2/217); “… Sizi, Mescid-i Haram’dan menettiÄŸi için bir kavme olan kininiz, sakın sizi, onlara karşı tecavüze sevketmesin” (el-Mâide, 5/2).

Ä°slâm’ın ilk yıllarında ibadetlerde kıble Kudüs’teki Mescid-i Aksâ iken, Hicretten sonra onaltıncı ayda, kıble Mekke’deki Mescid-i Haram’a çevrilmiÅŸtir. Kur’an-ı Kerim’de bu deÄŸiÅŸiklik şöyle açıklanır: “Her nereye çıkıp gidersen git, yüzünü Mescid-i Haram tarafına çevir. Bu elbette, Rabbinden gelen bir gerçektir. Allah, yaptıklarınızdan habersiz deÄŸildir” (el-Bakara, 2/149, kış. 2/150); “Yüzünü göğe çevirip durduÄŸunu görüyoruz. Seni, sevdiÄŸin kıbleye mutlaka çevireceÄŸiz. Hemen yüzünü Mescid-i Haram tarafına çevir. Ey müminler. Siz de nerede olursanız olun, yüzünüzü onun tarafına çevirin” (el-Bakara, 2/144).

DiÄŸer yandan saldırı olmadıkça Mescid-i Haram çevresinde savaÅŸ yapılması yasaklanmıştır. Mescid-i Haram’ın yanında onlar, sizinle savaÅŸmadıkça siz de onlarla savaÅŸmayın. EÄŸer orada sizinle savaşırlarsa onları öldürün. Ä°ÅŸte kâfirlerin cezası böyledir” (el-Bakara, 2/191).

Mescid-i Haram, önceleri Kâbe’nin çevresinde tavaf edenlere ayrılmış bir alandan ibaretti. Asr-ı Saadette ve Ebu Bekir (r.a)’ın halifeliÄŸi döneminde mescidin çevresinde duvar yoktu. Etrafı evlerle çevrili idi. Zamanla hacıların kalabalıklaÅŸması ve sıkışıklık meydana gelmesi üzerine kenardaki evler satın alınıp yıktırılmış ve çevresine duvar çekilmiÅŸtir. Mescid, Emevîler, Abbasîler, Osmanlılar, Suudlular zamanında çeÅŸitli tamirler görmüş ve deÄŸiÅŸikliklere uÄŸramıştır. Åžimdiki haliyle Kâbe’ye yakın olan kısmın üzeri açık, dış kısımların üzeri kapalıdır. Kapalı bölüm sa’y mahallini de içine alacak ÅŸekilde geniÅŸletilmiÅŸtir (Kamil Miras, Tecrîd-i Sarih Tercemesi, X, 57, VI, 50).

Mescid-i Haram, yeryüzündeki mescitlerin en faziletlisidir. Burada kılınan bir namaz baÅŸka mescitlerde kılınan yüz bin namazdan daha efdaldir. Bir hadis-i ÅŸerifte; “Mescidimde kılınan bir namaz, Mescid-i Haram hariç, baÅŸka mescidlerde kılınan bin namazdan efdaldir. Mescid-i Haramda kılınan bir namaz da diÄŸer mescidlerde kılınan yüz bin namazdan efdaldir” (Ä°bn Mâce, H. No: 1406) buyrulmuÅŸtur. Fazilet bakımından Mescid-i Haram’dan sonra Mescid-i Nebi, ondan sonra da Mescid-i Aksa gelir. Bir baÅŸka hadis-i ÅŸerifte de şöyle buyurulur: “(Fazla sevab umarak) yalnız ÅŸu üç mescide gitmek üzere yolculuk yapılabilir. Mescid-i Haram, Mescid-i Nebi ve Mescid-i Aksâ” (Buhâri, Mescidu, Mekke, 1; bk. “Kâbe”, “Mescid-i Aksâ” maddeleri).

Åžamil Ä°A

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 25.08.2009 tarihinde Hale tarafından, Camilerimiz | Åžehir Åžehir Cami ArÅŸivi bölümünde paylaşılmıştır ve 1503 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Mescid-i Haram - Hürmetli Mescid | Kâbe’nin De İçinde Bulunduğu Alanı Çevreleyen Büyük Mescid orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...