Kültürel DeÄŸerlerimiz | Türk Kültüründe Yemek – Tarhana – Bastığ (Pestil) – Sucuk – Sirke – KeÅŸkek – Hedik Ve DiÄŸer Yöresel Yemekler

Kültürel DeÄŸerlerimiz – Türk Kültüründe Yemek

Tarhana

Baharın gelmesiyle birlikte köyün dağlarında otlayan hayvanlardan elde edilen sütten yoğurt yapılır. Yoğurt günlük olarak yayıkta yayılır, yağı alınır ve topraktan yapılmış küplerin içinde toplanır. Bu işlem üç ay boyunca devam eder. Biriktirilen bu ayrana köy dilinde dutma denir. Ağustos ayı gelince, ailenin ihtiyacına göre yaklaşık 25-50 kilo döğme hazırlanır (döğme buğdayın çekilmiş haline denir). Toplanan ayran büyük kazanlara boşaltılır ve kazan altı odun ateşiyle yakılır. Kazan içindeki dutma kaynayana kadar karıştırılır ve sonra üzerine döğme dökülür. Pişinceye kadar karıştırılan döğme evlerin damına koyulan sepetlerde bir gün süreyle bekletilir. İkinci gün, köyün yüksek dağlarından akan derelerin kenarlarından toplanan anuğ (dağ kekiği) damın üzerine serilir ve üzerine bir gün bekletilen tarhana elde küçük şekiller verilerek dizilir. Bu şekillendirilmiş tarhanaya tarhana çobanı denir. İki gün sonra kuruması için bu tarhana çobanlarının altı üstüne çevrilir. Bu çevirme işlemine tarhana döndermesi denir. Bu işlem yapıldıktan sonra tarhana bir hafta süreyle kurumas1 için güneşte bekletilir.

Kışlık yiyecek olarak hazırlanan bu tarhana hem çorba olarak pişirilir hem de uzun kış gecelerinde çerez olarak yenir.

Tarhana çorbası tarifi:

Malzemeler:

Tarhana
Kuru nane
Tereyağı

Kaynamış suya birkaç parça ufaltılmış tarhana koyulur ve kaynatılır. İyice kaynadıktan sonra (tarhana çözülünceye kadar) yağda kızartılmış nane üzerine dökülür. Tuz ve istenirse karabiber eklendikten sonra servis yapılır (afiyet olsun).

Pişirildikten sonra bir gün bekletilen tarhana elde şekiller verilerek (tarhana çobanı) evlerin damları üzerinde kuruması için bekletilir. Resimde tarhana çobanı yapan köylüler gözükmektedir.

Bastığ (Pestil)

BaÄŸbozumu ile birlikte baÄŸlardan derilen üzümler küfelerle evlere getirilir. Ãœzüm teknelerine boÅŸaltılan üzümler bu teknelerde çıplak ayaklarla sıkılarak suyu çıkarılır. Åživinden (posa) ayıklanan üzüm suyu (ÅŸire) büyük kazanlara konularak odun ateÅŸinde kaynatılır. Kaynayan ÅŸireye bir sitil (kova) ayran eklenir ve kaynatma iÅŸlemi sürdürülür. Daha sonra aktoprak (veya ÅŸire toprağı) eklenir (bu iÅŸleme “toprak verme”) ve sürekli olarak karıştırılmaya devam edilir. Bu aÅŸamada kazan altındaki ateÅŸ çekilir ve kazandaki ÅŸirenin yarısı baÅŸka bir kovanın içine boÅŸaltılır ve kovadaki ÅŸireye katı kıvama gelmesi için un eklenir. Daha sonra bu un eklenmiÅŸ ÅŸire tekrardan ocaktaki kazana boÅŸaltılır ve kazanın ateÅŸi tekrardan yakılarak kaynatma iÅŸlemine devam edilir. Kazandaki ÅŸire katılaşıp bulamaç kıvamına gelene kadar kaynatma iÅŸlemi sürdürülür. Ä°stenilen kıvama gelen bastığ ÅŸiresi damlara serilen savanların üzerine dökülerek yayılır. Yayılır yayılmaz üstüne çeviz kıynağı, küncü ve çedene serpilerek güneÅŸte kurumaya bırakılır. Ä°ki-üç gün sonunda kuruyan bastığ savanların üzerinden toplanır ve kalıplaÅŸtırılarak saklanmak üzere teÅŸtlere konulur.

Bastığ, kışın çerez olarak tüketilmek üzere hazırlanır ve uzun kış gecelerinde özelliklede ceviz ile birlikte köylülerin ağzını tatlandıran besleyici bir gıdadır.

Sucuk

Bastığ yapımı için hazırlanan bastığ şiresi aynı zamanda sucuk yapmak içinde kullanılır. Bunun için iplere ceviz içi dizilir ve bu dizili ceviz hazırlanmış bastığ şiresine daldırılarak çevizlerin etrafının iyiçe bastığ şiresi ile kaplanması sağlanır. Daha sonra da kuruması için tavandan asılır. Ceviz içi yerine kuru incir dizilerek de sucuk yapılır. Bu tercih ailelerin ellerindeki ceviz veya incir miktarına bağlıdır.

Sucuk da Bastığ gibi kışlık çerez olarak tüketilmek üzere hazırlanır ve kış gecelerinde, bastığ, ve tarhana ile birlikte vazgeçilemeyen bir çerezidir.

Sirke

Sirke, Türkiye’nin diÄŸer bölgelerindeki tüketiliÅŸlerinden farklı olarak kışın tüketilmek üzere hazırlanan ve yemeklerle birlikte yenilen turÅŸu gibi bir tür meze dir.

Pestil yapımı sırasında arta kalan üzüm şivi (posası) sirke yapımında kullanılarak değerlendirilir. Üzüm şivi palazların içinde yaklaşık on gün boyunca ekşiyene kadar üstü kapalı olarak bekletilir. Şiv ekşidikten sonra suyun içine konur ve bir hafta suda bekletildikten sonra şivinden arındırılır. Daha sonra pancar baldırı ve sarımsak ilave edilerek kışın tüketilmek üzere küplere doldurulur.

KeÅŸkek

KeÅŸkek yemeÄŸi, özellikle de eski zamanlarda, Türkiye’nin diÄŸer bölgelerinde geleneksel olduÄŸu gibi köy düğünlerinde hoÅŸaf ile birlikte düğün yemeÄŸi olarak sunulan en yaygın yemek türüdür. Günümüzde keÅŸkek yemeÄŸinin yerini diÄŸer yemek çeÅŸitleri almıştır ama seyrekde olsa hala köy düğünlerinde düğün yemeÄŸi olarak hoÅŸaf ile birlikte sunulmaktadır. Köyümüzde keÅŸkek yemeÄŸinin yapılışı aÅŸağıdaki ÅŸekildedir.

KeÅŸkek Tarifi:

Malzemeler

Beyaz Nohut
Dövme
Kemikli et
Tereyağı

Kemikli et ve istenirse nohut suda iyice kaynatılır. Bir kaynardan sonra döğme (dövme) eklenir. Suyu çekilene ve katı kıvama gelene kadar düşük ateşte karıştırılır. Ayrı bir kapta katı yağ kızartılır ve kaynayan keşkek üzerine eklenir ve bir kaynar daha gelmesi beklenir. Servise hazırdır.

Hedik

Diş bayramı kutlamalarının geleneksel yemeği olan hedik, yörede Çüngüş ilçesi başta olmak üzere birçok köyde bilinir ve diş bayramlarının istisnasız törensel yemeğidir.

Hedik Tarifi:

Malzemeler:

Beyaz Nohut
Dövme
Kekik
Tereyağı

Buğday ve beyaz nohut suda yumuşayana kadar haşlanır. Daha sonra ayrı bir kapta tereyağı eritilir ve kekik eklenir. Tereyağlı kekik kaynayan nohutun üstüne dökülür ve tuzu eklenirek servise hazır hale getirilir.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 12.07.2009 tarihinde Hale tarafından, Türk Kültürü ve Geleneklerimiz bölümünde paylaşılmıştır ve 2363 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 1 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Kültürel Değerlerimiz | Türk Kültüründe Yemek - Tarhana - Bastığ (Pestil) - Sucuk - Sirke - Keşkek - Hedik Ve Diğer Yöresel Yemekler orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...