Kalabalıkların Adamı – The Man of the Crowd | Edgar Allan Poe Tarafından Yazılmış Kısa Öykü

Kalabalıkların Adamı – The Man of the Crowd

Kalabalıkların Adamı – The Man of the Crowd, Edgar Allan Poe tarafından yazılmış kısa öykü. Ä°simsiz bir anlatıcının kalabalık Londra sokaklarında bir adamı takip etmesini anlatan öykü ilk defa 1840’ta yayımlandı.

Kalabalıkların Adamı – The Man of the Crowd
Harry Clarke tarafından 1923 tarihli Londra baskısı için çizilen illüstrasyon

Özet

Öykü, Jean de La Bruyère’nin Karakterler isimli kitabından yapılan bir alıntıdan oluÅŸan epigraf ile baÅŸlar: “Ce grand malheur, de ne pouvoir être seul”. “Tek başına olamamak gibi büyük bir talihsizlik” anlamına gelen bu alıntı, yazarın daha önceki öykülerinden olan Metzengerstein’da da kullanılmıştır.

Ne olduÄŸu belirtilmeyen bir hastalığı yeni atlatmış olan isimsiz bir anlatıcı, Londra’da isimsiz bir kafede oturmaktadır. Dışarıdaki kalabalığı hayranlıkla seyrederken, insanların etraflarını saran yoÄŸun insan topluluÄŸuna raÄŸmen kendilerini yalnız hissettiklerini düşünmektedir. Anlatıcı, yoldan geçenleri sınıflandırarak farklı özelliklerini düşünür. Gece çökerken, kalabalığın arasında altmış beÅŸ yetmiÅŸ yaÅŸlarında bir adamın çehresi dikkatini çeker, çünkü bu yüzde “mutlak bir özgünlük” vardır. Adam, zayıf, kısa boylu, dermansız görünümlüdür; güzel kumaÅŸlardan yapılmış kirli ve eski elbiseler giymektedir. Anlatıcı kafeyi terk edip adamı izlemeye baÅŸlar.

YaÅŸlı adam pazar yerlerinden ve dükkânlardan geçer ancak hiçbir ÅŸey almaz. Åžehrin fakir mahalleleri boyunca yürüdükten sonra, Londra’nın gösteriÅŸli merkezine geri döner. Gecenin kalanında ve ertesi gün boyunca yaÅŸlı adam bu yolu yürümeye devam ederken anlatıcı da onu sürekli takip eder. Bitkin düşen anlatıcı sonunda yaÅŸlı adamın önünü keser, ancak adam onu fark etmeden yürümeye devam eder. Sonunda anlatıcı, adamın “büyük suçları dâhice iÅŸleyecek bir tip” olduÄŸuna hükmeder çünkü esrarengiz biçimde kalabalıklardan uzak kalmayı baÅŸaramamaktadır.

Analiz

Öyküde anlatıcının yaÅŸlı adama karşı hissettiÄŸi monomanik saplantının sebebi, adamın yüz ifadesindeki mutlak bir özgünlük’tür. Anlatıcı yoldan geçen herkesi belirli bir kategoriye dahil eder, ancak sadece bu adamı kategorize edemez. Anlatıcının adamın neden bu kadar etkisinde kaldığı öyküde açıkça belirtilmez, ancak iki adamın aynı kiÅŸinin iki farklı karakterini temsil ettiÄŸi ima edilir. Buna göre, yaÅŸlı adam anlatıcının gizli kalmış bir yönünü temsil eder; ancak anlatıcı bunu farkına varamaz.

YaÅŸlı adam kalabalığın arasında kaybettiÄŸi bir dostunu aramak ya da iÅŸlediÄŸi bir suçun hatıralarından kurtulmak amacıyla dolaşıyor olabilir. Öyküde adamın bir suçlu olduÄŸu iması, pelerininin altında gözüken hançer ile verilir ve her ne suç iÅŸlediyse, bu yüzden kalabaklılar arasında sürekli yürümeye mahkûm olduÄŸu öne sürülür. Adamın sürekli sokaklarda dolaÅŸmasının sebebinin belirsiz oluÅŸu, Amontillado Fıçısı’ndaki cinayet sebebinin belirsizliÄŸine benzer. Poe öyküye özellikle mistik bir hava katmış ve okuyucunun yaÅŸlı adamın sırrını kendince tahmin etmesini saÄŸlamak istemiÅŸtir.

Öykünün başında anlatıcı, tıpkı Walt Whitman’ın Song of Myself isimli ÅŸiirinde yaptığı gibi, yoldan geçen insanları inceleyip kategorize eder. Ancak Poe’nun anlatıcısında Whitman’ın coÅŸkulu tavrı görülmez. Anlatıcı gördüğü insanların dış görünüşleri inceleyerek ve ufak bazı ayrıntılara dikkat ederek, onlar hakkında birçok bilgi elde eder. ÖrneÄŸin bir adamın kulağının üst tarafı sarkmıştır; demek ki adam kulağının üzerinde kalem taşımayı huy edinmiÅŸ bir memurdur. Ufak detaylardan yola çıkarak bir sonuca varma yeteneÄŸi, Poe’nun daha sonra yaratacağı dedektif karakteri olan C. Auguste Dupin’de de kullanılacaktır.

Åžehir hakkında çok az belirleyici bilgi verilmesine raÄŸmen, öykünün Londra’da geçmesi önemlidir. 1840’ta Londra, 750.000 nüfusla dünyanın en büyük ÅŸehriydi. Poe koruyucu ailesi olan Allan’ların yanında kaldığı dönemden dolayı Londra’ya iliÅŸkin hatıralara sahipti; ancak öyküde muhtemelen Charles Dickens’ın Londra caddeleri hakkında yaptığı ayrıntılı tasvirlerden de yararlanmıştı. Bu öykü de dahil olmak üzere birkaç hikâyesinde Poe, modern ÅŸehirleri, yükselen suç oranlarıyla baÄŸdaÅŸtırmıştır.

Yayımlanma geçmişi

Öykü ilk defa, Atkinson’s Casket ve Burton’s Gentleman’s Magazine dergilerinin Aralık 1840 sayılarında eÅŸ zamanlı yayımlandı. Bu aynı zamanda, ikinci derginin son sayısıydı. Öykü daha sonra Wiley & Putnam yayınevinden çıkan Tales by Edgar A. Poe baÅŸlıklı öykü derlemesine alındı.

Bakınız, Edgar Allan Poe ( 19 Ocak 1809 Boston – 7 Ekim 1849 Baltimore) | Amerikalı ÅŸair, kısa öykü yazarı, editör ve edebiyat eleÅŸtirmeni. Amerikan Romantik Akımı’nın öncülerinden biridir.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 10.12.2012 tarihinde Hale tarafından, Dünya Edebiyatı ve Edebi KiÅŸilikler bölümünde paylaşılmıştır ve 55 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Kalabalıkların Adamı - The Man of the Crowd | Edgar Allan Poe Tarafından Yazılmış Kısa Öykü orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...