I. Cumhurbaşkanımız Mustafa Kemal Atatürk, Mareşal ve geleneksel Gazi ünvanı verildi..

Mustafa Kemal Atatürk ( 23.04.1881) – (10.11.1938)

1.CUMHURBAÅžKANI

GÖREV SÜRESi

29 EKÄ°M 1923
10 KASIM 1938

1881 yılında Selanik’te doÄŸdu. Ä°lk öğrenimini ve askerî öğrenci olarak orta öğreniminin bir kısmını Selanik’te yaptı. Manastır Askerî Lisesi’ni bitirdi.1902 yılında Kara Harp Okulu’ndan, 1905 yılında Harp Akademisi’nden mezun oldu.Orduda çeÅŸitli vazifeler aldı. 1913 yılında Sofya’da AtaÅŸe Militer olarak bulundu.

Birinci Dünya Harbi sırasında, Çanakkale Muharebelerinde, Tümen Komutanı olarak görev yapıtı. 1916 yılından itibaren, DoÄŸu ve Güney cephelerinde Kolordu ve Ordu Komutanlığı yaptı. Bitlis ve MuÅŸ’u düşman iÅŸgalinden kurtaran kuvvetlerin başındaydı. Filistin ve Suriye cephelerinde görev aldı.

Mondros Mütarekesi’nden sonra Sevr AnlaÅŸması hükümlerine dayanılarak ülkenin yabancılar tarafından iÅŸgali üzerine, son Osmanlı padiÅŸahı Vahdettin Han tarafından Anadolu’ya gönderildi.19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkarak Türk millî mücadelesini baÅŸlattı. Amasya Genelgesi, Sivas ve Erzurum Kongrelerini topladı. Askerî görevlerinden istifa ederek 23 Nisan 1920’de Ankara’da Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni topladı. Meclis BaÅŸkanı seçildi. 5 AÄŸustos 1921’de BaÅŸkomutanlık görevini üstlenerek Anadolu’nun Yunan iÅŸgalinden kurtarılması için mücadeleye devam etti. Sakarya Meydan Savaşı’nı kazandı. 19 Eylül 1921’de Meclis tarafından kendisine MareÅŸal ve geleneksel Gazi ünvanı verildi.

26 AÄŸustos 1922’de iÅŸgalci Yunan kuvvetlerine karşı Büyük Taarruz’u baÅŸlattı. BeÅŸ gün sonra 30 AÄŸustos 1922’de de BaÅŸkomutanlık Meydan Savaşı’ nı kazanıldı.Lozan Barış Konferansı’ndan sonra, 11 AÄŸustos 1923’de toplanan Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından yeniden BaÅŸkan olarak seçildi. 9 Eylül 1923’de kurduÄŸu Cumhuriyet Halk Partisi’nin Genel BaÅŸkanlığı’ na seçildi.

29 Ekim 1923’de Cumhuriyet’in ilân edildiÄŸi gün, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk CumhurbaÅŸkanı oldu. Dört dönem üst üste seçildi.10 Kasım 1938’de öldü.

ESERLERÄ°

Atatürk’ün Özel Mektupları
Mustafa Kemal Atatürk
Kaynak Yayınları / Siyasal Tarih ve Türkiye Dizisi

“Atatürk’ün Özel Mektupları”, ilk kez Sadi Borak tarafından derlenmiÅŸtir. 1961 yılında ilk basımı yapılan eser, kısa sürede tükenmiÅŸ, 1970’te ikinci ve 1980’de üçüncü basımı yapılmıştır. Ä°lk basımı 42, ikinci basımı ise 80 mektubu kapsayan eser, üçüncü ve elinizdeki dördüncü basımında 157 mektubu içermektedir.

Atatürk’ün bu mektupları, yaÅŸadığı dönemin ve içinde bulunduÄŸu siyasal ve toplumsal olayların birer aynası gibidir. Ayrıca Atatürk’ü tüm yanlarıyla bu mektuplarda bulmak da mümkündür: Sevgileri, tutkuları, hatta kıskançlıklarıyla… Mektuplar, tarihimiz ve Atatürk’ün biyografisiyle ilgili birçok materyali de içermektedir. Bu eserde yer alan mektuplar, öyküleriyle birlikte birçok olayı aydınlığa kavuÅŸturmaktadır. Yakın tarihimizin kimi olayları belge ve bilgi yetersizliÄŸi nedeniyle tarihimize yanlış olarak yansımıştır. Kimi olaylar da aynı nedenle birtakım gerçek dışı varsayımlar üzerine kurulmuÅŸtur. Bunlar arasında kasıtlı olarak saptırılan olaylar da vardır: Fevzi Çakmak’ın Anadolu’ya geçiÅŸi, Sovyet yöneticileriyle yazışmalar, Ardahan Milletvekili Hilmi ve Ali Galip olayları vs…

“Atatürk’ün Özel Mektupları”, yakın tarihimizin bilinmeyen ya da az bilinen kimi olaylarını açıklığa kavuÅŸturmuÅŸ olması bakımından her zaman baÅŸvurulması gereken kaynak bir yapıt niteliÄŸindedir.

Atatürk Konuşuyor
“Nutuk Öncesi”
Mahmut Soydan, Falih Rıfkı Atay
Tekin Yayınevi

Bu kitap için anılarını kağıda döken Falih Rıfkı Atay ve Mahmut Soydan’a Atatürk’ün özel demeci “Benim anlattıklarım ve anlattıklarımı deÄŸerlendirmek için size verdiÄŸim
belgeler okunduktan sonra, bütün Türk milletini, özellikle Türk aydınlarını vicdan ve fikir hesaplaÅŸmasına çağırmak isterim. “Anılar” diye size anlattığı bu hikayelerin, zamanımıza kadar birtakım Devlet büyüklerinin anılarını yayımlamak sevdasına benzer bir eÄŸilimden doÄŸmuÅŸ olduÄŸunu sanmayınız. EÄŸer ben, bu gerçekleri size söylüyorsam ve milletimize
ulaÅŸtırıyorsam, elbette bundan, büsbütün baÅŸka bir amacım vardır. Bu amaç ne olabilir?… Bunu burada açıklayamam. Fakat benim tasarladıklarımı, düşüncelerimi içtenlikle ulaÅŸtıran bu yazılar okunduktan sonra, kuÅŸku duymam ki milletim, kendi kendine durumu öğrenecek, deÄŸerlendirebilmek için gerekli belgelere sahip olacaktır.

Dediklerimi, olaylar eylemlerle kanıtlamamış olsaydı, bu sözlerimin kapsadığı gerçeği -güç anlaşılabilir düşüncesiyle-, bir zaman daha yayımlamakta ağır
davranmaya belki gerek görürdüm.”

HAKKINDA YAZILANLAR

Atatürk’ten Anılar
Kemal Arıburnu
İnkılap Kitabevi / Atatürk İle İlgili Kitaplar

Atatürk’ün düşüncelerini ve kiÅŸiliÄŸini ortaya koymak ve deÄŸiÅŸik yönleriyle anlatmak çabasını güderken, çok dar bir çerçeve içinde de olsa, O’nu anlatanların da bu ortam içindeki yerlerine ve kiÅŸiliklerine de deÄŸinmiÅŸ bulunuyorum.Her anı ve izlenimin büyük bir deÄŸeri vardır. Uzun ve görkemli bir dönemin güçlü komutanları, tarihçileri, ÅŸairleri, yazarları, romancıları, müzisyenleri ve halk ozanları hep O’nu anlatmaya, ressamları O’nu çizmeye, heykeltraÅŸları O’nu yontmaya çalışmışlardır. Bu anlatılanlar, hep gönüldeki Atatürk’tür. O’nu
gönüllerinde duymayanlar, davasına baÅŸ koymayanlar, baÅŸlarını omuzlarının üzerinde bir yük gibi taşıyanlar O’nu anlatamazlardı ki…

Anılarla Mustafa Kemal Atatürk
İsmet Kür
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları / Atatürk Dizisi

Ä°smet Kür, “Yazın bir bütündür… Diyelim ki, bir ulu aÄŸaçtır. Bu aÄŸacın her dalında ürün vermiÅŸ olmaktan mutluyum.” diyor. Yayınlanmış 17 kitabı ve bunların arasında 9 baskı yapmış olanları var. Yazarımızın kitapları, -hatta günlük gazetelerde yayınlanmı kimi makaleleri, köşe yazıları bile- daima ses getirmiÅŸtir. Yazılanların tümünde vurgulanan, Ä°smet Kür’ün kendine özgü sürükleyici, rahat yazış biçimi; alışılagelmiÅŸten biraz farklı, hatasız, ustaca kullandığı dil olmuÅŸtur. Psikolojik irdelemelerindeki etkileme gücü de, yazılarının, üstünde durulan baÅŸka bir özelliÄŸidir.

Atatürk’ten Anılar
Kazım Özalp, Teoman Özalp
Türkiye Ä°ÅŸ Bankası Kültür Yayınları / Atatürk Dizisi …

1930’lu yıllarda çocuk yaÅŸlarında olan, bugünün belirli yaÅŸ düzeyinin üzerindeki akranlarımdan bir kısmı, Atatürk’ü, bir kez uzaktan dahi görmüş olmayı, haklı olarak büyük bir mutluluk saymaktadırlar. Ben bu yönden gerçekten çok ÅŸanslı bir insanım. Babamın ona yakınlığı nedeniyle çok kereler Atatürk’le beraber olabilmek ÅŸansına eriÅŸtim. Bu ülkede yaÅŸayan herkes, eÄŸer Atatürk ile ilgili bir anısı varsa, bunu milletine mal etmeyi bir görev saymalıdır. Bu nedenle, her ne kadar çocuk yaÅŸlarımdaki anılar da olsa, bazıları, büyük dersler alınacak deÄŸerdedir. Anılarımı bu kitap içerisinde ikinci bölüm olarak yayınlamayı mutlu bir fırsat sayıyorum. Ailemizin elinde bulunan ve bazıları bugüne kadar hiç yayınlanmamış olan fotoÄŸrafların, bu yayına bir katkı saÄŸladığı inancındayım. Kitabın birinci bölümünü oluÅŸturan babamın anılarında, kendi yazdıklarına aynen sadık kalınmış, ancak o devirde kullanılmakta olan Arapça kelimelerin bazıları, gençlerin daha iyi anlayabilmeleri için, bugün kullanmakta olduÄŸumuz ÅŸekilde TürkçeleÅŸtirilmiÅŸtir. Belirli bir tarihten sonraki anılarda, soyadları ve kullanılmaya baÅŸlanmış bulunan yeni kelimeler kullanılmıştır…

Atatürk’ün Avrasya Devleti
Ä°smet BozdaÄŸ
Tekin Yayınevi

Atatürk’ün gözünde Milli Misak’ın anlamı nedir? Milli Mücadele’de, Sovyetlerden, ne zaman ve ne kadar yardım aldık? Ä°ran’a 1923 yılında Uçak armaÄŸan ettik mi? Neden?…
Enflasyonun yüzde 250’lerde olduÄŸu 1924 yılında 100.000 altın harcayarak: “Türkiyat Enstitüsü” kurduk, “Etnografya Müzesi”nin temellerini attık mı?..
Niçin?.. Dil Kurumu, Tarih Kurumu’nun kurulmasında gözetilen hedef nedir? Bu Hedef’den Kim ve niçin saptı?.. Atatürk ve Ä°nönü hangi fikirde çatıştılar?.. Kim haklı idi?..
Atatürk, Ä°nönü’nün çocuklarına okumalarını saÄŸlamak için mirasından pay ayırdı mı?.. Niçin?.. Atatürk’ün “Siyasi Vasiyeti” var mı?.. Neydi ve uygulanmasını kim önledi?..
Atatürk, kimin Cumhurbaşkanı olmasını istiyordu? Kim oldu?.. Bütün bu soruların cevapları, bu kitapta!

Atatürk’ün Fikir Sofrası
Ä°smet BozdaÄŸ
Tekin Yayınevi

Atatürk’ün akÅŸam sofralarına çok iliÅŸildi; “Yaran sofrası” denildi; “Malum Zevat Sofrası” denildi; hatta “SarhoÅŸ Sofrası” diyenler bile oldu. Bu kitap, Atatürk’ün akÅŸam sofralarının gerçeÄŸini, en saÄŸlam kaynaklardan soruÅŸturarak, onların verdiÄŸi bilgilerle yazılmıştır. Atatürk’ün en yakınlarından alınan her bilgi, aynı olayın görgü tanıkları ile pekiÅŸtirilmiÅŸ, hafıza yanlışları düzeltilmiÅŸ ve gerçeÄŸe en yakın biçime dönüştürülmüştür.

Atatürk sofralarını en iyi anlatan söz, yine Atatürk’ün sözüdür: “Hükümet Uyandı; Hadi Biz Artık Yatalım!”

Hayat ve Hatıratım
Rıza Nur Kendini Anlatıyor
Rıza Nur, Abdurrahman Dilipak
İşaret Yayınları / Belgelerle Yakın Tarih Dizisi

Hayat ve Hatıratım
Cilt: 3
Rıza Nur-Atatürk Kavgası
Rıza Nur – Abdurrahman Dilipak
İşaret Yayınları / Belgelerle Yakın Tarih Dizisi

Atatürk ve Pietro Canonica
Semavi Eyice
Eren Yayıncılık

Mustafa Kemal ve Corinne Lütfü
Bir Dostluğun Öyküsü
Melda Özverim
Milliyet Yayınları

“ÇarÅŸamba akÅŸamı, sizinle geçirdiÄŸim günün tatlı hatırasıyla Ä°stanbul’dan ayrıldım. Beni sizden uzaklaÅŸtıran tren tahmin ettiÄŸim gibi 18.30’da deÄŸil 17.20’de hareket etti.”
“Åžu anda Hotel Bulgarie’deyim fakat bu otelden menun deÄŸilim, yarın deÄŸiÅŸtirmeyi düşünüyorum.”

“Ertesi gün ÅŸehirde kısa bir tur yaptım. Ekseriya sefarethanede, büromdayım ve çalışıyorum. Fethi Bey’de baÅŸka bir ÅŸey yapmıyor.”

“Ä°ÅŸte Arıburnu’nda Ä°ngilizlerle savaÅŸtayım. Düşmanın esaslı kuvvetini ezdim. Geri kalanı cesur kıtalarım tarafından sahile, donanmanın himaye ettiÄŸi bir noktaya sürüldü.”

Sınıf Arkadaşım Atatürk
Okul ve Genç Subaylık Anıları
Ali Fuat Cebesoy
İnlilap Kitabevi / Atatürk İle İlgili Kitaplar

Mustafa Kemal’i altmış yıl önce bir cuma akÅŸamı tanımıştım. Harp Okulu’nda ve Harp Akademesi’nde sınıf arkadaşımdı. 1905 yılı baÅŸlarında birer Kurmay Yüzbaşı olarak ÅŸanlı Türk Ordu’suna katıldık. Önce Suriye’de BeÅŸinci, sonra da Makedonya’da Üçüncü Ordu’larda kurmay stajlarımızı birlikte yaptık. Ä°ttihat ve Terakki Cemiyeti’nde aynı safta bulunduk. Mücadelelerimiz ortaktı. Hürriyet hareketlerinde de birlikte çalıştık.Bu kitap, okul ve genç subaylık hayatımızın anılarını içine almaktadır. -Ali Fuat Cebesoy-

Gazi ve Latife
Ä°smet BozdaÄŸ
Tekin Yayınevi

Atatürk, “Gazi Mustafa Kemal” günlerinde, Ä°zmir’de bir genç kızla tanıştı ve evlendi. 2 yıl, 6 ay, 4 gün birlikte yaÅŸadılar. 25 AÄŸustos 1925 günü, Latife Hanım: “Latife Gazi Mustafa Kemal” olarak çıktığı Ä°zmir’den; sadece “Latife” olarak yine Ä°zmir’e dönüyordu.

Nasıl tanıştılar, nasıl yaşadılar, niçin ayrıldtılar?

Bu konuyu çok insan yazmaya heveslendi. BaÅŸaramadılar. Çünkü Latife Hanım: “Özel hayatımdır, yayınlayamazsınız” diye giriÅŸimleri, mahkeme kararı ile durduruyordu. Biz, bütün kaynakları kullanarak bu kitabı yazdık ve Hürriyet Gazetesinde yayınladık. Latife UÅŸaklıgil yayını durdurma giriÅŸiminde bulundu: “Biz, sizin hayatınızı deÄŸil, Atatürk’ün evlilik hikayesini yazdık ve yayınladık” savunusu ile yayını sürdürdük ve bu yayın -kitap olarak- bugün elinizdedir.Bu kitabın bir baÅŸka özelliÄŸi daha var.

Kitap, Atatürk’ün bütün özelliklerini: Tutalım, sigara içerken, ne zaman halka yaptığını, ne zaman yapmadığını; yatağına pijama ile mi, gecelikle mi girdiÄŸine varıncaya kadar titiz bir gerçekçilikle saptanmış ve iÅŸlenmiÅŸtir.Bu kitapta: Ä°nsan Mustafa Kemal var.

Yaveri Atatürk’ü Anlatıyor
Salih Bozok
Doğan Kitapcılık İstanbul 2001

“Atatürk’le birlikte yaptığım seyahetlere dair bazı defterde notlarım olduÄŸu gibi, Atatürk’ün bana gönderdiÄŸi çok kıymetli mektupları vardır. Bunları neÅŸretmek için benden satın almak isteyenler olmuÅŸtur, fakat Atatürk buna müsaade etmedi ve ‘Bunları biz öldükten sonra neÅŸretmek üzere çocuklarına miras bırak’ dedi. Ben de onun için hepsini muhafaza ederek size miras bıraktım”.
Ä°ÅŸte Salih Bozok’un bu mirası, ölümünün 60. yıldönümünde oÄŸlu Muzaffer Bozok tarafından yayımlıyor.
Esir aldığı Trikopis’e Napolyon’u örnek gösteren…
Ä°zmirde kendisine diklenen Ä°ngiliz konsolosu odasından kovan…
Annesinin mezarının başında ulusal egemenlik yemini eden bir Mustafa Kemal bulacaksınız.
Tabiî Latife Hanım’la evlenmelerinin ve boÅŸanmalarının öyküsü,
Ä°nönü ile küslüklerinin içyüzünü, sofrada kopan kimi kavgaların ilginç ayrıntılarını ve Atatürk’ün hastalığının perde arkasını da…

CumhurbaÅŸkanı Gazi M. Kemal PaÅŸa’nın Sonbahar Gezileri
Nuri Onat
Çağdaş Yayınları / Tarih-Anı-Gezi-Olay Dizisi

Devrim tarihimizdeki yeri çok önemli bir kitap bu. O yılların ünlü deyimi ile “Gazi” Mustafa Kemal PaÅŸa’nın 1924 güzünde, uzun süren bir yurt gezisindeki söyleÅŸileri, demeçleri ve söylevleri yanında, geziden izlenimler, içten coÅŸkulu, sevgi dolu karşılama ve uÄŸurlamalar, vurucu bir dille anlatılmış…

Hümanist Atatürk
Hamdi Ülkümen
Çağdaş Yayınları

İster günümüzde yaşasın ister tarihte yaşamış olsun, insanın sevdiği, saygı duyduğu, onu her anımsayışta heyecanlanıp mutlu olduğu insanlar vardır.

Hamdi Ãœlkümen için Atatürk iÅŸte o büyük insandı. … Yunus Nadi’nin de yakın dostuydu. Birlikte çalışmışlardır. Hamdi Ãœlkümen’in bir devrim lisesi açması üzerine, onun eÄŸitimciliÄŸi ve okulculuÄŸu üzerine Yunus Nadi’nin Cumhuriyet’e yazdığı bir baÅŸyazıyı da bu kitapçığın sonunda bulacaksınız.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 16.09.2007 tarihinde hale tarafından, ATATÃœRK'ün Hayatı ve Hakkında Yazılanlar bölümünde paylaşılmıştır ve 29681 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

I. Cumhurbaşkanımız Mustafa Kemal Atatürk, Mareşal ve geleneksel Gazi ünvanı verildi.. orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...