Bilgi Bankamız 62 Kategoride, 9052 Makale ve Konu Anlatımı içermektedir. Son Güncelleme: 27.01.2020 06:06

Havacılık | Havacılık Tarihi – 20. Yüzyıl Öncesi – Havadan Hafif UçuÅŸ – 1900-1914 Arası Öncüler Dönemi – Zeppelin – Langley – Wright KardeÅŸler – DiÄŸer..


İçerik Hakkında Bilgi

  • Bu içerik 15.09.2008 tarihinde Hale tarafından, Medeniyetler, Ãœlkeler ve Dünya Tarihi bölümünde paylaşılmıştır ve 2124 kez okunmuştur.
    Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

İçerik ve Kategori Araçları


Havacılık – Havacılık Tarihi


Ikarus ve Daedalus

Havacılık Tarihi, insanlığın ilk günlerindeki ilkel uçuÅŸ denemeleri ve 17 Aralık 1903’de Wright KardeÅŸlerin ilk havadan ağır motorlu uçuÅŸu yapması da dahil olmak üzere insanlı uçuÅŸun geliÅŸimiyle ilgilidir.

Ä°nsanlık, kuÅŸları gözlemlemeye baÅŸladığı ilk günlerden beri uçma tutkusuyla yaşıyor ki bunun en erken öyküsü Yunan Mitolojisindeki anlatımıyla Daedalus ve oÄŸlu Ä°karus’un efsanesidir. Efsaneye göre Kral Minos Baba ve oÄŸulu Girit Adasına hapsetmiÅŸti ve hapis hayatından sıkılan Daedalus’un aklına kaz tüylerinden kanatlar yapıp bunları kullanarak adadan kaçmak geldi. Ä°ÅŸte böylece bilinen en eski efsanevi insanlı uçuÅŸu gerçekleÅŸtirmiÅŸ oldular. Kısacası, ilkel havacılık diye adlandırabileceÄŸimiz bu dönemde insanlar, kuÅŸları taklit etmekten öteye gidemediler, ancak daha sonra balon, zeplin, planör ve en sonunda da uçak gibi deÄŸiÅŸik tipteki hava taşıtlarını da bulmaktan geri kalmadılar.


Hava aracı tasarımcıları, araçlarını daha hızlı, daha uzağa, daha yükseğe gidebilmesi ve daha kolay kontrol edilebilir olması için çok uğraştılar.

* Uçak motorları, çok daha verimli bir hale, buharlıdan pistonluya sonra da jet ve roket moturuna kadar gelişti.

* Hava Taşıtları, daha güvenli, malzemeleri dha dayanıklı ve hafif hale geldi. Başlanğıçta uçaklar, kanvas kumaştan ve tahtadan yapılıyordu. Daha sonra kanvasın yerini Vernikli kumaş ve çelik borular aldı. 2.Dünya Savaşı sırasında ise Aliminyum monokok üretim yaygın duruma geldi. Günümüzde, hava taşıtları özellikle karbon fiberden , daha hafif, daha dayanıklı ve daha kolay şekillendirilebilir olduklarından dolayı, artan bir şekilde kompozit malzemelerden üretiliyor.

* Hava taşıtlarını kumanda etmek için kullanılan yöntemler hergün biraz daha gelişmektedir. Başlangıçta planörlerin kumandası kullanıcının tüm vucudunun hareketi ile ya da Wright kardeşlerde olduğu gibi tüm kanadın eğilmesi ile yapılıyordu. Çağdaş uçaklar ise elektroniki olarak bilgisayarlar aracılığıyla kumanda edilmektedirler. Çağdaş savaş uçakları tüm akrobatik manevraları karşılayacak biçimde, uçuş bilgisayarından aldıkları sürekli komutlarla dengeli uçuşlarını sağlamaktadırlar.

20. Yüzyıl Öncesi

Leonardo da Vinci’nin Ornithopter gövdesi


9. yüzyılda, MaÄŸribiler Armen Firman ve Abbas Ä°bn Firnas ilk uçan planörleri yapmış olarak bilinirler. Molmesbury’li Elmer, 1010 yılında aynı yapmış ve muhtemelen Daedalus’un öyküsünden etkilenrek 200 metrenin üzerinde bir uçuÅŸ yapmıştır.

Yaptığı Çin gezisinin ardından Marco Polo rüzgarın etkisiyle uçan ve insan taşıyan uçurtmalarla ilgili öyküler getirmiÅŸtir.“Pao Phu Tau”, 4. yüzyılda döner kanatlı havataşıtlarının (helikopterlerin) varlığını iddia eden bir Çin kitabıdır.

Yaklaşık 2 yüzyıl sonra, 15. yüzyılda, Marco Polo’nun gezisinin kehanetleri gerçekleÅŸmiÅŸ ve Leonardo da Vinci çizimleri günümüze kadar ulaÅŸmış bir planör tasarlamıştır. Bu planör o dönemde inÅŸa edilmemiÅŸ, ancak günümüze kadar ulaÅŸan planlarından o dönemdeki malzemeler kullanılarak 20. yüzyılın sonlarında imal edilmiÅŸtir. Bu tasarım, uçurmaya deÄŸecek bir tasarım olduÄŸu için ve Vinci’nin orjinal planlarından yola çıkılarak yapılan bir prototip olduÄŸu için uçurulmuÅŸ, gerçekten de uçtuÄŸu görülmüştür, ancak tabiki orjinal tasarıma, günümüz aerodinamik bilgisi kullanılarak bazı müdehalelerde bulunulmuÅŸtur. Leonardo aynı dönemde bir de helikopter tasarımı yapmıştır, ancak bu tasarımın uçamayacağı açıktır.

Leonardo da Vinci’nin Ornithopterinin kanatları

17. yüzyılda Türk bilimadamı Lagari Hasan Çelebi, kendi tasarladığı ve büyük bir kafes ile ona baÄŸlı konik biçimli ve içi barut dolu bir haznesi olan bir füze (roket) yardımıyla kendisini havaya fırlatmıştır. UçuÅŸ, Osmanlı padiÅŸahı 4. Murat’ın kızının doÄŸum günü kutlamalarında yapılmıştır.

Bu uçuÅŸun ardından BoÄŸaziçine yumuÅŸak bir iniÅŸ yaptığına ve Sultan 4. Murat’ın kendisini bu baÅŸarısından ötürü orduda yüksek bir rütbeyle onurlandırdığına inanılır. UçuÅŸun yaklaşık 20 sn sürdüğü ve yine yaklaşık 300 metre yüksekliÄŸe ulaşıldığı tahmin edilmektedir. (Ancak bu tarihi kayıtlarla ispatlanmış bir bilgi deÄŸildir ve sadece abartılı öyküleri ile bilinen Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde geçmektedir.)

1638 yılında, Hezarfen Ahmet Çelebi, kuÅŸlardan esinlenerek tasarladığı bir çift kanatla BoÄŸaziçi üzerinde uçmuÅŸtur. BoÄŸazın Avrupa yakasındaki Galata Kulesi’nden uçuÅŸuna baÅŸlayıp, süzülerek, 3 km’lik bir mesafeyi katedip boÄŸazın Asya yakasına, yaralanmadan, inmiÅŸtir. (Ancak bu tarihi kayıtlarla ispatlanmış bir bilgi deÄŸildir ve sadece abartılı öyküleri ile bilinen Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde geçmektedir.)

1670 yılında, Francesco Lana de Terzi basılmış olan bir yayınında, havadan hafif uçuşun içi vakumlanarak boşaltılmış bakır folyolardan yapılmış kürelerle olası olduğundan bahsetmiştir. Tasarladığı hava taşıtının çizimi. Aslında esas noktayı kaçırmamakla beraber bu tasarımda atladığı nokta kürelerin etrafını saran havanın basıncının kürelerin içlerine doğru ezilmelerine yani büzülmelerine neden olacağını atlamış olmasıdır.

Ä°lk balonlu yükseliÅŸ 15 Ekim 1783’te 25 metre yükselerek Marquis d’Arlandes ve Pilatre de Rozier tarafından Montgolfier balonu ile yapılmıştır.

Havadan Hafif Uçuş

Hernekadar, çoÄŸumuz insanlı uçuÅŸun 1900’lerin başında uçak ile baÅŸladığını sansa da aslında insanlar yaklaşık bir 200 senedir uçuyorlardı.

ÇoÄŸunluk tarafından kabul edilmiÅŸ ilk insanlı uçuÅŸ 1783 yılında Paris’te gerçekleÅŸmiÅŸtir. Jean-François Pilâtre de Rozier ve Francois d’Arlandes, Montgolfier kardeÅŸler tarafından icat edilmiÅŸ bir sıcak hava balonu kullanrak 8 km yolalmışlardır. Balon, odun ateÅŸi ile ısıtılıyor ve kumanda edilemiyordu, bu da rüzgar nereye götürürse oraya uçuyordu anlamına geliyordu.

Giffard tarafından 1852 yılında bulunmuş olan yönlendirilebilir balon

Balonculuk, 18. yüzyılın sonlarına doğru çok yaygın bir uğraş haline geldi, ve böylece yükseklik ile Atmosfer arasındaki ilişkinin keşfedilmesini sağlamış oldu.

1884 La France, ilk tam olarak kumanda edilebilen zeplin.

Şimdi zeplin dediğimiz yönlendirilebilir, kumanda edilebilir, balonların kumanda sistemlerinin geliştirilmesi üzerindeki çalışmalar tüm 1800lü yıllar boyunca devam etti. İlk kontrol edilebilen ve yönlendirilebilen havadan hafifi uçuşun 1852 yılında Henri Giffard tarafından 24 km uçularak buharlı motoru olan bir hava taşıtı ile yapıldığına inanılır.

Bir baÅŸka kayda deÄŸer geliÅŸme ise 1884 yılında, Charles Renard ve Arthur Krebs’in Fransız Ordu’suna ait elektrik motorlu bir zeplin olan La France (Fransa) ile ilk tam olarak kumanda eilebilen serbest uçuÅŸu yapmaları olmuÅŸtur. 170 ft (~51 m) uzumluÄŸundaki ve 66000 ft³ (~1869 m³) hacmindeki zeplin, 8,5 beygirgücündeki bir elektrik motorunun yardımı ile 23 dakikada 8 km mesafe katetmiÅŸtir.

Ancak, bu hava taşıtları çok kırılgandılar ve ömürleri çok kısa idi. Kumanda edilebilen uçuşların sıradan hale gelmesi ancak, içten yanmalı motorların bulunması ile mümkün oldu.

Hernekadar, zeplinler 1. ve 2. dünya savaşlarında kullanılmış, hatta günümüzde bile sınırlı oranda kullanılıyor olsalar bile, gelişimleri havadan ağır hava taşıtlarının gelişimiyle durmuştur.

Sir George Cayley’in kumanda edilebilir paraşütü

Kavramın daha iyi anlaşılması

Havacılık üzerine basılmış ilk yayın, Emanuel Swedenborg tarafından 1716 yılında yapılmış olan “Havada uçabilen bir makinanın çizimi”dir. Bu uçan makina, etrafını çok güçlü bir kanvas kumaşının sardığı çok hafif bir iskelete ve onun iki yanında yatay aksta hareket eden iki geniÅŸ kürek ya da kanata sahiptir ki bu kanatlar yukarı hareketlerinde hiç bir dirence maruz kalmaz iken aÅŸağı hreketlerinde taşıma kuvvetini saÄŸlamaktadırlar. Swedenborg, makinanın uçamayacağını çok iyi biliyordu ancak bunu uçma probleminin çözümüne yönelik iyi bir baÅŸlangıç olarak tahmin ediyordu. “Ä°nsan vucudunun ağırlığından hafif olan ve daha büyük bir kuvvet gerektiren böyle bir makina hakkında konuÅŸmak onu gerçeÄŸe dönüştürmekten zor görünür. Belkide mekanik bilimi bu makinaya bir anlam kazandıracaktır. EÄŸer avantajları ve gerekliliÄŸi anlaşılırsa, belkide zaman içinde bizim çizimimiz geliÅŸtirilecek ve bizim ÅŸu anda sadece tahmin edebildiÄŸimiz ÅŸeyin amacına uÅŸaşılacaktır. Halihazırda, hernekadar ilk denemeleri için bazı fedekarlıklarda bulunulmuÅŸ ve kaybedilmiÅŸ bir bacak ya da kolu umursamamış olsalarda bu tür uçuÅŸların doÄŸada tehlikesiz yapılabileceÄŸinin kanıtları bulunmaktadır.” Swedenborg, bir hava taşıtını güçlendirerek (motor gücü) uçmanın temel sorunun çözümlenebileceÄŸini söyleyerek geleceÄŸi gördüğünü kanıtlamıştır.

Planaphore, Alphonse Pénaud’un model uçağı , 1871

18. yüzyılın son yıllarında, Sir George Cayley uçuÅŸun fiziki üzerindeki ilk titiz çalışmaları baÅŸlatmıştır. 1799 yılında bir planör planı sergiledi. Bu planör, kanatlarının planform yapısı dışında tamamen moderndi ve kumanda için ayrı bir kuyruÄŸu vardı ve dengeyi daha iyi saÄŸlayabilmek için pilot ağırlik merkezinin altına yerleÅŸtirilmiÅŸti ve bu aracın modelini 1804 yılında uçurdu. Takip eden 50 yıl boyunca, havacılık üzerinde çalışmaya devam eden Cayley, taşıma ve sürükleme gibi AerodinamiÄŸin bir çok temel kavramını geliÅŸtirdi. Hem içten hem de barut ile doldurduÄŸu dıştan yanmalı motorları kullanmasına raÄŸmen, ilk güç verilmiÅŸ, hava taşıtı modelini yapma iÅŸini güç vermek için kauçuk (lastik) gücünü kullanan Alphonse Penaud’a bırakmıştır. Daha sonra Cayley, araÅŸtırmasını tam boyutlu bir araç yapmak için kullandı ve bunu ilk önce 1849 yılında insansız olarak uçurdu, sonra da Yorkshire’da 1853 yılında yardımcısı Brompton’dan Scarborough’aya kısa bir uçuÅŸ yaptı.

1848 yılında, John Stringfellow ilk buhar motorlu modelin test uçuÅŸunu Chard, Somerset Ä°ngiltere’de gerçekleÅŸtirdi. Bu ‘insansız’ bir uçuÅŸtu.

Jean-Marie Le Bris ve uçan makinası Albatros II, 1868

1856 yılında, Fransız Jean-Marie Le Bris, plajda, bir at tarafından çekilen planörü “L’Albatros artificiel” ile ilk kalktığı yerden daha yükseÄŸe çıkan uçuÅŸu yapmıştır. Planörünün 100 m yükseldiÄŸi ve 200 m yol aldığı rapor edilmiÅŸtir.

1874 yılında, Felix du Temple, alüminyumdan yapılmış, kanat açıklığı 13 m olan ve pilot hariç ağırlığı sadece 80 kg olan büyük bir tek kanat (monoplane) uçağı Brest, Fransa’da üretmiÅŸtir. Bu uçakla bir çok deneme yapılm ış ve uçağın kendi gücüyle kalkıp süzülüp daha sonra güvenli bir ÅŸekilde yere inebileceÄŸi kanıtlanmıştır. Bu da bunu, her ne kadar uçuÅŸ çok kısa bir mesafe ve süre için olsa bile, tarihteki ilk kendinden güçlendirilmiÅŸ (powered flight) uçuÅŸ yapmıştır.

Félix du Temple’in tek kanadı (monoplane)

Uçma sanatını geliÅŸtiren kiÅŸilerden biri de Francis Herbert Wenham’dır. Wenham, bir seri insansız baÅŸarısız planör imal etme teÅŸebbüsünde bulunmuÅŸtur. Çalışmaları esnasında, kuÅŸ kanadı benzeri bir kanattaki taşımanın çoÄŸunun kanadın önünde oluÅŸtuÄŸunu bulmuÅŸtur. Bunu daha da ileri götürmüş ve ince kanatların birçok kiÅŸinin iddiasının aksine yarasa kanadı tipi kanatlardan daha iyi olduÄŸunu, çünkü bu tür ince kanatların ağırlıklarına oranla daha çok hücum kenarları olduÄŸunu farketmiÅŸtir. Günümüzde bu ölçüm, kanadın açıklık oranı olarak bilinmektedir. 1866’da bu çalışmasını o sıralarda yeni oluÅŸmaya baÅŸlamış olan Ä°ngiltere Kraliyet Havacılık TopluluÄŸuna sunmuÅŸ, ve çalışmasını kanıtlamak için, 1871 yılında, dünyanın ilk rüzgar tünelini inÅŸa etmeye karar vermiÅŸtir. TopluluÄŸun üyeleri, tüneli kullanarak kavisli kanatların, taşıma-sürükleme oranı 5:1 olan ve 15° hücum açısında Cayley’in Newtonsal iliÅŸkilendirmesinden daha çok taşıma yarattığını bulmuÅŸlardır. Bu da havadan ağır uçan makinaların, önceleri onları güçlendirmenin (motor vs ile) ve uçuÅŸu kumanda etmenin problem olarak görünmesine raÄŸmen kolaylıkla üretilebileceÄŸini göstermiÅŸti.

Adımları Hızlandırmak

1880’ler, 20. yüzyıla kadar bir çok araÅŸtırmanın yer aldığı ateÅŸli bir çalışma dönemi oldu. 1880’lerdeki geliÅŸmelerin baÅŸlamasıyla ilk gerçek anlamda pratik planörün inÅŸası olanaklı oldu. Bu dönemde ÅŸu üç kiÅŸi gerçekten aktif rol aldılar: Otto Lilienthal, Percy Pilcher ve Octave Chanute. Gerçek anlamda çaÄŸdaÅŸ planörlerden biri John J. Montgomery tarafındna üretildi ve bu planör kontrollu bir ÅŸekilde 28 AÄŸustos 1883’te San Diego’nun dışında uçuÅŸunu gerçekleÅŸtirdi. Bu uÄŸraÅŸlar ancak çok yıllar sonrası bilinir oldu. Bir baÅŸka delta kanat tarzı planör Vienna yakınlarında 1877 yılında Wilhelm Kress tarafından yapıldı.

Otto Lilienthal, havadan ağır uçan bir makina yapan ilk adamlardan biri

Alman Otto Lilienthal, Wenham’ın çalışmasını 1874’te ikiye katlamış, çok geliÅŸtirerek 1889 tüm çalışmalarını yayınlamıştır. Ayrıca bir seri çok daha iyi planörler üretmiÅŸ ve 1891 yılında bu planörlerle 25 m mesafeli uçuÅŸları sıradan hale getirmiÅŸtir. Tüm çalışmalarını fotoÄŸraflamak da dahil olmak üzere titizlikle kayıt altına almıştır ve iÅŸte bu yüzden erken dönem öncüleri arasında en iyi tanınanlardan biri olmuÅŸtur. Onun bulduÄŸu hava taşıtı günümüzde yelken kanat olarak bilinmektedir.

Lilienthal, uçağa motor takıldığı andan itibaren havacılığın kanunlarını daha ileri boyutta çalışmanın olası olmadığını biliyordu. Onun bulduğu ve tanımladığı bu kanunlar ondan sonra gelenlere bıraktığı en önemli mirası idi ve takipçileri bu kanunları kullanrak bir çok deneme ve hata yapmaktan tasarruf etmiş oldular.

1896 yılında, en son tasarımı ile uçuÅŸ yaptığı esnada, ÅŸiddetli bir rüzgar tarafından aracın kanatları kırılınca 17 m yükseklikten düşüp omurgasının kırılması nedeniyle öldüğünde, o ana kadar deÄŸiÅŸik tasarımlarla 2500 uçuÅŸ gerçekleÅŸtirmiÅŸti. Düşüşünün ertesi günü öldüğünde son sözleri “Kurbanlar verilmelidir” olmuÅŸtur. Lilienthal ölmeden önce tasarımlarını güçlendirmek için uygun küçük motorlar üzerinde çalışıyordu.

Octave Chanute, Lilienthal’ın bıraktığı yerden devam ederek hava taşıtı tasarımlarının erken emekliliÄŸini önlemiÅŸ ve birçok planörün geliÅŸtirilmesni finanse etmiÅŸtir. Ekibi, 1896 yılının yazında, tasarımlarını Indiana’daki Miller plajında yaptı ve en iyisinin daha çaÄŸdaÅŸ görünümlü çift kanatlı (biplane) tasarımın olduÄŸu sonucuna vardı. Lilienthal gibi, Chanute ta tüm çalışmalarını fotoÄŸraflayarak kayıt altına aldı ve kendisiyle aynı kafadaki tüm dünyadaki kiÅŸilerle iletiÅŸime geçti. Chanute kuÅŸların aksine insanların içgüdüleri ile deÄŸil de manuel olarak yapmaları gereken dengeli uçuÅŸ konusuyla özeelikle ilgileniyordu. En büyük sorun dikey denge idi, çünkü hücum açısı arttırıldığında basınç merkezi öne kayıyor ve bu da hücum açısının daha çok artmasına ve derhal müdehale edilmezse taşıtın burun yukarı yapmasına ve tutunma kaybına neden oluyordu.

Clement Ader’in Eole adlı aracının patent çizimleri, tarihteki ilk pervaneli uçuÅŸu yapmıştır.

Bu dönem boyunca gerçek olarak güçlendirilmiş (motor vs.) hava taşıtını yapmak için bir çok denemeler olmuştur. Ancak Lilienthal ve Chanute tarafından tanımlamış sorunları dikkate almayan bir çok amotör havacının, denemelerinin çoğu başarısızlıkla sonuçlanmıştır.

1890 yılında Clement Ader, Fransa Paris yakınlarında tarihteki ilk “uzun mesafeli” pervaneli uçuÅŸ olacak uçuÅŸu bir buhar motorlu Eole ismini verdiÄŸi hava taşıtı ile 50 m gibi kısa bir mesafe uçarak gerçekleÅŸtirdi. Bu denemeden sonra inÅŸaası tam 5 yıl sürecek daha büyük bir tasarım üzerinde çalışmaya baÅŸladı. Ancak, Avion III adındaki bu tasarım çok ağırdı ve çok güçlükle havalanabiliyordu. Uçağın 300 metrelik bir mesafeyi yerden çok az yükselerek katettiÄŸi rapor edilmiÅŸtir.

Clément Ader’in Avion III’ünün (1897 fotoÄŸrafı)

Sir Hiram Maxim, Ä°ngiltere’de bir seri tasarım üzerinde çalışmış ve en sonunda her biri 180 bg’de (134 kW) olan 2 adet düşük ağırlıklı (

(Visited 33 times, 1 visits today)


Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 15.09.2008 tarihinde Hale tarafından, Medeniyetler, Ãœlkeler ve Dünya Tarihi bölümünde paylaşılmıştır ve 2124 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 4 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Havacılık | Havacılık Tarihi - 20. Yüzyıl Öncesi - Havadan Hafif Uçuş - 1900-1914 Arası Öncüler Dönemi - Zeppelin - Langley - Wright Kardeşler - Diğer Öncü Uçuşlar - 1. Dünya Savaşı - Altın Çağ - Soğuk Savaş - Gelecek orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...

Önceki MakaleAtatürk Rölyefi | Güney Amerika Åžili'nin BaÅŸkenti Santiago'da Bulunan Atatürk Rölyefi Sonraki MakaleTürk Kanunu Medenisi | 17 Åžubat 1926'da TBMM'de Kabul Edilen Ve 4 Ekim 1926'da Yürürlüğe Konulan 743 Sayılı Kanun

Bu Makaleyle İlgili Fikirlerinizi ve Görüşlerinizi Diğer Ziyaretçilerle Paylaşabilirsiniz